Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 maja 2015r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Ewa Tkocz (spr.)

Sędziowie: SA Joanna Kurpierz

SO (del.) Tomasz Tatarczyk

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2015r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko Z. W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 30 grudnia 2014r., sygn. akt II C 864/14

postanawia:

1)  odrzucić zażalenie w części dotyczącej umorzenia postępowania (punkt 1. zaskarżonego postanowienia);

2)  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 2. w ten sposób, że zwrócić powodowi uiszczoną część opłaty od pozwu w kwocie 1 259 (tysiąc dwieście pięćdziesiąt dziewięć) złotych;

3)  oddalić wniosek o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt I ACz 401/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Katowicach umorzył postępowanie (punkt 1.) oraz oddalił wniosek powoda (...) w W. o zwrot opłaty od pozwu (punkt 2.).

Sąd ten w uzasadnieniu wskazał, że w dniu 12 grudnia 2014r. doręczono powodowi wezwanie do usunięcia braków pozwu, w tym do uiszczenia opłaty uzupełniającej, pod rygorem umorzenia postępowania. W zakreślonym terminie powód złożył jedynie oświadczenie o cofnięciu pozwu bez zrzeczenia się roszczenia.

Sąd Okręgowy uznał, że w zaistniałej sytuacji procesowej postępowanie podlega umorzeniu na podstawie art. 505 ³⁷ k.p.c. wobec nieusunięcia braków pozwu, nie zaś wskutek dokonanego cofnięcia tego pisma. W konsekwencji wniosek powoda o zwrot uiszczonej opłaty nie zasługiwał na uwzględnienie. Przepis art. 79 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie przewiduje bowiem obowiązku zwrotu opłaty, gdy podstawą umorzenia postępowania jest powołana wyżej norma.

Sąd wyraził również pogląd, że stosownie do art. 80 ust. 2 wskazanej ustawy nie był władny do zwrotu opłaty, gdyż to nie Sąd Okręgowy w Katowicach pobrał ją od powoda.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł powód.

Skarżący zarzucił między innymi naruszenie:

- art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. poprzez umorzenie postępowania na tej podstawie w konsekwencji przyjęcia, iż przepis ten ma pierwszeństwo przed przepisem art. 355 § 1 k.p.c.;

- art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z ar. 203 § 3 k.p.c. przez ich niezastosowanie, w sytuacji gdy spełnione zostały wszystkie przesłanki przewidziane w tych przepisach.

W oparciu o tę podstawę skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie w części zaskarżającej punkt 1. postanowienia podlegało odrzuceniu, zaś w zakresie kwestionującym punkt 2. tego orzeczenia zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że strona jest uprawniona do wniesienia zażalenia przeciwko treści postanowienia (wyrażonej w jego sentencji), nie może ono zaś dotyczyć jedynie treści uzasadnienia orzeczenia. Tymczasem skarżący w złożonym zażaleniu, w części odnoszącej się do punktu 1. zaskarżonego orzeczenia, co do zasady nie kwestionował tego, iż toczące się przed Sądem pierwszej instancji postępowanie podlegało umorzeniu, a jedynie podniósł zarzuty dotyczące błędnie zastosowanej przez Sąd Okręgowy podstawy prawnej, która przytoczona została w uzasadnieniu postanowienia. W tej sytuacji, skoro jak wyżej wskazano, obowiązująca procedura cywilna nie daje podstaw do zaskarżania, w trybie składania środków odwoławczych, uzasadnień orzeczeń, zażalenie powoda na punkt 1. postanowienia Sądu pierwszej instancji, jako niedopuszczalne, podlegało odrzuceniu, o czym z mocy art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 1).

Odnosząc się do zażalenia na punkt 2. zaskarżonego postanowienia Sąd Apelacyjny nie podziela poglądu skarżącego jakoby w okolicznościach niniejszej sprawy podstawę prawną umorzenia postępowania, w związku z dokonanym cofnięciem pozwu, stanowił art. 355 k.p.c. Zdaniem Sądu Apelacyjnego powód jest uprawniony do cofnięcia pozwu na podstawie art. 203 § 1 k.p.c., dopiero po jego skutecznym wniesieniu, a zatem w przypadku uchybień formalnych lub fiskalnych po przeprowadzeniu procedury naprawczej określonej w art. 130 k.p.c. albo art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. jeśli pismo to zainicjowało najpierw elektroniczne postępowanie upominawcze. Skoro w niniejszej sprawie oświadczenie o cofnięciu pozwu złożone zostało w terminie do usunięcia braków pozwu (a więc przed jego skutecznym wniesieniem), nie można przyjąć, że wywołało ono skutki procesowe. Tym samym, w sytuacji gdy powód w zakreślonym mu terminie nie wykonał zobowiązania Sądu Okręgowego do uiszczenia opłaty uzupełniającej od pozwu, słusznie Sąd ten umorzył postępowanie na podstawie 505 ³⁷ § 1 k.p.c.

Nie oznacza to jednak, że w sprawie brak było podstaw do zwrotu powodowi części uiszczonej przezeń opłaty od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Opłata ta, w razie umorzenia postępowania przez Sąd właściwości ogólnej wskutek nieusunięcia przez stronę uchybień fiskalnych lub formalnych pozwu, podlegać winna, w drodze analogii, zwrotowi na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 1) lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Przypadek ten zbliżony jest bowiem do sytuacji procesowej objętej powołanym przepisem, który nakazuje zwrot całej uiszczonej przez stronę opłaty w sytuacji zwrotu pozwu wskutek braków formalnych. Pewne odmienności wynikające z postępowania elektronicznego, polegające przede wszystkim na tym, że pozew po przekazaniu do sądu właściwości ogólnej na tym etapie jest już częściowo opłacony, a Sąd wzywa do usunięcia jego braków (w tym fiskalnych) pod rygorem umorzenia postępowania, wynikają ze specyfiki tego postępowania i nie mogą pozbawiać strony prawa do zwrotu uiszczonej opłaty sądowej. Wobec powyższego wniosek powoda o zwrot uiszczonej w elektronicznym postępowaniu upominawczym części opłaty od pozwu w kwocie 1 259 zł, zasługiwał na uwzględnienie.

Bez znaczenia pozostaje podniesiona przez Sąd pierwszej instancji okoliczność, że nie pobrał on od powoda żadnej opłaty. Opłata w wysokości 1.259 złotych wpłynęła do Sądu Rejonowego L. wL. (k. – 2) i zaksięgowana na konto dochodów Skarbu Państwa. Pomimo, że Przewodniczący w Sądzie Okręgowym w Katowicach nie zażądał przeksięgowania tejże opłaty w ślad za sprawą, nie stanowi to przeszkody by tenże Sąd zwrócił powodowi należną mu opłatę z dochodów Skarbu Państwa.

Z tych względów zaskarżone postanowienie w punkcie 2. podlegało zmianie, o czym z mocy art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak punkcie 2) sentencji.

Skoro powód cofnął pozew brak było podstaw do obciążenia pozwanego kosztami postępowania zażaleniowego (art. 98 k.p.c.).

Tak też orzekł Sąd Apelacyjny w sentencji.