Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2015 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSR Teresa Maślukiewicz

Protokolant: Katarzyna Zych

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 maja 2015 roku w Ś.

sprawy z powództwa L. K.

przeciwko III Liceum Ogólnokształcącemu w Ś.

o odprawę emerytalną

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od L. K. na rzecz III Liceum Ogólnokształcącego w Ś. kwotę 900 zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

L. K. wniosła pozew przeciwko III Liceum Ogólnokształcącemu im. M. C. w Ś. domagając się zasądzenia na jej rzecz kwoty (...) tytułem odprawy emerytalnej. W uzasadnieniu pozwu podała m.in., że u strony pozwanej pracowała od (...) do (...). w pełnym wymiarze czasu pracy. Dnia (...)strony zawarły porozumienie w sprawie rozwiązana umowy o pracę, na mocy której doszło do rozwiązania pracy za wypowiedzeniem, podając jako przyczynę likwidacje etatu. Pracowała na stanowisku pracownika samorządowego przez okres 26 lat i 10 dni a rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło m.in. ze względu likwidacji stanowiska pracy a w następstwie ustania zatrudnienia i przejścia przez powódkę na emeryturę. Nie ulega wątpliwości, że przysługuje jej odprawa emerytalna w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia, tj. (...) albowiem miesięczne wynagrodzenie powódki wynosiło (...)

III Liceum Ogólnokształcące im. M. C. w Ś. wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego uzasadniając to m.in. tym, że (...) Oddział w W. decyzją z (...). przyznał powódce emeryturę od dnia (...). Faktyczne rozwiązanie umowy o pracę nie było związane z przejściem powódki na emeryturę co w konsekwencji oznacza brak uprawnienia do jednorazowej odprawy. Rozwiązanie umowy o prace na podstawie porozumienia stron nastąpiło przez osiągnięciem przez powódkę wieku emerytalnego. Wiek emerytalny powódki wynosi 60 lat i 6 miesięcy i upłynął w dniu (...) a więc ponad 5 miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy.

Sąd ustalił:

L. K. zatrudniona była w III Liceum Ogólnokształcącym im. M. C. od (...)w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku starszego referenta – ostatnio za wynagrodzeniem (...)zł brutto miesięcznie.

Bezsporne.

W związku z ograniczaniem przez organ założycielski środków finansowych na działalność szkoły w 2014r., dyrektor szkoły K. F. (1) zmuszony został do ograniczenia wydatków w budżecie na 2014r. Miało to polegać na ograniczeniu zatrudnienia pracowników księgowości. Powódka oświadczyła K. F., że ona dobrowolnie zrezygnuje z pracy. K. F. poprosił powódkę aby zastanowiła się czy rozwiązanie stosunku pracy w związku z likwidacją stanowiska pracy będzie dla niej korzystne. Powódka nie miała żadnych wątpliwości co do takiego sposobu rozwiązania stosunku pracy, nawet gdy K. S. i M. B. nie dały powódce jednoznacznej odpowiedzi na jej pytanie, czy otrzyma odprawę emerytalną po przejściu na emeryturę, co miało nastąpić w październiku 2014r.

Dowód: zeznania świadków K. S. i M. B., k. 68

-

przesłuchanie powódki, k. 35, 84

-

przesłuchanie pozwanego, k. 84

W dniu (...). strony zawarły porozumienie w sprawie rozwiązania umowy o pracę, mocą którego stosunek pracy łączący strony uległ rozwiązaniu z dniem (...) w związku z likwidacją stanowiska pracy. Powódka przeczytała porozumienie, zrozumiała jego treść i bez przymusu ze strony pozwanego podpisała się pod jego treścią.

Dowód: porozumienie z (...)

-

przesłuchanie powódki, k. 35, 84

-

przesłuchanie pozwanego, k. 84

Pod koniec kwietnia lub na początku maja 2014r. – powódka zaprosiła pracowników pozwanego na poczęstunek, w związku z zakończeniem pracy u pozwanego. Dyrektor szkoły podziękował powódce za wieloletnia pracę, powódka pożegnała się ze wszystkimi obecnymi. Ani powódka ani pozwany, ani ktokolwiek inny z obecnych nie podawali okoliczności i przyczyn rozwiązania umowy o pracę z powódką.

Dowód: zeznania świadków:

K. S. (2), k. 68

M. B., k. 68

H. B. (1), 84

J. M. (1), k. 84

H. O., k. 84

-

przesłuchanie powódki, k. 35, 84

-

przesłuchanie pozwanego, k. 84

Bezpośrednio przed maturą 2014r. powódka przyszła do liceum i zapytała pozwanego, czy może wycofać się z porozumienia zwartego (...) Pozwany oświadczył, że musi zasięgnąć rady prawnika. Ponownie w tej sprawie powódka zwróciła się do pozwanego w lipcu (...). Pozwany oświadczył, że nie jest możliwe wycofanie się przez powódkę z tego porozumienia. Ani w maju ani lipcu 2014r. powódka nie złożyła pozwanemu ustnie ani na piśmie oświadczenia, że cofa swoje oświadczenie woli z(...)

Dowód: przesłuchanie strony, k. 84

Decyzją z (...). organ rentowy przyznał powódce prawo do emerytury od (...), tj. z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego. Wniosek o emeryturę powódka złożyła (...)

Dowód: decyzja z (...)– w aktach ZUS – w załączeniu

-

wniosek o emeryturę z(...) – w aktach ZUS – w załączeniu

Sąd zważył:

Powództwo było bezzasadne.

Zgodnie z art. 30 § 1 pkt 1 kp umowa o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron. Z inicjatywą porozumienia może wystąpić każda ze stron. Dla zawarcia porozumienia niezbędne są zgodne oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron oznacza porozumienie się przez strony co do wszystkich okoliczności i wchodzących w grę roszczeń związanych z ustaniem stosunku pracy, który rozwiązują.

W przypadku rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron pracownikowi nie przysługuje prawo do złożenia odwołania. Pracownik może natomiast dążyć do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli, jeżeli było ono obarczone wadami o których mowa w art. 82 – 87 kc.

Powódka (...)nie znajdowała się w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 82 kc).

Nie złożyła pozwanemu za jego zgodą oświadczenie woli dla pozoru (art. 83 kc).

Nie znajdowała się pod wpływem błędu (art. 84 kc).

Pozwany nie użył podstępu by wywołać błąd (art. 86 kc) ani nie użył bezprawnej groźby by przymusić powódkę do złożenia oświadczenia woli (art. 87 kc).

Bezspornym bowiem w sprawie było, że:

-

to powódka złożyła pozwanemu ofertę rozwiązania umowy o pracę na zasadzie porozumienia stron,

-

powódka nie miała żadnych wątpliwości, że treść porozumienia przedstawionego jej (...). jest zgodną z jej wolą,

-

powódka nie żądała (nawet nie zaproponowała) by w treści porozumienia z (...). wpisać, że stosunek pracy ulega rozwiązaniu także w związku z przejściem na emeryturę,

-

ani pozwany ani żaden inny pracownik pozwanego w jakikolwiek sposób nie przymuszał powódki do zawarcia porozumienia 28.01.2014r.,

-

powódka przeczytała porozumienie (...), zrozumiała jego postanowienia i z własnej, nieprzymuszonej woli podpisała się pod jego treścią,

-

ani ustnie ani na piśmie nie złożyła pozwanemu oświadczenia, iż cofa swoje oświadczenie woli z (...)

-

prawo do emerytury powódka uzyskała od (...)

Żaden ze świadków nie potwierdził, że powódka uzgodniła z pozwanym, że stosunek pracy łączący strony ulegnie rozwiązaniu w związku z przejściem powódki na emeryturę i, że zostanie wypłacona jej stosowna odprawa emerytalna. Nawet św. M. Ż. – córka powódki tej okoliczności nie potwierdziła. Świadek zeznała, że te okoliczności przekazała jej powódka.

Św. K. S. i M. B. zeznały, że powódka pytała o skutki finansowe porozumienia z(...). i, że uprzedzano powódkę, że w związku z tym porozumieniem najprawdopodobniej nie będzie jej przysługiwała odprawa emerytalna. Potwierdził to pozwany, który uprzedzał powódkę, że skutki finansowe porozumienia są mniej korzystne niż skutki przejścia na emeryturę.

Dyrektor liceum ma obowiązek sporządzania planu budżetu szkoły na kolejny rok kalendarzowy. W planowanym na 2014r. budżecie miał obowiązek zaplanować wydatki m.in. na:

1)  nagrody jubileuszowe,

2)  odprawy emerytalne.

W planach budżetu na 2014r. pozwany uwzględnił odprawę emerytalną powódki, która nabywała prawo do emerytury z dniem (...)Nie oznacza to, że powódce odprawa ta przysługiwała w dniu (...)., albowiem stosunek pracy uległ rozwiązaniu w związku z likwidacją stanowiska pracy powódki a nie w związku z nabyciem prawa do emerytury.

Art. 92 ¹ § 1 kp stanowi, że pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008r. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.) w związku z przejściem na emeryturę przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości – po 20 latach pracy – sześciomiesięcznego wynagrodzenia. W niniejszej sprawie ma zastosowanie art. 38 ust. 3 pkt 3 cyt. ustawy o pracownikach samorządowych, który jest przepisem szczególnym do kodeksu pracy.

Oba cytowane wyżej przepisy w sposób jasny, nie budzący żadnych wątpliwości stanowią, iż warunkiem uprawniającym do odprawy emerytalnej jest ustanie stosunku pracy w związku z nabyciem prawa do emerytury. Nabycie prawa do emerytury następuje z osiągnięciem wieku emerytalnego. Wiek emerytalny powódka osiągnęła z dniem (...)– co potwierdza decyzja ZUS z (...) (w aktach ZUS – w załączeniu) a nie z dniem (...) Stosunek pracy uległ rozwiązaniu w związku z likwidacją stanowiska pracy a nie w związku z przejściem na emeryturę. Nie prawdziwe są zatem twierdzenia pozwu, że z dniem rozwiązania stosunku pracy powódka przeszła na emeryturę.

Powódka zaniedbała sprawy odprawy rentowej. Na rentę powódka przeszła podczas zatrudnienia w Spółdzielni Usług Rolniczych w Ś. z/s w W., gdzie pracowała od (...) Wniosek o rentę inwalidzką wpłyną do ZUS (...). przyznał powódce rentę od (...) Zatem to Spółdzielnia Usług Rolniczych w Ś. z/s w W. a nie pozwany był obowiązany do przyznania powódce odprawy rentowej. Ponadto okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Mając świadomość zaniedbania sprawy odprawy rentowej powódka winna była dochować maksimum staranności by nie pozbawić się prawa do odprawy emerytalnej. W tym celu – po uzyskaniu informacji, iż kwestia odprawy emerytalnej nie jest jednoznaczna, przed podpisaniem porozumienia w dniu (...). powinna zasięgnąć porady wykwalifikowanego prawnika. Jednakże powódka nie widziała takiej potrzeby.

Powódka świadomie dokonała wyboru świadczenia – zamiast prawa do odprawy emerytalnej w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia wybrała odprawę pieniężną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Nic nie stało na przeszkodzie by powódka zażądała wpisania do porozumienia z (...) iż rozwiązanie stosunku pracy następuje także (dodatkowo) w związku z nabyciem prawa do emerytury, modyfikując okres wypowiedzenia w taki sposób, by warunek ten został spełniony.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom św. K. S., M. B., H. B., J. M., H. O. i pozwanego albowiem korelują ze sobą, wzajemnie się uzupełniają, znajdują potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w aktach osobowych powódki i dołączonych do akt sprawy. Ponadto powódka nie zaprzeczyła zeznaniom świadków ani nie podważyła wiarygodności świadków.

Zeznaniom św. M. Ż. i powódki Sąd dał wiarę tylko co do okoliczności bezspornych, które potwierdzili świadkowie i pozwany.

Św. M. Ż. nie była świadkiem rozmów powódki z pozwanym ani nie uczestniczyła w pożegnaniu powódki – wszystkie informacje w tym zakresie uzyskała od powódki. Nie była więc obiektywna w swych zeznaniach.

W szczególności Sąd odmówił wiary zeznaniom powódki jakoby pozwany obiecał jej, że:

-

umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu z przejściem powódki na emeryturę i w tym celu zabezpieczył w budżecie szkoły na 2014r. kwotę na odprawę emerytalna powódki, bo przeczą temu zapisy porozumienia z (...) oraz zasady konstruowania budżetu szkoły, co Sąd wyżej uzasadnił,

-

nie będzie sprzeciwiał się żądaniu wypłaty odprawy emerytalnej gdy powódka wystąpi z pozwem do Sądu albowiem okoliczności tej powódka nie udowodniła (art. 6 kc w zw. z art. 300 kp).

Mając powyższe na uwadze powództwo oddalono.

Orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego znajduje uzasadnienie w art. 98 kpc i art. 102 kpc w zw. z § 11 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U z 2013r., poz. 490).

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku powódki zgłoszonego do protokołu rozprawy z 27.05.2015r. (k. 82) o nieobciążanie jej kosztami zastępstwa procesowego.

Powódka była świadoma, że stosunek pracy uległ rozwiązaniu na zasadzie porozumienia stron a nie w związku z nabyciem prawa do emerytury. Musiała więc liczyć się z tym, że w przypadku przegrania sprawy będzie musiała zwrócić pozwanemu – gdy takie żądanie zgłosi – koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego. Przy tym powódka nie złożyła żadnego dowodu na potwierdzenie, iż nie jest w stanie ponieść tych kosztów bez uszczerbku utrzymania swojego i członków rodziny będących na jej utrzymaniu.

Niemniej mając na względzie wysokość emerytury powódki Sąd uznał, iż winna jest zwrócić pozwanemu kwotę 900 zł, która stanowi 50% kwoty należnej pozwanemu po myśli § 6 pkt 5 cyt. Rozporządzenia z 28.09.2002r.