Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Mirella Szpyrka

Sędzia SO Krystyna Hadryś (spr.)

SR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy G.

przeciwko T. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt I C 955/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  zasądza od pozwanej T. M. na rzecz powódki Gminy G. kwotę 4.762,05 zł (cztery tysiące siedemset sześćdziesiąt dwa złote i pięć groszy) w tym kwotę 3.759,84 zł (trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt dziewięć złotych i osiemdziesiąt cztery grosze) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2012r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 750 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

IV.  nakazuje pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 215 zł (dwieście piętnaście) złotych tytułem kosztów sądowych.

SSR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska SSO Mirella Szpyrka SSO Krystyna Hadryś

Sygn. akt III Ca 1551/14

UZASADNIENIE

Powódka Gmina G. wystąpiła z powództwem przeciwko T. M. o zasądzenie kwoty 8.008,75 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 1.251,16 zł z tytułu wyliczonych odsetek za zwłokę. Domagała się także zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że pozwana zajmuje należący do Gminy G. lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, wobec czego jest zobowiązana do uiszczania odszkodowania i opłat eksploatacyjnych do 10-go dnia każdego miesiąca z góry. Jej zaległości z tytułu korzystania z lokalu, odszkodowania i opłat eksploatacyjnych według stanu na dzień 31 marca 2012 r. wynoszą 8.008,75 zł, a odsetki od zaległości – 1.251,16 zł, co daje łączną kwotę 9.259,91 zł. Pozwana była bezskutecznie wzywana do zapłaty powyższej należności. Wskazał, że powództwo dotyczy odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu przez pozwaną za okres od października 2009 r. do marca 2012 r. W tym okresie pozwana dokonała wpłat na łączną kwotę 2477,34 zł o którą to kwotę pomniejszone zostało należne odszkodowanie. Pozwana dysponuje lokalem bez tytułu prawnego.

Nakazem zapłaty Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Gliwicach nakazał, aby pozwana T. M. zapłaciła powódce Gminie G. kwotę 8.008,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty, kwotę 1.251,16 zł oraz kwotę 1.300,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu albo wniosła w tym terminie sprzeciw.

Pozwana T. M. złożyła sprzeciw do nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości. W uzasadnieniu podniosła, że wydany nakaz jest niezgodny ze stanem prawnym, bowiem nie posiada zadłużenia wobec Gminy G. z tytułu odszkodowania za korzystanie z lokalu.

Sąd Rejonowy w Gliwicach zaskarżonym wyrokiem zasądził od pozwanej T. M. na rzecz powódki Gminy G. kwotę 9.259,91 zł w tym kwotę 8.008,75 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty; zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1618 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Orzeczenie to zapadło przy ustaleniu, że T. M. zamieszkuje bez tytułu prawnego w lokalu mieszkalnym położonym w G. przy ul. (...), należącym do Gminy G.. Wysokość miesięcznej opłaty za korzystanie z lokalu wynosiła: od października 2009 r. do stycznia 2010 r. - 335,94 zł, od lutego 2010 r. do grudnia 2010 r. – 337,01 zł, od stycznia 2011 r. do września 2011 r. – 338,55

Sygn. akt III Ca 1551/14

zł, od października 2011 r. do stycznia 2012 r. – 366,49 zł, od lutego 2012 r. do marca 2012 r. – 367,36 zł. T. M. w okresie od października 2009 r. do marca 2012 r. dokonała łącznie wpłaty w kwocie 2.477,34 zł na poczet odszkodowania za korzystanie z lokalu. Zaległość na dzień 31 marca 2012 r. wynosiła łącznie 9.259,91 zł, w tym 8.008,75 zł z tytułu odszkodowania oraz 1.251,16 zł z tytułu naliczonych odsetek. Odsetki ustawowe od zaległych opłat naliczane były każdorazowo od pierwszego dnia następnego miesiąca po wystąpieniu zaległości. Pismem z dnia 23 lutego 2012 r. Zarząd (...) Sp. z o.o. w G. wezwał T. M. do zapłaty zadłużenia powstałego z tytułu korzystania z lokalu położonego w G. przy ul. (...).

Powyższe okoliczności doprowadziły Sąd Rejonowy do przekonania, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji wskazał, że jak wynika z przedłożonej przez stronę powodową dokumentacji, należność dochodzona pozwem odpowiada wysokości czynszu za przedmiotowy lokal mieszkalny za okres objęty pozwem oraz zaległych odsetek naliczanych każdorazowo od nieuiszczonych opłat za poszczególne miesiące zajmowania lokalu bez tytułu prawnego. Podkreślił, że T. M. nie zakwestionowała twierdzeń powódki o braku przysługiwania pozwanej tytułu prawnego do lokalu, ani rozliczeń, z których wynikała wysokość stawki czynszu obowiązującej dla zajmowanego przez nią lokalu, a w sprzeciwie od nakazu zapłaty podniosła jedynie, że nie posiada żadnego zadłużenia wobec Gminy G.. Sąd Rejonowy uznał zarzut pozwanej za gołosłowny, bowiem nie został poparty żadnymi wnioskami dowodowymi, a pozwana nie stawiła się na rozprawę, o której została prawidłowo zawiadomiona, nie sposób więc przyjąć, że skutecznie obaliła wnioski płynące z przedłożonych przez stronę powodową dokumentów, zawierających szczegółowe wyliczenia zadłużenia oraz spójne z nimi wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanej. Odsetki naliczone zostały od pierwszego dnia następnego miesiąca po wystąpieniu zaległości, w którym to okresie pozwana bez wątpienia opóźniała się ze spełnieniem świadczenia. Sąd Rejonowy uznał roszczenie powódki za zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości, wobec czego uwzględnił powództwo w całości, zasądzając od pozwanej T. M. na rzecz powódki Gminy G. kwotę 9.259,91 zł, w tym kwotę 8.008,75 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana zaskarżając go w całości. Zarzuciła brak podstawy prawnej i faktycznej roszczenia z uwagi na fakt, iż

Sygn. akt III Ca 1551/14

uiściła na rzecz powódki wszelkie należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu, na co wskazują dołączone do apelacji dowody wpłat za okres dochodzony pozwem; sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że roszczenie powódki należało uznać za zasadne co do zasady i wysokości, a także, że pozwana posiada zadłużenie wobec Gminy G. z tytułu bezumownego korzystania z lokalu; jak również przyjęcie, że powódka w sposób skuteczny udowodniła swoje roszczenia, podczas gdy jej wyliczenia były kwestionowane przez pozwaną w toku postępowania, a sama powódka zmieniała wysokość dochodzonego roszczenia oraz że skutecznie nie obaliła wniosków płynących z przedłożonych przez stronę powodową dokumentów, podczas gdy w sposób skuteczny zakwestionowała te dokumenty. Ponadto zarzuciła przedawnienie należności dochodzonej pozwem od października 2009r. do grudnia 2010r. ponieważ upłynął 3 letni okres przedawnienia roszczeń powódki związanych z wynagrodzeniem z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości wchodzącej w skład zasobu gminnego co jest związane z działalnością gospodarczą gminy i do roszczenia z tego tytułu ma zastosowanie trzyletni termin przedawnienia przewidziany w art. 118 k.c. Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanej zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela w całości i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Orzekając Sąd Rejonowy nie uchybił zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego. Wnioski Sądu pierwszej instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie.

Sąd drugiej instancji uznał, że apelacja pozwanej zasługuje na uwzględnienie w zakresie podniesionego zarzutu przedawnienia za okres od października 2009r. do grudnia 2010r. Sąd Rejonowy trafnie wskazał na okresowy charakter odszkodowania przewidzianego w art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów,

Sygn. akt III Ca 1551/14

wobec czego należy przyjąć, iż roszczenie zawarte w pozwie jest roszczeniem okresowym, co do którego stosuje się trzy letni termin przedawnienia. Sąd Odwoławczy nie podziela stanowiska powódki, iż orzecznictwo Sądu Najwyższego statuuje w tym przypadku 10 letni okres przedawnienia, albowiem z treści tezy orzeczenia przywołanego w odpowiedzi na apelację wynika, że rozważania w nim zawarte odnoszą się do odmiennego stanu faktycznego, tj. nieruchomości, a nie do lokalu mieszkalnego. Strona powodowa nie wykazała, by pozwana nigdy nie była najemcą zajmowanego lokalu, ani by zajęła bezprawnie lokal, a zatem należało przyjąć, że pozwana korzysta z ochrony prawnej wskazanej ustawy w zakresie w jakim statuuje ona prawa byłych najemców, którzy nadal zajmują lokal mieszkalny.

Ponadto podkreślić należy, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 7 marca 2014 r. w sprawie o sygn. IV CNP 33/13 wskazał jednoznacznie, iż określone w art. 18 ust. 1 ustawy z 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego roszczenia odszkodowawcze przedawniają się w terminie trzyletnim, przewidzianym w art. 118 k.c. dla roszczeń o świadczenia okresowe.

Mając na uwadze powyższe Sąd Odwoławczy uznał, że trzyletni okres przedawnienia upłynął co do żądania za okres od października 2009r. do grudnia 2010r., wobec czego powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu. Podniesienie zarzutu przedawnienia w instancji odwoławczej jako dopuszczalne i zasadne zostało uwzględnione, dając podstawę do wydania wyroku reformatoryjnego.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów apelacyjnych, w których pozwana twierdziła, że udowodniła, iż uiściła należności dochodzone za okres objęty pozwem, należy uznać je za bezpodstawne, albowiem okoliczności sprawy wskazują wyraźnie, że oprócz zaoferowania w sprzeciwie od nakazu zapłaty chęci złożenia dokumentów wykazujących twierdzenia pozwanej i pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy i zakreślenia terminu stronie pozwanej, nie przedłożyła ona jakichkolwiek dowodów na realizację swojego obowiązku w zakresie bezumownego zajmowania lokalu.

Sąd Odwoławczy oddalił wnioski dowodowe złożone przez pozwaną w apelacji, jako niespełniające wymogów z art. 381 k.p.c., albowiem pozwana mogła powołać je w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, a potrzeba ich powołania nie wynikła później, wobec czego należało uznać je za spóźnione. Ponadto podkreślenia wymaga, iż pozwana złożyła kserokopie dokumentów będących dowodem wpłat gotówkowych, a zgodnie z utrwalonym w doktrynie poglądem zwykła odbitka ksero nie stanowi dokumentu, gdyż nie zawiera ani podpisu osoby poświadczającej, która odbitkę sporządziła, ani oryginalnego podpisu wystawcy dokumentu kopiowanego. Jeżeli zatem strona przedłoży wyłącznie odbitkę ksero

Sygn. akt III Ca 1551/14

zamiast właściwego dokumentu, to przeprowadzenie dowodu z tej odbitki ksero

nie jest możliwe, gdyż Kodeks postępowania cywilnego nie zna takiego środka dowodowego. Dokumenty, o których mowa w Kodeksie, to dokumenty oryginalne, które mogą być zastąpione odpisami urzędowymi, gdy ustawa wyraźnie na to pozwala. Brak jest natomiast przepisu pozwalającego na zastąpienie oryginalnego dokumentu jego niepoświadczonym odpisem, w tym przede wszystkim odbitką ksero.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżone orzeczenie i zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 4.762,05 zł w tym kwotę 3.759,84 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2012r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie 750 zł, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Z uwagi na powyższe na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono zaskarżony wyrok we wskazanym zakresie, zaś w pozostałym zakresie apelację pozwanej jako nieuzasadnioną oddalono w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 100 k.p.c. i 108 par.1 k.p.c. w zw. z § 6 ust. 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, zasądzając od pozwanej na rzecz powódki kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Na podstawie art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazano pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 215 zł tytułem kosztów sądowych.

SSR(del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Mirella Szpyrka SSO Krystyna Hadryś