Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUz 19/15

POSTANOWIENIE

Dnia 28 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Barbara Białecka (spr.)

Sędziowie:

SSA. Jolanta Hawryszko

SSO del. Beata Gorska

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2015 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

na skutek zażalenia ubezpieczonego J. D.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt VI U 1467/13

p o s t a n a w i a :

oddalić zażalenie

SSO del. Beata Górska SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko

III AUz 19/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 15 października 2014r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w związku z wnioskiem ubezpieczonego J. D. o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13 czerwca 2014 r. wraz z uzasadnieniem oraz o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji od tego wyroku - oddalił oba wnioski i odrzucił wniosek o doręczenie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13 czerwca 2014 r. wraz z uzasadnieniem, ponadto odrzucił apelację ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13 czerwca 2014 r. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że wyrokiem z dnia 13 czerwca 2014 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 18 lipca 2013 roku. O terminie rozprawy, na której podano termin ogłoszenia wyroku J. D. był prawidłowo zawiadomiony. W dniu 14 lipca 2014 roku ubezpieczony nadał pocztą przesyłkę skierowaną do sądu zawierającą wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku z dnia 13 czerwca 2014 roku.

Postanowieniem z dnia 18 lipca 2014 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie odrzucił wniosek ubezpieczonego w oparciu o przepis art. 328 § 1 k.p.c. jako spóźniony. Postanowienie to zostało doręczone wnioskodawcy 30 lipca 2014 r.

W dniu 30 lipca 2014 roku ubezpieczony złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem oraz przywrócenie terminu do wniesienia apelacji od tego wyroku. Ubezpieczony podał, że stan zdrowia (alergia, choroby kręgosłupa) uniemożliwiły mu wniesienie wniosku o doręczenie i sporządzenie uzasadnienia wyroku w ustawowym terminie. Na rozprawie w dniu 15 października 2014 roku wnioskodawca wytłumaczył, iż w prowadzeniu sprawy korzystał z pomocy pana K. z T., i to on spóźnił się z przedmiotowym wnioskiem. Dodatkowo wskazał, iż aktualnie jest na emeryturze, nie pracuje, w okresie od czerwca do lipca 2014 r. nie był w szpitalu.

Sąd Okręgowy zważył, że oba wnioski J. D. o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem oraz o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji okazały się nieuzasadnione i podlegały oddaleniu.

Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c. jeżeli strona nie dokonała czynności procesowej w terminie bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Brak winy strony w uchybieniu terminowi, o którym mowa w art. 168 § 1 k.p.c., podlega ocenie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności danej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy. Zdaniem Sądu Okręgowego skarżący takiej staranności nie wykazał. Stroną jest także pełnomocnik strony, a jego błąd procesowy obciąża reprezentowaną stronę (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003 r., I CZ 139/03, LEX nr 821063). W wypadku więc, gdy strona jest reprezentowana przez pełnomocnika, przy ustalaniu jej winy w niezachowaniu terminu należy mieć na uwadze działania pełnomocnika oraz że okoliczność zaniedbania osób, którymi ona się posługuje, obciążają samą stronę, a zatem nie uwalniają one strony od winy w niezachowaniu terminu (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 marca 2000 r., III CKN 554/00). Reguła ta ma zastosowanie także w sytuacji, gdy pełnomocnikiem nie jest profesjonalista. Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczony został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy, która odbyła się w dniu 5 czerwca 2014 roku i ponadto nie można doszukać się żadnych okoliczności, które usprawiedliwiałyby zachowanie wnioskodawcy. Ubezpieczony potwierdził, że w okresie pomiędzy 5 czerwca 2014 roku a 14 lipca 2014 roku nie opuszczał swojego miejsca zamieszkania, nie chorował obłożnie (ubezpieczony zeznał, iż czasem boli go kolano i biodro, ale tak jest przez cały czas, nie przedłożył przy tym żadnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego chorobę) i nie miała miejsca żadna inna wyjątkowa sytuacja wpływająca na opóźnienie w złożeniu wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Wnioskodawca przyznał natomiast, że w toku postępowania korzystał z pomocy osoby trzeciej, Pana K. z T., który sporządzał w jego imieniu pisma i to on spóźnił się z przedmiotowym wnioskiem. Skoro zatem strona ponosi konsekwencje zaniedbań w dotrzymaniu terminu popełnionych przez profesjonalnego pełnomocnika, to tym bardziej musi ponieść konsekwencje zaniedbań osób niebędących formalnymi pełnomocnikami. Oczywiście ubezpieczony mógł korzystać w toku procesu z pomocy innych osób, na przykład w zakresie redagowania pism procesowych, jednak wszelkie błędy tej osoby, wynikające chociażby z nieznajomości procedury cywilnej, obciążają wyłącznie wnioskodawcę. W rezultacie Sąd I instancji uznał, iż zaniedbania w dotrzymaniu terminu popełnione przez osoby trzecie, jedynie wspomagające stronę np. w pisaniu pism procesowych, wykluczają uznanie braku winy strony w niezachowaniu terminu i orzekł jak w sentencji postanowienia.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł ubezpieczony i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. W uzasadnieniu wskazał, że Sąd Okręgowy znając wykształcenie ubezpieczonego i jego wiek nie przydzielił mu adwokata z urzędu i nie pouczył ubezpieczonego o możliwości zaskarżenia wyroku i złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia wyroku.

Organ rentowy nie ustosunkował się do zażalenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie ubezpieczonego jest nieuzasadnione.

Zaskarżeniu podlegają jedynie orzeczenia dotyczące odrzucenia wniosku i apelacji, jednakże sąd odwoławczy rozpoznając zażalenie na odrzucenie kontroluje również prawidłowość rozpoznania wniosków o przywrócenie terminu.

Należy wskazać, że o braku winy strony można mówić tylko wtedy, gdy istniała jakaś przyczyna, która spowodowała uchybienie terminowi. Przyczyna taka zachodzi wówczas, gdy dokonanie czynności w ogóle (w sensie obiektywnym) było wykluczone, jak również w takich przypadkach, w których w danych okolicznościach nie można było oczekiwać od strony, by zachowała dany termin procesowy. Dlatego w każdym przypadku przy ocenie braku winy, jako przesłanki przywrócenia terminu uchybionego przez stronę należy uwzględniać wymaganie dołożenia należytej staranności człowieka przejawiającego dbałość o swe własne życiowo ważne sprawy (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009 r., 1 UO 3/08, Lex nr 509056, a także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2007 r., I CZ 108/06, Lex nr 258547). Jednocześnie, jak podkreśla się w orzecznictwie działania pełnomocnika procesowego strony są działaniami samej strony, a jego błąd procesowy obciąża stronę, tym bardziej jeżeli nie jest to pełnomocnik procesowy. Jednocześnie korzystanie z usług nieprofesjonalisty dla osoby dbającej należycie o swoje interesy nie powinno oznaczać powierzenia mu swoich spraw w sposób nie podlegający żadnej kontroli.

Ubezpieczony zdaniem Sądu Apelacyjnego nie wykazał istnienia przesłanek przywrócenia terminu albowiem nie uprawdopodobnił, że nie złożył wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku oraz apelacji bez własnej winy. To na ubezpieczonym ciążył obowiązek dowiedzenia się jaki jest termin ustawowy na złożenie wniosku o uzasadnienie skoro nie stawił się na rozprawę . Pouczenie takie mógł uzyskać chociażby telefonicznie. Ubezpieczony nie wskazał na żadne okoliczności uniemożliwiające mu uzyskanie takiego pouczenia. Okoliczności wyżej przedstawione nie usprawiedliwiają braku dbałości ubezpieczonego o własne sprawy. Zatem skoro ubezpieczony nie wykazał, że do opóźnienia doszło bez jego winy niemożliwym było przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku oraz do złożenia apelacji. Nieuzasadniony jest również zarzut nieustanowienia pełnomocnika z urzędu albowiem ubezpieczony nie składał takiego wniosku a rozstrzygnięcie w tej kwestii możliwe jest jedynie na wniosek strony. Sąd nie może ustanowić pełnomocnika z urzędu jeżeli strona o to nie wnosiła.

Konsekwencją oddalenia obu wniosków o przywrócenie terminu było słusznie uznanie przez Sąd Okręgowy wniosku o uzasadnienie oraz apelacji za złożone po upływie terminu, a więc podlegające odrzuceniu w myśl art. 328 § 1 k.p.c. i art. 370 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.

III AUz 19/15

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE