Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 czerwca 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w I Wydziale Cywilnym

w składzie: SSR Adam Mitkiewicz

protokolant: Artur Koczyk

po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2015 roku w Warszawie

z powództwa P. H.

przeciwko (...) Związkowi (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Uchyla wyrok zaoczny wydany przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie dnia 6 lutego 2014 r. sygn I C 3191/13

II.  Powództwo oddala

III.  Zasądza od powoda P. H. na rzecz pozwanego (...) Związku (...) z siedzibą w W. kwotę 3.704,40 (trzy tysiące siedemset cztery 40/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 3191/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28.08.2013 r. powód P. H. wniósł przeciwko (...) Związkowi (...) w W. o zapłatę kwoty 40.620, 00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 25.000, 00 zł od dnia 29.12.2010 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 15.620, 00 zł od dnia 29.01.2011 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 1.03.2010 r. zawarł z pozwanym umowę o współpracy, której przedmiotem były usługi w zakresie komunikacji z otoczeniem i (...) Związku (...). Przedmiotowa umowa zawarta została w formie pisemnej. Jednocześnie, w tym samym dniu strony zawarły kolejną umowę o współpracy – w formie ustnej, dotyczącą koordynacji przez powoda działań przygotowawczych do Mistrzostw Europy 2011 w Tenisie Stołowym, organizowanych przez (...) w G. i S. w 2011 r. W zamian za przeprowadzone prace pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz powoda wynagrodzenia w kwocie 40.620, 00 zł, płatnego w dwóch transzach – pierwszej w wysokości 25.000, 00 zł do dnia 28.12.2010 r. oraz drugiej w wysokości 15.620, 00 zł – do dnia 28.01.2011 r. Realizacja przedmiotowej umowy nastąpiła w okresie 2.03.2010 r. – 17.12.2010 r. Pozwany odmówił jednak wypłaty na rzecz powoda ustalonego wynagrodzenia. Jednocześnie powód wskazał, iż pozwany dokonał częściowego uznania roszczenia, proponując zawarcie pisemnej umowy przewidującej wynagrodzenie w kwocie 25.000, 00 zł (pozew – k. 1-4).

Wyrokiem zaocznym z dnia 6.02.2014 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu w wysokości 4.448, 00 zł (wyrok zaoczny – k. 197).

W dniu 27.06.2014 r. pozwany wniósł sprzeciw od ww. wyroku zaocznego, wnosząc o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa w całości, a także zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany zakwestionował okoliczność zawarcia przez strony ustnej umowy, o której mowa w pozwie. Wskazał, iż nikt z członków zarządu (...) nie posiadał wiedzy o zawarciu tej umowy. Nawet w przypadku zawarcia umowy ustnej z ówczesnym prezesem (...) umowa taka byłaby nieważna, z uwagi na brzmienie § 39 Statutu (...) Związku (...). Pozwany podniósł nadto, iż prace w związku z wykonaniem których powód dochodzi zapłaty wynagrodzenia, powód był zobowiązany wykonać w ramach umowy pisemnej zawartej w dniu 1.03.2010 r. (której wykonania i rozliczenia strony nie kwestionują). Pozwany podniósł nadto, że nie sposób zgodzić się z twierdzeniami powoda, że uznał powództwo w kwocie 25.000, 00 zł (odpowiedź na pozew – k. 227-234).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1.03.2010 r. pomiędzy (...) Związkiem (...) z siedzibą w W., a P. H. zawarta została umowa nr (...), przedmiotem której było świadczenie przez P. H. na rzecz (...) usług w zakresie komunikacji z otoczeniem i promocji w zakresie: ustalenia i wdrożenia zasad komunikacji wewnątrz Związku oraz nadzór nad przepływem informacji wewnątrz Związku, a w szczególności pomiędzy Zarządem, a wojewódzkimi związkami tenisa stołowego; opracowywania i wdrożenia zasad komunikacji Związku i podległych mu kadr narodowych z otoczeniem zewnętrznym, a w szczególności z mediami; opracowania i wdrożenia strategii komunikacji Związku na okres od kwietnia 2010 r. do grudnia 2010 r.; opracowania bazy mediów oraz administrowania nią; przygotowania informacji i komunikatów prasowych Związku, we współpracy z Zarządem Związku, bądź Dyrektorem Biura Związku oraz dystrybuowania tych informacji; nadzoru nad procesem monitorowania mediów pod kątem obecności w nich informacji poświęconych (...) Związkowi (...) i organizowanych przez Związek imprez sportowych, we współpracy z Zarządem Związku; opracowywania zakresu i struktury merytorycznej nowej strony internetowej Związku; nadzoru nad procesem tworzenia nowej strony internetowej Związku, we współpracy z Zarządem Związku; nadzoru redakcyjny nad nową stroną internetową Związku oraz zamieszczanie na niej komunikatów Związku, we współpracy z Biurem Związku; opracowania i koncepcji graficznej i merytorycznej newslettera Związku, we współpracy z Zarządem Związku; przygotowywania, począwszy od maja 2010 r., newslettera Związku, we współpracy z Biurem Zarządu i Zarządem Związku oraz dystrybuowanie tego newslettera; nadzoru nad przygotowaniem materiałów graficznych, audiowizualnych i fotograficznych na rzecz Związku oraz zlecania wykonania takich materiałów, na polecenie Zarządu Związku i wykorzystanie ich w działaniach komunikacyjnych Związku; nawiązania i koordynowania współpracy w zakresie promocji tenisa stołowego z przedstawicielami świata kultur, polityki, nauki i sportu; nawiązania i koordynowania współpracy w zakresie promocji tenisa stołowego ze środowiskami osób niepełnosprawnych, a w szczególności z Polskim Komitetem Paraolimpijskim; opracowania koncepcji organizacyjnej i redakcyjnej periodyku (czasopisma) poświęconego tenisowi stołowemu, którego wydawcą będzie Związek; wsparcia Zarządu Związku w opracowaniu i wdrożeniu Karty Reprezentanta; współpracy przy tworzeniu i realizacji koncepcji strategii marketingowej Związku na lata 2010-2011, w tym struktury sponsorskiej, we współpracy z Zarządem Związku oraz z wyznaczonymi przez Zarząd pomiotami; przygotowania we współpracy z Zarządem Związku oraz z wyznaczonymi przez Zarząd podmiotami ofert sponsorskich na 2011 r. ze szczególnym uwzględnieniem sponsora głównego Związku; wsparcia doradczego Zarządu Związku w zakresie (...) oraz marketingu sportowego, ze szczególnym uwzględnieniem przygotowań do Mistrzostw Europy 2011, których organizatorem będzie Związek. W zamian za świadczenie ww. usług (...) zobowiązał się do zapłaty na rzecz P. H. comiesięcznego wynagrodzenia w wysokości 3.688, 52 zł netto (umowa – k. 11-10). W dniu 2.11.2010 r. strony zawarły aneks do przedmiotowej umowy, dokonując zmian w zakresie punktów 1.1.3., 1.1.5., 1.1.12.; 1.1.13.; 1.1.18., 1.1.19., 1.1.20.; 1.2., 2.2; 2.4. i 1.3. umowy (aneks – k. 11-13).

Po zawarciu ww. umowy, pomiędzy P. H. i A. K., reprezentującym (...) Związek (...) zawarte zostało ustne porozumienie dotyczące wykonywania przez powoda również działań przygotowawczych do Mistrzostw Europy 2011r. w Tenisie Stołowym. Przedmiotowa umowa nie została następnie podpisana przez jej strony. P. H. po zawarciu pisemnej umowy z dnia 1.03.2010 r. sporządził m.in. M. organizacji (...), współpracował przy tworzeniu serwisu internetowego Mistrzostw Europy, brał również udział w organizacji (...), uczestniczył w negocjacjach z (...), reprezentował (...) Związek (...) podczas Mistrzostw Europy w O. (zeznania powoda – płyta CD - k. 487; zeznania świadka M. K. – k. 417-418; zeznania świadka P. P. – k. 481-482; zeznania świadka R. W. (1) – k. 429-431; zeznania świadka W. K. (1) – k. 451-453; zeznania świadka R. D. – k. 364-365; zeznania świadka D. S. – k. 365-366; zeznania świadka J. S. – k. 375-376).

Zgodnie z § 39 Statutem (...) Związku (...) dla ważności oświadczeń dotyczących praw i obowiązków majątkowych Związku wymagane było współdziałanie dwóch z pięciu osób: Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Sekretarza Generalnego, Głównego Księgowego (statut – k. 245-263). W dniu 1.03.2010 r. funkcję Dyrektora Biura pełnił W. K. (1), zaś funkcję głównej księgowej – W. K. (2) (pismo – k. 383). Funkcję Wiceprezesa ds. organizacyjnych pełnił R. W. (2), zaś Wiceprezesem ds. sportowych był T. S. (zeznania przedstawiciela pozwanego W. W. – płyta CD - k. 495).

Pismem z dnia 6.06.2012 r. P. H. wezwał (...) Związek (...) do zapłaty kwoty 40.620, 00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 25.000, 00 zł od dnia 28.12.2010 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 15.620, 00 zł od dnia 28.01.2011 r. do dnia zapłaty, w terminie 7 dni wskazując, że kwota ta stanowi wynagrodzenie z tytułu umowy o współpracy zawartej w dniu 17.12.2010 r. (wezwanie do zapłaty – k. 20-21).

W odpowiedzi na ww. wezwanie do zapłaty (...) wskazał, iż nie jest w posiadaniu umowy, z tytułu której P. H. domaga się zapłaty, jak też nie posiada wiedzy co do zawarcia w tym dniu jakiejkolwiek umowy z P. H. (pismo – k. 23).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt sprawy i wskazanych wyżej dokumentów, których prawdziwość i wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania, a także na podstawie zeznań powoda P. H. oraz świadków M. K., P. P., R. W. (1), W. K. (1), R. D., D. S., J. S. oraz W. W.. Sąd dał wiarę zeznaniom powoda oraz świadków, były one bowiem spójne, logiczne oraz spontaniczne, a nadto korespondowały z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd oddalił wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania dochodowości działalności gospodarczej na wskazane okoliczności, tj. na okoliczność wysokości należnego powodowi wynagrodzenia za wykonanie prac na rzecz pozwanego. W toku postępowania nie zostało bowiem wykazane, jakie konkretnie prace, poza pracami wynikającymi z pisemnej umowy z dnia 1.03.2010 r. zostały przez powoda wykonane. Również sam powód wskazał, iż nie pamięta dokładnie szczegółów tychże prac. Nadto dowód ten mógł prowadzić co najwyżej do ustalenia wartości prac wykonanych przez powoda, a nie wysokości wynagrodzenia skoro jego wysokość nie została ustalona, przy czym powód dochodził pozwem zapłaty z tytułu wynagrodzenia, nie zaś z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W toku niniejszego postępowania powód dochodził od pozwanego zapłaty kwoty 40.620, 00 zł wskazując, iż kwota ta wynika z zawartej w dniu 1.03.2010 r. ustnej umowy o współpracy, dotyczącej koordynacji przez powoda działań przygotowawczych do Mistrzostw Europy 2011 w Tenisie Stołowym. Powód pomimo wykonanych prac, nie otrzymał wynagrodzenia wynikającego ze wskazanej umowy. Pozwany kwestionował roszczenie powoda już co do samej zasady. Wskazywał bowiem, że pomiędzy stronami nie doszło do zawarcia ustnej umowy, o której mowa w pozwie.

W odniesieniu do powyższego Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Stosownie zaś do treści art. 3 k.p.c. strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Przepis art. 232 k.p.c. stanowi natomiast, że strony zobowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Powyżej powołane przepisy statuują jedną z podstawowych zasad procesu cywilnego, jaką jest zasada kontradyktoryjności. Zgodnie z jej założeniem, ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie, zaś Sąd orzekający nie jest obciążony odpowiedzialnością za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony (por. wyrok SN z dnia 07 października 1998 r., II UN 244/98, OSNP 1999/20/662). Rola Sądu nie polega bowiem na wykonywaniu obowiązków procesowych ciążących na stronach (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 27 listopada 1996 r., III Aua 26/96, OSNC 1997/1/4). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 czerwca 2009 r. (sygn. akt IV CSK 71/09) przedstawienie przez stronę dowodu w celu wykazania określonych twierdzeń o faktach, z których wywodzi ona korzystne dla siebie skutki, nie jest jej prawem czy obowiązkiem procesowym, lecz ciężarem procesowym, wynikającym i zagwarantowanym przepisami prawa, przede wszystkim w jej własnym interesie. To interes strony, jakim jest wygranie procesu, nakazuje jej podjąć wszelkie możliwe czynności procesowe w celu udowodnienia przedstawionych twierdzeń o faktach; strony nie można zmusić do ich podjęcia. O tym, co strona powinna udowodnić w konkretnym procesie decydują przede wszystkim przedmiot sporu, prawo materialne regulujące określone stosunki prawne i prawo procesowe, normujące zasady postępowania dowodowego.

Odnosząc powyższe do realiów niniejszej sprawy wskazać należało, iż w ocenie Sądu w toku postępowania nie została w sposób należyty wykazana przez stronę powodową okoliczność zawarcia i warunków umowy, z tytułu której domaga się zapłaty kwoty wskazanej w pozwie. Okoliczność zawarcia takiej umowy nie wynikała w szczególności z zeznań świadków. Jak wskazywała świadek M. K. pomiędzy powodem, a (...) Związkiem (...) zawarta została umowa, jednakże nie została podpisana. Świadkowi nie był przy tym znany zakres prac, jakie wykonać miał z tytułu tej umowy P. H. na rzecz pozwanego (k. 417-418). Jak wskazał zaś świadek P. P. strony niniejszego postępowania łączyło kilka umów, dotyczących działań reklamowych, marketingowych przygotowywanych Mistrzostw Europy w 2011 roku. P. P. zeznał przy tym, iż nie sądzi, aby strony postępowania łączyła jakaś umowa ustna. Wskazał jednocześnie, iż powód wykonywał prace związane z Mistrzostwami Europy (k. 481-482). Z zeznań świadka R. W. (1) wynikało natomiast, iż powód był zaangażowany w sprawie wstępnego przygotowania Mistrzostw Europy 2011. Otrzymawszy wyjaśnienia powoda dotyczące zakresu wykonanych prac przedstawiciele pozwanego uznali zaś, iż powód otrzymał już zapłatę za prace, których się podjął (k. 429-431). Jak zeznał świadek W. K. (1) powód wykonywał na rzecz (...) prace związane z promocją Mistrzostw Europy w O. oraz stworzeniem strony internetowej Mistrzostw Europy. Z zeznań świadka wynikało nadto, iż na posiedzeniu Zarządu (...), które odbyło się w grudniu 2010 r. podjęto decyzję o „zarezerwowaniu” kwoty 25.000, 00 zł na pokrycie ewentualnych roszczeń P. H.. Ostatecznie nie uzyskano jednak informacji dotyczących zakresu wykonanych przez niego czynności, za które należałoby zapłacić (k. 451-453). Również świadek R. D. nie posiadał informacji dotyczących zawarcia przez strony postępowania umowy dotyczącej realizacji i koordynacji przez powoda działań przygotowawczych do Mistrzostw Europy. Wskazał jednak, iż wraz z P. H. pracował nad przygotowaniem serwisu internetowego Mistrzostw Europy, która to praca trwała ponad pół roku (k. 364-365). Podobnie jak pozostali świadkowie, również świadek D. S. wskazał, iż nic mu nie wiadomo o zawarciu pomiędzy stronami postępowania ustnej umowy w dniu 1.03.2010 r. Wskazał, iż powód w początkowym etapie brał udział w przygotowaniu Mistrzostw Europy (do czasu rezygnacji z pełnienia funkcji prezesa A. K.), podobnie jak całe Biuro (...) (k. 365-366). Również na podstawie zeznań świadka J. S. brak było podstaw do wyprowadzenia wniosku, iż pomiędzy stronami postępowania doszło do zawarcia umowy ustnej, w brzmieniu o którym mowa w pozwie. Świadek wskazał, iż wraz z P. H. przeprowadzał prace organizacyjne i przygotowawcze w ramach Mistrzostw Europy. Nadto zeznał, iż powód uczestniczył w negocjacjach z (...), reprezentował (...) na mistrzostwach w O., brał również udział w przygotowaniu strony internetowej Mistrzostw Europy (k. 375-376).

Mając na uwadze powyższe, wobec nieprzedłożenia umowy z dnia 1.03.2010 r., o której mowa w pozwie i braku dowodów, które wskazywałyby na treść tej umowy niemożliwym było ustalenie jej zakresu – w sprawie nie zostało wykazane jakie były warunki umowy, a także wysokość i sposób wynagradzania powoda z tytułu realizacji jej postanowień. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż powód wykonywał czynności na rzecz powoda (takie jak współtworzenie portalu internetowego, reprezentacja Związku na Mistrzostwach Europy w O., przygotowywanie Mistrzostw Europy 2011, czy sporządzenie M.), brak jednak informacji jakie z tych czynności wynikały z umowy ustnej, z uwagi na nieskonkretyzowanie jej warunków. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż niektóre z czynności podejmowanych przez powoda wynikały również z realizacji umowy z dnia 1.03.2010 r. zawartej w formie pisemnej, dotyczącej świadczenia przez P. H. na rzecz (...) usług w zakresie komunikacji z otoczeniem i promocji w związku z przygotowaniami do Mistrzostwami Europy i z tytułu której dokonanie rozliczenia nie było kwestionowane. Już z tego zatem względu powództwo, jako niewykazane, podlegało oddaleniu.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż w toku postępowania powód wskazywał, iż ustna umowa zawarta została pomiędzy nim, a (...) Związkiem (...), który reprezentował A. K.. Jak zaś wynika z § 39 Statutem (...) Związku (...) dla ważności oświadczeń dotyczących praw i obowiązków majątkowych Związku wymagane było współdziałanie dwóch z pięciu osób: Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Sekretarza Generalnego, Głównego Księgowego. Jak zostało ustalone w toku postępowania w dniu 1.03.2010 r. funkcje te pełniły następujące osoby: W. K. (1) (dyrektor Biura), W. K. (2) (główna księgowa), R. W. (2) (wiceprezes ds. organizacyjnych) oraz T. S. (wiceprezesem ds. sportowych). W toku postępowania powód nie podnosił przy tym, iż jakakolwiek inna osoba poza nim i A. K. była obecna przy zawarciu umowy, w swoich zeznaniach podał, że umowę zawarł z prezesem A. K.. Wobec powyższego uznać należało, iż umowa zawarta z działającym w imieniu (...) Związku (...) tego Związku z świetle § 39 Statutu (...) Związku (...) była nieważna i nie wywoływała skutków prawnych.

Wskazać nadto należało, iż Sąd nie podzielił twierdzeń powoda co do uznania roszczenia w zakresie kwoty 25.000, 00 zł. Jak wynikało bowiem z korespondencji e-mail z dnia 10.02.2011 r. wypłata środków mogła nastąpić dopiero po podpisaniu umowy, w miarę posiadanych przez (...) środków. Podpisanie takiej umowy nie miało miejsca, nadto podkreślić należy, iż ustna umowa zawarta z Prezesem działającym w imieniu (...) Związku (...) była nieważna, z uwagi na wadliwy sposób reprezentacji. Nadto z korespondencji e-mail nie wynikało jakich dotyczyła ona konkretnie dodatkowych prac wykonywanych w 2010 r. Z zeznań świadka W. K. (1) wynikało przy tym, że od powoda nie uzyskano ostatecznie żadnych informacji dotyczących zakresu wykonanych przez niego czynności, za które należałoby zapłacić.

Mając na uwadze powyższe okoliczności na podstawie art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. powództwo, jako niewykazane podlegało oddaleniu. Zgodnie z art. 347 k.p.c. na skutek wniesienia sprzeciwu, po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, w którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Przepis art. 332 § 2 k.p.c. stosuje się odpowiednio.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, wyrok zaoczny wydany w dniu 6.02.2014 r. należało uchylić i oddalić powództwo, jak w punktach I i II wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W niniejszej sprawie Sąd w oddalił powództwo, dlatego też to powód obowiązany jest zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu. Warunkiem zasądzenia od strony przegrywającej na rzecz przeciwnika kosztów procesu jest zgłoszenie żądania, który w niniejszej sprawie został spełniony, albowiem wniosek taki został zgłoszony w sprzeciwie od wyroku zaocznego. Do poniesionych przez pozwanego kosztów procesu należało zaliczyć koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2.400, 00 zł (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu), opłata od sprzeciwu od wyroku zaocznego w wysokości 1.016, 00 zł, koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17, 00 zł, koszty związane ze stawiennictwem świadka w wysokości 248, 00 zł (k. 440) oraz koszty kserokopii w łącznej wysokości 23, 00 zł (k. 399, 444, 456, 491).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. orzeczono jak w punkcie III wyroku.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.