Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Wydział XXV Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Sylwia J. Łuczak

Protokolant: sekr. sąd. Marta Stelmasiak

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2013 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Usług (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad zastępowanemu przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa w W.

o zapłatę kwoty 2 777 046,79 zł z odsetkami

1.  oddala powództwo w całości,

2.  zasądza od Przedsiębiorstwa Usług (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w W. kwotę 7 200 (siedem tysięcy dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt XXV C 735/12

UZASADNIENIE

Pozwem z 14 maja 2012 r. (k. 6-18, data nadania – k. 610), Przedsiębiorstwo Usług (...) z ograniczoną odpoiedzialnością z siedzibą w Z. zażądała zasądzenia na jej rzecz od Skarbu Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w R.:

1) kwoty 2 777 046,79 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

2) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wskazała, że dochodzona kwota przysługuje jej z tytułu rozliczeń stron z umowy z 26 lipca 2006 r., dotyczącej budowy, utrzymania i rozbiórki objazdu tymczasowego przez rzekę W.w miejscowości N., w ciągu drogi krajowej nr (...)(k. 8-8v), a na dochodzoną kwotę składają się: 1) kwota 300 442,95 zł tytułem wynagrodzenia za utrzymanie nawierzchni asfaltowej na moście tymczasowym w miejscowości N., 2) kwota 524 609,76 zł tytułem wynagrodzenia za ponowną wymianę nawierzchni w ramach naprawy nawierzchni asfaltowej na płytach pomostowych mostu tymczasowego w miejscowości N., 3) kwota 1 951 994,08 zł z tytułu różnicy w masie konstrukcji stalowych wykorzystywanych przy budowie mostu tymczasowego w miejscowości N.. Wszystkie te koszty wynikły, zdaniem powódki, stąd, że przy wykonywaniu umowy zastosowany został przez nią most typu (...), zamiast mostu typu (...).

Jako prawne podstawy dochodzonego roszczenia powódka powołała przepisy art. 405, art. 471 i art. 415 k.c., a ponadto zarzuciła pozwanemu działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W odpowiedzi na pozew (k. 612-636), pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Podał, że w ramach rozliczeń wiążącej strony umowy, wykonawcy nie przysługują jakiekolwiek roszczenia wobec zamawiającego, powódka nie ma legitymacji do dochodzenia całego roszczenia z kontraktu, a alternatywne roszczenia z bezpodstawnego wzbogacenia i deliktu są przedawnione.

Stanowiska stron nie uległy dalszym, istotnym zmianom aż do zamknięcia rozprawy (k. 725-726).

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 26 lipca 2006 r., Oddział w R. Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, występujący jako zamawiający, zawarł z tworzącymi konsorcjum: liderem konsorcjum – Przedsiębiorstwem (...) S.A. z siedzibą w Ł. i partnerem konsorcjum – Przedsiębiorstwem Usług (...) Spółką z o. o. z siedzibą w Z., występującymi jako wykonawca, umowę nr (...).

Zgodnie z treścią tej umowy:

- zamawiający powierza, a wykonawca przyjmuje do wykonania budowę, utrzymanie i rozbiórkę objazdu tymczasowego przez rzekę W.w miejscowości N., w ciągu drogi krajowej nr (...) R.- B., km (...), w zakresie szczegółowo określonym w ofercie wykonawcy stanowiącej załącznik nr (...) do umowy, w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, stanowiącej załącznik nr (...)do umowy oraz w dokumentacji projektowej stanowiącej załącznik nr(...)do umowy; przedmiot zamówienia ma być wykonany również zgodnie ze specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych (STWiORB), na które składają się ogólna specyfikacja techniczna (...)oraz szczegółowe specyfikacje techniczne (SST), stanowiące załącznik nr (...)do umowy (§ (...)umowy),

- termin przekazania terenu budowy, to 14 dni od zawarcia umowy, termin rozpoczęcia robót będących przedmiotem umowy – 7 dni od momentu przekazania terenu budowy, a termin realizacji zadania: budowa objazdu tymczasowego – 8 miesięcy od daty podpisania umowy, utrzymanie objazdu w czasie użytkowania – 24 miesiące od daty zakończenia robót (odbiór ostateczny przedmiotu umowy), rozbiórka i rekultywacja terenu po objeździe – 4 miesiące od daty podania przez zamawiającego polecenia rozbiórki objazdu (§ (...)ust. (...)umowy),

- wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy strony ustalają zgodnie z ofertą wykonawcy na kwotę netto 16 090 518,50 zł plus 22% podatku VAT w kwocie 3 539 914,07 zł, co łącznie stanowi kwotę brutto 19 630 432,58 zł (§ 5 ust. 1 umowy),

- wynagrodzenie wykonawcy rozliczane będzie nie częściej niż raz w miesiącu, na podstawie faktur VAT wystawianych przez wykonawcę na kwotę ustaloną w dołączonym do faktury zestawieniu wartości wykonanych robót sporządzonym przez wykonawcę narastająco, pomniejszoną o zsumowane kwoty poprzednio zafakturowane; dołączone do faktury zestawienie wartości wykonanych robót musi być sprawdzone przez inspektora nadzoru i zatwierdzone przez zamawiającego (§ (...)ust. (...)umowy),

- rozliczenie końcowe za wykonanie przedmiotu umowy nastąpi na podstawie faktury VAT wystawionej przez wykonawcę w oparciu o protokół odbioru ostatecznego przedmiotu umowy, na kwotę ustaloną w dołączonym do faktury zestawieniu wartości wykonanych robót sporządzonym przez wykonawcę narastająco, pomniejszoną o zsumowane kwoty poprzednio zafakturowane; dołączone do faktury zestawienie wartości wykonanych robót musi być sprawdzone przez inspektora nadzoru i zatwierdzone przez zamawiającego (§ (...)ust. (...) umowy),

- wynagrodzenie wykonawcy, o którym mowa w § (...)ust. (...)i ust (...)umowy stanowić będzie wynik iloczynu ilości wykonanych robót i cen jednostkowych podanych w kosztorysie ofertowym stanowiącym załącznik nr (...)do oferty wykonawcy lub cen jednostkowych wyliczonych zgodnie z postanowieniami § (...)umowy (§ (...)ust. (...)umowy),

- zamawiający ma prawo, jeżeli jest to niezbędne dla wykonania przedmiotu umowy, polecać wykonawcy na piśmie: 1) wykonanie robót uwzględnionych w dokumentacji projektowej, a nie wyszczególnionych w przedmiarach robót, 2) wykonanie rozwiązań zamiennych w stosunku do projektowanych w dokumentacji projektowej, 3) dokonanie zmiany określonej uaktualnionym harmonogramem rzeczowo-finansowym kolejności wykonania robót – a wykonawca zobowiązany jest wykonać każde z tych poleceń (§ (...)ust.(...)pkt (...)umowy),

- skutki wydanych przez zamawiającego poleceń, o których mowa w § (...)ust. (...)umowy, stanowią podstawę do zmiany – na wniosek wykonawcy – terminu zakończenia robót oraz zmiany wynagrodzenia zgodnie z postanowieniami § (...)umowy (§ (...)ust. (...) umowy),

- jeżeli roboty wynikające z poleceń wprowadzonych postanowieniami § (...)ust (...)umowy odpowiadają opisowi pozycji w kosztorysie ofertowym, cena jednostkowa określona w kosztorysie ofertowym, używana jest do wyliczenia wysokości wynagrodzenia, o którym mowa w § (...)ust (...)umowy (§ (...)ust.(...) umowy),

- jeżeli roboty wynikające z poleceń wprowadzonych postanowieniami § (...)ust (...)umowy nie odpowiadają opisowi pozycji w kosztorysie ofertowym, wykonawca powinien przedłożyć do akceptacji zamawiającego kalkulację ceny jednostkowej tych robót z uwzględnieniem cen czynników produkcji nie wyższych od określonych przez wykonawcę w załączniku nr (...) (...), do oferty wykonawcy, a dla materiałów, sprzętu i transportu dla których ceny nie zostały określone w tym załączniku – cen nie wyższych od średnich cen materiałów, sprzętu i transportu publikowanych w wydawnictwie (...)w miesiącu, w którym kalkulacja jest sporządzana oraz nakładów rzeczowych określonych w katalogach nakładów rzeczowych (KNR), a w przypadku robót, dla których nie określono nakładów rzeczowych w KNR, według innych ogólnie stosowanych katalogów luk nakładów własnych zaakceptowanych przez zamawiającego (§ (...)ust. (...) umowy),

- jeżeli cena jednostkowa przedłożona przez wykonawcę do akceptacji zamawiającemu będzie skalkulowana niezgodnie z postanowieniami § (...)ust. (...)umowy, zamawiający wprowadzi korektę ceny opartą na własnych wyliczeniach (§ (...)ust. (...)umowy),

- wykonawca powinien dokonać wyliczeń cen, o których mowa w § (...)ust. (...)oraz przedstawić zamawiającemu do akceptacji wysokość wynagrodzenia wynikającą ze zmian przed rozpoczęciem i robót wynikających z tych zmian (§ (...)ust. (...)umowy; odpis umowy – k. 54-58v).

Jeszcze przed zawarciem umowy, pismem z 07 lipca 2006 r., Przedsiębiorstwo (...) S.A., zwróciła się do Ministra Transportu i Budownictwa z wnioskiem o odpłatne wydzierżawienie – na potrzeby budowy mostu tymczasowego w miejscowości N.– mostu typu (...)(5 niepełnych zestawów) lub alternatywnie typu (...)(5 niepełnych zestawów) (odpis pisma – k. 267). Pismem z 10 lipca 2006 r., osoba działająca w zastępstwie Ministra (...)poinformowała, że nie jest możliwe udostępnienie konstrukcji typu (...)i zaproponowała rozważenie wykorzystania konstrukcji typu (...)(odpis pisma – k. 268). W dniu 27 października 2006 r., zawarta została, między Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, występującą jako wynajmujący, a Przedsiębiorstwem (...) S.A., występującą jako najemca, umowa najmu mostu drogowego typu (...)(odpis umowy – k. 285-286).

W dniu 05 grudnia 2006 r., lider konsorcjum i partner konsorcjum (powódka) zawarli porozumienie wykonawcze do umowy konsorcjum z 08 czerwca 2006 r., zgodnie z którym powódka zobowiązała się, w szczególności, do pokrycia kosztów zlecenia wykonania projektu zamiennego konstrukcji (...)na konstrukcję (...)oraz kosztów zawarcia umowy najmu konstrukcji (...)z rezerw obronnych GDDKiA (§ 5 ust. 4 pkt 18 i 19 umowy; odpis umowy – k. 280-284).

Wystąpieniem z 26 marca 2007 r., inżynier projektu zwrócił się do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w R. o zaakceptowanie wartości zmian rozliczeń obmiarowych w tabeli elementów rozliczeniowych budowy tymczasowego objazdu przez rzekę W. w miejscowości N. – i o spisanie stosownego aneksu do umowy. Uzasadniając swój wniosek, inżynier projektu podał, że zamienny przedmiar robót, dotyczący wykonania zadania według zamiennego projektu budowy tymczasowego objazdu, wprowadził znaczące zmiany w wielu pozycjach kosztorysu ofertowego, przełożonego na tabelę elementów rozliczeniowych (TER), a wykonane na budowie, wyspecyfikowane w przedłożonej TER roboty zostały rozliczone obmiarowo (odpis wystąpienia – k. 475v).

W dniu 28 marca 2007 r. strony umowy nr (...)zawarły do niej aneks nr (...), którym:

- skorygowały zakres rzeczowy umowy – o roboty zaniechane, zmniejszające i zwiększające zakres określony kosztorysem ofertowym, wyspecyfikowane we wniosku inżyniera projektu z 26 marca 2007 r., stanowiącym załącznik do aneksu (§ (...)aneksu),

- ustaliły wartość umowy w wysokości 17 342 294,82 zł netto, 21 157 599,68 zł brutto (§ (...) aneksu),

- pozostawiły bez zmian pozostałe postanowienia umowy (§ (...) aneksu; odpis aneksu – k. 475).

Ponadto, między 10 stycznia 2007 r. a 20 marca 2008 r., kierownik budowy i inżynier projektu sporządzili łącznie dziesięć protokołów konieczności, zawierających wnioski o wykonanie bliżej wskazanych robót dodatkowych, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji, niemożliwych do wcześniejszego przewidzenia (odpisy protokołów – k. 318-320, 326-328, 338-340, 356-358, 370-372, 383-385, 400-401, 420-422, 440-441, 458-459). W oparciu o treść protokołów, strony umowy nr (...)zawarły kolejno dziesięć umów, o numerach od (...)do (...), w których zamawiający zlecił a wykonawca zobowiązał się do wykonania robót dodatkowych, zgodnie z zakresem, wskazanym w protokołach konieczności (stanowiących załączniki do umów), za ceny w bliżej wskazanych kwotach (odpisy umów – k. 307, 325, 337, 355, 369, 382, 399, 419, 439, 456).

Roboty, określone w umowie nr (...), zmienionej kolejnymi umowami, zostały wykonane do 29 listopada 2008 r. i odebrane przez pozwanego w dniu 11 grudnia 2008 r. (odpis protokołu odbioru – k. 499-501v).

Zgodnie z postanowieniami umowy nr (...), w postaci zmienionej aneksem nr (...)i uzupełnionej umowami o numerach od (...)do (...), zamawiający zapłacić miał i zapłacił wykonawcy wynagrodzenie w łącznej kwocie 19 630 432,58 zł netto, 23 130 070,18 zł brutto; 23 053 349,45 zł z uwzględnieniem kwot zatrzymanych (odpis przejściowego świadectwa płatności – k. 502, odpis zestawienia przejściowych świadectw płatności – k. 503-504).

Powyższe Sąd ustalił na podstawie: odpisów umów (k. 54-58v, 280-284, 285-286, 307, 325, 337, 355, 369, 382, 399, 419, 439, 456), odpisów pism (k. 267, 268), odpisów protokołów (k. 318-320, 326-328, 328-331, 338-340, 356-358, 370-372, 383-385, 400-401, 420-422, 440-441, 458-459), odpisu aneksu do umowy wraz z wystąpieniem (k. 475-476), odpisu protokołu odbioru (k. 499-501v), odpisu przejściowego świadectwa płatności (k. 502) i odpisu zestawienia przejściowych świadectw płatności (k. 503-504).

Pozostały zgromadzony materiał nie dostarczył danych co do nowych, istotnych w sprawie okoliczności faktycznych.

W dalszym toku wywodu zostanie wykazane, że w sprawie niniejszej nie mają znaczenia bliższe szczegóły i wartość robót, związanych z zastąpieniem mostu (...) mostem (...). W rezultacie, Sąd oddalił (k. 725) zgłoszone przez strony wnioski o dopuszczenie – na okoliczności wymienionego rodzaju – dowodów z opinii biegłego i z zeznań świadków.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości (art. 405 k.c.).

W przypadku roszczeń strony umowy, kierowanych przeciw jej kontrahentowi, przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu mogą znaleźć zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy roszczenia dotyczą sfery, nieuregulowanej odpowiednimi – ważnymi i skutecznymi – postanowieniami umownymi lub przepisami powszechnie obowiązującymi zastępującymi postanowienia umowne (por. odpowiednio wyrok SN z 29 stycznia 1971 r. III CRN 441/70 - LEX nr 6865).

Rozliczenie stron umowy na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu byłoby zatem dopuszczalne wyłącznie w szczególnej sytuacji, takiej jak zwłaszcza nieważność umowy (wyrok SN z 02 lutego 2011 r. II CSK 414/10 - LEX nr 738545), wykonanie czynności w ogóle nie objętych umową, czy też wykonanie koniecznych czynności, wprawdzie nieobjętych umową, lecz co do których pozwany, stosownie do postanowień umowy, powinien był zawrzeć stosowną umowę dodatkową (aneks), a tego nie uczynił.

W ustalonych okolicznościach faktycznych, sytuacja tego rodzaju nie zachodzi.

Powódka konstruuje swoje roszczenia w oparciu o okoliczność, że poniesione przez nią koszty znacząco wzrosły na skutek zastosowania, przy wykonywaniu umowy z pozwanym, mostu typu (...), zamiast mostu typu (...).

Rzecz jednak w tym, że już pismem z 07 lipca 2006 r., lider konsorcjum, którego partnerem była powódka, z własnej inicjatywy występowała do Ministra (...)o udostępnienie mostu typu (...)lub alternatywnie typu (...). Już stąd wynikałoby, że członkowie konsorcjum a priori, jeszcze przed zawarciem umowy z 26 lipca 2006 r., przewidywali możliwość zastosowania przy wykonaniu umówionych robót mostu typu (...). Co jednak więcej, także informacja Ministra (...)o niemożności udostępnienia mostu typu (...)została udzielona konsorcjantom przed zawarciem przez nich z pozwanym umowy nr (...).

Przytoczone okoliczności wskazują, że już w chwili zawarcia tej ostatniej umowy, powódka dysponowała (a przynajmniej – działając z należytą starannością – powinna dysponować) danymi, niezbędnymi do zidentyfikowania ewentualnych, zwiększonych kosztów, wynikających z zastosowania mostu typu (...)zamiast mostu typu (...).

W warunkach zatem, gdy mimo tej wiedzy, powódka zawarła umowę na określonych warunkach, zwłaszcza co do wynagrodzenia, to powinna umowę wykonać za umówione wynagrodzenie (art. 354 § 1 k.c.), a koszty związane z zastosowaniem mostu typu (...) mieszczą się w granicach tego wynagrodzenia.

Podkreślić również trzeba, iż wysokość umówionego wynagrodzenia była modyfikowana aneksem nr (...)do umowy oraz umowami o numerach od (...)do (...), zawartymi na etapie, gdy powódka już nie tylko przewidywała, ale co najmniej w części poniosła koszty, objęte faktyczną podstawą powództwa. Wymienione umowy nie zawierają jednak żadnego odniesienia do zastosowanego typu mostu, a w aneksie nr (...)powódka wręcz zgadza się na utrzymanie niezmienionych tym aneksem warunków umowy.

Nie może, w rezultacie, budzić wątpliwości, że rozliczenia stron, wynikające z kosztów zastosowania mostu typu (...) mieszczą się w granicach ważnej i skutecznej regulacji umownej (kluczowej wręcz części ustaleń umowy nr (...), której przedmiotem było przecież wykonanie budowy, utrzymania i rozbiórki objazdu tymczasowego przez rzekę), a zatem wykluczone jest stosowanie do tych rozliczeń przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 471 k.c.).

W przypadku umowy o roboty budowlane, jednym z obowiązków inwestora jest obowiązek zapłaty umówionego wynagrodzenia (art. 647 k.c.).

Przypisywanie pozwanemu przez powódkę niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków z umowy nr (...), polegającego na braku zapłaty wynagrodzenia za wykonanie stosownych prac (k. 15v), oparte jest na nieporozumieniu.

Poza sporem pozostaje, że pozwany uiścił wynagrodzenie w wysokości, określonej w umowie. Powódka domaga się zaś kompensaty dodatkowych kosztów, które poniosła w związku z wykonaniem umowy.

Jak już natomiast wyjaśniono, powódka, będąca profesjonalnym uczestnikiem obrotu – wykonawcą robót budowlanych, jeszcze przed zawarciem umowy nr (...)miała świadomość, że dla potrzeb wykonania umowy korzystać będzie z mostu typu (...), a powinna zdawać sobie sprawę ze specyfiki (zwłaszcza parametrów technicznych) tego urządzenia i różnic w kosztach jego zastosowania w porównaniu z kosztami zastosowania mostu typu (...).

Oznacza to, że wynagrodzenie, określone w umowie nr (...), obejmuje już – zgodnie ze zgodną wolą stron umowy – koszty zastosowania mostu typu (...), zatem niezapłacenie przez pozwanego kwoty, odpowiadającej ewentualnej różnicy w kosztach zastosowania mostu typu (...)i mostu typu (...), nie może zostać zakwalifikowane jako niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy nr (...).

Tym samym, nie zaszła jedna z koniecznych przesłanek odpowiedzialności pozwanego z art. 471 k.c.

Za całkowicie chybione uznać natomiast należy przypisywanie pozwanemu przez powódkę odpowiedzialności opartej na art. 415 k.c.

Zgodnie z treścią tego przepisu, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia

Dywagacje powódki (k 16v) co do rzekomego istnienia po stronie pozwanego zamiaru wyrządzenia jej szkody, są dowolnymi spekulacjami, nie znajdującymi jakiegokolwiek oparcia w faktach.

Powódka, wiedząc już, iż w celu wykonania umowy skorzystać będzie musiała z mostu typu (...), zgodziła się na określoną wysokość umownego wynagrodzenia, a zgodę swoją potwierdziła w aneksie nr (...)do umowy. W tych okolicznościach, całkowicie niezrozumiałym jest, w jaki sposób wypłacenie umówionego – a nie wyższego – wynagrodzenia stanowić by miało przejaw woli pozwanego, by wywołać u powódki uszczerbek majątkowy.

Ponadto, w świetle wywodów powódki nie jest jasne, jakiego dokładnie czynu niedozwolonego miałby się dopuścić pozwany, czy też w jaką konkretnie zasadę współżycia społecznego (normę moralną lub etyczną) miałoby godzić zachowanie pozwanego.

Powódka powołuje tu naruszenie ogólnie obowiązujących norm postępowania (k. 16v), nie wyjaśniając, jakie konkretnie normy ma na myśli. Sąd zaś czynu niedozwolonego w zachowaniu pozwanego się nie dopatrzył, a wręcz przeciwnie: uiszczenie przez pozwanego wynagrodzenia w wysokości umówionej, a nie wynagrodzenia wyższego, odpowiadało obowiązkom pozwanego i nie naruszało ani przepisów prawa, ani też zasad współżycia społecznego.

O ile zastosowanie mostu typu (...)było dla powódki mniej korzystne pod względem ekonomicznym od zastosowania mostu typu (...), to podmiotem, odpowiedzialnym za uszczerbki z tym związane, jest wyłącznie sama powódka, która dobrowolnie zgodziła się na ustalenie co do ceny, a po ośmiu miesiącach obowiązywania umowy, ustalenie to potwierdziła.

Wreszcie, powołanie się na zasady współżycia społecznego może stanowić środek obrony przed cudzym roszczeniem, natomiast w żadnym wypadku nie stanowi samodzielnej przesłanki powstania roszczenia (art. 5 k.c.).

Skoro – jak wykazano – dochodzone roszczenie nie istnieje, to powództwo należy oddalić w całości. Wobec zarzutu pozwanego Sąd poczynił także ocenę, czy powódka, działająca samodzielnie, dysponuje czynną legitymacją procesową do dochodzenia tego roszczenia w całości. Wskazać należało, że powódka dochodziła roszczeń, będących – według twierdzeń pozwu – własnymi jej roszczeniami, a w szczególności nie wspólnymi roszczeniami współuczestników konsorcjum (takimi jak roszczenie o zapłatę wynagrodzenia określonego w umowie). Konsekwentnie, zgoda, czy też współuczestnictwo innego podmiotu po stronie powodowej nie byłyby konieczne, niezależnie nawet od treści porozumienia konsorcjantów z dnia 01 marca 2010 r. (k. 605).

Powódka, jako strona przegrywająca, obowiązana jest zwrócić pozwanemu, na jego żądanie, poniesione przez niego koszty procesu (art. 98 § 1 k.p.c.).

Koszty te ograniczają się do wynagrodzenia jednego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, obliczanego jak wynagrodzenie jednego adwokata (art. 98 § 3 w zw. z art. 99 k.p.c.), a zatem wynoszącego 7 200 zł (§ 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu - Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Wynagrodzenie to podlega zasądzeniu na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 11 ust. 3 zd. 1 ustawy z 08 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Dz. U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.).

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji.