Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Katowicach

X Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2015 roku w Katowicach

odwołania A. N. (A. N.)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 20 marca 2014 roku

Nr: (...)

w sprawie A. N. (A. N.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu prawo emerytury począwszy od dnia 26 grudnia 2013r.,

2. zasądza od organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz ubezpieczonego kwotę 60,00 (sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Barbara Reszczyńska - Łoboda

Sygn. akt: XU 1176/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 marca 2014r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił ubezpieczonemu A. N. (N.) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat życia, wskazując w jej uzasadnieniu, że na dzień 1 stycznia 1999r. wnioskodawca nie udowodnił 15 – to letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wyjaśnił, że do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. oraz od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usług (...) w M., ponieważ ubezpieczony nie przedłożył zaświadczenia stwierdzającego czy stanowisko mechanika napraw pojazdów samochodowych jest tożsame ze stanowiskiem mechanika zatrudnionego wyłącznie w kanałach remontowych zgodnie z zarządzeniem nr 9 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 1 lipca 1983r. , na które powołał się pracodawca w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 15 września 1998r. oraz nie przedłożył zaświadczenia stwierdzającego w jakich okresach zajmował poszczególne stanowiska pracy, tj. uczeń – kierowca – mechanik, kierowca – mechanik, mechanik napraw pojazdów samochodowych, kierownik wydziału napraw pojazdów samochodowych, starszy mistrz.

Od decyzji tej ubezpieczony, reprezentowany przez radcę prawnego J. M., wniósł odwołanie domagając się przyznania mu prawa do wnioskowanego świadczenia i zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Wskazał, że spełnia warunki do przyznania mu prawa do emerytury wcześniejszej bowiem pracował w warunkach szczególnych. Podniósł, że organ rentowy niezasadnie odmówił mu zaliczenia do okresów pracy w szczególnych warunkach okresu świadczenia pracy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w K. oraz Przedsiębiorstwie Usług (...) od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. oraz od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r. gdyż w tych okresach świadczył on pracę w szczególnych warunkach. Wskazał, że zajmował następujące stanowiska pracy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w K. oraz Przedsiębiorstwie Usług (...) w M.:

- 2 września 1968r. – 31 sierpnia 1971r. – uczeń,

- 1 września 1971r. – 26 kwietnia 1972r. – kierowca mechanik,

- 27 kwietnia 1972r. – 30 kwietnia 1974r. – czynna służba wojskowa,

- 2 maja 1974r. – 5 lipca 1989r. – mechanik napraw pojazdów samochodowych,

- 6 lipca 1989r. – 17 listopada 1989r. – urlop bezpłatny

-18 listopada 1989r. – 16 grudnia 1990r. – mechanik napraw pojazdów samochodowych,

- 17 grudnia 1990r. – 30 września 1991r. – kierownik wydziału napraw pojazdów samochodowych,

- 1 października 1991r. – 7 grudnia 1994r. – starszy mistrz.

Ubezpieczony wskazał, że podczas wykonywania pracy w okresie od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. oraz od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r. na stanowisku „mechanik napraw pojazdów samochodowych” dokonywał napraw podwozia autobusów i wszystkie swe prace wykonywał wyłącznie w kanałach remontowych. Specyfika pracy nie pozwalała na wykonywanie pracy poza kanałami remontowymi. W związku z narażeniem na oddziaływanie substancji szkodliwych otrzymywał posiłki regeneracyjne. Wskazał, że charakter jego pracy mogą potwierdzić świadkowie A. B., J. G. i E. N..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji, wnosząc o oddalenie odwołania ubezpieczonego. Podkreślił, że nie zaliczył ubezpieczonemu jako pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. oraz od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usług (...) w M. bowiem z przedstawionego przez ubezpieczonego świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 15 września 1998r. wynika, że zatrudniony był na stanowisku „mechanik napraw pojazdów samochodowych”, natomiast pod wskazaną w świadectwie pracy podstawą prawną – wykaz A, dział XIV, poz. 16 pkt 1 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Administracji (...) Terenowej i Ochrony (...) z dnia 1 lipca 1983r. widnieje stanowisko „mechanik zatrudniony wyłącznie w kanałach remontowych”. Odmówił zaliczenia tych okresów do stażu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na to, iż odwołujący się nie przedstawił zaświadczenia stwierdzającego, że stanowisko mechanika pojazdów samochodowych jest tożsame ze stanowiskiem mechanika zatrudnionego wyłącznie w kanałach samochodowych.

W oparciu o dokumentację zgromadzoną w aktach kapitałowo – emerytalnych ubezpieczonego, zeznania świadków A. B., J. G. i E. N. oraz ubezpieczonego, dokumentację zawartą w aktach emerytalnych świadków A. B., J. G. i E. N., a także w aktach osobowych ubezpieczonego i świadków A. B., J. G. i E. N. Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony A. N. (ur. (...)) w dniu 20 grudnia 2013r. wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie mu prawa do emerytury. Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Decyzją z dnia 20 marca 2014r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym - wskazując, że na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił on 15 – to letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jednocześnie organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił łączy staż ubezpieczeniowy wynoszący 30 lat, 3 miesiące i 20 dni.

Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu jako zatrudnienia w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. oraz od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usług (...) w M. na stanowisku mechanika pojazdów samochodowych wywodząc, że ze świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 15 września 1998r. wynika, że ubezpieczony zatrudniony był na stanowisku „mechanik napraw pojazdów samochodowych”, natomiast w wykazie A, dziale XIV, poz. 16 pkt 1 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Administracji (...) Terenowej i Ochrony (...) z dnia 1 lipca 1983r. widnieje stanowisko „mechanik zatrudniony wyłącznie w kanałach remontowych”.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji z dnia 20 marca 2014r. domagał się ustalenia, że w powyższych okresach świadczył pracę w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony przedstawił w ZUS świadectwo pracy wystawione w dniu 5 grudnia 1994r. przez Przedsiębiorstwo Usług (...) w M. stwierdzające, że w okresie zatrudnienia od dnia 2 września 1968r. do dnia 7 grudnia 1994r. zajmował kolejno stanowiska ucznia – kierowcy – mechanika, kierowcy – mechanika, mechanika napraw pojazdów samochodowych, kierownika wydziału napraw pojazdów samochodowych i starszego mistrza (k. 19 akt kapitałowych ubezpieczonego, k. 3 akt emerytalnych ubezpieczonego). Przedstawił również świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawione w dniu 15 września 1998r. przez Przedsiębiorstwo Usług (...) w M. stwierdzające, że w okresie od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. oraz od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał on prace mechanika napraw pojazdów samochodowych przy naprawie pojazdów mechanicznych – autobusów na stanowisku mechanika napraw pojazdów samochodowych wymienionym w wykazie A „prace różne” dziale XIV poz. 16 pkt 1 zawartym w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 1 lipca 1983r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji, gospodarki terenowej o ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (k. 31 akt emerytalnych ubezpieczonego).

Przedsiębiorstwo Usług (...) w M. nie istnieje od kilkunastu lat i ubezpieczony nie ma możliwości uzyskania poprawionego, zgodnie z oczekiwaniami organu rentowego, świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi (prawo jazy kat B ) ubezpieczony uzyskał w wojsku, z dniem 28 grudnia 1972r. (wyjaśnienia ubezpieczonego na rozprawie w dniu 21 listopada 2014r. i okazane przez niego na tej rozprawie prawo jazdy
( e – protokół rozprawy z dnia 21 listopada 2014r.).

W spornym okresie ubezpieczony pracował jako mechanik samochodowy w dziale mechanicznym. Mechanicy pracowali przy ogólnych naprawach podwozi autobusów. Do napraw karoserii autobusów byli kierowani ślusarze. Ubezpieczony pracował przy naprawach mechanicznych podwozi autobusów takich jak wymiana silników, zbiorników paliwa, wymiana filtrów olejowych, oleju silnikowego, wymiana kierownic, wymiana chłodnic, wymiana pomp paliwa, kompresorów czy zaworów powietrza. Wykonywał naprawy silników autobusów, które polegały na rozbieraniu silnika na części, przy czym silnik był cały czas podwieszony pod autobusem, wymieniano tłoki, tuleje, zawory w głowicy i montowano te części z powrotem. Smarował podwozia autobusów, w starszych autobusach wymieniał resory, wagi kierownicze. Innymi naprawami zajmowali się ślusarze, którzy wchodzili do środka autobusu - wymieniali oni stelarze, drzwi, siedzenia, poręcze, automaty drzwi oraz elektrycy, którzy wymieniali oświetlenie wewnętrzne autobusów. W autobusach do napraw związanych z silnikiem mechanicy dostawali się tylko od podwozia. W przedsiębiorstwie, w którym pracował ubezpieczony dokonywano jedynie napraw autobusów różnego typu: Jelcz, Jelcz przegubowy, Ikarus, Autosan, Man, Karos, Berieta. Wszystkie autobusy należały do Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...)w K., które miało takich autobusów ponad 300 sztuk. Do oddziału warsztatu mechanicy wysyłali wszystkie zepsute części, które wcześniej zdemontowali, przy czym części, które mogli w ciągu dniówki naprawiali sami. Wszystkie naprawy mechanicy wykonywali w kanałach.

Każdy mechanik pojazdów samochodowych był uznawany za osobę pracującą w kanałach.

Świadkowi J. G. przyznana została emerytura tytułem pracy w warunkach szczególnych w JAMNA – BUS na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12 września 2011r., sygn. akt XU 356/11 (akta tut. Sądu XU 356/11).

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił zatem, że podczas zatrudnienia w okresie od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. i od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r. (okres 16 lat, 2 miesięcy i 20 dni) ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w warunkach szczególnych wykonując prace określone w wykazie A, dziale XIV, poz. 16 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych.

Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 153 poz. 1227), zwanej dalej ustawą emerytalną, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy emerytalnej (ust. 1 art. 184 ustawy emerytalnej).

Emerytura na powyższych zasadach przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wedle zaś art. 32 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 powoływanej ustawy.

Dla celów ustalenia uprawnień do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej).

Obniżony wiek emerytalny oraz rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej).

W rozpoznawanej sprawie kwestię sporną stanowiło ustalenie, czy odwołujący się przez okres co najmniej 15 lat wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace w warunkach szczególnych, określone w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 z pózn. zm.).

Sąd ustalił, że zasadnym jest zaliczenie ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usług (...) w M. od dnia 2 maja 1974r. do dnia 5 lipca 1989r. oraz od dnia 1 grudnia 1989r. do dnia 16 grudnia 1990r., kiedy to stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował on w warunkach szczególnych wykonując prace określone w wykazie A, dziale XIV , poz. 16 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wskazało , że wystawione świadectwo pracy w warunkach szczególnych – pomimo pewnych nieścisłości w zakresie nazewnictwa stanowiska ubezpieczonego – jest zgodne ze stanem faktycznym bowiem w wymienionych w nim okresach ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał naprawy autobusów w kanałach remontowych.

W konsekwencji powyższego Sąd ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udokumentował przeszło 30 - letni okres ubezpieczenia, w tym ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd w pełni dał wiarę wyjaśnieniom ubezpieczonego i zeznaniom świadków co do charakteru zatrudnienia ubezpieczonego w spornym okresie – są one bowiem spójne, logiczne i wzajemnie korespondują ze sobą, a nadto korespondują z zebraną w niniejszej sprawie dokumentacją, w tym dokumentacją emerytalną ubezpieczonego oraz z jego zeznaniami w charakterze strony.

Tym samym ubezpieczony w ocenie Sądu udokumentował staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze wymaganym i koniecznym dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat, udowadniając przeszło 15 letni okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych, stale i pełnym wymiarze czasu pracy przy wykazanym 25 – letnim ogólnym stażu ubezpieczeniowym – na dzień 1 stycznia 1999r.

Sąd stwierdził zatem, że ubezpieczony udokumentował staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze wymaganym i koniecznym dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat - na dzień 1 stycznia 1999r. Ubezpieczony wiek 60 lat życia ukończył w dniu 26 grudnia 2013r. i od tej daty spełnia wszystkie warunki do nabycia prawa do emerytury.

Mając na uwadze wyżej przytoczone okoliczności i przepisy Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. O kosztach Sąd orzekł w pkt 2 sentencji – na zasadzie art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) – Dz. U. z 2013r. poz. 490.

SSO Barbara Reszczyńska – Łoboda