Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 maja 2015r. w O.

sprawy z odwołania M. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 19.12.2014r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje M. C. prawo do emerytury począwszy od dnia 3.11.2014r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

3. zasądza od (...) Oddział w P. na rzecz odwołującego M. C. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt III U 56/15

UZASADNIENIE

W dniu 24.11.2014r. M. C. złożył w ZUS wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury.

Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 19.12.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił M. C. prawa do tego świadczenia uznając, że nie udowodnił on wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

M. C. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie, w którym wywodził, że legitymuje się wymaganym 15 - letnim stażem pracy w szczególnych warunkach. Wskazał, że w szczególnych warunkach pracował od 3.11.1976r. do 28.02.1991r. w (...) w T. i od 1.03.1991r. do 7.09.1998r. w Magazynie (...) s.c. w O..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że M. C. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo, iż osiągnął wymagany wiek, nie jest członkiem OFE i legitymuje się 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. ZUS nie uznał bowiem jako okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 01.03.1991r. do 07.09.1998r. z tytułu zatrudnienia w Magazynie (...) s.c. w O., gdyż w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 30.04.2010r. brak jest określenia charakteru pracy ściśle według Rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r. ZUS nie uznał również jako okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 3.11.1976r. do 28.02.1991r. z tytułu zatrudnienia w (...) w T., gdyż odwołujący nie przedłożył dokumentów potwierdzających, że praca w tym okresie była pracą w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie M. C. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż urodził się on (...) Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- na dzień 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

W celu ustalenia rzeczywistego charakteru pracy odwołującego w spornych okresach Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków oraz odwołującego w charakterze strony, przeprowadził też dowód z dokumentów.

Na okoliczność charakteru pracy w (...) w T. odwołujący nie złożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a jedynie ogólne świadectwo pracy z 28.02.1991r., którego wynika, że był on zatrudniony w (...) w T. w pełnym wymiarze czasu pracy od 3.11.1976r. do 28.02.1991r. na stanowiskach kierowcy ciągnika i magazyniera.

Odwołujący przesłuchany w charakterze strony podał, że w (...) w T. od początku zatrudnienia pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca ciągnika. Latem wykonywał głównie prace polowe, a zimą woził drzewo z lasu i ciągnikiem odśnieżał drogi. Na ostatnie dwa miesiące przez zakończeniem zatrudnienia w (...) został przeniesiony do magazynu paliw, który należał wówczas do (...). Zajmował się wówczas wydawaniem paliwa.

Zeznania odwołującego w pełni potwierdzili też świadkowie S. C., S. K. i Z. T., którzy pracowali z odwołującym w (...) w T. w spornym okresie. Z ich zeznań wynika, że M. C. rzeczywiście w (...) w T. pracował od samego początku jako kierowca ciągnika. Pracował przy pracach polowych, takich jak orka, sianie, koszenie traw, opryski. Zimą świadczył usługi transportowe i pracował przy odśnieżaniu i posypywaniu dróg. Czynności te wykonywał też ciągnikiem. Świadkowie potwierdzili też, że w (...) znajdował się magazyn paliw, w którym odwołujący wydawał paliwo i oleje napędowe traktorzystom. S. K. zeznał, że on pracował w magazynie paliw w (...) w T.. Potwierdził, że odwołujący dołączył do niego do tego magazynu w 1991r., gdzie zajmował się przyjmowaniem i tankowaniem paliwa do samochodów i ciągników.

Zeznania świadków potwierdzają dokumenty z akt osobowych odwołującego za sporny okres zatrudnienia, gdzie stanowisko pracy odwołującego określane było jako traktorzysta. Jednakże ogólne świadectwo pracy z dnia 20.02.1991r. znajdujące się w aktach osobowych potwierdza, że ostatnim stanowiskiem pracy było stanowisko magazyniera, co uprawdopodabnia w znacznej mierze zeznania świadków, że odwołujący pracował w magazynie paliw, gdzie zajmował się przyjmowaniem i tankowaniem paliwa. Powyższe koresponduje też w pełni z zapisami w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego, gdzie zajmowane przez niego stanowisko pracy w okresie od 03.11.1976r. do końca 1990r. określane było jako traktorzysta, a od początku 1991r. jako magazynier paliw (vide: adnotacje w legitymacji ubezpieczeniowej). Dokumenty z akt osobowych i zapisy w legitymacji ubezpieczeniowej nie budziły wątpliwości Sądu co zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy i zostały uznane za wiarygodne. Sądowi nie udało się precyzyjnie ustalić daty zmiany stanowiska pracy z traktorzysty na magazyniera w magazynie paliw, jednakże nie było to w przedmiotowej sprawie istotne, gdyż zarówno praca w charakterze traktorzysty, jak też praca przy magazynowaniu i dystrybucji ropy naftowej i jej produktów są pracami w szczególnych warunkach, o których mowa w Dziale VIII poz. 3 (prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsiennicowych) i Dziale IV poz. 19 (przetwórstwo, magazynowanie, przepompowywanie, przeładunek, transport oraz dystrybucja ropy naftowej i jej produktów). Reasumując Sąd uznał, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało zasadność zaliczenia odwołującemu do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...) w T. od 03.11.1976r. do 28.02.1991r. tj. łącznie okres 14 lat, 3 miesięcy i 28 dni.

Na okoliczność charakteru pracy w Magazynie (...) s.c. w O. odwołujący złożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, jednakże z przyczyn formalnych zostało ono zakwestionowane przez ZUS. W świadectwie tym pracodawca potwierdził, że odwołujący w okresie od 01.03.1991r. do 07.09.1998r. na stanowisku magazynier - sprzedawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A Dziale IV poz. 19.

Odwołujący przesłuchany w charakterze strony podał, że od 01.03.1991r. podjął pracę w Magazynie (...) w O.. Wyjaśnił, że ta firma przejęła magazyn paliw od (...) w T., w którym wcześniej pracował. Odwołujący podał, że na początku zajmował się przepompowywaniem paliw na stacji kolejowej w G., gdzie przepompowywał paliwa z wagonów kolejowych do cystern. Potem przeniósł się do magazynu paliw na ulicę (...), gdzie zajmował się przyjmowaniem paliwa, jego magazynowaniem i sprzedażą.

Zeznania odwołującego w pełni potwierdzili przesłuchani świadkowie.

A. P. podał, że zatrudnił odwołującego w 1991r. Podał, że przez pierwsze dwa lata odwołujący zajmował się przepompowywaniem paliw płynnych z cystern kolejowych do autocystern. Najpierw sprawdzał plomby, wchodził na wagon, by sprawdzić czy zgadza się słup cieczy. Potem podłączał wąż do wagonu i przepompowywał paliwo na autocysterny. Potem firma przeszła na pobieranie paliw cysterną bezpośrednio z rafinerii. Wtedy odwołującemu powierzył dystrybucję detaliczną paliw. Świadek podkreślił, że odwołujący cały czas pracował przy paliwach. Zajmował się dystrybucją paliw płynnych i ich magazynowaniem, stąd nazwa zajmowanego przez niego stanowiska magazynier – sprzedawca. Świadek dodał, że wcześniej podobne świadectwa pracy wystawił dwóm innym pracownikom, którzy wykonywali takie same czynności jak odwołujący i uzyskali oni prawo do wcześniejszej emerytury.

Podobnej treści zeznania złożył świadek K. G., który również potwierdził, że odwołujący początkowo zajmował się przyjmowaniem paliw z wagonów i ich przepompowywaniem na cysterny. Potem przeniósł się na stację przy ul. (...), gdzie zajmował się tylko magazynowaniem paliw i ich sprzedażą.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadkowie to osoby obce dla odwołującego. Nie mają oni żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Świadkowie pracowali razem z odwołującym w Magazynie (...) s.c. w O., zatem posiadali wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy w spornym okresie.

Reasumując Sąd uznał, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało zasadność zaliczenia odwołującemu do stażu pracy w szczególnych warunkach również okresu zatrudnienia w Magazynie (...) s.c. w O. w okresie od 01.03.1991r. do 07.09.1998r. tj. łącznie okres 7 lat, 6 miesięcy i 7 dni. Z przeprowadzonych dowodów wynika, że praca wykonywana przez odwołującego polegająca na przepompowywaniu, magazynowaniu i dystrybucji ropy naftowej i jej produktów wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, miała charakter ciągły. Prace przy przetwórstwie, magazynowaniu, przepompowywaniu, przeładunku, transporcie oraz dystrybucji ropy naftowej i jej produktów są wyszczególnione w wykazie A dziale IV poz. 19 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Po dołączeniu wyżej wskazanego okresu w wymiarze 7 lat, 6 miesięcy i 7 dni i okresu zatrudnienia w (...) w T. w wymiarze 14 lat, 3 miesięcy i 28 dni, okres pracy w szczególnych warunkach odwołującego wynosi 21 lat, 10 miesięcy i 5 dni.

M. C. spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury, wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, osiągnął wiek 60 lat w dniu (...)oraz nie jest członkiem OFE (vide dokumenty z akt emerytalnych).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 19.12.2014r. i przyznał M. C. prawo do emerytury począwszy od dnia (...) tj. od dnia, w którym odwołujący ukończył 60 lat – stosownie do treści art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tego bowiem dnia została spełniona ostatnia przesłanka warunkująca możliwość przyznania odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. M. C. nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w (...) w T., natomiast przedstawione przez niego świadectwo wykonywania pracy szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w Magazynie (...) s.c. w O. mogło budzić wątpliwości co do zasadności zaliczenia spornego okresu zatrudnienia do okresów pracy w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowania sądowego, po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.

O kosztach zastępstwa prawnego Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. § 11 ust.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.