Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 lipca 2014 roku w sprawie z powództwa H. S. przeciwko W. P., Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia
w Ł. II Wydział Cywilny oddalił powództwo.

Od powyższego orzeczenia apelację wniosła powódka. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

⚫

art. 720 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, iż stosunek prawny będący przedmiotem niniejszego postępowania,
w którym Sąd Rejonowy upatruje umowy pożyczki, dotyczy powódki
i J. P., a nie powódki i pozwanego, strony niniejszego postępowania;

⚫

art. 750 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, iż pozwanego łączyła z jego bratem J. P. umowa
o świadczenie usługi;

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak przedstawienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dowodów, którym Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, co było konieczne z uwagi na silną polaryzację dowodów przedstawionych przez stronę powodową
i pozwaną oraz dużą sprzeczność w zeznaniach świadków powołanych przez stronę pozwaną wobec zeznań powódki i świadków przez nią powołanych,
co miało wpływ na nieprawidłową analizę intencji i woli stron postępowania
w czasie objętym dokonaniem przez powódkę przelewu 50.000 zł na rzecz pozwanego.

W konkluzji powyższych zarzutów powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego za II instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia, niekwestionowane również przez stronę apelującą w wywiedzionej apelacji i w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w całości w treści niniejszego uzasadnienia. W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji w sposób właściwy zastosował również odpowiednie przepisy prawne do stanu faktycznego niniejszej sprawy.

Na wstępie koniecznym jest odniesienie się do sformułowanych przez skarżącego zarzutów naruszenia przepisów postępowania, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do pozostałych zarzutów apelacyjnych, bowiem jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania mogą być podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia
w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Rację miał autor apelacji, że sąd I instancji po dokonaniu ustaleń faktycznych nie przeprowadził oceny dowodów, niemniej jednak Sąd Rejonowy wyczerpująco wyjaśnił motywy, dla których oddalił powództwo, a wywiedzione przez niego konkluzje były trafne, zaś brak o którym mowa nie uniemożliwił kontroli instancyjnej. Tak więc naruszenie w tym zakresie art. 328 § 2 k.p.c. nastąpiło, lecz uchybienie to nie miało żadnego znaczenia dla oceny zaskarżonego wyroku. O uchybieniu przepisowi art. 328 § 2 k.p.c. można mówić jedynie wtedy, gdyby uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie zawierało danych pozwalających na kontrolę tego orzeczenia. Sytuacja taka w przedmiotowej sprawie nie wystąpiła.

Przechodząc do oceny zarzutów materialnoprawnych wskazać należy, iż koncentrują się one wokół błędnego zastosowania art. 720 k.c. polegającego na przyjęciu przez Sąd I instancji, iż stosunek prawny będący przedmiotem postępowania, w którym Sąd ten upatruje umowy pożyczki dotyczy powódki i J. P., a nie powódki i pozwanego, jak również błędnego zastosowania art. 750 k.c. polegające na przyjęciu, iż pozwanego łączyła z jego bratem J. P. umowa o świadczenie usług.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że powódka wywodziła swoje roszczenie z przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zatem ocena roszczenia wymagała zbadania przez pryzmat przesłanek określonych art. 405 k.c. i ustalenie, czy pozwany został bezpodstawnie wzbogacony kosztem powódki. Dla poczynienia prawidłowych ustaleń w tym zakresie, koniecznym było przeanalizowanie stosunków prawnych zachodzących pomiędzy powódką, pozwanym oraz J. P..

Wbrew stanowisku apelującej w przedmiotowej sprawie nie mógł znaleźć zastosowania przepis art. 405 k.c., gdyż nie zaistniały przesłanki określone w powołanej normie prawnej. Dyspozycja art. 405 k.c. wyznacza trzy podstawowe przesłanki do powstania roszczenia o zwrot wzbogacenia, a mianowicie wymaga się, aby: doszło do wzbogacenia majątku jednej osoby, uzyskanego kosztem majątku innej osoby; wzbogacenie i zubożenie winny pozostawać ze sobą w związku w tym rozumieniu, iż wzbogacenie jest wynikiem zubożenia, a zatem muszą mieć wspólne źródło; a nadto wzbogacenie musi nastąpić bez podstawy prawnej.

Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sadu I instancji, iż okoliczności przedmiotowej sprawy nie dają podstaw do twierdzenia, iż W. P. uzyskał bez podstawy prawnej korzyść majątkową kosztem powódki. Zgromadzony na etapie postępowania I – instancyjnego materiał dowodowy, pozwolił Sądowi na ustalenie,
iż powódka zleciła przelew sumy 50.000 zł na rachunek bankowy W. P. na podstawie umowy pożyczki zawartej uprzednio z J. P.. Z okoliczności faktycznych przedmiotowej sprawy Sąd I instancji wyprowadził również prawidłowy wniosek, iż stosunek prawny pomiędzy J. P. i W. P. należy wyprowadzić z umowy o świadczenie usług, do której odpowiednie zastosowanie mają przepisy o zleceniu. Wskazać przy tym należy, iż ustalony w przedmiotowej sprawie stan faktyczny nie był przez stronę kwestionowany. Jak wynika przy tym z wyjaśnień samej powódki, które znalazły potwierdzenie w zeznaniach świadków postępowania, wszelkie ustalenia dotyczące przekazania spornej kwoty, w tym cel, formę przekazania, jak również termin zwrotu wskazanej sumy były ustalane pomiędzy powódką, a J. P..
Z relacji powódki oraz świadków postępowania wynika również, iż przed dokonaniem przelewu bankowego powódka nie rozmawiała w tej sprawie z W. P., zaś przelew dokonany przez powódkę na rachunek bankowy brata wynikał z faktu zajęcia rachunku J. P. przez komornika. Również w treści pozwu powódka podała, że przelew kwoty nie był wynikiem żadnej umowy z W. P., nie łączył ich żaden stosunek prawny. Godzi się w tym miejscu zauważyć, iż jak wskazała sama powódka,
zwróciła się do J. P. o zwrot pieniędzy, ale została potraktowana lekceważąco. Mając zatem świadomość, iż nie odzyska od niego swoich pieniędzy z roszczeniem ich zwrotu zwróciła się do jego brata. W świetle powyższych okoliczności, nie może budzić wątpliwości, iż stosunek prawny wynikający z umowy pożyczki łączył powódkę i J. P..

Zatem wbrew twierdzeniom apelacji Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia prawa materialnego – art. 720 k.c. i art. 750 k.c. Przesunięcie majątkowe ma swoje podstawy prawne w uprzednio zawartej przez H. S. i J. P. umowie pożyczki. Pomimo przeciwnych sugestii apelującej Sąd meritii dokonał bardzo wnikliwej analizy materiału dowodowego, w sposób niezwykle precyzyjny uzasadniając wyciągnie na jego podstawie wnioski. W kontekście tych rozważań nie sposób dostrzec jakichkolwiek nieprawidłowości. Odmienne stanowisko w tym zakresie stanowi zwykłą polemikę z ustaleniami Sądu I instancji, które nie mogły się ostać. Wskazać przy tym należy, iż dla oceny prawnej zgłoszonego roszczenia, motywacja która towarzyszyła powódce w wykonaniu przelewu, jak również (...) jest w realiach przedmiotowej sprawie irrelewantny. Dokonywanie ustaleń faktycznych odnośnie tego, czy nastąpiły wszystkie niezbędne przesłanki wystąpienia groźby w rozumieniu art. 87 k.c. może być przedmiotem ewentualnego postępowania pomiędzy powódką, a J. P. w sprawie zwrotu przedmiotu umowy pożyczki.

Konkludując, dokonana przez Sąd I Instancji ocena materialnoprawna jest zasadna,
a przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 k.c. i nast.) nie znajdą zastosowania
w tym stanie faktycznym sprawy. Nie zachodziły bowiem podstawy prawne uzasadniające roszczenie powódki wobec pozwanego W. P..

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację powódki.