Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2015 roku

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Maciej R. Socha

Protokolant: Agnieszka Mrówka

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2015 roku

sprawy K. M.

urodz. (...) w W.,

córki J. i E. z domu M.,

oskarżonej o to, że:

I w dniu 23 maja 2013 roku w W., w województwie (...), poprzez trzymanie za ręce i drapanie spowodowała obrażenia w postaci ran dartych naskórka na szyi oraz stłuczenia z sińcem lewej ręki w zakresie śródręcza, które naruszyły czynności narządu ciała R. B., na czas nieprzekraczający dni siedmiu,

tj. o czyn z art. 157§2 kk ;

II w dniu 2 lipca 2013 roku w W., w województwie (...), kierowała groźby uszkodzenia ciała wobec R. B., które wzbudziły w zagrożonej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione,

tj. o czyn z art. 190§1 kk ;

III w okresie od 23 maja 2013 roku do nieustalonego dnia lipca 2013 roku w W., w województwie (...), kierowała groźby uszkodzenia ciała wobec J. B., które wzbudziły w zagrożonym uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione,

tj. o czyn z art. 190§ 1 kk ;

I oskarżoną K. M. uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku, tj. popełnienia występku z art. 157§2 kk, i za czyn ten na podstawie art. 157§2 kk wymierza jej karę 20 (dwudziestu) stawek dziennych grzywny, przy czym ustala wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 (dziesięciu) złotych ;

II oskarżoną K. M. uznaje za winną popełnienia zarzucanych jej czynów opisanych w punktach II i III części wstępnej wyroku, z tym, że w opisie czynu wskazanego w punkcie III części wstępnej wyroku przyjmuje, że zachowanie oskarżonej miało miejsce w nieustalonym dniu w okresie pomiędzy 23 maja 2013 roku a końcem lipca 2013 roku, tj. popełnienia występków z art. 190§1 kk, i za czyny te przy przyjęciu, że zostały popełnione w ciągu przestępstw z art. 91§1 kk, na podstawie art. 190§1 kk wymierza jej karę 20 (dwudziestu) stawek dziennych grzywny, przy czym ustala wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 (dziesięciu) złotych ;

III na podstawie art. 91§2 kk łączy kary jednostkowe grzywny orzeczone wobec oskarżonej K. M. w punktach I i II części dyspozytywnej wyroku i wymierza oskarżonej karę łączną 30 (trzydziestu) stawek dziennych grzywny, przy czym ustala wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 (dziesięciu) złotych ;

IV na podstawie art. 69§1 i 2 kk oraz art. 70§1 pkt 2 kk wykonanie kary łącznej grzywny orzeczonej wobec oskarżonej K. M. warunkowo zawiesza tytułem próby na okres roku ;

V zwalnia oskarżoną K. M. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa, oraz nie wymierza jej opłaty.

  Sygnatura akt II K 187/2015

UZASADNIENIE

Na podstawie przeprowadzonego przewodu sądowego ustalono następujący stan faktyczny:

W okresie o d kwietnia 2010 roku do sierpnia 2013 roku oskarżona K. M., jej konkubent P. B. i ich małe dziecko zamieszkiwali wspólnie z siostrą P. R. B. i jej synem J. B. ( urodzonym w lipcu 2000 roku ) w mieszkaniu przy ulicy (...) w W.. Stosunki pomiędzy oskarżoną K. M. i P. B. a R. B. wkrótce po wspólnym zamieszkaniu bardzo się pogorszyły, m.in. na tle opłat za rachunki związane z mieszkaniem.

/Dowód: - zeznania świadka R. B. – k. 202-203, 1-2, 14-15, 74-

75, 130-131 ;

- zeznania świadka J. B. – k. 54, 77-79, 80-81 ;

- częściowo zeznania świadka S. B. – k. 203,

139-140 /.

W dniu 23 maja 2013 roku w W., w godzinach wieczornych, pokrzywdzona R. B. źle się czuła, bolała ją głowa i leżała w łóżku. Około godziny 20:00 do mieszkania wróciła oskarżona K. M., będąca wówczas w zaawansowanej ciąży. Oskarżona K. M. zobaczyła zanieczyszczoną toaletę i zaczęła krzyczeć, że idzie do łazienki, żeby powycierać podłogę ścierką należącą do pokrzywdzonej. Pokrzywdzona R. B. wstała z łóżka, przybiegła do toalety i próbowała odebrać ścierkę oskarżonej. Wówczas oskarżona K. M. ( nie zważając na to, że jest w zaawansowanej ciąży ) zaatakowała R. B., trzymając pokrzywdzoną za ręce i drapiąc po twarzy ; R. B. usiłowała powstrzymać oskarżoną K. M.. W wyniku działania oskarżonej K. M., pokrzywdzona R. B. doznała obrażeń w postaci ran dartych naskórka na szyi oraz stłuczenia z sińcem lewej ręki w zakresie śródręcza, które naruszyły czynności narządu ciała R. B., na czas nieprzekraczający dni siedmiu.

/Dowód: - zeznania świadka R. B. – k. 202-203, 1-2, 14-15, 74-

75, 130-131 ;

- zeznania świadka J. B. – k. 54, 77-79, 80-81 ;

- częściowo zeznania świadka S. B. – k. 203, 139-

140 ;

- opinie sądowo – lekarskie – k. 17, 24-25, 64-65 /.

W dniu 2 lipca 2013 roku, około godziny 9 rano, w mieszkaniu przy ulicy (...), oskarżona K. M. wypowiedziała groźby uszkodzenia ciała, połamanie palców i rąk oraz „obicia mordy” wobec R. B., które wzbudziły w zagrożonej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione. Oskarżona K. M. miała wówczas do R. B. pretensje o przesunięci pralki.

/Dowód: - zeznania świadka R. B. – k. 202-203, 1-2, 14-15, 74-

75, 130-131 ;

- zeznania świadka J. B. – k. 54, 77-79, 80-81 ;

- częściowo zeznania świadka S. B. – k. 203, 139-

140 /.

W nieustalonym dniu w okresie pomiędzy 23 maja 2013 roku a końcem lipca 2013 roku, w mieszkaniu przy ulicy (...), oskarżona K. M. kierowała również groźby uszkodzenia ciała, połamania palców wobec małoletniego J. B.. Pokrzywdzony J. B. bał się tych gróźb.

/Dowód: - zeznania świadka R. B. – k. 202-203, 1-2, 14-15, 74-

75, 130-131 ;

- zeznania świadka J. B. – k. 54, 77-79, 80-81 ;

- częściowo zeznania świadka S. B. – k. 203, 139-

140 /.

W sierpniu 2013 roku R. B. wraz z synem J. B. wyprowadzili się z mieszkania przy ulicy (...) i od tego czasu w ogóle nie utrzymują kontaktów z oskarżoną K. M. i P. B..

/Dowód: - zeznania świadka R. B. – k. 202-203, 1-2, 14-15, 74-

75, 130-131 ;

- zeznania świadka J. B. – k. 54, 77-79, 80-81 ;

- częściowo zeznania świadka S. B. – k. 203, 139-

140 /.

Oskarżona K. M. w obecnym miejscu zamieszkania posiada przeciętną, dość poprawną opinię.

/Dowód: - kwestionariusz wywiadu środowiskowego dot. oskarżonej –

k. 197-199 /.

Oskarżona K. M. nie była uprzednio karana sądownie.

/Dowód: - dane o karalności oskarżonej – k. 176 /.

Oskarżona K. M. w czasie całego postępowania nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów.

Ponadto Sąd Rejonowy w Wałbrzychu zważył, co następuje:

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy uznać należy, iż sprawstwo i wina oskarżonej K. M. odnośnie trzech przypisanych jej czynów nie mogą budzić jakichkolwiek wątpliwości.

Ustalenia stanu faktycznego w tym zakresie Sąd poczynił w pierwszej kolejności w oparciu o wiarygodne co do zasady zeznania świadka – pokrzywdzonej R. B.. Świadek R. B. nie ograniczyła się do stwierdzenia, iż oskarżona K. M. spowodowała obrażenia ciała pokrzywdzonej oraz groziła zarówno pokrzywdzonej, jak i jej synowi, lecz opisała przebieg krytycznych zdarzeń w sposób spójny, logiczny i konsekwentny co do zasady i istotnych szczegółów. Pokrzywdzona przedstawiła ogólną atmosferę panującą w domu pomiędzy poszczególnymi osobami, jak również wyodrębniła poszczególne naganne zachowania oskarżonej K. M. ( zeznania świadka R. B. złożone na rozprawie głównej w dniu 15 maja 2015 roku: „ W maju byłam w łóżku po tabletce od bólu głowy. Syn był u sąsiadki. M. wróciła do domu i wzięła ścierkę i krzyczała głośno, że idzie do łazienki. Ona chciała posadzkę wytrzeć. Ja wyrwałam jej ścierkę. Ona była agresorem. Ona mi próbowała powyginać rękę, wyzywała, groziła, biła mnie ścierką w okolicy szyi, głowy….. Ona mówiła, że naśle brata, żeby coś mi zrobił, albo mówiła, żebym na siebie uważała. … Mojemu synowi też groziła, że ma uważać na siebie, jak coś jej przesunie, porusza, bo mi połamie ręce i jemu też. Ona mi wcześniej złamała kubek na głowie. Ja się jej bałam. J. też się bał.… Wobec J. oskarżona użyła groźby, że jak przesuniemy pralkę, to połamie nam ręce i palce” ). Depozycje pokrzywdzonej R. B. stanowią zwarty i logiczny obraz zdarzeń, co do którego brak jest racjonalnych przesłanek ażeby podważyć ich wiarygodność. Znamienne jest, iż świadek R. B. przyznała, iż od kiedy wyprowadziła się wraz z synem z mieszkania, które zajmowała wspólnie z oskarżoną i jej rodziną, to w ogóle nie utrzymuje kontaktów z oskarżoną ; taka sytuacja skutkuje przynajmniej częściowym wygaśnięciem emocji, które wcześniej miały miejsce pomiędzy oskarżoną i pokrzywdzoną ; pomimo tego i pomimo upływu dość długiego czasu pokrzywdzona R. B. w konsekwentny sposób odtwarzała zachowania oskarżonej.

Za w pełni wiarygodne należało uznać również zeznania małoletniego świadka – pokrzywdzonego J. B., który będąc trzykrotnie przesłuchanym na etapie postępowania przygotowawczego w sposób logiczny i szczery opisał zachowania oskarżonej w stosunku do niego i jego matki, wskazując również, iż obawiał się gróźb, jakie względem niego wypowiedziała oskarżona K. M. ( k. 54, 77-79 oraz 80-81 akt ). Zeznania małoletniego świadka J. B. są logiczne i pozytywnie korespondują z zeznaniami świadka R. B.. Sąd za zgodą stron odstąpił przy ponownym rozpoznaniu sprawy od bezpośredniego przesłuchania małoletniego świadka J. B., uznając, iż jego ponowne przesłuchanie stanowiłoby nieuzasadnioną okolicznościami sprawy powtórną wiktymizację małoletniego pokrzywdzonego.

Oceniając zeznania świadka J. B. jako wiarygodne, Sąd miał na uwadze również opinię biegłej psycholog G. S. ( k. 98-102 akt ), która dokonała rzetelnej oceny rozwoju intelektualnego świadka oraz oceny stanu emocjonalnego świadka. Biegła psycholog G. S. oceniła, iż sprawność procesów poznawczych świadka pozwala na zapamiętywanie i odtwarzanie zdarzeń, w których uczestniczy, nie stwierdzono skłonności świadka do konfabulacji i patologicznego fantazjowania ; co prawda świadek wykazuje skłonności do nerwowości, lękliwości, zamykania się w sobie, to jednakże nie ma to wpływu na charakter składanych zeznań ; z psychologicznego punktu widzenia nie znaleziono przesłanek, które ograniczałyby wiarygodność zeznań małoletniego świadka J. B.. Opinię biegłej psycholog G. S. należy uznać za pełną i rzetelną, zawierającą kompletną ocenę zeznań małoletniego pokrzywdzonego J. B. w aspekcie psychologicznym, przy czym brak jest jakichkolwiek podstaw do podważania wniosków wyrażanych w tejże opinii.

Oceniając zeznania świadka – pokrzywdzonej R. B. za wiarygodne co do zasady, Sąd miał na względzie również to, iż zeznania te znajdują potwierdzenie w dowodach w postaci opinii sądowo – lekarskich ( k. 17, 24-25, 64-65 akt ), w których biegli odnieśli się do obrażeń ciała doznanych przez R. B. na skutek działań oskarżonej K. M..

Za wiarygodny co do zasady dowód, Sąd uznał również zeznania świadka S. B., której zeznania jednakże są mało konkretne i szczegółowe, aczkolwiek co do zasady potwierdzają depozycje świadka R. B..

Pozostałe dowody z zeznań świadków nie stanowią wiarygodnych dowodów. Świadkowie P. B. oraz B. B. (3) w ewidentny sposób starali się odciążyć oskarżoną K. M. od odpowiedzialności karnej, przerzucając odpowiedzialność na pokrzywdzoną R. B.. Sąd oceniając zeznania poszczególnych świadków, przyznał walor wiarygodności zeznaniom świadka R. B., zaś odmówił tego waloru zeznaniom świadków P. B. i B. B. (3) ; rzecz bowiem w tym, iż – w przeciwieństwie do zeznań świadka R. B. – zeznania świadków P. B. i B. B. (3) nie odnoszą się do konkretnych zachowań, konkretnych dowodów ( w jaki sposób powstały obrażenia ciała u R. B. ), stanowią ogólne emocjonalne „wylanie żalu” w stosunku do R. B.. Dlatego też, zeznania świadków P. B. i B. B. (3) nie stanowiły podstawy do dokonanych ustaleń stanu faktycznego. Za istotne spostrzeżenie Sąd uznał jedynie ocenę wypowiedzianą w zeznaniach świadka B. B. (3), iż oskarżona K. M. jest wybuchowa ( k. 204 akt ), gdyż właśnie ta cecha charakteru niewątpliwie miała wpływ na zachowania oskarżonej.

Sąd odmówił przyznania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonej K. M.. Oskarżona usiłowała w swojej relacji przerzucić odpowiedzialność za powstanie sytuacji konfliktu na pokrzywdzoną R. B., nie potrafiąc odnieść się jednak do konkretnych zarzutów. Sąd musiał zważyć wartość dowodową dwóch niewątpliwie sprzecznych wersji zdarzeń – jednej wynikającej z zeznań pokrzywdzonej R. B., drugiej wynikającej z wyjaśnień oskarżonej K. M. – i przyznał prymat tej wersji, która wynika z zeznań świadka R. B., co do których brak jest podstaw ażeby je podważać, biorąc pod uwagę ich spójność i logikę, oceniając je przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego. Tym samym odmienna wersja zdarzeń wynikająca z wyjaśnień oskarżonej została przez Sąd zdezawuowana jako wiarygodny dowód ; gdyby to R. B. była agresorką w stosunku do K. M., to ta ostatnia niewątpliwie zawiadomiłaby Policję ; tego oskarżona nie uczyniła, zaś przerzucanie odpowiedzialności na pokrzywdzoną dopiero kiedy to ta zainicjowała postępowanie karne jest niczym innym jak realizacją prawa do obrony oskarżonej.

Dokonując oceny przedstawionych wyżej dowodów, sprawstwo i wina oskarżonej K. M., odnośnie przypisanych jej czynów nie budzi jakichkolwiek wątpliwości. Zachowania oskarżonej stanowiło trzy odrębne występki:

- po pierwsze: z art. 157§2 kk, gdyż oskarżona w dniu 23 maja 2013 roku w W., w województwie (...), poprzez trzymanie za ręce i drapanie spowodowała obrażenia w postaci ran dartych naskórka na szyi oraz stłuczenia z sińcem lewej ręki w zakresie śródręcza, które naruszyły czynności narządu ciała R. B., na czas nieprzekraczający dni siedmiu ; w zakresie tego zdarzenia w kontekście ustaleń stanu faktycznego wykluczone jest przyjęcie działania oskarżonej w warunkach kontratypu obrony koniecznej, gdyż to oskarżona była agresorką, a nie broniła się ; Sąd wskazuje na argumentację zaprezentowaną przez Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 23 sierpnia 2001 roku ( sygn.. akt II AKa 282/2001 ), przywołaną przez Sąd Okręgowy w Świdnicy w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 lutego 2015 roku, wydanego w przedmiotowej sprawie ;

- po drugie: z art. 190§1 kk, gdyż oskarżona w dniu 2 lipca 2013 roku w W., w województwie (...), kierowała groźby uszkodzenia ciała wobec R. B., które wzbudziły w zagrożonej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione ; z uwagi na całokształt relacji pomiędzy stronami i napastliwe wcześniejsze zachowania oskarżonej ( spowodowanie obrażeń ciała pokrzywdzonej ) oraz okoliczności wypowiadania gróźb – groźby te były realne nie tylko z subiektywnego, ale również z obiektywnego punktu widzenia, a zarazem wzbudziły w zagrożonej uzasadnioną obawę, iż zostaną spełnione ;

- po trzecie: z art. 190§1 kk, gdyż oskarżona w nieustalonym dniu w okresie pomiędzy 23 maja 2013 roku a końcem lipca 2013 roku w W., w województwie (...), kierowała groźby uszkodzenia ciała wobec małoletniego J. B., które wzbudziły w zagrożonym uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione ; z uwagi na całokształt relacji pomiędzy stronami i napastliwe wcześniejsze zachowania oskarżonej ( spowodowanie obrażeń ciała matki pokrzywdzonego J. B. ) oraz okoliczności wypowiadania gróźb – groźby te były realne nie tylko z subiektywnego, ale również z obiektywnego punktu widzenia, a zarazem wzbudziły w zagrożonym uzasadnioną obawę, iż zostaną spełnione.

Czyny oskarżonej opisane w punktach II i III części wstępnej wyroku ( a przypisane jej w punkcie II części dyspozytywnej wyroku) zostały popełnione w warunkach ciągu przestępstw z art. 91§1 kk ( podobny, wręcz tożsamy sposób działania ; krótki odstęp czasu ).

Czyny oskarżonej K. M. zostały popełnione umyślnie w zamiarze bezpośrednim, albowiem oskarżona chciała je popełnić.

Oskarżonej K. M. w czasie popełnienia przypisanych jej czynów zabronionych należy przypisać winę ; okoliczności wyłączające zawinienie po stronie oskarżonej nie zachodzą.

Sąd wymierzył oskarżonej K. M. kary jednostkowe 20 (dwudziestu) stawek dziennych grzywny oraz 20 (dwudziestu) stawek dziennych grzywny, przy czym ustalił wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 (dziesięciu) złotych. Sąd w obu przypadkach miał możliwość orzeczenia kar odmiennych rodzajowo, a mianowicie grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności. Przepis art. 58 kk przewiduje z kolei prymat kar o charakterze wolnościowym. Okoliczności przedmiotowej sprawy przemawiają jednoznacznie za orzeczeniem łagodnych kar grzywny. Oskarżona K. M. nie była uprzednio karana, ma przeciętną ( poprawną ) opinię środowiskową, obecnie nie utrzymuje kontaktów z pokrzywdzonymi, a przede wszystkim – jest matką wychowującą dwójkę małych dzieci. Sprawa przedmiotowa jest wręcz klasycznym przykładem sprawy, gdzie należy orzec karę łagodniejszą rodzajowo – karę grzywny, a nie karę pozbawienia wolności. Wymierzając oskarżonej kary jednostkowe, a w konsekwencji karę łączną 30 (trzydziestu) stawek dziennych grzywny (czyli karę łączną przy zastosowaniu zasady częściowej aborbcji), Sąd baczył by kary te były adekwatne do osobowości, właściwości i warunków osobistych oskarżonej, stopnia jej zawinienia oraz stopnia społecznej szkodliwości popełnionych czynów, przy czym Sąd miał na względzie wskazane wyżej okoliczności. Ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny, Sąd miał na względzie sytuację majątkową i rodzinną oskarżonej, która zajmuje się wychowaniem małych dzieci.

Jednocześnie, mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, w szczególności zaś eksponując fakt dotychczasowej niekaralności oskarżonej, jak również okoliczności, iż oskarżona K. M. obecnie nie utrzymuje kontaktów z pokrzywdzonymi i zajmuje się wychowaniem dwójki małych dzieci, Sąd zawiesił warunkowo wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej K. M. kary łącznej grzywny tytułem próby na okres roku, uznając iż jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec oskarżonej celów kary, a w szczególności zapobieżenia jej powrotowi do przestępstwa. Stosownie do dyspozycji art. 69§2 kk, zawieszając wykonanie kary, Sąd wziął pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jej właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd podjął decyzję o zastosowaniu wobec oskarżonej dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wymierzonej jej kary łącznej grzywny. Zdaniem Sądu, można z dużą dozą prawdopodobieństwa – graniczącą wręcz z pewnością - przyjąć, iż wkroczenie przez oskarżoną na drogę nieprzestrzegania prawa miało charakter incydentalny. Orzeczony w oparciu o przepis art. 70 § 1 pkt 2 kk okres próby, pozwoli ostatecznie zweryfikować postawę oskarżonej wobec zasad przestrzegania porządku prawnego i ocenić trafność w zakresie przyjętej prognozy kryminologicznej.

Sąd rozważał zastosowanie wobec oskarżonej K. M. dalej idącego środka probacji, a mianowicie warunkowego umorzenia postępowania karnego, lecz odrzucił taką możliwość. Sąd uznał, iż poziom winy i społecznej szkodliwości czynów nie są na tym poziomie który przewidziany jest jako podstawa do zastosowania warunkowego umorzenia postępowania karnego ( art. 66 kk przewiduje, iż wina i społeczna szkodliwość czynu nie mogą być znaczne ).

Orzeczenie w części dotyczącej zwolnienia oskarżonej K. M. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania wydatków oparto o przepis art. 624 § 1 kpk, natomiast w części dotyczącej nie wymierzenia opłaty – o przepis art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych. Rozstrzygając o kosztach sądowych, Sąd miał na uwadze aktualną sytuację życiową i materialną oskarżonej, która nie pracuje stale zarobkowo i wychowuje dzieci.