Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSR Michał Bień

Protokolant starszy sekretarz sądowy Urszula Bajorek

po rozpoznaniu w dniu 02 kwietnia 2015 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.

przeciwko B. K. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą Budownictwo (...) B. K.

o zapłatę kwoty 25.279,50 (słownie: dwadzieścia pięć tysięcy dwieście siedem­dziesiąt dziewięć złotych pięćdziesiąt groszy) zł wraz z odset­kami ustawo­wymi

I.  zasądza od pozwanego B. K. na rzecz strony powodo­wej Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółki z o­gra­niczoną odpowiedzialnością kwotę 25.279,50 (słow­nie: dwa­dzie­ścia pięć tysięcy dwieście siedem­dziesiąt dziewięć złotych pięćdziesiąt groszy) zł wraz z od­setkami ustawowymi liczonymi od kwot

1)  10.919,40 (słownie: dziesięć tysięcy dziewięćset dziewiętnaście złotych czterdzieści groszy) zł od dnia 05 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

2)  7.019,88 (słownie: siedem tysięcy dziewiętnaście złotych osiemdziesiąt osiem groszy) zł od dnia 25 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

3)  6.311,94 (słownie: sześć tysięcy trzysta jedenaście złotych dziewięćdzie­siąt cztery grosze) zł od dnia 01 maja 2014 r. do dnia zapłaty,

4)  1.028,28 (słownie: jeden tysiąc dwadzieścia osiem złotych dwadzieścia osiem groszy) zł od dnia 22 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego B. K. na rzecz strony powodo­wej Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółki z o­graniczoną odpowiedzialnością kwotę 3.681,00 (słownie: trzy ty­sią­ce sześćset osiemdziesiąt jeden) zł tytu­łem zwrotu kosztów po­stę­powania w tym kwotę 2.417,00 (słownie: dwa tysiące cztery­sta siedemnaście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa proce­so­we­go;

III.  obciąża pozwanego B. K. kosztami procesu w kwocie 2.417,00 (słownie: dwa tysiące czterysta siedemnaście) zł.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 21/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 02 kwietnia 2015 r.

I

Strona powodowa Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością z sie­dzibą w T. w pozwie w postępo­waniu upominawczym wniesio­nym w dniu 18 sierpnia 2014 r. skierowanym przeciwko B. K. doma­gała się zasądzenia kwoty 25.279,50 (słow­nie: dwa­dzie­ścia pięć tysięcy dwieście siedem­dziesiąt dziewięć złotych pięć­dziesiąt groszy) zł wraz z od­setkami ustawowymi liczonymi od kwot

1)  10.919,40 zł od dnia 05 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

2)  7.019,88 zł od dnia 25 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

3)  6.311,94 zł od dnia 01 maja 2014 r. do dnia zapłaty,

4)  1.028,28 zł od dnia 22 maja 2014 r. do dnia zapłaty

oraz zasądzenia kosz­tów postępowania w tym koszty zastępstwa procesowego jak i opłatę skarbową od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

Na uzasadnienie pozwu strona powodowa podniosła, iż pozwany w ra­mach prowadzonej działalności gospodarczej zakupił u strony powodowej
w dniach 28 lutego 2014 r., 27 marca 2014 r., 31 marca 2014 r. i 30 kwietnia 2014 r. różne towary budowlane na tzw. przedłużony termin płatności na pod­stawie faktur sprzedaży o numerach (...)
i (...). W wystawionych w dniu sprzedaży fakturach ustalony był termin płatności oraz wskazane było konto bankowe, na które miała zostać przeka­zana należność za zakupione towary według wystawionych faktur. Pozwany nie zapłacił należności z tych faktur w ustalonych terminach. Jedynie na poczet należności z faktury numer (...) zapłacił w dniu 15 maja 2014 r. kwotę 5.000,00 zł, w dniu 21 maja 2014 r. kwotę 3.000,00 zł i w dniu 18 czerwca 2014 r. zapłacił kwotę 12.000,00 zł. Jednocześnie do faktury tej została dokonana korekta na podstawie faktury numer (...) na kwotę 189,42 zł i do zapłaty z tej faktury po dokonanej korekcie oraz wpłatach pozwanego pozostawała kwota 10.919,40 zł.

Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością podało, że pismem z dnia 17 lipca 2014 r. wezwała pozwa­nego do dobrowolnej zapłaty należności w łącznej kwocie 25.279,50 zł. Pozwa­ny nie zareagował na wezwanie (k. 2 – 3).

Na podstawie odpisów dokumentów dołączonych do pozwu Sąd Rejo­nowy w Rejonowy w Tar­nowie Wydział V Gospodarczy w dniu 18 września 2014 r. wydał nakaz zapłaty w po­stępo­waniu upominawczym, którym nakazał pozwanemu B. K., aby zapła­ci­ł na rzecz strony powodowej Przed­siębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółki z o­graniczoną odpowie­dzialnością kwotę 25.279,50 zł wraz z ustawo­wymi od­setkami li­czonymi od kwot

1)  10.919,40 zł od dnia 05 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

2)  7.019,88 zł od dnia 25 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

3)  6.311,94 zł od dnia 01 maja 2014 r. do dnia zapłaty,

4)  1.028,28 zł od dnia 22 maja 2014 r. do dnia zapłaty

oraz kwotę 2.733,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastęp­stwa procesowego w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, albo wniósł w tymże terminie sprzeciw (k. 29 – 29 verte).

W dniu 08 października 2014 r. (data oddania przesyłki w placówce pocz­towej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług po­wszechnych) B. K. wniósł sprzeciw od powyż­szego na­kazu zapłaty, którego odpis został mu doręczony w dniu 29 września 2014 r., zaskarżając go w całości i wno­sząc o oddalenie po­wództwa w całości oraz o zasądzenie kosz­tów postępowa­nia według norm przepisanych w tym kosztów zastęp­stwa pro­cesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Pozwany w uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty stwierdził, że nie kwestionował, iż nabył od strony powodowej towary na łączną kwotę 25.279,50 zł. Nie kwestionował również, że zapłata wynagrodzenia miała nastąpić na pod­stawie faktur wystawionych przez stronę powodową.

Zarzucił jednak, że zapłata żądanej przez Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzial­nością kwoty miała nastą­pić w terminie późniejszym zgodnie z ustnymi ustaleniami poczynionymi pomię­dzy stronami (k. 33 – 37).

W piśmie procesowym z dnia 17 lutego 2015 r. Przedsiębiorstwo Han­dlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością odnosząc się do wniesionego sprzeciwu od nakazu zapłaty podniosło, że zarzut sprzeci­wu, iż powództwo było nieuzasadnione, był całkowicie bezzasadny.

Strona powodowa naprowadziła w uzasadnieniu pisma procesowego, że pozwany w sprzeciwie nie kwestionował, że nabył od strony powodowej towary na łączną kwotę 25.279,50 zł, nie kwestionował również, że zapłata wynagro­dzenia miała nastąpić na podstawie faktur wystawionych przez (...) Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzial­nością. Jedyny zarzut sprzeciwu polegał na tym, że zapłata żądanej przez stronę po­wodową kwoty miała nastąpić w terminie późniejszym zgodnie z ustnymi usta­leniami poczynionymi pomiędzy stronami. Strona powodowa zaprzeczyła tym twierdzeniom ponieważ między stronami nie było żadnych ustnych porozumień co do późniejszej zapłaty należności z faktur niż w terminach ustalonych w fak­turach załączonych do pozwu (k. 47).

Bezsporne było, że B. K. jako sprzedawca zawarł z Przedsię­biorstwem Handlowo – Usługowym (...) spółką z ograniczoną odpowiedzial­nością jako kupującym umowę sprzedaży różnych materia­łów budowlanych. Poza sporem było, że wartość sprzedanych materiałów pozostała do zapłaty wyno­siła 25.279,50 zł wraz z podatkiem od towarów i usług. Nie było sporu co do tego, że w związku z zawarciem umów sprzedaży zostały wystawione
w dniach 28 lutego 2014 r., 27 marca 2014 r., 31 marca 2014 r. i 30 kwietnia 2014 r. faktury VAT numer (...).

Bezsporne było również, że Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością wezwała w piśmie z dnia 17 lipca 2014 r. B. K. do zapłaty kwoty 25.279,50 zł wynikającej z faktur VAT wystawionych w dniach sprzedaży.

II

Bezsporne było, że B. K. jako sprzedawca zawarł z Przedsię­biorstwem Handlowo – Usługowym (...) spółką z ograniczoną odpowiedzial­nością jako kupującym umowę sprzedaży różnych materia­łów budowlanych (k. 2 – 3, k. 12 – 14, k. 15 – 16, k. 17 – 18, k. 19 – 20, k. 21 – 22, k. 33 – 37). Poza sporem było, że wartość sprzedanych materiałów pozostała do zapłaty wyno­siła 25.279,50 zł wraz z podatkiem od towarów i usług (k. 2 – 3, k. 12 – 14, k. 15 – 16, k. 17 – 18, k. 19 – 20, k. 21 – 22, k. 33 – 37). Nie było sporu co do tego, że w związku z zawarciem umów sprzedaży zostały wystawione w dniach 28 lute­go 2014 r., 27 marca 2014 r., 31 marca 2014 r. i 30 kwietnia 2014 r. faktury VAT numer (...) (k. 2 – 3, k. 12 – 14, k. 15 – 16, k. 17 – 18, k. 19 – 20, k. 21 – 22, k. 33 – 37).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił ponadto, że termin płatności kwoty po­zostałej do zapłaty z tytułu sprzedaży materiałów budowlanych objętych fakturą VAT numer (...) został ustalony na dzień 04 kwietnia 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 28 lutego 2014 r. – k. 12 – 14.

Zapłata ceny sprzedaży w kwocie 7.019,88 zł za materiały budowlane objęte fakturą VAT numer (...) miała nastąpić w dniu 24 kwietnia 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 27 marca 2014 r. – k. 17 – 18.

Zapłata ceny sprzedaży w kwocie 6.311,94 zł za materiały budowlane objęte fakturą VAT numer (...) miała nastąpić w dniu 30 kwietnia 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 31 marca 2014 r. – k. 19 – 20.

Z kolei zapłata ceny sprzedaży w kwocie 1.028,28 zł za materiały budow­lane objęte fakturą VAT numer (...) miała nastąpić w dniu 21 maja 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 30 kwietnia 2014 r. – k. 21 – 22.

Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością nie przedłużało terminów płatności do zapłaty przez B. K. ­. (...) cen sprzedaży. W ogóle nie miały miejsca żadne pisemne uzgod­nienia z B. K. co do przedłużenia terminów płatności. Rozmowy prowadzone przez telefon, jeśli w ogóle miały miejsce, to miały na celu przy­spieszenie zapłaty przez B. K. cen sprzedaży.

Dowód: przesłuchanie za stronę powodową członka zarządu J. L. – k. 53 verte .

Bezsporne było również, że Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością wezwało w piśmie z dnia 17 lipca 2014 r. B. K. do zapłaty kwoty 25.279,50 zł wynikającej z faktur VAT wystawionych w dniach sprzedaży (k. 2 – 3, k. 24).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił, że pisemne wezwanie do zapłaty zostało wysłane do pozwanego w dniu 21 lipca 2014 r.

Dowód: odpis strony z książki nadawczej – k. 25 – 26.

Powyższy stan faktyczny sprawy został uznany w części za bezsporny na podstawie art. 229. k.p.c.

Otóż strony zgodnie przyznały, że B. K. jako sprzedawca zawarł z Przedsiębiorstwem Handlowo – Usługowym (...) spółką z ograniczoną odpowiedzial­nością jako kupującym umowę sprzedaży różnych materia­łów budowlanych. Poza sporem było, że wartość sprzedanych materiałów pozostała do zapłaty wyno­siła 25.279,50 zł wraz z podatkiem od towarów i usług. Nie było sporu co do tego, że w związku z zawarciem umów sprzedaży zostały wystawione w dniach 28 lutego 2014 r., 27 marca 2014 r., 31 marca 2014 r. i 30 kwietnia 2014 r. faktury VAT numer (...)
i (...).

Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez obydwie strony w sa­mym pozwie i w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Jako że przyzna­nie powołanych okoliczno­ści wy­ni­ka­jących z o­świad­czeń obu stron zawartych w po­zwie i w sprzeciwie od nakazu zapłaty jak i w późniejszym piśmie procesowym strony powodowej nie budziło w świetle przeprowadzo­nego po­stępowania dowodowe­go wąt­pliwo­ści, o­ko­licz­ności te zostały uznane za praw­dziwe. Dlatego też, zwa­żywszy na za­sadę wy­rażoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał za udowod­nione.

Powyższy stan faktyczny sprawy sąd uznał w niewielkiej części za bez­spor­ny na pod­stawie art. 230. k.p.c.

Otóż bezsporne było to, Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością wezwało w piśmie z dnia 17 lipca 2014 r. B. K. do zapłaty kwoty 25.279,50 zł wynikają­cej z faktur VAT wystawionych w dniach sprzedaży.

Fakty te przytoczone przez stronę powodową w pozwie nie docze­kały się ze strony pozwanego wyraź­nego za­przeczenia czy też po­twier­dze­nia. Skoro zatem strona prze­ciwna nie wypo­wie­działa się co do przytoczonych okoliczno­ści, fakty te sąd, mając na uwadze wy­niki całej rozprawy, mógł uznać za przy­znane a w konse­kwen­cji za rzeczywi­ście zaistniałe.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w części na podstawie od­pisów dokumentów i wydruków zgromadzonych w toku postępowania dowodo­wego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz formie.

Odpisy dokumentów prywatnych jak i wydruki sąd uznał w ca­łości za au­tentyczne i wiarygodne. Żadna ze stron ich nie kwe­stionowała, tak pod wzglę­dem poprawności formal­nej jak i material­nej. Nie u­jaw­niły się też ja­kie­kolwiek okoliczności podważa­ją­ce moc dowo­dową odpisów tych do­ku­mentów czy też wydruków, które należałoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzystają do­ku­menty urzę­dowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i zło­żenia za­wartego w nim o­świad­czenia przez o­sobę, która podpi­sała doku­ment prywatny ( vide: T. Ereciń­ski, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Komen­tarz. Część pierw­sza. Postępowa­nie rozpoznaw­cze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczają­ce. Tom 1”, wyda­nie 2, Wy­dawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­cińskie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzruszone. Odpisy dokumentów prywatnych stanowiły do­wód te­go, że osoby, które je podpi­sały, zło­ży­ły oświad­czenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.).

Zeznania słuchanego za stronę powodową J. L. stanowić mogły podstawę czynio­nych ustaleń faktycznych, jako że depozycje członka zarządu strony powodowej były zgodne z zebranym mate­riałem dowodowym
i znajdowały potwierdzenie w treści odpi­sów dokumentów. Słuchany za stronę powodową członek zarządu w sposób spontaniczny i jasny odpowiadał na za­dawane pytania a bezpośredni z nim kontakt na rozprawie w czasie jego przesłuchiwa­nia jedynie umocnił przekonanie co wiarygodności jego słów.

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania pozwanego, gdyż zgło­szone pozostałe środki dowodowe pozwoliły w wystarczający stopniu wyjaśnić fakty istotne dla rozstrzy­gnięcia sprawy (art. 299. k.p.c. w zw. z art. 227. k.p.c.). Co więcej pozwany nie stawił się na rozpra­wę pomimo we­zwania do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia do­wodu z prze­słuchania. Pozwany nie usprawiedliwiał także swej nieobecności zaświadcze­niem potwier­dzającym niemożność stawie­nia się w sądzie wystawio­nym przez lekarza są­dowego ( vide: k. 46, k. 52 – 52 verte, k. 53 – 53 verte) ( vide: art. 214 ¹ . § 1. k.p.c.).

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne i zostało w całości uwzględnione.

Strona powodowa Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością wystą­piła z żądaniem zasądzenia od pozwa­nego B. K. sumy 25.279,50 zł wraz z odsetkami us­ta­wowymi liczo­nymi od kwot

1)  10.919,40 zł od dnia 05 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

2)  7.019,88 zł od dnia 25 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

3)  6.311,94 zł od dnia 01 maja 2014 r. do dnia zapłaty,

4)  1.028,28 zł od dnia 22 maja 2014 r. do dnia zapłaty

na podsta­wie art. 535. § 1. k.c. oraz art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c. oraz art. 482. § 1. k.c.

Zgodnie z art. 535. § 1. k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobo­wiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a ku­pujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stosownie do brzmienia art. 471. k.c. dłużnik obowiązany jest do napra­wienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowią­zania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem o­ko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Po myśli art. 476. k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świad­czenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wy­padku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczno­ści, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wy­nikłej ze zwłoki.

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny spo­sób o­kreślona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świad­czenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odse­tek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481. § 2. zd. I. k.p.c.).

Norma art. 535. § 1. k.c. zawiera regulację statu­ują­cą umowę sprzedaży, o­kre­śla elementy przedmiotowo istotne ( essentialia negotii) umowy sprzedaży o­raz zasadnicze obo­wiązki stron umowy sprzedaży. Stosownie do brzmienia tego przepisu umowa sprzedaży pozostaje umową konsensualną, tj. dochodzi do skutku w wyniku o­sią­gnięcia porozumienia przez kontrahentów, jest umową dwustronnie zobo­wią­zu­jącą, odpłatną oraz wzajemną, gdyż świadczenie jednej strony umowy sprze­daży ma stanowić ekwiwalent świadczenia drugiej strony.

Podstawowymi obowiązkami sprzedawcy wynikającymi z u­mowy sprze­daży jest przeniesienie na kupującego własności sprzeda­wanej rzeczy i jej wy­danie kupującemu natomiast na kupującym ciąży obowią­zek odebrania sprze­danej rzeczy i zapłaty umówionej ceny. Obowiązki te statu­owane zostały
w przepisie art. 535. § 1. k.c.

Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych należało stwierdzić, że po­mię­dzy Przedsiębiorstwem Handlowo – Usługowym (...) spółką z ograni­czoną odpowiedzialnością a B. K. do­szło do zawar­cia kilku umów zawierających elementy przedmioto­wo istotne właściwe dla umowy sprze­da­ży, w wy­niku której Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ogra­niczoną odpowie­dzialnością zobowiązała się sprzedać B. K. mate­riały budowlane zaś B. K. zobowiązał się do zapłaty ceny sprzedaży.

W wyniku zawartych umów strona powo­dowa w całości wykonała swe obo­wiązki, tj. przeniosła na kupującego własność sprzedanych rzeczy i wy­dała mu rzeczy, czego nie można powiedzieć o pozwanym. Umowy obligowały pozwanego do zapłaty ceny i odebrania sprzeda­nych rzeczy, B. K. do dnia zamknięcia rozprawy i wydania wyro­ku jed­nak nie uczynił zadość w spo­sób nale­żyty swe­mu pod­stawowe­mu obowiązko­wi. O ile bowiem sprzedawca wywiązał się ze swych obowiązków w całości, to kupujący jedynie czę­ściowo zrealizował ciążą­cy na nim obo­wiązek, tj. nie za­płacił części ceny za przed­mioty, które zo­stały mu sprzedane i wydane. Czę­ściowo zatem B. K. zobowiązania swe­go należycie nie wyko­nał, gdyż w chwili wniesienia pozwu
i na chwilę zamknięcia rozprawy w dalszym ciągu nie spełnił swego świad­cze­nia w kwocie 25.279,50 zł.

Nie spełniając części świad­czenia w postaci zapłaty ceny za sprzedane
i wydane rzeczy pozwany B. K. sprzenie­wierzył się nie tylko obowiąz­kowi kupujące­go sformułowa­nemu w art. 535. § 1. k.c., tj. po­legającemu na zapłacie umó­wionej ceny ale i zasa­dzie leżącej u pod­walin prawa zo­bo­wiązań, zgodnie z któ­rą pacta sunt servanda. Skoro bowiem B. K. zdecydował się za­wrzeć umowy, w ramach których kupował konkretne rzeczy – materiały budow­lane – a rezultat umowy został osiągnięty, tj. umówione rzeczy zostały mu wyda­ne, to obowiązany był również do spełnienia swego wzajemnego świadczenia pole­ga­ją­ce­go na zapłacie sprzedawcy umówio­nej ceny w termi­nach wynikających z faktur VAT. Inne roz­wiązanie w po­staci braku spełnienia świadczenia z ty­tułu zawartych przez po­zwanego umów sprzedaży doprowadzi­łoby do zdestabili­zo­wa­nia pewności ob­rotu. Usankcjonowanie takiego stanu rze­czy spowodowało­by trudne do przyjęcia konsekwencje. Brak przy tym do­wodu, aby strona powo­dowa za­mierzała zwol­nić B. K. z długu bądź też zgodziła się na przesunięcie terminu płatności zapłaty choćby części ceny, skoro nie tylko wzywała ją do zapłaty, ale wskazywała rów­nież wy­sokość jej zobowiązania, ostatecznie zaś wystąpiła ze stosownym po­wódz­twem. O tym natomiast, że występujący z po­zwem podmiot legitymowany był do dochodze­nia zapłaty ceny za sprzedaż umówionych rzeczy, przeko­nywała treść art. 535. § 1. k.c. B. K. nie uczy­ni­ł przy tym użytku z żadnego z uprawnień
z tytułu umowy sprzedaży, z któ­rych skorzystanie pozwoliłyby uz­nać, że nie popadł w zwłokę ze spełnie­niem swego świadczenia. W szczegól­ności nie pod­niósł żadnych za­istniałych w rze­czywistości zarzutów względem u­praw­nienia sprzedaw­cy, które u­za­sadnić mo­głyby powstrzymanie się przez ku­pującego
z zapłatą ceny czy też zapła­tę ceny z u­chybieniem umownego termi­nu.

Zważywszy przy tym na zaoferowane przez strony i przeprowadzone dowody nale­ża­ło przy tym stwierdzić, iż okoliczności uzasadniających w jaki­kolwiek sposób uchybienie terminowi zapłaty z tytułu zawartej umowy sprzeda­ży pozwany nie wykazał zaś „reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powo­do­wej. Jeżeli strona powodowa udowod­niła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasad­nia­ją­cych jej zdaniem oddalenie powództwa” (tak Sąd Najwyż­szy w wyro­ku z dnia 20 kwietnia 1982 r., sygn. akt I CR 79/82, nie publ., LEX nr 8416). Jeżeli zatem Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością przedstawiła środki dowodowe w postaci odpisów doku­men­tów prywatnych, któ­rych treść uzasad­niała roszczenie, to B. K. powinien przy­najm­niej podważyć prawdzi­wość wniosków wynikających z odpisów tych dokumentów przedstawionych
w toku postępowa­nia przez stro­nę powodową, co spowo­dowałoby, iż ciężar dowodu znów spocząłby na stronie powodowej zgodnie z tre­ścią art. 6. k.c.

Sąd uznał przy tym, iż nie ma pod­staw do dalszego uzu­pełnienia z urzędu postępowa­nia dowodowego. W tym zakresie sąd nie mógł wyręczać strony
i niejako w za­stępstwie przeprowadzać taki dowód, gdyż takie postępowanie by­łoby sprzeczne z zasadą kontradyktoryjności. Zgodnie ze sta­nowiskiem Sądu Naj­wyższego „od 1 lipca 1996 r. wskutek zmiany treści art. 232 KPC oraz skre­śle­nia § 2 w art. 3 KPC nastąpiło zniesienie zasady odpo­wie­dzialności sądu za wynik postępowania dowodowego” (tak Sąd Naj­wyższy w wyroku z dnia 07 października 1998 r. sygn. akt II UKN 244/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 20, poz. 662 i w wyroku z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt II UKN 615/99, publ. OSNAP 2002 r., nr 1, poz. 24). Rola sądu w sprawie winna ogra­niczać się jedy­nie do pozostawania obiektywnym arbitrem w sporze stron (za­sada kontradyk­toryjno­ści). Sąd jedynie wyjątkowo może wy­kazywać inicjatywę dowodową, spoczywającą cały czas na stronach pod groźbą przegrania proce­su. Zdanie powyższe pozostaje w pełni zgodne z przy­jętą linią orzecznictwa i wykładnią Sądu Naj­wyższego, w myśl której „możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wska­zanego przez strony nie oznacza, że sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynność strony. Jedynie w szczególnych sytu­acjach procesowych o wyjątkowym charakterze sąd powi­nien skorzystać ze swojego upraw­nienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (art. 232 kpc)” (tak Sąd Najwyż­szy w wyroku z dnia 05 listopada 1997 r., sygn. akt III CKN 244/97, publ. OSNC 1998 r., nr 3, poz. 52). Brak postępowania dowodo­wego prowadzonego z u­rzę­du był przy tym usprawiedliwiony w świetle poglądu Sądu Najwyższego, w myśl któ­re­go „działanie sądu z urzędu i przeprowadzenie dowodu nie wska­za­nego przez stronę jest po uchyleniu art. 3 § 2 kpc dopusz­czalne tylko w wy­jąt­kowych sytu­acjach procesowych oraz musi wypływać z opartego na zobiek­tywi­zowanej oce­nie przekonania o konieczności jego prze­prowadzenia” (tak Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 09 września 1998 r., sygn. akt II UKN 182/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 17, poz. 556). Pogląd ten pozostaje tym bardziej ak­tualny w świetle obecnie obowiązującego kodeksu postępowa­nia cywilnego a w szczególności
w kontekście zmian wprowadzonych ustawą z dnia 02 lipca 2004 r. o zmianie u­sta­wy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 172 poz. 1804).

Przytoczony wyżej in extenso przepis art. 471. k.c. normuje zasadę odpo­wiedzialności dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zo­bowiązania zwanej odpowiedzialnością kontraktową. Odpowiedzialność sta­tuowa­na art. 471. k.c. uzależniona została od zaistnienia kumulatywnie kilku przesła­nek a mianowicie niewykonania zobowiązania bądź też nienależytego wykona­nia zobowiązania, szkody powstałej w wyniku niewykonania bądź też nie­nale­żytego wykonania zobowiązania, związku przyczynowego pomiędzy nie­wykona­niem bądź też nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą oraz winy dłużnika.

Ciężar udowodnienia zaistnienia trzech spośród czterech przesłanek odpo­wiedzialności powszechnie zwanej kontraktową spoczywa na wierzycielu. Na­wet jednak ich udowodnienie nie gwarantuje definitywnego przypisania od­powiedzialności dłużnika z tego tytułu. Po stronie dłużnika bowiem zgodnie
z brzmieniem części końcowej art. 471. k.c. ( verba legis art. 471. in fine k.c.: „…chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem oko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”) istnieje możliwość egzoneracji, tj. wykazania, że nie ponosi on odpowiedzialności za niewykonanie bądź też nienależyte wykonanie zobowiązania w szczególności poprzez przed­stawienie o­ko­liczności, z których wynikać będzie, że niewykonanie bądź też nienależyte wy­konanie zobowiązania było następstwem sytuacji, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Fakt braku zapłaty przez B. K. aż do dnia zamknięcia roz­prawy i na dzień wydania wyroku Przedsiębiorstwu Handlowo – Usługowemu (...) spółce z ograniczoną od­powiedzialnością środ­ków pie­nięż­nych w wyso­kości odpo­wiadającej całej sumie objętej żądaniem pozwu a stanowiącej sumę cen pozostałych do zapłaty z ty­tułu sprzeda­ży do­pro­wa­dził do konkluzji, że kupujący popadł względem sprzedawcy w zwłokę w wy­konaniu zobowiązania
z u­mów sprzedaży za­wartych z Przedsiębiorstwem Handlowo – Usługowym (...) spółką z ograni­czoną odpowiedzialno­ścią. Wnio­sek taki naka­zywało przy­jąć brzmienie art. 471. k.c. Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością nie otrzymała środ­ków pie­niężnych od B. K. w takiej wy­sokości, w jakiej została ustalona cena zgodnie
z umową sprzedaży i w fakturach VAT wystawionych z tytułu sprzedanych rze­czy aż do dnia wydania wyroku nie licząc częściowej zapłaty, która została przez stronę powodową uwzględniona przy formułowaniu żądania pozwu. Jeśli zatem po­mimo ist­nienia umowy sprzedaży i o­bowiązku kupującego zapłaty umówionej ceny, kupujący takiej ceny nie płaci w odpowiedniej kwocie i termi­nie, to jako dłużnik sprzedawcy z tego tytułu po­pada co najmniej w opóź­nienie
i powoduje po­wstanie szkody w mieniu sprze­dawcy, którego majątek nie po­większa się na skutek braku fi­zycznego uzyska­nia środków pieniężnych w od­powiedniej wyso­kości. Nie­nale­żytym wykonaniem zobowią­zania pozostawał zatem sam stan zwłoki B. K. w wyko­naniu zobo­wiązania z zawartych umów sprzedaży sprowadzający się do zapłaty w cało­ści ceny. Dłużnik zaś do­puszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w ter­minie, a je­żeli termin nie jest oznaczony, gdy nie speł­nia świadczenia nie­zwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela, przy czym nie doty­czy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następ­stwem okoliczności, za któ­re dłużnik od­po­wiedzialności nie ponosi (art. 476. k.c.). Oko­liczność ta zaś oznaczała, że dłużnik nie wykonał zobowią­zania w tej części z przyczyn leżą­cych po jego stronie, zaś wniosek taki nakazywała przy­jąć treść art. 471. k.c. w zw. z art. 476. k.c. Do­mniemania prawne statuowane po­woła­nymi przepisami art. 471. k.c. i art. 476. k.c. obcią­żały dłużnika oraz na­kazywały przyjąć, że nie dotrzy­mując terminu zapłaty po­zostawał w zwło­ce nie zaś w opóźnieniu.

Zważywszy na ustalony stan faktyczny i powyższe rozważania a także brzmienie art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 535. § 1. k.c. pozostawało stwierdzić, że stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługo­we (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością mogła zasadnie doma­gać się względem B. K. wykonania zo­bowiązania z u­mowy sprzedaży. U­praw­nienie Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograni­czoną odpowie­dzialnością spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością z ty­tułu nienależytego wy­konania zo­bowiązania przez kupujące­go sprowa­dzało się za­tem do możliwo­ści żądania wykonania przez B. K. umów sprze­daży poprzez za­płatę części nieuiszczonej do­tychczas ceny jak i do możliwości żądania naprawienia szkody z tytułu zwłoki poprzez zapłatę odsetek ustawo­wych.

Co do rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia odsetek od kwot przez stronę pozwaną niezapłaconych uprzed­nio tytułem cen sprzedaży to stwierdzić należało, że zobowiązanie kupującego do zapłacenia umówionej ceny było zo­bowiązaniem terminowym. Obo­wiązek za­płaty ceny powstał bo­wiem w chwili określonej zgodnie z treścią umów sprze­daży i faktur VAT jako terminy płatno­ści. Terminy spełnienia takich świad­czeń zostały zatem oznaczone przez czyn­ność prawną sta­tu­o­wa­ną prze­pisem art. 535. § 1. k.c. W przedmiotowym przy­padku kwoty należne tytu­łem reszty cen sprzedaży, które nie zostały zapłaco­ne przez po­zwanego, winny zostać wypłacone w terminie wynikają­cym z umów sprzedaży i treści faktur VAT. Od dnia następnego po dniach, w których terminy płat­ności upłynęły, pozwany pozostawał zatem w zwłoce z wyko­naniem świad­cze­nia w po­staci zapłaty cen w tym zakre­sie, w jakim nie zostały uiszczone. Skoro zatem strona po­wo­dowa zażądała zasą­dzenia odse­tek od roszczenia objęte­go żądaniem pozwu czyli od kwot zaległych tytułem części cen, które nie zostały dotychczas zapła­co­ne, od dni następnych po dniach bę­dą­cych termi­nami zapłaty tych kwot, to sąd zasądził odsetki od tych kwot, tj.

1)  10.919,40 zł od dnia 05 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

2)  7.019,88 zł od dnia 25 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

3)  6.311,94 zł od dnia 01 maja 2014 r. do dnia zapłaty,

4)  1.028,28 zł od dnia 22 maja 2014 r. do dnia zapłaty.

Źródłem roszczenia odsetkowego zgodnie z hipotezą art. 359. § 1. k.c. pozostają czynność prawna, ustawa, orzeczenie sądu jak i decyzja właściwego or­ganu, przy czym o ile wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Jako że ceny sprzedaży nie zostały zapłacone w całości, w związ­ku
z czym zapłata cen nie nastąpiła w terminach wynikających z u­mów za­wartych przez strony jak i z faktur VAT wystawionych w związku ze sprzedażą i z tego tytułu strona powodowa była uprawniona do uzyskania swoistego odszkodowa­nia w postaci kwoty odpo­wiadającej odsetkom ustawowym obliczo­nym od cen, które nie zostały zapłacone w termi­nach zapłaty i za okres od dnia wymagalno­ści do dni spóźnionego spełnienia świadczenia pieniężne­go, toteż sąd zasądził odsetki ustawowe od kwot wskazanych przez stronę powodową zgodnie z żą­daniem pozwu, tj. od dnia 05 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty w przypadku kwoty 10.91940 zł, od dnia 25 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty w przypadku kwoty 7.019,88 zł, od dnia 01 maja 2014 r. do dnia zapłaty w przypadku 6.311,94 zł
i od dnia 22 maja 2014 r. do dnia zapłaty w przypadku kwoty 1.028,28 zł. Strony nie wskazały bowiem w umowach sprzedaży innych wysokości od­setek na­leż­nych z tytułu opóźnienia w zapłacie ceny.

Z uwagi na to, że sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości, zde­cydował – postę­pu­jąc w myśl dyrektywy odpowie­dzialnością za wynik postępo­wania – ob­ciążyć po­zwanego kosztami postępo­wania wkła­dając na niego obo­wiązek zwrotu na rzecz strony po­wo­dowej kosz­tów po­stę­po­wa­nia przez nią po­nie­sionych.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 6.098,00 zł, składały się opłata od pozwu w kwocie 1.264,00 zł (pokwitowanie wpłaty na okładce akt, k. 6) oraz wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników stron określone we­dług stawki mi­ni­mal­nej obliczonej od warto­ści przedmiotu sprawy, tj. w kwotach po 2.400,00 zł a także koszty opłaty skar­bo­wej od odpisów dokumentów stwier­dzających u­stanowienie zawodowych pełno­mocników procesowych stron
w łącz­nej kwocie 34,00 zł (k. 4 – 5, k. 38 – 39).

Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała
i ich zasądzenia nie żądała.

Sąd postanowił obciążyć pozwanego całością kosztów procesu w łącznej kwocie 6.098,00 zł związanych z wnie­sieniem pozwu przez zawodo­we­go peł­nomocnika strony powodowej jak i sprzeciwu od nakazu zapłaty przez profesjo­nalnego pełnomocnika strony pozwanej oraz zasądzić od B. K. na rzecz strony powodowej kwotę 3.681,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu
w tym kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Koszty procesu zasądzone na rzecz strony powodowej obejmo­wały zatem kosz­ty związa­ne z opłatą od pozwu oraz z zastępstwem procesowym przez za­wodowego peł­no­moc­ni­ka, tj. kosz­ty wynagrodzenia jak i opłaty skarbowej od odpisu dokumentu pełnomocnictwa.

Jednocze­śnie kwota 2.417,00 zł wskazana w punkcie III wy­roku od­powia­dająca pozostałej części kosztów postępowania poniesionych przez po­zwanego musiała zostać ujęta w wy­rzecze­niu kończącym po­stę­powa­nie na za­sadzie unifikacji i koncentracji roz­strzygnię­cia o kosztach po­stę­powa­nia jako wyraz rozstrzygnięcia o całości kosztów procesu bez wszakże czynienia w tym zakresie w orzeczeniu której­kolwiek ze stron wie­rzy­cielem albo dłużnikiem. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania powinno bowiem znaleźć wyraz w o­rze­czeniu kończącym postępowanie i dotyczyć co do zasady wszystkich kosz­tów powstałych w związku z prowadzonym postępowa­niem cywilnym. Wynikało to wprost z zasady unifikacji i zasady koncentracji kosztów postępowania wyra­żonej w art. 108. § 1. k.p.c.

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji, uznając powództwo na pod­stawie art. 535. § 1. k.c. oraz art. 477. § 1. k.c. i art. 476. k.c. w zw. z art. 471. k.c. jak i przy zasto­so­waniu pozosta­łych powołanych w u­zasadnieniu przepisów za zasadne.

Rozstrzygnięcie o odsetkach znajdowało oparcie w brzmieniu art. 359. § 1. i § 2. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I k.c.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98. § 1. i § 3. k.p.c. w zw. z art. 99. k.p.c. i art. 108. § 1. k.p.c. oraz art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 28. pkt 3) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w sprawach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.) oraz w oparciu o § 6. pkt 5) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. roz­porządze­nia Ministra Spra­wie­dliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynno­ści rad­ców praw­nych oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów po­mocy prawnej u­dzie­lo­nej przez radcę prawnego ustano­wio­nego z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490)
a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1628 z późn. zm.).

SSR Michał Bień

T., dnia 28 kwietnia 2015 r.