Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku W. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 20 grudnia 2011 r. sygn. akt V U 1929/11

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz wnioskodawcy kwotę 120 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2011 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 23 sierpnia 2011 r. w ten sposób, że zaliczył wnioskodawcy W. M. okres pracy w szczególnych warunkach od dnia 26 października 1973 r. do dnia 30 września 1975 r. w Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego i przyznał wnioskodawcy, poczynając od dnia 1 sierpnia 2011 r., prawo do wcześniejszej emerytury.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny:

Wnioskodawca, urodzony (...), w dniu 10 sierpnia 2011 r. złożył wniosek o emeryturę. Rozwiązał stosunek pracy, nie jest członkiem OFE, a na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 14 lat 9 miesięcy i 10 dni okresów pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy do okresów pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od dnia 26 października 1973 r. do dnia 30 września 1975 r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego, gdyż nie przedłożył stosownego świadectwa pracy.

Wnioskodawca podczas zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia 26 października 1973 r. do dnia 30 września 1975 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego, do jego obowiązków należało kierowanie samochodami ciężarowymi powyżej 3,5 tony, nie wykonywał wówczas innej pracy.

Podczas pracy w w/w okresie wnioskodawca pracował na samochodach osobowych marki: (...) i (...), samochodach dostawczych marki: (...) i (...) oraz samochodów ciężarowych marki: (...), (...) i (...), przy czym od dnia 15 lutego 1974 r. prowadził (...) do 3,5 tony, a od dnia 1 lipca 1974 r. (...) o ciężarze całkowitym 13 – 15 ton.

Na mocy porozumienia wnioskodawca z dniem 1 października 1975 r. został pracownikiem Wojewódzkiego Zakładu (...)w O..

Przy tak poczynionych ustaleniach faktycznych Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy jest uzasadnione.

Sąd Okręgowy wskazał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy, mimo braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach za sporny okres, daje podstawy do uznania spornego okresu pracy wnioskodawcy na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych, jako okresu pracy w szczególnych warunkach. W aktach sprawy znajduje się dobrze zachowana, obszerna i oryginalna dokumentacja pracownicza wnioskodawcy za sporny okres. Z tych dokumentów jasno wynika, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał obowiązki kierowcy samochodu ciężarowego, przy czym jak wynika z angażu z dnia 9 lutego 1974 r. w okresie od dnia 15 lutego 1974 r. do dnia 30 czerwca 1974 r. prowadził samochód o ładowności do 3,5 tony, wobec czego okres ten (4 miesiące i 14 dni) nie podlega uwzględnieniu. Natomiast z wypowiedzenia stawki wynagrodzenia z dnia 1 lipca 1974 r. wynika, że od dnia 1 lipca 1974 r. prowadził (...) o ciężarze ładowności od 13 do 15 ton.

Powyższe dodatkowo znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadka J. K., który pracował z wnioskodawcą w spornym okresie.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca posiada wymagany okres pracy w szczególnych warunkach i tym samym spełnia warunki do wcześniejszej emerytury.

Organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok, zarzucając mu sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego oraz naruszenie art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) przez ustalenie, że wnioskodawca wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie odwołania wnioskodawcy, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Wnioskodawca złożył odpowiedź na apelację, wnosząc o jej oddalenie i zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa prawnego w sprawie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest bezzasadna.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 1 stycznia 1999 r., osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn (pkt 1) oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (pkt 2). Z kolei po myśli ust. 2 tego przepisu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Z kolei po myśli art. 32 w/w ustawy w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r., będącym pracownikiem, o którym mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura, jeżeli osiągnął wiek emerytalny (60 lat) oraz posiada 25–letni okres zatrudnienia, a w tym, co najmniej 15 lat okresów pracy w warunkach szczególnych.

W sprawie bezspornym jest, że W. M. spełnia przesłanki dotyczące wieku, ogólnego stażu ubezpieczenia emerytalnego, nieprzystąpienia do OFE i rozwiązania stosunku pracy. Poza sporem jest również, że wykazał 14 lat 9 miesięcy i 10 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Natomiast sporna kwestia sprowadzała się do ustalenia, czy podczas zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od dnia 26 października 1973 r. do dnia 30 września 1975 r. wykonywał, co najmniej przez okres 2 miesięcy i 20 dni, stale i w pełnym wymiarze czasowym pracę kierowcy samochodu ciężarowego.

Organ rentowy zarzucił, że akta osobowe wnioskodawcy nie pozwalają na uznanie, iż podczas zatrudnienia w (...) wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracy pracę kierowcy samochodu ciężarowego.

Sąd Apelacyjny stwierdził, że zarzuty organu rentowego odnoszące się do okresu pracy wnioskodawcy od dnia 26 października 1973 r. do dnia 30 czerwca 1974 r. są zasadne, bowiem akta osobowe, a w szczególności: podanie z dnia 9 lutego 1974 r. i angaż z dnia 9 stycznia, sprzeciwiają się ustaleniom sądu pierwszej instancji, iż wnioskodawca w tym okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach określoną w wykazie A Dziale VIII poz. 2 załącznika do w/w rozporządzenia, czyli pracę kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Należy zauważyć, że z podania z dnia 9 lutego 1974 r. jasno wynika, że dopiero w lutym 1974 r. uzyskał uprawnienia do prowadzenia pojazdów ciężarowych (prawo jazdy kategorii C) i z tego względu wniósł o zmianę stawki oraz o zmianę samochodu na samochód ciężarowy. Na podaniu tym znajduje się również adnotacja zastępcy kierownika, z której wynika, że od dnia 15 lutego 1974 r. wnioskodawca otrzymał przeszeregowanie do IV grupy i zmianę samochodu na samochód ciężarowy o dopuszczalnym ciężarze całkowitym do 3,5 tony. Adnotacja ta znajduje potwierdzenie w angażu, z którego również wynika, że od dnia 15 lutego 1974 r. wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym do 3,5 tony. Zatem w świetle tych dokumentów należy uznać, że wnioskodawca, wobec braku wymaganych uprawnień, nie mógł do lutego 1974 r. wykonywać w/w pracy w szczególnych warunkach. Z kolei w okresie od dnia 15 lutego 1974 r. do dnia 30 czerwca 1974 r. był zatrudniony jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym do 3,5 tony. Tymczasem przepisy wyraźnie stanowią, że jedynie prowadzenie pojazdów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony jest uznawane za pracę w szczególnych warunkach. Tak więc praca wnioskodawcy w tym okresie również nie może zostać zaliczona do okresów pracy w szczególnych warunkach.

Natomiast zarzuty organu rentowego odnoszące się do dalszego okresu pracy wnioskodawcy, czyli okresu od dnia 1 lipca 1974 r. do dnia 30 września 1975 r., są nietrafne. Jak bowiem wynika z kolejnego angażu wnioskodawca od dnia 1 lipca 1974 r. pracował jako kierowca samochodu marki (...) o ciężarze całkowitym od 13 do 15 ton. Powyższe pośrednio potwierdza również zaświadczenie znajdujące się w aktach osobowych, z którego wynika, że wnioskodawca podczas zatrudnienia w (...) ostatnio pracował jako kierowca samochodu (...) – wywrotka o ciężarze całkowitym 5 ton. Nadto orzeczenie psychologiczne z dnia 2 kwietnia 1974 r. potwierdza, że wnioskodawca był zdolny do wykonywania pracy w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego. W sprawie brak jest dowodów podważających treść w/w dokumentów, których prawdziwości organ rentowy nie kwestionował. Zatem wbrew zarzutom organu rentowego, w/w dokumenty świadczą, iż wnioskodawca od dnia 1 lipca 1974 r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę kierowcy samochodu ciężarowego, a więc pracę w szczególnych warunkach określoną w wykazie A dziale VIII poz. 2 w/w rozporządzenia. Tak więc po doliczeniu tego okresu łączny staż pracy w szczególnych warunkach przekracza 15 lat, wobec tego mimo wskazanych wyżej błędów rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji należy uznać za prawidłowe.

Należy również podkreślić, że zgodnie z art. 325 kpc sentencja wyroku powinna między innymi zawierać rozstrzygnięcie sądu o żądaniach stron. Natomiast przepisy nie wymagają stwierdzenia w sentencji wyroku, które z warunków wymaganych do uzyskania prawa i w jakim zakresie zostały uznane przez sąd za spełnione. Są to bowiem okoliczności dotyczące stanu faktycznego i ustalenia w tym zakresie mają uzasadniać rozstrzygnięcie w przedmiocie istnienia lub braku prawa do świadczeń. Ustalenie faktów powinno być zawarte w uzasadnieniu wyroku. Zatem zbędne było wymienienie przez sąd pierwszej instancji w sentencji wyroku oprócz rozstrzygnięcia, okresu pracy w szczególnych warunkach wnioskodawcy. Tym bardziej, że jak wyżej wskazano, jedynie część tego okresu, to jest od dnia 1 lipca 1974 r. do dnia 30 września 1975 r., podlegało zaliczeniu do okresów pracy w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w punkcie I wyroku na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

Skoro apelacja organu rentowego została oddalona, to organ rentowy jest stroną przegrywającą sprawę, która zgodnie z art. 981 kpc jest obowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, w tym koszty zastępstwa procesowego. Wnioskodawca podczas postępowania apelacyjnego był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika – radcę prawnego W. L. (k. 32 – akt sprawy), który w odpowiedzi na apelację wniósł o zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego. Zatem wnioskodawcy przysługuje od organu rentowego zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Wobec tego Sąd Apelacyjny w punkcie II wyroku na podstawie § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349) zasądził na rzecz wnioskodawcy od organu rentowego kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

R.S.