Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 czerwca 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 02 czerwca 2015r. w O.

sprawy z odwołania J. N. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. N. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 09.03.2015r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje J. N. (1) prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2015 roku,

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

J. N. (1) wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 09.03.2015r., znak: ENMS/15/028051813, odmawiającej mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu wniósł o zaliczenie do ogólnego stażu pracy zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Zakładzie w M. od 01.12.1972r. do 21.07.1973r, zaś do pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia: w Gminnej Spółdzielni (...) w S. od 07.05.1975r. do 31.07.1993r., w Spółdzielni Handlowo – Usługowo - Produkcyjnej (...) w S. od 01.08.1993r. do 08.07.1995r. i w Przedsiębiorstwie Handlowo - Usługowo - Produkcyjnym (...) M. G. w Z. od 08.07.1995r. do 31.12.1997r.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że na dzień 01.01.1999r. odwołujący udowodnił ogólny okres pracy wynoszący 25 lat okresów składkowych i uzupełniających. Do stażu pracy nie zaliczono okresu zatrudnienia od 01.12.1972r. do 21.07.1973r. w Zakładach (...) w M., ponieważ w świadectwie pracy z dnia 28.09.1973r. brak jest pieczęci imiennej osoby podpisującej dokument. Zdaniem organu rentowego J. N. (1) nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono żadnego okresu zatrudnienia, ponieważ odwołujący nie złożył świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Biorąc powyższe pod uwagę w ocenie ZUS w decyzji z dnia 09.03.2015r. prawidłowo stwierdził, że J. N. (1) nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do emerytury według przepisów art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Od decyzji tej ubezpieczony w dniu 13.03.2015r. złożył za pośrednictwem ZUS odwołanie do Sądu, do którego dołączył kserokopię dowodu osobistego z wpisem potwierdzającym zatrudnienie w Zakładach (...) Zakładzie Nr (...) w M. od 01.12.1972r. do 21.07.1973r. W związku z powyższym ZUS zaliczył w/w okres do stażu pracy, dlatego ilość okresów składkowych wzrosła do 23 lat, 3 miesięcy i 16 dni. Ponieważ jednak J. N. (1) nadal nie udokumentował 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, dlatego decyzją z dnia 25.03.2015r. ZUS ponownie odmówił mu prawa do emerytury.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30.01.2015r. J. N. (1) złożył w ZUS wniosek o ustalenie uprawnień do emerytury, na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Po rozpoznaniu tego wniosku organ emerytalny ustalił, że na dzień 01.01.1999r. ubezpieczony wykazał ogólny okres pracy wynoszący 25 lat okresów składkowych i uzupełniających, w tym: 22 lata, 7 miesięcy i 25 dni okresów składkowych, jednakże nie udokumentował na dzień 01.01.1999r. żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach, bowiem nie złożył żadnego świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Do ogólnego stażu pracy nie zaliczono okresu zatrudnienia od 01.12.1972r. do 21.07.1973r. w Zakładach (...) w M., wskazując, iż w świadectwie pracy z dnia 28.09.1973r. brak jest pieczęci imiennej osoby podpisującej dokument.

Ponieważ J. N. (1) następnie złożył kserokopię dowodu osobistego z wpisem potwierdzającym zatrudnienie w Zakładach (...) Zakładzie Nr (...) w M. od 01.12.1972r. do 21.07.1973r., ZUS zaliczył mu w/w okres do stażu pracy, w związku z czym ilość okresów składkowych wzrosła do 23 lat, 3 miesięcy i 16 dni. Ponieważ jednak J. N. (1) nadal nie udokumentował 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, decyzją z dnia 25.03.2015r. ZUS ponownie odmówił mu prawa do emerytury.

J. N. (1) w okresie od 07.05.1975r. do 31.07.1993r. był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w S. jako traktorzysta (od 07.05.1975r. do 28.02.1986r. i od 10.11.1987r. do 01.02.1988r.), sprzedawca w sklepie (od 01.03.1986r. do 03.11.1987r.), kierowca Ż. (od 05.11.1987r. do 09.11.1987r.) i magazynier w magazynie zbożowym (od 02.02.1988r. do 31.07.1993r.). Następnie w okresie od 01.08.1993r. do 08.07.1995r. był zatrudniony w (...) w S. na stanowisku magazyniera paliw na stacji paliw. W okresie od 08.07.1995r. do 31.12.1997r. był zaś zatrudniony w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowo - Produkcyjnym (...) M. G. w Z. jako kierownik magazynu. W magazynie tym przechowywano zboże, węgiel, nawozy a odwołujący wydawał i przyjmował asortyment przechowywany w magazynie oraz nadzorował prace pozostałych magazynierów.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: zeznania świadków: Z. B. (1), A. M., G. O., Z. C., A. G., H. G., zeznania odwołującego J. N. (1), akta osobowe odwołującego, wszystkie dokumenty zawarte w aktach emerytalnych odwołującego.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem badania była decyzja ZUS z dnia 09.03.2015r., odmawiająca J. N. (1) (ur. (...)) prawa do emerytury.

Zgodnie z art . 24 ust. 1b pkt 20 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wiek emerytalny ubezpieczonych urodzonych po dniu 30.09.1953r. wynosi co najmniej 67 lat.

Natomiast na podstawie art. 184 w/w ustawy w zw. z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura, jeżeli ubezpieczony spełnił łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

-nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999r., udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 dla mężczyzn, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Według przepisu § 2 ust. l w/w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników… okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należało uznać, że rozstrzygnięcie w sprawie było uzależnione od wykazania przez J. N. (1) 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu odwołanie od decyzji z dnia 09.03.2015r. jest zasadne.

J. N. (1) domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia: w Gminnej Spółdzielni (...) w S. od 07.05.1975r. do 31.07.1993r., w Spółdzielni Handlowo - Usługowo-Produkcyjnej (...) w S. od 01.08.1993r. do 08.07.1995r. i w Przedsiębiorstwie Handlowo – Usługowo - Produkcyjnym (...) M. G. w Z. od 08.07.1995r. do 31.12.1997r. Zdaniem Sądu w toku postępowania odwołujący wykazał fakt zatrudnienia przez 15 lat w szczególnych warunkach.

Na okoliczność pracy odwołującego Sąd dopuścił dowód z akt emerytalnych J. N. (1), jego akt osobowych oraz z zeznań świadków: Z. B. (1), A. M., G. O., Z. C., A. G., H. G. i zeznań odwołującego.

Z akt ZUS, dotyczących J. N. (1) wynika, że nie złożył on żadnego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć okres zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w S. od 07.05.1975r. do 28.02.1986r. i od 10.11.1987r. do 31.07.1993r.

Na okoliczność zatrudnienia w tym zakładzie (...) złożył ogólne świadectwo pracy (k. 19 a.e.), w którym wskazano, iż był zatrudniony w okresie od 07.05.1975r. do 31.07.1993r. na stanowisku: traktorzysta, sprzedawca, magazynier. Sąd uzyskał akta osobowe odwołującego z tego zakładu. Wynika z nich, że był on zatrudniony:

- od 07.05.1975r. do 28.02.1986r. – jako kierowca ciągnika,

- od 01.03.1986r. do 03.11.1987r. – jako sprzedawca,

- od 05.11.1987r. do 09.11.1987r.– jako kierowca,

- od 10.11.1987r. do 01.02.1988r. – jako kierowca ciągnika,

- od 02.02.1988r. do 31.07.1993r. – jako magazynier zbożowy w magazynie zbożowym.

Na okoliczność pracy odwołującego w Gminnej Spółdzielni (...) w S. Sąd przesłuchał świadków: Z. B. (1), A. M. i Z. C..

Świadek Z. B. (1) w GS (...) w S. pracował w latach 1976-1993 na stanowisku traktorzysty, a potem kierowcy samochodu ciężarowego K.. Zeznał, że odwołujący był traktorzystą, woził eternit, materiały budowlane, materiały sypkie, nawozy, węgiel. Świadek zeznał również, że odwołujący w pewnym okresie jeździł też Ż. rozwożąc chleb, był też magazynierem w magazynie zbożowym, przyjmował je i wydawał. W zakładzie były oddzielne magazyny zbożowe, budowlane, z częściami i nawozami.

Świadek A. M. w okresie od 15.02.1975r. do 31.05.1992r. był kowalem w GS (...) w S.. Także i on zeznał, że odwołujący jeździł ciągnikiem w transporcie, pracował też w sklepie i na magazynie zbożowym.

Świadek Z. C. zeznał, że w latach 1978-1993 pracował jako sprzedawca, najpierw w sklepie w G., potem w S. i przejął sklep po odwołującym. Z jego zeznań wynika, że J. N. (1) pracował jako sprzedawca w sklepie (...) w S., w którym sprzedawał oleje, naftę, nawozy, środki ochrony roślin, śrubki, brony, młotki, grabie, drut kolczasty. Odwołujący był też magazynierem w magazynie zbożowym, jeździł również ciągnikiem.

J. N. (1) przesłuchiwany w charakterze strony na okoliczność zatrudnienia w GS (...) w S. zeznał, że początkowo pracował jako traktorzysta, następnie został przeniesiony na stanowiska: sprzedawcy w sklepie metalowym, kierowcy, magazyniera magazynu ze zbożem. Pytany o pracę w magazynie zeznał, że był to magazyn, w którym składowano zboże, zboże było luzem w hałdach, a rolnicy przywozili je luzem i w workach. Samochody były wyładowywane, a zboże wysypywane z worków. Zeznał też, że pracował również jako kierowca ciągnika i w sklepie metalowym, w którym sprzedawał rury, kształtki, artykuły metalowe od grabi, gwoździ, łańcuchów, nasion, traw, po środki ochrony roślin. Jako magazynier paliw przyjmował i wydawał paliwo.

Sąd dał wiarę w/w zeznaniom, gdyż są one zgodne ze sobą, wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają oraz są zgodne z dokumentacją zawartą w aktach osobowych odwołującego, wskazująca na zatrudnienie na różnych stanowiskach.

W ocenie Sądu do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć odwołującemu okres zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w S. na stanowisku traktorzysty od 07.05.1975r. do 28.02.1986r. i od 10.11.1987r. do 01.02.1988r. i na stanowisku magazyniera zbożowego od 02.02.1988r. do 31.07.1993r. Z treści wykazu A Działu VIII pkt 3 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że praca kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych jest pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu tego Rozporządzenia. Zarówno z zeznań odwołującego jak i świadków wynika zaś, że J. N. (1) ciągnikiem wykonywał tylko prace transportowe. Z treści wykazu A Działu VIII poz. 1 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych jest pracą wykonywaną w szczególnych warunkach w rozumieniu tego Rozporządzenia. Z zeznań świadków i odwołującego wynika, że czynności wykonywał tylko w magazynie zbożowym, gdzie przeładowywano i składowano tylko zboże. Wprawdzie w GS były także inne magazyny, lecz miały one inna obsługę. W aktach osobowych odwołującego znajduje się zakres czynności magazyniera zbożowego i wskazano w nim jedynie czynności dotyczące przyjmowania, wydawania zboża i jego przechowywania.

Powyższe pozwala na zaliczenie J. N. (1) okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach w GS (...) w S. w łącznym wymiarze 16 lat 5 miesięcy i 15 dni.

Do okresów pracy w szczególnych warunkach Sąd nie zaliczył natomiast odwołującemu okresu zatrudnienia w GS (...) w S. od 05.11.1987r. do 09.11.1987r. Z akt osobowych wynika bowiem, że był on wówczas zatrudniony jako kierowca, zaś z zeznań świadka Z. B. (1) wynika, iż jeździł wówczas samochodem Ż., rozwożąc chleb. Praca kierowców Ż. nie jest pracą w szczególnych warunkach, gdyż nie jest to samochód ciężarowy o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Do pracy w szczególnych warunkach nie został również zaliczony okres zatrudnienia w GS (...)w S. na stanowisku sprzedawcy od 01.03.1986r. do 03.11.1987r. Z zeznań w/w świadków i samego odwołującego wynika, że w tym okresie odwołujący pracował w sklepie w S. z artykułami metalowymi i do produkcji rolnej. Także w aktach osobowych w tym okresie wskazane jest stanowisko sprzedawcy w sklepie z artykułami do produkcji rolnej i sprzedawcy w sklepie żelaznym. Odwołujący twierdził, że praca w sklepie była pracą w szczególnych warunkach, handlował bowiem środkami ochrony roślin i innymi środkami chemicznymi. Z materiału dowodowego wynika jednak, że w przedmiotowym sklepie odwołujący sprzedawał różny asortyment, a nie tylko środki ochrony roślin. Zarówno z zeznań świadka Z. C. jak i zeznań odwołującego wynika, że w sklepie sprzedawano też śrubki, brony, młotki, grabie, drut kolczasty, grabie, nasiona traw, itp. Tymczasem, aby praca została uznana za wykonywaną w szczególnym charakterze lub warunkach, musi być świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Praca w sklepie żelaznym czy w sklepie z artykułami do produkcji rolnej wymagań tych nie spełniała.

Do pracy w szczególnych warunkach należy natomiast zaliczyć okres zatrudnienia w Spółdzielni Handlowo - Usługowo-Produkcyjnej (...) w S. od 01. 08.1993r. do 08.07.1995r.

W aktach emerytalnych (k. 20a.e.) znajduje się świadectwo pracy z tego zakładu, wystawione w dniu 08.07.1995r., z którego wynika, że J. N. (1) w okresie od 01.08.1993r. do 08.07.1995r. pracował jako magazynier paliw.

Sąd w toku postępowania na okoliczność zatrudnienia odwołującego w w/w zakładzie przesłuchał świadków G. O. i A. G..

G. O. pracował w latach 1989-1998, jako kierowca, potem mechanik, ponownie kierowca i magazynier stacji paliw. Świadek A. G. pracował w Spółdzielni (...) od 1973r. do 1999r. jako mechanik a potem jako kierowca. Z ich zeznań wynika, że J. N. (1) pracował na stacji paliw, gdzie przyjmował paliwo, przepompowywał do zbiorników, a następnie je tankował do samochodów i sprzedawał.

Zdaniem Sądu, w/w zeznania świadków w całości zasługują na wiarę, gdyż są one spójne, logiczne, wzajemnie się potwierdzają, uzupełniają i korelują z danym zawartymi w świadectwie pracy odwołującego, który zeznał, że przyjmował i wydawał paliwo.

Z treści wykazu A Działu IV „W chemii” poz. 19, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że magazynowanie, przepompowywanie, przeładunek, transport oraz dystrybucja ropy naftowej i jej produktów jest pracą wykonywaną w szczególnych warunkach w rozumieniu tegoż Rozporządzenia. Powyższe pozwala na zaliczenie J. N. (1) do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 01.08.1993r. do dnia 08.07.1995r., tj. 1 rok, 11 miesięcy i 8 dni. Po dodaniu powyższego okresu do okresu zatrudnienia w GS (...) w S. J. N. (1) wykaże staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 18 lat 4 miesiące i 23 dni.

Do pracy w szczególnych warunkach nie może być zaś zaliczony okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowo – Usługowo - Produkcyjnym (...) M. G. w Z. od 08.07.1995r. do 31.12.1997r. Z akt osobowych odwołującego wynika, że w okresie od 08.07.1995r. do 31.12.1997r. pracował on jako kierownik magazynu. J. N. (1) żądał zaliczenia tego okresu podnosząc, że pracował w magazynie zbożowym a do jego obowiązków należało przyjmowanie zboża, jego dosuszanie w suszarni i czyszczenie za pomocą specjalnego urządzenia.

Na okoliczność zatrudnienia odwołującego w w/w zakładzie Sąd przesłuchał świadków: H. G. i P. C.. Z ich zeznań wynika jednak, że odwołujący nie pracował jedynie w magazynie zbożowym, gdyż w (...) były magazyny, w których składowano zboże, paliwo, węgiel, nawozy, cement, pasze, w magazynie było zatrudnionych kilka osób a odwołujący nadzorował ich pracę i wykonywał obowiązki magazyniera. Z zeznań świadków wynika też, że wszyscy pracownicy, w tym odwołujący, nosili do laboratorium próbki zbóż, aby stwierdzić jego wilgotność. Zauważyć też trzeba, iż J. T., przesłuchiwany w charakterze strony przyznał powyższe okoliczności i dodał, że zajmował się również dokumentacją dotyczącą magazynu i wszystkich składowanych towarów. Z akt osobowych odwołującego, a w szczególności z zakresu czynności dla magazyniera Magazynu (...) do Produkcji Rolnej wynika, że odwołujący zajmował się różnym asortymentem, nie tylko zbożem, a nadto do jego obowiązków należało prowadzenie dokumentacji dotyczącej przechowywanych towarów. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, że praca w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowo-Produkcyjnym (...) M. G. w Z. od 08.07.1995r. do 31.12.1997r. nie była praca w szczególnych warunkach.

Odmowa zaliczenia tego okresu nie ma jednak istotnego znaczenia, gdyż zaliczenie okresów zatrudnienia w GS (...) w S. i w (...) w S. umożliwiło odwołującemu wykazanie 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. J. N. (1) pełnia także pozostałe przesłanki konieczne do uzyskania prawa do emerytury według art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osiągnął bowiem w dniu 29.09.2014r. wiek 60 lat, legitymuje się 25-letnim ogólnym stażem pracy i nie jest członkiem OFE.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z 09.03.2015r. i przyznał J. N. (1) prawo do emerytury od dnia 01.01.2015r. Zgodnie bowiem z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący w toku postępowania przed ZUS nie złożył świadectw pracy w szczególnych warunkach. Sąd był więc zobowiązany przeprowadzić postępowanie dowodowe, które skutkowało zaliczeniem do pracy w szczególnych warunkach części spornych okresów. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie okresu pracy w szczególnych warunkach w toku postępowania przed tym organem.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.