Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędzia SO Gabriela Sobczyk (spr.)

Sędzia SR (del.) Ewa Buczek – Fidyka

Protokolant Wioletta Matysiok

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 stycznia 2015 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa R. T.

przeciwko M. T. i S. T.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 25 marca 2014 r., sygn. akt V RC 9/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  począwszy od 1 stycznia 2013 r. zasądza od powoda na rzecz pozwanej M. T. alimenty w kwocie po 1.000 (tysiąc) złotych miesięcznie, płatne z góry do 15 –go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 lipca 2012 r. sygn. akt V ACa 223/12,

b)  oddala powództwo w pozostałej części,

c)  znosi pomiędzy powodem a pozwaną M. T. koszty procesu,

d)  zasądza od powoda na rzecz pozwanego S. T. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  znosi pomiędzy powodem a pozwaną M. T. koszty postępowania odwoławczego;

4.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego S. T. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Ewa Buczek – Fidyka SSO Krystyna Hadryś SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Ca 1499/14

UZASADNIENIE

Powód R. T. domagał się obniżenia alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 lipca 2012 roku w kwocie po 1200 złotych na małoletnią M. T. i po 800 złotych na małoletniego S. T. do kwoty po 700 złotych miesięcznie na małoletnią M. i po 500 złotych na małoletniego S..

W uzasadnieniu powód wskazał, że wysokość jego obowiązku alimentacyjnego została ustalona wówczas, gdy jego możliwości zarobkowe sięgały 3500 złotych, a potrzeby dzieci były większe z uwagi na ponoszone opłaty za naukę w prywatnym gimnazjum oraz uczęszczanie na zajęcia dodatkowe. Jak wskazał powód, małoletnia pozwana M. T. uczy się obecnie w państwowej szkole. Nadto dzieci nie korzystają już z płatnych zajęć dodatkowych. Powód podał, że w październiku 2012 roku wykryto u niego nieuleczalną chorobę, która powoduje konieczność regularnej hospitalizacji. W związku z częstym przebywaniem na zwolnieniach lekarskich, powód wskazał, że jego dochody spadły do około 2800 złotych miesięcznie. Powód powołał się również na znaczne koszty jakie ponosi w związku z badaniami i zakupem lekarstw.

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazali, że powód nie płaci alimentów na dzieci, a kwotę otrzymaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego, który stanowił przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej przelał na konto ojca, by uniemożliwić prowadzenie skutecznej egzekucji z tych środków. Zarzucili, że powód nie dołączył żadnych dokumentów świadczących o jego chorobie i zmniejszeniu się w związku z nią jego dochodów. Matka małoletnich podała, że córka nie uczęszcza już do prywatnej szkoły, z uwagi na brak środków na ten cel. Zaprzeczyła również, by dzieci nie korzystały już z płatnych zajęć dodatkowych. Jako koszt utrzymania małoletniej M. wskazano kwotę 3100 złotych miesięcznie, natomiast małoletniego S. 2100 złotych.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy ustalił, że M. T. urodzona (...) i S. T. urodzony (...) są dziećmi pochodzącymi ze związku małżeńskiego A. T. i R. T. zawartego w dniu 29 maja 1993 roku. Małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód z winy obu stron wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 16 grudnia 2011 roku w sprawie I RC 331/11. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi powierzono matce, pozostawiając ojcu prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 24 lipca 2012 roku wydanym na skutek apelacji R. T., wysokość alimentów na rzecz małoletnich pozwanych ustalono w ten sposób, że zobowiązano powoda do uiszczania na rzecz małoletniej M. T. kwoty po 1200 złotych miesięcznie, natomiast na rzecz małoletniego S. T. kwoty po 800 złotych miesięcznie.

W dacie wydania wyroku rozwodowego powód nie zamieszkiwał już wraz z żoną i dziećmi. Praktycznie zerwali ze sobą kontakt. M. miała wówczas 15 lat, natomiast S. miał 11 lat. M. uczęszczała do szkoły prywatnej, której koszt wynosił 600 złotych miesięcznie. Dzieci uczęszczały na wiele zajęć pozalekcyjnych, m.in. na lekcje języka francuskiego, czy tenisa. Pozwany uczęszczał też na zajęcia koszykówki, natomiast pozwana korzystała z siłowni. S. używał okularów korekcyjnych wymienianych raz w roku za kwotę 400 złotych. M. natomiast używała szkieł kontaktowych jednodniowych. Miesięczny koszt zakupu takich szkieł wynosił 180 złotych. Koszt utrzymania pozwanej wynosił miesięcznie najwyżej 1200 złotych, natomiast S. – 800 złotych miesięcznie .

Matka pozwanych zatrudniona była w Urzędzie Miasta, zarabiając miesięcznie średnio 2 500 zł netto. Powód przekazywał dobrowolnie 1000 złotych na utrzymanie dzieci. Czynsz za mieszkanie wynosił 420 złotych. Koszt energii elektrycznej wynosił miesięcznie 400 złotych (w tym ogrzewanie elektryczne). Matka małoletnich spłacała kredyt na zakup mieszkania w wysokości 268 000 złotych. Miesięczna rata wynosiła 1 464 zł. A. T. korzystała z samochodu, który kupiła od swojego brata.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód pracował wówczas w firmie zagranicznej. Jego miesięczne wynagrodzenie wynosiło średnio 3 500 złotych netto. Koszty utrzymania powoda wynosiły miesięcznie około 3150 złotych. Wynajmował on samodzielnie mieszkanie za kwotę 750 złotych miesięcznie. Sąd apelacyjny uznał powoda za osobę majętną i zdolną do łożenia alimentów w wysokości 2.000 zł miesięcznie pomimo relatywnie niezbyt wysokich zarobków uzyskiwanych przez zobowiązanego w toku procesu o rozwód.

Rodzice małoletnich pozwanych sprzedali wspólną nieruchomość. Z tego tytułu każdy z nich otrzymał kwotę 300 000 złotych.

Odnośnie obecnej sytuacji stron Sąd Rejonowy ustalił, że pozwana M. T. ma obecnie 17 lat. Jest uczennicą II klasy Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr (...) w G.. Jest to szkoła publiczna. Przewidywany termin ukończenia szkoły to kwiecień 2015 roku. Małoletnia nie chciała opuszczać szkoły społecznej. M. T. jest wegetarianką, co generuje nieco wyższe koszty związane z jej wyżywieniem. Uczęszcza na korepetycje z matematyki. Koszt godzinnej lekcji to 40zł, przy czym pozwana korzysta z nich 3 razy w tygodniu. Małoletnia nie uczęszcza na dodatkowe lekcje języka obcego. Małoletnia korzystała z prywatnych konsultacji dermatologicznych. Koszt wizyty to 100 złotych. Małoletnia korzysta również z prywatnej opieki stomatologicznej.

Małoletni pozwany S. T. ma obecnie 13 lat. Jest zdrowy. Na jego odzież i obuwie matka wydaje rocznie około 2800 złotych, co daje miesięcznie kwotę około 230 złotych.

Małoletni żyją na wysokim poziomie. Każde z dzieci ma do dyspozycji własnego I-phone’a i inny drogi sprzęt. Abonamenty za telefony komórkowe dla małoletnich wynoszą łącznie prawie 210 złotych miesięcznie. Dzieci mają zapewnione rozrywki takie jak wyjścia do teatru, kina.

Małoletni wraz z matką zamieszkują w zakupionym przez nią za kwotę 270 000 złotych mieszkaniu. Na ten cel zaciągnęła kredyt. Lokal wymagał remontu, który wykonano za pieniądze pożyczone od dziadka macierzystego dzieci. Pożyczka ta została spłacona. Kredyt jest nadal spłacany przez A. T.. Miesięczna rata wynosi 530 złotych po częściowej spłacie kapitału ze środków pochodzących z podziału majątku.

Wysokość czynszu za lokal to miesięcznie 430 złotych. Opłata za energię elektryczną to 500 złotych miesięcznie. Kwota ta jest wysoka z uwagi na elektryczne ogrzewanie mieszkania oraz elektryczne podgrzewanie wody. Koszt Internetu i telefonu stacjonarnego to 116 złotych miesięcznie.

Sąd Rejonowy ustalił, że koszt czynionych przez A. T. większych jednorazowych zakupów dla trzyosobowej rodziny to nawet około 500 złotych, przy czym wydatki nie są ograniczane. Mniejsze zakupy to miesięcznie kwota około 450 zł. Komplet podręczników każdego dziecka to 400 złotych. Dodatkowo koszt wycieczek szkolnych to nawet 300 złotych.

Sąd Rejonowy ustalił, że A. T. jest nadal zatrudniona w Urzędzie Miejskim w G. jako inspektor. Jest to umowa o pracę na czas nieokreślony. Zarobki matki małoletnich wynoszą obecnie średnio około 2500 złotych netto. A. T. spłaca w zakładzie pracy pożyczkę, którą zaciągnęła na bieżące potrzeby.

W zeszłym roku rodzina spędziła 5 dni nad morzem. Oprócz tego małoletni pozwany uczestniczył w obozie ze szkoły za kwotę 1600 złotych. Małoletnia pozwana natomiast wyjechała na wycieczkę do W. z koleżanką i jej mamą. Koszt wycieczki to 1600 złotych. Rodzina na wyjeżdża na ferie zimowe.

W 2011 roku matka wraz z dziećmi wyjechała do B.. Wycieczka trwała 5 dni. A. T. była również z córką w Indiach. Wyjazd związany był z jej pracą, dlatego też nie poniosła żadnych kosztów. A. T. posiada samochód B. (...) z 2004 roku.

Odnośnie powoda Sąd Rejonowy ustalił, że ma on obecnie 48 lat. Wynajmuje dwupokojowe mieszkanie w G.. Wysokość czynszu wynosi 550zł. Opłaty za energię elektryczną wynoszą około 80zł miesięcznie. Mieszkanie ogrzewane jest gazem. W okresie letnim opłaty za gaz wynoszą 30-50 złotych miesięcznie, natomiast w okresie zimowym jest to kwota sięgająca nawet 650 złotych miesięcznie. Za Internet powód płaci 40 złotych.

Środki finansowe pochodzące ze sprzedaży wspólnej nieruchomości byłych małżonków powód przeznaczył na zakup domu na wsi za kwotę 155 000zł. Był to budynek w stanie surowym, otwartym. Powód kończy obecnie jego remont, na który zaciągnął kredyt budowlano-hipoteczny na kwotę 60 000zł. Od kwietnia miesięczna rata wynosić będzie 507 zł. Nieruchomość została wyceniona na 400 000 złotych.

W listopadzie 2012 roku powód zachorował na białaczkę. Odbył 4 cykle chemioterapii. Ostatni cykl chemioterapii odbył się pod koniec marca 2013 roku. Obecnie powód nie wymaga już leczenia chemioterapią. Musi być jedynie przechodzić stałe kontrole u hematologa. Korzysta z prywatnych wizyt, Za wizytę płaci 150 złotych. Płaci również za badania laboratoryjne. Jednorazowo w październiku 2012 roku powód zapłacił za badania prawie 350 złotych. Powód zażywa leki uodparniające. Ich miesięczny koszt to około 100 złotych. Z uwagi na nieuleczalny charakter choroby możliwy jest jej nawrót.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód jest przedstawicielem firmy słowackiej w Polsce, która zajmuje się sprzedażą maszyn w górnictwie. Jego miesięczne wynagrodzenie wynosi około 3500 złotych netto - około 835 Euro średnio miesięcznie. Z uwagi na zwolnienia lekarskie powód otrzymywał niższe wynagrodzenia i świadczenia z tytułu czasowej niezdolności do pracy. Uwzględniając okresy niezdolności do pracy średni miesięczny dochód powoda w tamtym okresie wynosił 790 Euro średnio miesięcznie. Ostatnio powód jednak był niezdolny do pracy w okresie od 1 marca 2013 roku do 9 marca 2013 roku.

Powód zaciągnął u ojca pożyczkę w wysokości 3 500 złotych na leczenie zębów. Zwraca tę kwotę w miesięcznych ratach wynoszących 150 złotych.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód ma samochód służbowy oraz prywatny marki B.. Raz w tygodniu dokonuje zakupów spożywczych za 100-150zł. Dziennie wydaje kilkanaście złotych na obiad. Od ponad roku powód wpłaca niższe kwoty alimentów niż orzeczone w wyroku rozwodowym. Skierowana przeciwko niemu egzekucja została umorzona.

W tym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał na treść art. 133 § 1 i art. 135 § 1 kodeksu rodzinnego.

Wskazał, że art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi zasadę, iż rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Przywołał też treść art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Wskazał, że rozstrzygnięcie żądania obniżenia alimentów opartego o art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.

Sąd Rejonowy wskazał, że od daty ustalenia wysokości alimentów na małoletnich pozwanych nie upłynęło wiele czasu. Powód oparł swoje żądanie na fakcie wykrycia u niego choroby, która miała spowodować wzrost kosztów jego utrzymania i zmniejszenie jego wynagrodzenia.

Sąd Rejonowy ustalił, że istotnie powód przebywał stosunkowo często na zwolnieniach lekarskich, co wpłynęło to nieznacznie i okresowo na wysokość jego wynagrodzenia. Wskazał, że nie była to jednak okoliczność trwała i znacząca w obniżeniu dochodów.

Nie wpływa ona obecnie na możliwości majątkowe powoda. Powód poniósł wysokie koszty związane z badania i konsultacjami lekarskimi. Niemniej jednak mógł skorzystać z leczenia w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

Sąd Rejonowy zauważył, że powód pomimo okresowego pogorszenia stanu zdrowia dokonał znacznej inwestycji związanej z zakupem i remontem nieruchomości. Sąd Rejonowy uznał, że wydatki z tym związane w żaden sposób nie mogą wpływać na zakres obowiązku alimentacyjnego powoda względem jego dzieci. Podobnie jak obciążenie rzędu 650 złotych wynikające z zaciągniętego kredytu oraz pożyczki.( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 1976 r., sygn. akt III CRN 236/76).

Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał, że powód w niedługim czasie zamierza przeprowadzić się do zakupionego domu. Wówczas odpadnie konieczność opłacania czynszu za wynajmowane mieszkanie.

Zgromadzony materiał dowodowy w ocenie Sądu Rejonowego wskazuje, że usprawiedliwione potrzeby małoletnich nie uległy zmniejszeniu. Prawdą jest, że małoletnia M. nie uczęszcza już do szkoły społecznej. Niemniej jednak uczęszcza na dodatkowe lekcje matematyki, których miesięczny koszt to prawie 500 złotych.

Sąd Rejonowy zauważył, że matka małoletnich nie ogranicza czynionych wydatków na żywność ( słodycze), odzież i obuwie oraz opłaty za użytkowanie telefonów komórkowych. Za częściowo zasadne uznał Sąd Rejonowy zarzuty powoda, że A. T. dokonuje nadmiernych i nieuzasadnionych wydatków. Niemniej w jego ocenie nie można stwierdzić, że potrzeby dzieci uległy zmniejszeniu, gdyż są one porównywalne z potrzebami, jakie mieli małoletni pozwani w toku sprawy rozwodowej.

Konieczność uiszczania czesnego za naukę w społecznej szkole została zastąpiona przez inne wydatki, chociażby związane z przygotowaniem do matury małoletniej pozwanej lub wypoczynkiem.

Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany ma wyższe wykształcenie, żyje na dobrej stopie, korzysta z odpłatnego leczenia, ma dwa samochody w tym jeden służbowy, zamieszka w nowym domu, a w konsekwencji brak jest podstaw do obniżenia alimentów do poziomu, który byłby nieadekwatny od poziomu życia powoda i jego możliwości zarobkowych oraz majątkowych. Powód nie jest przy tym obciążony obowiązkiem wychowania i bieżącej pieczy nad małoletnimi dziećmi, co pozwala mu na większą aktywność zawodową, w przeciwieństwie do matki powodów.

Sąd Rejonowy w tych okolicznościach ocenił, że nie uzasadniają one zmiany obowiązku alimentacyjnego i powództwo o obniżenie alimentów oddalił. Orzeczenie o kosztach oparł na art. 98 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniósł powód. Zarzucił temu wyrokowi naruszenie art. 233§1kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i pominięcie faktu, że w sposób trwały i długookresowy zwiększyły się uzasadnione potrzeby powoda na kwotę ok.500 zł miesięcznie (odnośnie comiesięcznych konsultacji lekarskich oraz zakupu leków i zabiegów energoterapeutycznych) w związku z białaczką i koszty spłaty koniecznego leczenia stomatologicznego .

Zarzucił pominięcie faktu, że w sposób okresowy w okresie hospitalizacji zmniejszyły się możliwości zarobkowe powoda w związku ze spadkiem jego dochodów o ok. 20%. Wskazał, że sytuacje te będą nawracać w związku z charakterem schorzenia powoda. Zarzucił nadto nieuprawnione przyjęcie, że powód jest osobą majętną oraz że jego sytuacja majątkowa uległa pogorszeniu. Tymczasem dom zakupiony został przez niego w ramach spożytkowania dotychczasowych środków majątku dorobkowego, co zmierzało do zmniejszenia i zastąpienia dotychczasowych wydatków w zakresie utrzymania kosztami utrzymania własnej nieruchomości. Zarzucił ponadto naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 138 krio i 135krio poprzez przyjęcie, że nie nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmniejszenie obowiązku alimentacyjnego powoda na rzecz jego dzieci oraz pominięcie faktu, że powód zaspokaja uzasadnione potrzeby dzieci kosztem niezaspokojenia własnych usprawiedliwionych potrzeb (kosztów ciężkiej walki z nieuleczalną chorobą nowotworową, wyżywienia, regeneracji wyniszczonego chorobą organizmu, wypoczynku i kultury.
Stawiając te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji. Wniósł też o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

W uzasadnieniu wskazał, że zakres obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci określa zasada, zgodnie z którą potrzeby dzieci o charakterze uzasadnionym pokrywane są stosownie do możliwości zarobkowych rodziców oraz zasada równej stopy życiowej dzieci i rodziców. W ocenie skarżącego w sprawie doszło do zmiany zarówno po stronie jego możliwości zarobkowych, jak i po stronie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych. Wskazywał w tym zakresie na zdiagnozowaną u niego białaczkę i leczenie oraz związany z tym spadek dochodów. Nadto podniósł, że trwale zwiększyły się jego potrzeby. Nie ma też możliwości zwiększenia swej aktywności zawodowej.

Wskazał na większe możliwości zarobkowe matki pozwanych i jej wydatki, które wskazują na wyższe wynagrodzenie niż przyjęte przez Sąd w ustaleniach.

Nadto podniósł, że od września 2012r. pozwana podjęła naukę w państwowym liceum, zdezaktualizowały się zatem opłaty za szkołę po 600 zł miesięcznie.

Zarzucił, że niezasadnie Sąd Rejonowy przyjął, że koszty te zostały zastąpione przez wydatki na korepetycje i wypoczynek. Uznał rozmiar korepetycji i ich koszt za niewiarygodne.

Zarzucił, że on sam od kilku lat nie wyjeżdża za wakacje, ograniczając się do wizyt rodzinnych.

Pozwani wnieśli o oddalenie apelacji i obciążenie powoda kosztami postępowania odwoławczego, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jedynie w części zasługiwała na uwzględnienie.

Dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia są prawidłowe, aczkolwiek wymagały one uzupełnienia.

Z przebiegu postępowania odwoławczego wynika, że pozwany od lata 2014r. mieszka już w nowym domu, zatem obecnie nie uiszcza opłat za mieszkanie. Wizyty kontrolne u lekarza odbywa obecnie raz na trzy miesiące, wówczas też przeprowadza badania laboratoryjne. Stale przyjmuje preparaty ziołowe.

Z tym uzupełnieniem Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia Sądu Rejonowego za własne.

Niniejsza sprawa to kolejna sprawa o alimenty, zatem zasadnicze z punktu widzenia art. 138 krio jest ustalenie, czy doszło do istotnej zmiany stosunków pomiędzy stronami.

Takiej zmiany Sąd Okręgowy dopatrzył się w zakresie usprawiedliwionych potrzeb pozwanej M. T. oraz w zakresie potrzeb powoda, które wpływają na zakres jego możliwości do realizacji obowiązku alimentacyjnego.

W zakresie usprawiedliwionych potrzeb pozwanej Sąd Okręgowy dostrzegł odpadnięcie wydatków na prywatną szkołę w kwocie po 600 zł miesięcznie. Nie podzielił przy tym stanowiska Sądu Rejonowego, że w miejsce tych wydatków weszły obecne wydatki pozwanej na korepetycje i wypoczynek. Co do wypoczynku, to wydatki na ten cel pozwana ponosiła też wcześniej. Natomiast wskazana kwota z tytułu korepetycji w ocenie Sądu Okręgowego jest zawyżona. Co do zasady, Sąd Okręgowy za wiarygodne uznał, że pozwana ucząc się w szkole średniej i przygotowując się do matury może potrzebować korepetycji. Nie jest jednak uwiarygodnione, aby były one potrzebne we wskazanym przez stronę pozwaną zakresie. Doświadczenie życiowe pozwala uznać, że kwota wydatkowana na ten cel jest zawyżona, bowiem ilość godzin korepetycji nie jest adekwatna do potrzeb uczącej się licealistki. W żaden sposób z akt nie wynika, aby była ona na tyle mało uzdolniona, aby potrzebowała aż tak znacznego zakresu wsparcia w kształceniu w postaci korepetycji.

Sąd Okręgowy zauważył ponadto, że w okresie objętym żądaniem potrzeby powoda w zakresie jego kosztów leczenia zwiększyły się znacząco z uwagi na zdiagnozowaną u niego chorobę. Koszty te wynoszą ok.200 zł miesięcznie, biorąc pod uwagę wizytę lekarska raz na kwartał oraz koszty leków i ziół, które zażywa powód.

Nie podzielił natomiast Sąd Okręgowy stanowiska powoda co do istotnego zmniejszenia jego dochodów w związku z chorobą. Trafnie wskazał Sąd Rejonowy, że okoliczność korzystania ze zwolnień lekarskich miała charakter przejściowy i nie wpłynęła trwale na zmniejszenie możliwości zarobkowych powoda. Także ustalona wysokość obecnych dochodów powoda w ogólności (3500 zł) nie może być uznana za zmianę, skoro także poprzednio Sąd Apelacyjny poczynił ustalenia o takiej wysokości jego dochodów. Ewentualne przyszłe dalej idące leczenie powoda nie jest pewne i z uwagi na art. 316 kpc nie może być brane pod uwagę.

Jednocześnie przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw do uznania, że doszło do zmiany usprawiedliwionych potrzeb pozwanego S. T..

W ocenie Sądu Okręgowego zwiększenie potrzeb powoda znajduje swe pokrycie w zmniejszonych potrzebach pozwanej M. T.. Zatem brak było podstaw do dokonania zmiany alimentów na rzecz małoletniego S..

Nie mogło ujść uwadze Sądu, że pozwani zamieszkują z matką i to ona sprawowała i sprawuje osobistą pieczę w stosunku do niesamodzielnych dzieci, co nie pozostaje bez wpływu na zakres jej obowiązku alimentacyjnego, który po części był i jest przez nią realizowany poprzez osobiste starania o ich utrzymanie i wychowanie.

Podnieść należy, że nie było możliwe zweryfikowanie wysokości alimentów orzeczonych prawomocnym wyrokiem wobec związania nim Sądu i stron ( art. 365§1kpc), zaś jedyną podstawą do zmiany wysokości alimentów jest ustalenie zaistnienia istotnej zmiany stosunków i dostosowanie zakresu zmiany alimentów do stwierdzonej zmiany stosunków( art. 138krio).

W ocenie Sądu Okręgowego stwierdzona zmiana stosunków uzasadnia obniżenie alimentów na rzecz M. T. po 200zł miesięcznie. Pozwoli to na zaspokojenie zwiększonych potrzeb powoda i nie spowoduje uszczerbku w zaspokajaniu przez pozwaną jej usprawiedliwionych potrzeb, które uległy zmniejszeniu.

Orzeczenie w tym zakresie zmieniono począwszy od stycznia 2013r., bowiem pozew złożony został w dniu 27 grudnia 2012r., a alimenty zasądzone zostały z góry z terminem płatności na 15-go każdego miesiąca. Tym samym zasadne było dokonanie żądanej zmiany począwszy od stycznia 2013r.

Konsekwencją częściowego uwzględnienia powództwa wobec pozwanej jest zmiana rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w części jej dotyczącej. W ocenie Sądu Okręgowego w tym zakresie na podstawie art. 100 kpc zaistniały podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów pomiędzy stronami. Pozostawiono zaś w mocy zasądzenie kosztów od powoda na rzecz pozwanego, stosownie do wartości przedmiotu sporu odnoszącego się do tego pozwanego.

Z tych powodów na podstawie art. 386§1kpc orzeczono o zmianie zaskarżonego wyroku. Dalej idącą apelację jako nieuzasadnioną oddalono na podstawie art. 385 kpc. O kosztach postępowania odwoławczego odnoszących się do apelacji skierowanej przeciwko pozwanej M. T. orzeczono na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 391§1kpc, znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami.

Jednocześnie wobec oddalenia apelacji w części dotyczącej pozwanego S. T. na podstawie art. 98§1i3kpc w zw. z art. 99 kpc oraz art. 391§1kpc orzeczono o zasądzeniu od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego, których wysokość ustalono na podstawie §12 ust.1 pkt 1 w zw. z §6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu( tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 490). Z tych powodów orzeczono jak w sentencji.

SSR(del.) Ewa Buczek-Fidyka SSO Krystyna Hadryś SSO Gabriela Sobczyk