Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Danuta Pacześniowska

Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk

Sędzia SR (del.) Roman Troll (spr.)

Protokolant Wioletta Matysiok

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. akt I C 2093/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1, 3 i 4, o tyle że:

1.  w punkcie 1 w miejsce kwoty 5.479,53 zł zasądza kwotę 1.789,53 zł
(tysiąc siedemset osiemdziesiąt dziewięć złotych 53/100);

2.  w punkcie 3 zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.630,04 zł (tysiąc sześćset trzydzieści złotych 04/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  w punkcie 4 w miejsce kwoty 492,42 zł nakazuje pobrać od powódki kwotę 698,92 zł (sześćset dziewięćdziesiąt osiem złotych 92/100), a w miejsce kwoty 301,81 zł nakazuje pobrać od pozwanego kwotę 95,31 zł (dziewięćdziesiąt pięć złotych 31/100);

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 485 zł (czterysta osiemdziesiąt pięć) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Danuta Pacześniowska SSO Magdalena Balion – Hajduk

Sygn. akt III Ca 1528/14

UZASADNIENIE

Powódka A. S. wniosła pozew o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 14.460,25 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 sierpnia 2012 r. oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, iż w dniu 1 czerwca 2012 r. w wyniku kolizji uszkodzony został jej pojazd marki C., sprawcą kolizji był kierujący pojazdem mechanicznym, który na dzień szkody ubezpieczony był u pozwanego, który wypłacił na rzecz powódki kwotę 5.484,68 zł. Powódka zleciła rzeczoznawcy ponowne wyliczenie kosztów naprawy pojazdu, który określił szacunkowy koszt naprawy pojazdu powódki na kwotę 16.004,93 zł, a za wykonaną usługę powódka zapłaciła kwotę 250 zł. Następnie pozwany został wezwany do weryfikacji stanowiska w sprawie i zapłaty kwoty 10.520,25 zł jako dopłaty do kosztów naprawy oraz kwoty 250 zł tytułem kosztów wykonania kalkulacji naprawy przez niezależnego rzeczoznawcę. Dodatkowo została złożona faktura na kwotę 3.690 zł tytułem wynajęcia przez powódkę pojazdu zastępczego. Pozwany odmówił wypłaty dodatkowych kwot na rzecz powódki.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, gdyż sprawca kolizji korzystał z ochrony ubezpieczeniowej pozwanego, który wypłacił powódce odszkodowanie w kwocie 5.484,68 zł pozwalające na pokrycie wszystkich celowych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, a niezasadne było wynajęcie samochodu zastępczego przez powódkę, gdyż nie był on jej potrzebny do codziennego transportu, zaś w sytuacji, w której powódka zmuszona byłaby dojechać do lekarza, czy też innego miejsca, mogłaby skorzystać z taksówki, ewentualnie środka komunikacji miejskiej.

Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5.479,53 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20 sierpnia 2012r. (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2); zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 75 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3); nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej od powódki kwotę 492,42 zł i od pozwanego kwotę 301,81 zł tytułem brakującej części zaliczek na poczet opinii biegłego (pkt 4).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 1 czerwca 2012 r. w wyniku kolizji drogowej uszkodzony został pojazd powódki marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...), a sprawca kolizji ubezpieczony był w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego, któremu powódka zgłosiła szkodę. Jak wynika z kalkulacji naprawy nr (...) sporządzonej przez pozwanego koszt naprawy uszkodzeń samochodu powódki powstałych dnia 1 czerwca 2012 r. wynosi 5.484,68 zł. Na zlecenie powódki sporządzona została opinia prywatna, według której koszt naprawy według kalkulacji sporządzonej na podstawie danych importerów części zamiennych ustalono na kwotę 16.004,93 zł brutto. Za sporządzenie wyżej wymienionej opinii dnia 4 lipca 2012 r. powódka zapłaciła kwotę 250 zł. Za wypożyczenie samochodu osobowego na okres 10 dni powódka zapłaciła (...)24 sp. z o.o. w Ś. kwotę 3.690 zł.

Pozwany przyznał powódce kwotę 5.484,68 zł tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 1 czerwca 2012 r. na podstawie kalkulacji naprawy z dnia 16 czerwca 2012 r. Pełnomocnik powódki zakwestionował stanowisko pozwanego w zakresie rozliczenia szkody w pojeździe i zwrócił się o zapłatę na rzecz powódki kwoty 10.520,25 zł jako dopłaty do kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu i kwoty 250 zł tytułem poniesionych kosztów ustalenia zakresu uszkodzeń przez niezależnego rzeczoznawcę oraz kwoty 3.690 zł tytułem wypożyczenia pojazdu zastępczego. Pozwany odmówił wypłaty dodatkowych kwot na rzecz powódki.

Najęcie pojazdu zastępczego było dla powódki konieczne, gdyż jej stan zdrowia nie jest najlepszy, dlatego też pojazd był jej niezbędny do funkcjonowania celem zapewnienia transportu do lekarzy, szpitala oraz załatwiania innych spraw.

Biegły sądowy M. B. stwierdził, że pozwany przyjął do wymiany poszycie drzwi przednich prawych, podczas gdy rzeczoznawca przyjął wymianę całych drzwi. Ponieważ drzwi posiadały oprócz pogięcia poszycia również pogięty szkielet, dlatego też zasadna jest wymiana całych drzwi. Dalej biegły stwierdził, iż pozwany przyjął do naprawy drzwi przesuwne prawe, podczas kiedy rzeczoznawca przyjął wymianę tych drzwi. W pozostałym zakresie kwalifikacja jest taka sama. Uzasadniony koszt naprawy samochodu przy zastosowaniu części nowych oraz średnich stawek za roboczogodzinę biegły określił na miesiąc czerwiec 2012 r. w wysokości brutto 16.079,89 zł, w tym koszt robocizny blacharskiej w kwocie 1.215,50 zł, koszt lakierowania w kwocie 2.518,24 zł, koszt części zamiennych w kwocie 9.339,34 zł oraz podatek VAT w kwocie 3.006,81 zł. Biegły określił również, iż wartość samochodu w stanie nieuszkodzonym na czerwiec 2012 r. wynosi 27.800 zł brutto. Jak wynika z akt szkody Towarzystwa (...) samochód marki C. o numerze rejestracyjnym (...) dnia 24 lutego 2012 r. uczestniczył w kolizji drogowej. W wyniku zdarzenia drogowego pojazd posiadał uszkodzenia błotnika przedniego prawego oraz drzwi przednich prawych. W opinii uzupełniającej biegły stwierdził, iż porównując uszkodzenia, które występowały w samochodzie C. w dniu 7 marca 2012 r. z uszkodzeniami, które występowały po szkodzie z dnia 1 czerwca 2012 r. można stwierdzić, iż błotnik przedni prawy w obydwu przypadkach posiada w tym samym miejscu w górnej części przy wzdłużnej krawędzi przetłoczenia to samo wgniecenie. Błotnik przedni prawy w obydwu przypadkach posiada w tym samym miejscu w dolej części przetłoczenia nadkola to samo wgniecenie, przy czym po szkodzie z dnia 1 czerwca 2012 r. wgniecenie to jest bardziej zardzewiałe. Drzwi przednie prawe w obydwu przypadkach posiadają w tym samym miejscu w środkowej przedniej części wgniecenie oraz pionowe zagnięcie wzdłuż szkieletu. Na bazie przeprowadzonej analizy biegły zakwalifikował do wymiany następujące elementy samochodu marki C. jako pozostające w związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 1 czerwca 2012 r.: listwę ozdobną drzwi przednich prawych, drzwi odsuwane przednie, listwę drzwi odsuwanych przednich. Z kolei do naprawy biegły zakwalifikował zderzak tylny oraz błotnik tylny prawy. Stawki za roboczogodzinę mechaniczna i lakierniczą biegły przyjął na kwotę 85 zł, które były adekwatne do poziomu średnich cen za roboczogodzinę stosowaną w zakładach naprawczych na terenie (...) w 2012 r. Z wykonanego kosztorysu wynika, iż uzasadniony koszt przeprowadzonej w samochodzie powódki naprawy, przy uwzględnieniu uszkodzeń prawego przedniego błotnika i prawych przednich drzwi, istniejących już przed szkodą z dnia 1 czerwca 2012 r. na miesiąc czerwiec 2012 r. wynosił 7.274,21 zł, w tym koszt robocizny blacharskiej w kwocie 867 zł, koszt lakierowania w kwocie 2.064,35 zł, koszt części zamiennych w kwocie 2.982,64 zł oraz podatek VAT w kwocie 1.360,22 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że zaistnienie szkody i odpowiedzialność po stronie pozwanej była bezsporna, a sporem była objęta wysokość odszkodowania. Orzekając oparł się na przepisach art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 805 k.c. i kolejnych, a także art. 363 § 1 k.c. biorąc pod uwagę także uzupełniającą opinię biegłego uwzględniającą okoliczność, że uszkodzenia prawego przedniego błotnika i prawych przednich drzwi istniały już przed szkodą z dnia 1 czerwca 2012 r., a koszt naprawy wynosi 7.274,21 zł. Wynajęcie przez powódkę pojazdu zastępczego było uzasadnione, gdyż jako osoba starsza i cierpiąca na dolegliwości zdrowotne potrzebowała ona dostępnego środka lokomocji na wypadek konieczności odbycia przejazdu, a sam fakt, że nie korzysta z pojazdu codziennie nie uzasadnia niecelowości jego najęcia, ponieważ osoba pozbawiona środka lokomocji na skutek zdarzenia komunikacyjnego powinna zasadniczo mieć możliwość korzystania z pojazdu zastępczego. Dlatego też zasada pełnej kompensaty poniesionej szkody wymaga zaliczenia w zakres odszkodowania również kosztów wynajęcia samochodu zastępczego przez powódkę.

Sąd pierwszej instancji uznał, iż kwota 250 zł, którą powódka poniosła za sporządzenie opinii nie wchodzi w zakres szkody, którą poniosła na skutek zdarzenia komunikacyjnego, gdyż nie pozostaje ona w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą z dnia 1 czerwca 2012 r. , a koszty przedstawienia swoich racji w postępowaniu poprzedzającym postępowanie sądowe każda ze stron ponosi we własnym zakresie. Dlatego też na szkodę powódki spowodowaną zdarzeniem komunikacyjnym z dnia 1 czerwca 2012 r. składała się kwota 7.274,21 zł jako uzasadniony koszt naprawy najmu samochodu zastępczego oraz kwota 3.690 zł tytułem najmu samochodu zastępczego – razem 10.964,21 zł. Ponieważ pozwany wypłacił już powódce kwotę 5.484,68 zł, Sąd Rejonowy zasądził na jej rzecz kwotę 5.479,53 zł tytułem dopłaty do należnego odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 sierpnia 2012 r. Podstawą orzeczenia o odsetkach był art. 481 k.c., a o kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., zaś o kosztach sądowych stosując także art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od tego rozstrzygnięcia złożył pozwany zaskarżając wyrok w części zasądzającej na rzecz powódki kwotę 3.690 zł. Wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 k.p.c. w związku z art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. i art. 245 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów skutkujące uznaniem, że powódka należycie wykazała w procesie niezbędność i celowość wydatków poniesionych z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego przez cały okres trwania naprawy pojazdu uszkodzonego, a przedstawione przez nią prywatne oświadczenie uwiarygodnia twierdzenie powódki w tymże zakresie; a także naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 436 k.c. w związku z art. 805 k.c. i następnymi poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że z odpowiedzialności gwarancyjnej po stronie pozwanej wynika obowiązek refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie weryfikuje, iż najem ten był konieczny i uzasadniony. Przy tak postawionych zarzutach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części i zasądzenie kosztów procesu, a także zasądzenia od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania odwoławczego.

W uzasadnieniu wskazał, że powódka jest osobą starszą i schorowaną, ale z pojazdu nie korzystała co dzień, przy czym pozwana zakwestionowała fakturę VAT za wynajem pojazdu zastępczego stanowiącą dokument prywatny, a Sąd Rejonowy nieprawidłowo uznał zasadność najmu pojazdu zastępczego z uwagi na to, że powódka jest osobą starszą i schorowaną, a środek lokomocji był jej niezbędny na wypadek konieczności odbycia przejazdu. Powódka nie wykazała bowiem czy w ogóle zaistniała konieczność użycia samochodu zastępczego, a incydentalna potrzeba skorzystania z samochodu przez powódkę, mogła być w pełni zrealizowana, gdyby korzystała z usług taksówek lub pomocy bliskich lub znajomych, natomiast jeśli nie używała wcale pojazdu, lub w sposób sporadyczny, to mając na uwadze zasadę proporcjonalności należało uznać, że najem pojazdu był zbędny. Wynajem auta zastępczego nie znajduje w stanie faktycznym sprawy ekonomicznego uzasadnienia, a poszkodowana wygenerowała w ciągu dziesięciu dni najmu tego pojazdu niepotrzebne koszty, których zwrot nie jest zasadny. Ponadto powódka nie wykazała korelacji pomiędzy okresem najmu samochodu zastępczego a okresem koniecznym do naprawy uszkodzonego pojazdu. Zdaniem pozwanego koszty najmu pojazdu zastępczego mogą wyłącznie obejmować okres konieczny niezbędny do przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu, a niesłuszne jest rozciąganie takich kosztów na cały faktyczny okres naprawy. Z opinii biegłego wynika zaś, że nim doszło do szkody samochód już raz uległ uszkodzeniu; dlatego okres najmu powinien zostać skorelowany wyłącznie do technologicznego czasu naprawy uszkodzeń powstałych na skutek zdarzenia sprawczego, a z materiału dowodowego w sprawie nie wynika kiedy najem pojazdu nastąpił.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej i zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego od pozwanego. W uzasadnieniu wskazała, że materiał dowodowy został oceniony w sposób prawidłowy gdyż stan zdrowia powódki urodzonej w (...) r. wymaga podejmowania leczenia specjalistycznego, dlatego konieczny był wynajem pojazdu zastępczego. Powódka wymaga dla swego poczucia bezpieczeństwa i dbania o swój stan zdrowia zabezpieczenia konieczności przejazdu do lekarzy co mogło się okazać konieczne w każdym czasie, a gdyby nie zdarzenie wywołujące szkodę miałaby ona możliwość nieskrępowanego korzystania z własnego pojazdu. Natomiast okres najmu tego pojazdu nie jest tak znaczny, aby można było twierdzić, że powódka niezasadnie zwiększyła wysokość szkody. Wynajęcie pojazdu musi uwzględniać nie tylko czas technologicznej naprawy, ale również upływ czasu związany ze zgłoszeniem szkody, z jej likwidacją, zabezpieczeniem roszczeń powódki i czasem niezbędnym na znalezienie warsztatu naprawczego czy też zakupu lub sprowadzenia części zamiennych. Pozwany zaś nawet nie zrekompensował powódce w całości szkody w pojeździe jaką zmuszona była ponieść.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia, za wyjątkiem dotyczących koniecznego czasokresu wynajmu pojazdu zastępczego, są prawidłowe i w pełni znajdują potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowy, z tych to przyczyn Sąd Okręgowy przyjął je za własne.

Nie sposób podzielić oceny prawnej dokonanej przez Sąd pierwszej instancji na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych w zakresie uzasadnionych kosztów najmu samochodu zastępczego, co w konsekwencji musiało prowadzić do odmiennych wniosków w zakresie wysokości poniesionej szkody.

Odpowiedzialność pozwanego za skutki przedmiotowego wypadku drogowego nie była negowana w toku postępowania i ma źródło w regulacji art. 415 k.c. w związku z art. 436 § 1 k.c. i postanowieniach umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zawartej przez pozwanego ze sprawcą wypadku drogowego oraz w regulacji art. 822 § 4 k.c., uprawniającej poszkodowanego do dochodzenia roszczenia bezpośrednio od pozwanego zakładu ubezpieczeń. Na zasadach ogólnych rodziła ona po stronie pozwanego obowiązek zapłaty poszkodowanemu odszkodowania za wynikłe w jego następstwie szkody. Ich zakres wyznacza regulacja art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którą pozwany jest zobowiązany do zrekompensowania szkód, będących normalnym następstwem zdarzeń, z którego one wynikły.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w apelacji, wskazać należy, że jeżeli chodzi o wynajem pojazdu zastępczego to w toku postępowania przeprowadzono jedynie dowody z faktury VAT na okoliczność poniesionych kosztów, z pokwitowania wpłaty tej kwoty przez powódkę, a także z prywatnego oświadczenia powódki z 4 października 2012 r., w którym wskazuje ona, że wynajęła pojazd zastępczy. Nie przeprowadzono dowodu z przesłuchania powódki pomimo takiego wniosku w pozwie, albowiem nie stawiła się ona na rozprawę w dniu 12 czerwca 2014 r., na którą została prawidłowo wezwana, dlatego też Sąd Rejonowy na rozprawie w dniu 12 czerwca 2014 r. trafnie pominął dowód z przesłuchania stron.

Sąd Odwoławczy uznał za zasadne wskazać, iż stosownie do art. 6 k.c. powódka jako strona inicjująca postępowanie sądowe, występująca z żądaniem opartym na twierdzeniu poniesienia szkody w określonej wysokości zobligowana była do udowodnienia faktów, z których wywodzi takie skutki prawne (w rozpoznawanej sprawie to: zdarzenie wywołujące szkodę, szkodę i jej wysokość oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zdarzeniem ją wywołującym). Wynika to wprost z treści tego przepisu i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, gdy odniesie się zasady prawa materialnego do procesowego uregulowania w art. 232 k.p.c.

Mając na uwadze zgromadzony materiał dowodowy uznać należało, iż powódka nie wykazała celowości i konieczności poniesienia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego – nie przeprowadziła żadnego dowodu na okoliczność ustalenia, czy wynajęcie dla niej pojazdu zastępczego było celowe i ekonomiczne uzasadnione (chodzi o długość okresu naprawy biorąc pod uwagę poprzednie uszkodzenia pojazdu), a pozwany okolicznościom takim zaprzeczył. Sąd Rejonowy dopuścił dowód z dokumentu prywatnego podpisanego przez powódkę, wskazującego z jakich powodów skorzystała ona z pojazdu zastępczego, natomiast pozwany zakwestionował nie tyle prawdziwość tego dokumentu, ale to, że wymienione w nim okoliczności nie mogą stanowić celowych i ekonomicznie uzasadnionych przesłanek do wynajęcia pojazdu zastępczego, albowiem wymienione w piśmie z 4 października 2012 r.- stanowiącym prywatne oświadczenie powódki - okoliczności nie uzasadniają wynajęcia pojazdu zastępczego. Z dokumentu tego nie wynika jednak w żaden sposób jak długo powinna trwać uzasadniona napraw po szkodzie z dnia 1 czerwca 2012 r. - już sam brak wykazania tej okoliczności powoduje, że powódka nie wykazała wysokości szkody w tej części (celowości i ekonomicznego uzasadnienia wynajmu pojazdu zastępczego na okres 10 dni), co więcej biegły składając opinię w sprawie nie miał nawet zlecenia w zakresie ustalenia jaki był uzasadniony okres naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji, bo nie było też takich wniosków ze strony powodowej. Także z odpowiedzi na apelację wyraźnie wynika, że powódka nie wykazała jaki był uzasadniony okres naprawy pojazdu po szkodzie z 1 czerwca 2012 r., albowiem wskazuje, że okres najmu tego pojazdu nie jest tak znaczny, aby można było twierdzić, że powódka niezasadnie zwiększyła wysokość szkody (strona powodowa również więc stoi na stanowisku, że nie ustalono w toku postępowania uzasadnionego okresu naprawy jej pojazdu).

Także Sąd Rejonowy nie ustalił – nie było też takich wniosków – ile powinna trwać uzasadniona naprawa pojazdu powódki, a pomimo braku takiego ustalenia, przy kwestionowaniu przez pozwanego czasu jego trwania /k. 59/, przyjął, że powódce należy się cała kwota poniesiona na wynajem pojazdu zastępczego. W tym zakresie Sąd Rejonowy naruszył zasadę rozkładu ciężaru dowodowego z art. 6 k.c., albowiem uznał, że celowe i ekonomicznie uzasadnione są koszty wynajmu pojazdu zastępczego przez powódkę na okres 10 dni, podczas gdy powódka nie wykazała, że okres ten jest równy uzasadnianemu czasowi naprawy uszkodzonego pojazdu. Już sama ta okoliczność wskazuje na zasadność apelacji pozwanego, dlatego też nie ma potrzeby odnoszenia się do dalszych podnoszonych w niej zarzutów. Trzeba tylko podkreślić, że to naruszenie zasad rozkładu ciężaru dowodowego spowodowało także nieprawidłowe ustalenie, iż okres 10 dni był koniecznym do przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu, a co za tym idzie doszło także do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 232 k.p.c.

Zasadny jest więc zarzut podniesiony w apelacji, iż wynajem samochodu zastępczego może być uzasadniony jedynie przez okres niezbędny do naprawy pojazdu uszkodzonego, a w opinii biegły sądowy nie dokonał oceny jaki był uzasadniony czasokres naprawy uszkodzonego pojazdu. Strona powodowa nie złożyła wniosków dowodowych w tym zakresie pomimo konsekwentnego zaprzeczania przez pozwanego zasadności poniesienia kosztów najmu samochodu zastępczego, a obowiązek ten nie może zostać niejako przerzucony na pozwanego, który ponadto na żadnym etapie postępowania sądowego nie przyznał powyższych okoliczności. W tej sytuacji zaofiarowany przez powódkę dowód, w postaci jej oświadczenia, nie mógł zostać uznany za spełniający wymagania art. 6 k.c. i może być potraktowany wyłącznie jako stanowisko tej strony procesowej, w sytuacji braku przyznania wskazanych przez nią okoliczności przez przeciwnika procesowego. Powódka na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego nie przedstawiła żadnych innych wniosków dowodowych potwierdzających konieczność i celowość wynajmu samochodu zastępczego przez wskazany okres czasu.

Ponadto treść przepisu art. 232 k.p.c. w sposób jednoznaczny kształtuje obowiązki stron procesu, przerzucając na strony procesowe odpowiedzialność za wynik procesu cywilnego. Dlatego strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego i w niniejszej sprawie brak jest obowiązku działania sądu z urzędu. Utrwalone orzecznictwo sądów – w tym Sądu Najwyższego – w sposób jednoznaczny wskazuje, że dopuszczenie z urzędu dowodu jest prawem nie obowiązkiem sądu, a przede wszystkim nie może zastąpić bezczynności strony, gdyż takie działanie prowadziłoby do naruszenia zasady kontradyktoryjności. W literaturze stwierdza się, że sąd ma obowiązek działania z urzędu, jeżeli za tym przemawia interes publiczny. W rozpoznawanej sprawie brak było podstaw do działania sądu z urzędu.

Dlatego też, z opisanych powyżej względów, bez rozważania pozostałych zarzutów apelacji, okazała się ona zasadna, ponieważ powódka nie wykazała okresu niezbędnego na naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji z 1 czerwca 2012 r. przez co nie wykazała wysokości szkody w zakresie wynajmu pojazdu zastępczego (art. 6 k.c.).

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok w ten sposób, aby z przyznanego powódce odszkodowania odjąć kwotę 3.690 zł stanowiącą koszty wynajmu pojazdu zastępczego, wobec czego w miejsce kwoty 5.479,53 zł zasądzono kwotę 1.789,53 zł, co doprowadzić musiało konsekwencji do zmiany orzeczenia o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego, ponieważ zmieniły się proporcje w jakich strony pozostawały do siebie w stosunku wygrania i przegrania sprawy, wobec czego w punkcie 3 zasądzono od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.630,04 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, natomiast w punkcie 4 wyroku w miejsce kwoty 492,42 zł nakazano pobrać od powódki kwotę 698,92 zł, a w miejsce kwoty 301,81 zł nakazano pobrać od pozwanego kwotę 95,31 zł, gdyż powódka przegrała proces w 88%, albowiem dochodziła kwoty 14.460,25 zł, zaś uzyskała 1.789,53, poniosła koszty w wysokości 4.141 zł, a pozwana poniosła koszty w wysokości 2.417 zł, jednocześnie rozliczenia w takich samych proporcjach dokonano w zakresie kosztów sądowych związanych z poniesionymi przez Skarb Państwa wydatkami na opinię biegłego.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c., § 6 pkt 3 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz 490), zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 485 zł z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, na którą składa się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 300 zł oraz opłata od apelacji w wysokości 185 zł.

SSR (del.) Roman Troll SSO Danuta Pacześniowska SSO Magdalena Balion – Hajduk