Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2015 r. w Kaliszu

odwołania T. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 29 grudnia 2014 r., 5 lutego 2015 r. oraz 25 lutego 2015 r.

Nr (...)

w sprawie T. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  Oddala odwołanie od decyzji z dnia 25 lutego 2015 r.,

2.  Umarza postępowanie co do decyzji z dnia 29 grudnia 2014 r. oraz 5 lutego 2015 r.

UZASADNIENIE

W dniu 03.12.2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla T. B..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.decyzją z dnia 29.12.2014 r., 05.02.2015 r. i 25.02.2015 r. w sprawie (...) odmówił T. B.prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O.odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. 2004 r, nr 39, poz. 353 ze zm.) tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od powyższych decyzji T. B. wniósł odwołanie, w którym podniósł, iż do okresu pracy w szczególnych warunkach winien mieć zaliczony okres służby wojskowej od 24.10.1973 r. do 16.10.1975 r. oraz wskazał na okres zatrudnienia od 20.10.1975 r. do 01.01.1977 r. w (...) Zajezdnia (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, na którym to stanowisku wykonywał pracę stale, jako okres pracy na stanowiskach wymienionych w wykazie A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania T. B..

Decyzje z dnia 29.12.2014 r. i 05.02.2015 r. zostały w toku postępowania uchylone.

Sąd I instancji ustalił co następuje.

Odwołujący urodził się dnia (...) Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999r. wynoszący 26 lat, 5 miesięcy i 26 dni. Organ rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w rozmiarze 13 lat i 2 miesiące w latach: 01.01.1977 r. do 31.12.1983 r. i od 01.01.1984 r. do 28.02.1990 r.

Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadł status pracownika. Obecnie odwołujący jest ubezpieczony jako rolnik.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do zaliczenia jako okresu pracy w warunkach szczególnych okresu służby wojskowej od 24.10.1973 r. do 16.10.1975 r. oraz okresu zatrudnienia od 20.10.1975 r. do 01.01.1977 r. w (...) Zajezdnia (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Odwołujący w okresie od 01.09.1969 r. do 24.10.1973 r. zatrudniony był w Fabryce (...) w P.. Firma zajmowała się produkcją maszyn tokarskich i szlifierskich. Odwołujący wykonywał pracę na stanowisku tokarza, co wynika ze świadectwa pracy z dnia 12.03.1982 r. oraz umowy o pracę z dnia 31.08.1972 r. Stosunek pracy został rozwiązany w związku z powołaniem do odbycia zasadniczej służy wojskowej. Powyższe wynika z opinii z dnia 13.11.1975 r.

W okresie od 24.10.1973 r. do 16.10.1975 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową. Z zaświadczenia Wojskowej Komendy Uzupełnień w K.z dnia 04.11.2014 r. wynika, iż w okresie od 10.12.1973 r. do 25.09.1975 r. pracował jako kierowca samochodu ciężarowego S. (...).

Po odbyciu służby wojskowej, odwołujący w ciągu 35 dni, rozpoczął pracę od dnia 20.11.1975 r. w Wojewódzkim Zakładzie (...)na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Zakład ten to Wojewódzki Zakład (...). Początkowo zakład ten podlegał jednostce w P.. Zajmował się transportem produktów mleczarskich dla Spółdzielni (...)w K. (1) D.. Dysponował około 40-50 samochodami ciężarowymi marki S.i J.– chłodnie, izotermy i samochody skrzyniowe. Następnie zakład powyższy został włączony w struktury Spółdzielni (...)w O. (1). Pracownicy wykonywali tę samą pracę, na tym samym sprzęcie, jedynie zmieniło się podporządkowanie. Po około 8-9 latach transport mleczarki został podporządkowany (...) Spółdzielni (...)w K. (1).

W okresie od 20.11.1975 r. do 01.01.1977 r. odwołujący był zatrudniony w Wojewódzkim Zakładzie (...). Wykonywał pracę jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Woził produkty mleczarskie przetworzone i nieprzetworzone. Pracę taką wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W dalszym okresie od 01.01.1977 r. do 31.12.1983 r. odwołujący wykonywał tę samą pracę lecz w ramach podporządkowania Spółdzielni (...)w O. (1) oraz w okresie 01.01.1984 r. do 28.02.1990 r. wykonywał tę samą pracę w ramach podporządkowania (...) Spółdzielni (...)-. Oba okresy w Spółdzielni (...)w O. (1) i w (...) Spółdzielni (...)- uznane są przez organ rentowy, potwierdzone świadectwami pracy w szczególnych warunkach.

Uprawnienia do kierowania pojazdami ciężarowymi kategorii C i CE odwołujący posiada od 13.11.1975 r.

(dowód: zeznania odwołującego, akta osobowe odwołującego, zeznania świadków T. P. i Z. U., okazane prawo jazdy)

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami). Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymagał także dla spełnienia warunków do świadczenia, rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Od dnia 01.01.2013 r. warunek rozwiązania stosunku pracy nie jest wymagany.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE i odwołujący ten warunek spełnia. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek w dniu (...)r. Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe i nieskładkowe za okres 26 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r.

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21.09.1984 r., sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, odwołującemu wystawiono świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach i okresy na które wystawiono te świadectwa zostały odwołującemu uwzględnione, natomiast co do okresu spornego od 20.11.1975 r. do 01.01.1977 r, świadectwa pracy w szczególnych warunkach odwołującemu nie wystawiono. Z przeprowadzonego materiału dowodowego wynika, iż w okresie od 20.11.1975 r. do 01.1977 r. odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Staż pracy odwołującego w szczególnych warunkach, z uwzględnionym powyższego okresu, wynosi 14 lat 3 miesiące i 12 dni.

W niniejszej sprawie sporną okolicznością było także, czy do okresu pracy w szczególnych warunkach można odwołującemu zaliczyć okres służby wojskowej od 24.10.1973 r. do 16.10.1975 r. Odwołujący zaczął odbywać zasadniczą służbę wojskową w 1973.W tym czasie obowiązywał art. 108 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL. Z przepisów tych w brzmieniu obowiązującym do 31.12.1974 r. wynikała zasada, iż pracownikowi, który we wskazanym terminie po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w chwili powołania do tej służby, okres służby podlegał wliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Z powyższej regulacji wynikało, iż pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach, który po zakończeniu czynnej służby wojskowej powrócił do tego zatrudnienia w przepisanym terminie, zachował status pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach. Odwołujący przed okresem rozpoczęcia służby wojskowej nie pracował w szczególnych warunkach. Gdy rozpoczynał odbywać zasadniczą służbę wojskową stosunek pracy został rozwiązany przez pracodawcę, jak to wynika z dokumentów wskazanych wyżej – z powodu powołania do tej służby, a rozpoczęcie pracy u innego pracodawcy po odbyciu służby wojskowej – pracy w szczególnych warunkach, nastąpiło po upływie ponad 30 dni od zakończenia odbywania służby wojskowej.

Odwołujący zakończył odbywanie służby wojskowej po (...)r. Obowiązywała wtedy zmieniona regulacja ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL. Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.01.1975 r. okres odbytej zasadniczej służby wojskowej podlega zaliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, również żołnierzom podejmującym zatrudnienie, którzy przed powołaniem do tej służby nie byli zatrudnieni, albo po jej odbyciu podjęli zatrudnienie w innym zakładzie pracy lub gałęzi pracy. Warunkiem zaliczenia odbytej służby wojskowej było zachowanie 30- dniowego terminu podjęcia zatrudnienia. Regulacja szczegółowa warunków zaliczenia służby wojskowej do okresu zatrudnienia dla żołnierzy, którzy po odbyciu służby wojskowej podjęli zatrudnienie w innym zakładzie, znalazła się w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22.11.1968 r. w sprawie szczegółowych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. Nr 44 poz. 318). W § 7 tegoż rozporządzenia wskazano, iż żołnierzowi, który z ważnych przyczyn nie podjął zatrudnienia w poprzednim zakładzie, zalicza się okres tej służby do szczegółowych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku, jeżeli w ciągu 30 dni od zwolnienia służby wojskowej podjął pracę w innym zakładzie w oparciu o skierowanie właściwego urzędu lub bez takiego skierowania. W sytuacji. gdy pracownik podjął pracę w innym zakładzie w terminie przekraczającym 30 dni od zwolnienia ze służby wojskowej, czas odbywania służby wliczał się do okresu zatrudnienia tylko w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego, odprawy pośmiertnej oraz uprawnień emerytalno- rentowych

Odwołujący przed odbywaniem zasadniczej służby wojskowej wykonywał pracę tokarza, następnie przed odbyciem służby wojskowej rozstał się z dotychczasowym zakładem pracy z uwagi na to, że rozwiązano z nim stosunek pracy wobec powołania do służby wojskowej, a potem po odbyciu służby wojskowej okresie dłuższym niż 30 dni, podjął pracę w zakładzie, w którym wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Odwołujący nie spełnił więc warunków, aby do stażu pracy w szczególnych warunkach, doliczyć mu okres odbywania czynnej służby wojskowej.

Odwołujący od lipca 1991 r. prowadził działalność gospodarczą, a potem od 1997 r. pobierał rentę, wtedy inwalidzką, stąd brak jest okresu który mógłby uzupełnić staż pracy w szczególnych warunkach do 31.12.1998 r.

Odwołujący nie wykazał okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołujący nie spełnił zatem warunków wymienionych w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd oddalił odwołanie od decyzji z dnia 25.02.2015 r., natomiast umorzył postępowanie co do decyzji z dnia 29.12.2014 r. i z dnia 05.02.2015 r. wobec ich uchylenia w trakcie postępowania.