Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 czerwca 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 09 czerwca 2015r. w O.

sprawy z odwołania D. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę socjalną

na skutek odwołania D. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 19.01.2015r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje D. S. prawo do renty socjalnej na okres od 01.01.2015r. do 31.12.2015r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

D. S. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19.01.2015r., odmawiającej jej prawa do renty socjalnej.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że D. S. w okresie od 01.12.2003r. do 31.12.2014r. pobierała rentę socjalną. W dniu 05.11.2014r. złożyła wniosek o przyznanie renty socjalnej na dalszy okres. Ponieważ zarówno Lekarz orzecznik ZUS jak i Komisja Lekarska ZUS stwierdzili, że odwołująca nie jest całkowicie niezdolna do pracy, decyzją z dnia 19.01.2015r. odmówiono jej prawa do renty socjalnej

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. S. w okresie od 01.12.2003r. do 31.12.2014r. pobierała rentę socjalną. W dniu 05.11.2014r. złożyła wniosek o przyznanie renty socjalnej na dalszy okres. Ponieważ zarówno Lekarz orzecznik ZUS jak i Komisja Lekarska ZUS stwierdzili, że odwołująca nie jest całkowicie niezdolna do pracy, decyzją z dnia 19.01.2015r. odmówiono jej prawa do renty socjalnej.

D. S. (ur. (...)) nigdy dotąd nie pracowała, ukończyła szkołę średnią. Leczy się neurologicznie i psychiatrycznie. Rozpoznano u niej padaczkę - napady częściowe i ostre wielopostaciowe zaburzenia psychotyczne z objawami schizofrenii oraz astmę oskrzelową. W maju 2015r. rozpoznano u niej również depresję. Odwołująca ma lęki przed wyjściem z domu, źle znosi sytuacje stresujące, nie utrzymuje bliższych kontaktów z innymi osobami, za wyjątkiem matki.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: wszystkie dokumenty zawarte w aktach ZUS, w tym dokumentację lekarską, zaświadczenie lekarskie (k. 45a.s.), opinię biegłych lekarzy (k. 15-18a.s.).

Sąd zważył, co następuje:

D. S. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19.01.2015r., odmawiającej jej prawa do renty socjalnej.

W ocenie Sądu odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27.06.2003r. o rencie socjalnej renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: przed ukończeniem 18 roku życia; w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Według art. 5 tej ustawy, ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Definicja osoby niezdolnej do pracy zawarta jest w art. 12 ust. 1-3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który stwierdza, iż jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Zgodnie zaś z art. 61 tej ustawy, prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy.

W celu oceny zdolności do pracy D. S. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu: psychiatrii, psychologii i neurologii.

Biegli z zakresu: psychiatrii J. W., psychologii H. P. i neurologii T. P. w opinii z dnia 28.03.2015r. ustalili, że jest ona w dalszym ciągu całkowicie niezdolna do pracy na okres od 01.01.2015r. do 31.12.2015r.

Biegli rozpoznali u odwołującej: padaczkę - napady częściowe, ostre wielopostaciowe zaburzenia psychotyczne z objawami schizofrenii i astmę oskrzelową. W uzasadnieniu biegli wskazali, że odwołująca leczy się systematycznie z powodu padaczki oraz zaburzeń psychotycznych i dzięki temu objawy tych chorób uległy znacznemu złagodzeniu. Napady padaczkowe występują dość rzadko, przeważnie w nocy, stan ponapadowy trwa dość krótko. Biegli wskazali, że taki obraz choroby mogłoby sugerować częściową niezdolność do pracy. To samo wnioskowanie można by przeprowadzić odnośnie zaburzeń psychicznych, których nawroty zdarzają się dość rzadko, mają mniejsze nasilenie, urojenia występują sporadycznie. Zdaniem biegłych mimo przyjmowania leków zaburzeń nie udaje się jednak zaburzeń wyeliminować całkowicie, przez cały czas występuje gotowość do powtórzenia się ostrych epizodów psychotycznych i dlatego obciążenie psychiczne związane z podjęciem pracy może spowodować wystąpienie ostrej psychozy. Dodali, iż kluczową przesłanką jest również to, że każda ze stwierdzonych chorób potraktowana osobno nie powodowałaby całkowitej niezdolności do pracy, lecz w skojarzeniu obydwie powodują taką niezdolność.

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł organ rentowy. W piśmie z dnia 15.05.2015r. podniósł, iż biegli stwierdzili poprawę stanu zdrowia odwołującej, dlatego nie ma podstaw do orzekania całkowitej niezdolności do pracy. Wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych z zakresu psychiatrii, psychologii i neurologii.

Na rozprawie Sąd na podstawie art. 217 § 3 kpc oddalił powyższy wniosek organu rentowego. W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, szczególnie opinia biegłych z zakresu psychiatrii, psychologii i neurologii w sposób dostateczny wyjaśnia okoliczności sprawy. Biegli ci dokonali szczegółowej analizy całej zebranej w sprawie dokumentacji medycznej oraz przeprowadzili szczegółowy wywiad oraz badania. Zarówno rozpoznanie, jak i wnioski, które znajdują się w opinii są rzeczowe, spójne i logiczne, odwołują się też do wyników badań i rodzaju schorzeń odwołującej, dlatego zasługują na uwzględnienie. Biegli określili występujące schorzenia, stopień ich nasilenia i objawy oraz wpływ na zdolność do pracy. Z opinii jednoznacznie wynika, iż podstawą stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy jest współwystępowanie dwóch poważnych schorzeń: padaczki i zaburzeń psychotycznych z objawami schozofrenii. Biegli – w przeciwieństwie do organu rentowego – uwzględnili więc fakt, iż każda z tych chorób – rozpatrywana oddzielnie, nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy, lecz występując łącznie już powodują taką niezdolność. Biegli zwracają uwagę na fakt, iż epizody psychotyczne odwołującej są wynikiem sytuacji obciążających jej psychikę i sytuacji stresujących, a do takich w przypadku odwołującej należy zaliczyć podjęcie pracy. Wniosek ten zdaniem Sądu należy podzielić. Podjęcie zatrudnienia wiąże się bowiem ze stałym przebywaniem wśród obcych osób, koniecznością nawiązania z nimi kontaktów i występowaniem sytuacji stresujących, podczas gdy z badania przedmiotowego wynika, iż D. S. jest osobą skłonną do płaczu i załamywań, nadwrażliwą na stres, podejrzliwą, występuje u niej też „gotowość urojeniowa” wobec otoczenia, czasem boi się wychodzić z domu, nie ma koleżanek i nie utrzymuje kontaktów z obcymi osobami. W tej sytuacji należy podzielić stanowisko biegłych, iż obciążenie psychiczne związane z podjęciem pracy może spowodować wystąpienie u odwołującej ostrej psychozy. Biegli uwzględnili też fakt, że chociaż odwołująca przyjmuje leki, nadal ma napady i urojenia, choć o mniejszym nasileniu. Skoro więc napady i urojenia występują nadal, chociaż odwołująca nie pracuje i unika sytuacji stresogennych, to logicznym jest wniosek, iż w przypadku podjęcia zatrudnienia, konieczności kontaktów z innymi osobami, które przecież różnie się mogą do niej odnosić, objawy te ulegną nasileniu.

Mając powyższe na uwadze należy zdaniem Sądu podzielić wnioski wskazane w opinii biegłych, tym bardziej, iż orzeczony okres całkowitej niezdolności stanowi tylko okres 1 roku a w dacie orzekania przez Sąd upłynęła już połowa tego okresu.

Z tych względów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 19.01.2015r. i przyznał D. S. prawo do renty socjalnej na okres orzeczony przez biegłych, tj. od dnia 01.01.2015r. do dnia 31.12.2015r.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującej prawo do renty, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającej prawo do świadczenia, jak też jego brak (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220).

Ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie istnienia całkowitej niezdolności do pracy odwołującej. Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie powyższego w toku postępowania przed tym organem. Przyznanie odwołującej renty nastąpiło bowiem dopiero po zebraniu dodatkowego materiału dowodowego przed Sądem i opierało się na wynikach badania przedmiotowego dokonanego przez biegłych sądowych.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji wyroku.