Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2015 r. na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko Kołu Łowieckiemu Nr (...)w W.

o ustalenie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie

z dnia 7 sierpnia 2014 r., sygn. akt I C 14/14

oddala apelację.

Małgorzata Gawinek Danuta Jezierska Tomasz Sobieraj

Sygn. akt I ACa 842/14

UZASADNIENIE

Powód S. S. w pozwie z 13 stycznia 2014 roku wniósł o ustalenie, że jego członkostwo w Kole Łowieckim nr (...)w W. nie ustało, a także o uchylenie uchwały Zarządu Koła z dnia 9 września 2013 roku nr (...) oraz o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwane Koło Łowieckie nr (...) w W. wniosło o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2014 roku Sąd Okręgowy w Koszalinie:

- w punkcie pierwszym oddalił powództwo;

- w punkcie drugim zasądził od powoda na rzecz pozwanego 197 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Pismem z 9 sierpnia 2013 roku powód został wezwany do wpłacenia łącznie 500 zł z tytułu ekwiwalentu pieniężnego za nieprzepracowane roboczogodziny w terminie do 5 września 2013 roku. W wezwaniu zawarte było pouczenie, że nie wpłacenie w/w kwoty w określonym terminie może spowodować w oparciu o § 43 ust. 2 Statutu PZŁ, skreślenie z listy członków. Wobec tego, że wyznaczony termin upłynął bezskutecznie i powód nie uczynił zadość wezwaniu, uchwałą nr (...) Zarządu Koła Łowieckiego nr (...) w W. z 6 września 2013 roku, skreślono go z listy członków Koła na podstawie § 64 ust. 7 oraz § 43 ust. 2 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego. W piśmie z 17 września 2013 roku powód zwrócił się do pozwanego Koła z prośbą o wyrozumiałość i stwierdził, iż jego wina jest oczywista, w związku z czym nie dziwi się postępowaniu Zarządu w jego sprawie. S. S. oświadczył również, że jest gotów wykonać i wywieźć w podane mu miejsce wykonaną przez niego ponadplanową ambonę. Zarząd pozwanego Koła poinformował powoda, że uchwała Nr (...) uprawomocniła się w związku z niezłożeniem odwołania. Pismem z 12 listopada 2013 roku S. S. zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. o uchylenie uchwały nr (...) podjętej przez Zarząd Koła nr(...) (...) w W.. W uzasadnieniu podał, że 1 września 2013 roku wykonał ambonę, którą postawił w obwodzie łowieckim (...) na części (...), co zajęło mu 50 roboczych godzin. Przy robieniu i stawianiu ambony pomagał mu członek pozwanego Koła Z. S.. W piśmie z 20 stycznia 2014 roku Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego stwierdził, że postępowanie Koła Myśliwskiego (...) przy wydawaniu uchwały nr (...) nie narusza przepisów prawa i Statutu, w związku z czym zaskarżona uchwała stała się prawomocna. Powód przystępując do wykonania i postawienia ambony nie uzgodnił tego w żaden sposób z członkami Zarządu, ani z łowczym Koła, a jedynie powiadomił, już po wykonaniu ambony gospodarza łowiska, swojego brata J. S., który fakt ten poświadczył pisemnie razem z T. K. i Z. S.. S. S. żywi niechęć do S. O., łowczego pozwanego Koła. Konflikt między nimi zrodził się po cofnięciu powodowi pozwolenia na broń palną. Zdarzało się ponadto, że S. S. został upomniany przez łowczego S. O. na walnym zebraniu Koła. W ciągu ostatnich dwóch lat powód nie wykonywał obowiązkowych prac na rzecz Koła, nie angażował się też w żadne inne jego sprawy. Powód nie uregulował zaległości za rok 2012/2013, a postawioną przez niego ambonę zaliczono w pozwanym Kole na nowy rok rozliczeniowy tj. 2013/2014. Obowiązek pracy na rzecz Koła Łowieckiego (...) wynika z art. 1.12 uchwały nr 1 Walnego Zgromadzenia z 27 kwietnia 2008r. Zgodnie z tym uregulowaniem obowiązek przepracowania na rzecz Koła głównie przy zagospodarowaniu łowisk wynosi 50 godzin w roku gospodarczym i spoczywa na każdym członku macierzystym, niemacierzystym i stażyście. W przypadku niewywiązania się z tego obowiązku, członkowie są zobowiązani do wpłaty do kasy Koła sumy 10 złotych za jedną nieprzepracowaną godzinę. Jeżeli przemawiają za tym szczególne okoliczności, Zarząd jest upoważniony do okresowego zwalniania z prac na rzecz Koła. W pozwanym Kole uzgodniono, że postawienie ambony jest równe 50 przepracowanym godzinom, a rok gospodarczy trwa od marca do lutego następnego roku. Zgodnie z § 43 ust. 2 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego zarząd koła może skreślić członka z listy członków, jeżeli zalega on z zapłatą składek członkowskich lub innych opłat uchwalonych przez walne zgromadzenie. Skreślenie może nastąpić po uprzednim wezwaniu zainteresowanego do wpłacenia zaległych składek członkowskich. Skreślanie członków należy do kompetencji zarządu koła.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał powództwo za niezasadne. Sąd Okręgowy stwierdził, że powód domagał się ustalenia, że jego członkostwo w pozwanym Kole nie ustało. Sąd Okręgowy wskazał, że przepisy ustawy z dnia 13 października 1995 roku Prawo łowieckie nie przewidują bowiem roszczenia o uchylenie uchwały, zaś jedyną drogą dochodzenia roszczeń w sprawie wykluczenia członkostwa lub skreślenia z listy członków jest powództwo o ustalenie w trybie art. 189 k.p.c. Sąd Okręgowy stwierdził, że powód miał interes prawny w wytoczeniu powództwa, jakie sformułował przeciwko stronie pozwanej tj. w żądaniu ustalenia, że jego członkostwo w pozwanym Kole nie ustało. Sąd Okręgowy wskazał, przyjął, że skutek, jaki może wywołać uprawomocnienie się wyroku ustalającego w niniejszej sprawie zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący między nim a pozwanym Kołem Łowieckim. Sąd Okręgowy zaznaczył, że postępowanie sądowe, z uwagi na w ograniczenia ustawowe, sprowadzało się jedynie do sprawdzenia, czy postawiony S. S. zarzut, będący podstawą skreślenia, był zgodny ze stanem rzeczy i czy stanowił statutową przyczynę skreślenia z listy członków Koła. Sąd Okręgowy uznał bowiem, że nie mógł w większym zakresie weryfikować działań samorządnego zrzeszenia, jakie stanowi Polski Związek Łowiecki, który działa na zasadzie autonomiczności. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało - zdaniem Sądu Okręgowego, że powód nie udowodnił zasadności swojego roszczenia. Sąd Okręgowy wskazał, że żaden ze świadków nie potwierdził jego wersji przedstawionej w pozwie, a ponadto sam S. S. nie negował faktu, że nie uregulował należności za nieprzepracowane godziny w roku rozliczeniowym 2012/2013, a postawienie przez niego ambony nastąpiło po zamknięciu tego okresu. Sąd Okręgowy podkreslił, że kiedy pismem z 9 sierpnia 2013 roku powód został wezwany do wpłacenia w terminie do 5 września 2013 roku ekwiwalentu w wysokości 500 złotych, zbagatelizował to, jak również skutki swojej zwłoki oraz nie podjął żadnych działań, aby uzyskać zgodę Zarządu, czy choćby łowczego, na postawienie ambony w roku rozliczeniowym 2013/2014, które zostałoby zaliczone na rzecz pracy przy zagospodarowaniu łowisk w roku 2012/2013. Sąd Okręgowy wskazał, że łowczy pozwanego Koła, wbrew twierdzeniu powoda, nie został przez niego poinformowany o zamiarze postawienia ambony. W ocenie Sądu Okręgowego zarząd pozwanego Koła miał zatem podstawę do skreślenia S. S. z listy członków z uwagi na niewypełnienie ciążącego na nim obowiązku zapłaty za nieprzepracowane godziny na podstawie § 43 ust. 2 Statutu PZŁ. Sąd Okręgowy zauważył, że skreślenie z listy członków koła nie stanowi najostrzejszej sankcji, jaką może zastosować koło łowieckie wobec swego członka, a utrata członkostwa koła nie powoduje przecież jednoczesnej utraty członkostwa Polskiego Związku Łowieckiego. Zdaniem Sądu Okręgowego zapis statutu należy rozumieć w taki sposób, że jeżeli zapłata zaległych składek lub innych opłat nie nastąpi tuż po wezwaniu zainteresowanego, a ten nie złoży stosownego wyjaśnienia powodów opóźnienia lub nie wniesie o przedłużenie terminu, to jego bezskuteczny upływ daje podstawę do podjęcia stosownej uchwały. Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie przyczyna skreślenia powoda z listy członków pozwanego Koła, znajdowała oparcie w obowiązujących w chwili podejmowania uchwały w dniu 6 września 2013 roku. postanowieniach Statutu. Ponadto Sąd Okręgowy podkreślił, że powód od co najmniej dwóch lat zalegał z płatnościami oraz nie uczestniczył aktywnie w pracach Koła. Według sądu Okręgowego - jego zatarg z łowczymnie miał znaczenia w sprawie, co potwierdziło postępowanie dowodowe, a zwłaszcza zeznania niemal wszystkich świadków, w tym jego brata J. S., który wskazał, że powód powinien mieć świadomość, iż wykonana we wrześniu 2013 roku ambona zostanie zaliczona na następny rok, a nie poprzedni, w którym wystąpiła zaległość. Sąd Okręgowy podał, że stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, na który składały się dokumenty urzędowe i prywatne. Sąd Okręgowy wskazał, że uwzględnił zeznania świadków: J. S., Z. S., T. K., S. O. i W. C. uznając, że świadkowie ci, jako członkowie pozwanego Koła Łowieckiego, byli zorientowani w jego sprawach, a ich zeznania były zobiektywizowane, spójne i tożsame treściowo. Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom powoda uznając, że pozostawały one w sporej mierze w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, mając jednak na uwadze, że powód wyraźnie potwierdził fakt, iż nie podjął żadnych kroków związanych z uzyskaniem zgody na zaplanowane przez siebie samowolne działanie związane z postawieniem ambony i że ostatecznie nie uzupełnił ciążących na nim zaległości. Sąd Okręgowy dał natomiast wiarę zeznaniom pozwanego, reprezentowanego przez Prezesa Zarządu, które w większości pokrywały się z zeznaniami pozostałych świadków. Z powyższych względów Sąd Okręgowy oddalił powództwo jako całkowicie bezzasadne. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd Okręgowy wskazał, że ponieważ powód przegrał proces, powinien ponieść jego koszty. Sąd zasądził zatem od powoda na rzecz pozwanego 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (§ 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, co łącznie daje sumę 197 złotych, o czym Sąd orzekł w punkcie drugim sentencji.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód S. S., zaskarżając wyrok w całości. Powód zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

- naruszenie prawa materialnego, tj. § 43 ust. 2 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, przejawiające się w błędnym uznaniu, że niewykonanie przez powoda obowiązku przepracowania określonej liczby godzin na rzecz Koła Łowieckiego może stanowić podstawę do jego skreślenia z listy członków koła;

- naruszenie przepisu postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, przejawiającą się odmowie przyjęcia, że powód wykonał ciążący na nim obowiązek przepracowania określonej liczby godzin na rzecz Koła Łowieckiego, podczas gdy powód postawił ambonę, której wykonanie zostało zaliczone na inny okres rozliczeniowy.

W oparciu o te zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych .

W uzasadnieniu apelacji powód wskazał, że sąd pierwszej instancji błędnie uznał, że przepis § 43 ust. 2 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego może stanowić podstawę skreślenia powoda z listy członków Koła Łowieckiego nr (...) w W., ponieważ S. S. nie wykonał ciążącego na nim obowiązku przepracowania określonej liczby godzin na rzecz pozwanego. Powód podniósł, że w sytuacji gdyby S. S. nie wykonał tego obowiązku, to wówczas powód winien być wykluczony z niego na podstawie § 44 ust. 1 pkt 1 Statutu, który stanowi, że wykluczenie członka z koła może nastąpić w przypadku m.in. uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła. Jak ponadto stanowi § 44 ust. 2 Statutu, wykluczenia dokonuje Walne Zgromadzenie. W ocenie skarżącego - ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, że skreślenia z listy członków dokonał zarząd, co oznacza, że procedura wszczęta i przeprowadzona przeciwko powodowi zawierała zatem błędy formalne, gdyż ewentualnego wykluczenia, a nie skreślenia, winno dokonać Walne Zgromadzenie. Tym samym - zdaniem powoda - nie został zachowany właściwy tryb postępowania. Powód podkreślił, że sąd pierwszej instancji naruszył przepis postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. bowiem nie udowodniono, aby zachowanie powoda miało charakter uporczywy, o którym stanowi § 44 ust. 1 pkt 1 Statutu, ale co więcej wykazano, że powód wykonał ciążący na nim obowiązek przepracowania określonej liczby godzin. Powód podał, że na obowiązek ten składało się wybudowanie ambony, które to prace zostały awansem zaliczone na rok 2013/2014, a nie na zaległy okres, tj. na rok 2012/2013. Według powoda - miał on pełne prawo przypuszczać, że postawienie ambony zostanie zaliczone za okres, w którym ją wykonał.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że sąd pierwszej instancji w granicach wniosków stron przeprowadził wszystkie dowody niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy, poddał jej ocenie mieszczącej się w ramach wyznaczonych dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. i w oparciu o tak zgromadzony i oceniony materiał dowodowy poczynił w badanej sprawie trafne ustalenia faktyczne, które sąd odwoławczy w pełni aprobuje i przyjmuje za własne. Sąd Okręgowy dokonał także prawidłowej subsumcji ustalonego stanu prawnego do obowiązujących norm prawa materialnego.

Przeciwko prawidłowości rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym wyroku nie mogą przemawiać zarzuty apelacyjne.

Po pierwsze, nie zasługuje na uwzględnienie zarzut, że Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w powyższym przepisie sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie „wszechstronnego rozważenia zebranego materiału", a zatem, jak podkreśla się w orzecznictwie, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności [vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1966 roku, II CR 423/66, OSNPG 1967/5-6/21; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1999 roku, I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 382; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, Lex, nr 80266; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2002 roku, IV CKN 1256/00, Lex, nr 80267]. Jak ujmuje się w literaturze, moc dowodowa oznacza siłę przekonania uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych na potwierdzenie prawdziwości lub nieprawdziwości twierdzeń na temat okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, zaś wiarygodność decyduje o tym, czy określony środek dowodowy, ze względu na jego indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę. Przyjmuje się jednocześnie, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego [vide uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1980 roku, II URN 175/79, OSNC 1980/ 10/200; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 roku, II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000/17/655; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2000 roku, III CKN 1049/99, Lex nr 51627; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2000 roku, IV CKN 1097/00, Lex nr 52624; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2000 roku, V CKN 94/00, Lex nr 52589; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, IV CKN 1383/00, Lex nr 52544; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003, nr 5, poz. 137; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2002 roku, IV CKN 859/00, Lex nr 53923; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 roku, IV CKN 1050/00, Lex nr 55499; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, Lex nr 56906; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, IV CKN 1316/00, Lex nr 80273].

Jak słusznie zauważył Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 roku [I ACa 180/08, LEX nr 468598], jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Dla skuteczności zarzutu naruszenia wyżej wymienionego przepisu nie wystarcza zatem stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. Zwalczanie swobodnej oceny dowodów nie może, więc polegać li tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, ustaleń stanu faktycznego opartej na własnej ocenie, lecz konieczne jest przy tym posłużeniu się argumentami wyłącznie jurydycznym wykazywanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wyrok sprawy [analogicznie Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 lipca 2008 roku, VI ACa 306/08].

W okolicznościach niniejszej sprawy, w tym w świetle zarzutów apelacji, nie sposób uznać, aby doszło do naruszenia przez sąd pierwszej instancji normy prawnej zawartej w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenił bowiem dowody i na ich podstawie wyciągnął trafne wnioski.

Podkreślenia wymaga, że strona powodowa formułując zarzut naruszenia przez sąd pierwszej instancji art. 233 § 1 k.p.c. ograniczyła się do stwierdzenia, że sąd bezzasadnie odmówił przyjęcia, że powód wykonał ciążący na nim obowiązek przepracowania określonej liczby godzin, jednocześnie nie odnosząc tego zarzutu do konkretnych dowodów. W tym stanie rzeczy sąd odwoławczy doszedł do wniosku, że skarżący w istocie nie neguje dokonanej przez sąd pierwszej instancji oceny dowodów, lecz jedynie prawidłowość wyprowadzonych z zebranego materiału dowodowego ustaleń faktycznych.

Tak skonstruowany zarzut uznać trzeba za bezzasadny. Należy zauważyć, że w rozpoznawanej sprawie było okolicznością bezsporną, że zgodnie z uchwałą Walnego Zgromadzenia Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 27 kwietnia 2008 roku każdy z członków koła łowieckiego jest obowiązany przepracować na rzecz koła 50 godzin w roku gospodarczym, przy czym rok gospodarczy trwa od 1 kwietnia do 31 marca następnego. Oznacza to, że wymagane prace za rok gospodarczy 2012/2013 powinny zostać wykonane od 1 kwietnia 2012 roku do 31 marca 2013 roku. Podkreślenia wymaga, że sam powód nie kwestionował, iż w tym okresie żadnych prac na rzecz pozwanego koła łowieckiego nie wykonał, a jedynie twierdził, że powinny zostać zaliczone na ten poczet wykonane przez niego w dniu 1 września 2013 roku prace związane z postawieniem ambony. Z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że powód rzeczywiście wykonał i zamontował powyższy obiekt, jednak prace te zostały zaliczone na poczet roku gospodarczego 2013/2014, co było zgodne z uchwałą Walnego Zgromadzenia Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 27 kwietnia 2008 roku. Z tej uchwały wynika bowiem jednoznacznie, że wymagana liczba godzin powinna zostać wykonana w danym roku gospodarczym, zaś skutkiem niewykonania powyższego obowiązku jest powstanie zobowiązania do zapłaty na rzecz Koła Łowieckiego “(...)” w W. ekwiwalentu pieniężnego w wysokości 10 złotych za jedną nieprzepracowaną godzinę. W tym stanie rzeczy, skoro powód – i to bez uzgodnienia z Zarządem Koła Łowieckiego (...) w W. - wykonał ambonę w okresie obowiązywania roku 2013/2014, to powyższa praca mogła zostać zaliczona jedynie na poczet tego roku gospodarczego, nie wpływając na istniejące już zobowiązanie powoda do zapłaty wymagalnej opłaty za nieprzepracowane godziny za rok gospodarczy 2012/2013.

Konkludując, w tym stanie rzeczy sąd pierwszej instancji trafnie przyjął, że powód nie wykonał w roku gospodarczym 2012/2013 obowiązku przepracowania 50 godzin na rzecz Koła Łowieckiego “(...)” w W., co spowodowało po upływie roku gospodarczego przekształcenie tego obowiązku w zobowiązanie do zapłaty świadczenia pieniężnego w kwocie 500 złotych. Poza sporem zaś pozostaje, że pomimo wezwania powoda przez Zarząd Koła Łowieckiego “(...)” w W. do uiszczenia oznaczonej wyżej opłaty, powód tego świadczenia nie spełnił.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut skarżącego, że doszło do naruszenia przez sąd pierwszej instancji przepisy prawa materialnego, to jest § 43 ust. 2 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego polegające na błędnym uznaniu, że niewykonanie przez powoda obowiązku przepracowania określonej liczby godzin na rzecz koła łowieckiego może skutkować jego skreśleniem z listy członków koła łowieckiego.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie [Dz.U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.] - sposób nabywania i utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim oraz kole łowieckim, zasady przynależności do kół łowieckich, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków ustala statut Polskiego Związku Łowieckiego. Tenże statut w § 43 ust. 2 przewiduje natomiast, że zarząd koła może skreślić członka z listy członków, jeżeli zalega on z zapłatą składek członkowskich lub innych opłat, przy czym skreślenie może nastąpić po uprzednim wezwaniu zainteresowanego do wpłacenia zaległych składek członkowskich bądź opłat w określonym terminie. Z kolei § 44 ust. 1 pkt. 1 statutu stanowi między innymi, że wykluczenie członka z koła może nastąpić w razie nieprzestrzegania Prawa łowieckiego, statutu bądź uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła.

Z powyższych postanowień statutu wynika, że podstawę skreślenia z listy członków koła łowieckiego jest niewykonanie obowiązku zapłaty składek członkowskich lub innych opłat, natomiast niewykonywanie innych obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła może stanowić podstawę wykluczenia członka z koła, o ile ma charakter uporczywy. Z tego punktu widzenia rację ma powód twierdząc, że samo zaniechanie wykonania przez członka koła prac na rzecz koła łowieckiego nie mogłoby uzasadniać skreślenia go z listy członków. W badanej sprawie zaznaczyć jednak trzeba, że uchwała Walnego Zgromadzenia Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 27 kwietnia 2008 roku przewidywała, że w przypadku niewykonania obowiązku przepracowania wymaganej liczby godzin w danym roku gospodarczym, członek koła obowiązany jest wpłacić do kasy koła kwotę 10 złotych za jedną nieprzepracowaną godzinę. Powyższe świadczenie pieniężne, będące ekwiwalentem niewykonanych prac na rzecz Koła Łowieckiego “(...)” w W., ma więc charakter innej opłaty w rozumieniu § 43 ust. 2 statutu Polskiego Związku Łowieckiego. Zaniechanie zapłaty powyższej opłaty pomimo upływu dodatkowo wyznaczonego terminu przez zarząd koła łowieckiego uzasadnia – zgodnie z dyspozycją § 43 ust. 2 statutu Polskiego Związku Łowieckiego – podjęcie przez zarząd uchwały o skreśleniu danej osoby z listy członków koła łowieckiego.

W tym stanie rzeczy sąd pierwszej instancji prawidłowo zastosował w rozpoznawanej sprawie powyższy przepis, zasadnie uznając, że stanowił on odpowiednią podstawę do podjęcia przez Zarząd Koła Łowieckiego “(...)” w W. uchwały z dnia 9 września 2013 roku w przedmiocie skreślenia powoda z listy członków Koła Łowieckiego “(...)” w W., co czyni sformułowany w tej sprawie zarzut apelacji bezzasadnym.

Z powyższych przyczyn rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji okazało się prawidłowe.

Niezależnie od tego Sąd Apelacyjny obowiązany jest zauważyć, że zgodnie z art. 33 ust.6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie [Dz.U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.] - w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 kwietnia 2014 roku: “w sprawach nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim oraz utraty członkostwa w kole łowieckim zainteresowany może - po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego - dochodzić swoich praw na drodze sądowej”

Z powyższego przepisu wynika, że przesłanką dochodzenia roszczeń na drodze sądowej w sprawie utraty członkostwa w kole łowieckim jest uprzednie wyczerpanie postępowania wewnątrzorganizacyjnego.

Zgodnie z § 171 ust. 2 pkt. 1 statutu Polskiego Związku Łowieckiego od uchwały zarządu koła łowieckiego przysługuje odwołanie do walnego zgromadzenia koła, przy czym stosownie do postanowień § 172 ust. 1 statutu termin do wniesienia odwołania wynosi 14 dni liczonych od daty podjęcia uchwały, a jeżeli statut wymaga doręczenia – od dnia doręczenia uchwały.

W rozpoznawanej sprawie powód nie wniósł natomiast odwołania od uchwały Zarządu Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 9 września 2013 roku. Takiego charakteru nie można przypisać bowiem pismu powoda z dnia 17 września 2013 roku, albowiem nie jest ono skierowane do walnego zgromadzenia koła łowieckiego i nie wynika z niego w żaden sposób zamiar odwołania się od uchwały w przedmiocie skreślenia powoda z listy członków koła. Jest to w istocie prośba powoda o ponowne zbadanie jego sprawy przez zarząd wraz z wyjaśnieniem przyczyn nieuiszczenia wymaganych opłat.

Podkreślić trzeba także, że nie jest tożsame z wyczerpaniem drogi postępowania wewnątrzorganizacyjnego zwrócenie się przez powoda w piśmie z dnia 12 listopada 2013 roku do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego o uchylenie uchwały Zarządu Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 9 września 2013 roku, albowiem wykonywanie takiego nadzoru stanowi szczególne uprawnienie organów Polskiego Związku Łowieckiego w stosunku do organów kół łowieckich.

W tym stanie rzeczy, skoro powód zaniechał wniesienia odwołania od uchwały Zarządu Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 8 września 2013 roku do właściwego organu, czyli do walnego zgromadzenia powyższego koła łowieckiego, uznać trzeba, że powód nie wyczerpał postępowania wewnątrzorganizacyjnego, a w konsekwencji nie może na drodze sądowej domagać się zbadania prawidłowości tej uchwały. Okoliczność ta w rozpoznawanej sprawie nie mogła jednak prowadzić do odrzucenia pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądowej z uwagi na konstrukcję wytoczonego przez powoda powództwa o ustalenia istnienia stosunku członkostwa w kole łowieckim. Taki stosunek prawny ze swej istoty ma charakter cywilnoprawny. Z tego względu każdy podmiot mający interes prawny w ustaleniu istnienia tego rodzaju stosunku prawnego, może wytoczyć powództwo o ustalenie stosunku członkostwa w kole łowieckim. Zaznaczyć jednak trzeba, że jeżeli powód powyższe żądanie opiera na twierdzeniu, że doszło do wydania wadliwej uchwały o wykluczeniu członka lub skreśleniu z listy członków, to dla otwarcia drogi sądowej dla zbadania tejże uchwały, powinien najpierw wyczerpać tryb postępowania wewnątrzorganizacyjnego. W rozpoznawanej sprawie – jak wskazano wyżej – powód nie dopełnił obowiązku wniesienia odwołania od uchwały Zarządu Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 9 września 2013 roku do właściwego organu koła łowieckiego i z tego względu w postępowaniu sądowym nie może skutecznie domagać się zbadania prawidłowości tej uchwały. W konsekwencji, skoro doszło do podjęcia uchwały Zarządu Koła Łowieckiego “(...)” w W. z dnia 9 września 2013 roku w przedmiocie skreślenia powoda z listy członków powyższego koła łowieckiego, która nie może być przedmiotem oceny na drodze sądowej, zaś powód nie wskazał na inne okoliczności, z których wynikałoby, że na dzień orzekania pozostaje członkiem Koła Łowieckiego “(...)” w W., jego powództwo o ustalenie, że jego członkostwo w tymże kole nie ustało, jako bezzasadne podlegało oddaleniu, co czyni zaskarżony wyrok w pełni prawidłowym.

Sąd Apelacyjny obowiązany jest zauważyć, że w badanej sprawie strona powodowa nie podnosiła zarzutu nieważności postępowania przed sądem pierwszej instancji, zaś sąd odwoławczy takiej nieważności nie stwierdził także z urzędu.

Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę, że Sąd Okręgowy błędnie traktował jako pełnomocnika pozwanego koła łowieckiego adwokata R. S., podczas gdy z treści pełnomocnictwa wynikało, że został on umocowany przez Prezesa Koła Łowieckiego “(...)” w W. M. D. do reprezentowania tej osoby, a nie koła łowieckiego. Z tego względu nie powinien on uczestniczyć w postępowaniu jako pełnomocnik strony pozwanej. Podkreślić jednak trzeba, że powyższe uchybienie nie mogło doprowadzić do nieważności postępowania przed sądem pierwszej instancji, albowiem pomimo ustanowienia pełnomocnika, w całym postępowaniu sądowym, w tym we wszystkich rozprawach, brał bezpośrednio udział właściwie umocowany przedstawiciel strony pozwanej w osobie Prezesa Koła Łowieckiego “(...)” w W. M. D., zaś adwokat R. S. nie dokonał w sposób samodzielny żadnej czynności procesowej w imieniu pozwanego. Z tego względu – pomimo tego, że strona pozwana nie przedłożyła pomimo wezwania prawidłowego pełnomocnictwa dla adwokata R. S. ani nie potwierdziła jego czynności – sąd uznał, że nie zaistniała przesłanka nieważności postępowania przewidziana w art. 379 k.p.c.

Kierując się powyższymi przesłankami na podstawie art. 385 k.p.c. apelację powoda jako bezzasadną należało oddalić.

SSA Małgorzata Gawinek SSA Danuta Jezierska SSO [del] Tomasz Sobieraj

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)