Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO. Arkadiusz Marcia

Protokolant : Magdalena Kiełbus

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2014 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – Dyrektora (...) we W.

przeciwko T. B. (1)

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego koszty procesu w kwocie 7217 zł.

Sygn. akt I C 955/14

UZASADNIENIE

Strona powodowa Skarb Państwa reprezentowana przez Dyrektora(...)we W.pozwem z dnia 7 maja 2014 r. domagała się uznania za bezskuteczną w stosunku do pokrzywdzonego Skarbu Państwa- Dyrektora (...)we W.umowy pożyczki i przeniesienia nieruchomości na zabezpieczenie z dnia 23 lipca 2009 r., rep. A nr (...)zawartej w Kancelarii Notarialnej w Ś. (...)przed notariuszem W. D.pomiędzy T. B. (1), zam. w Ś. ul. (...)jako pożyczkodawcą a J. S. (1), zam. w W. (...)jako pożyczkobiorcą kwoty 300.000,00 zł, który w celu zabezpieczenia zwrotu udzielonej mu pożyczki przeniósł wartość nieruchomości składającej się z działek nr (...)o pow. 0,08 ha, zabudowanej domem mieszkalnym jednorodzinnym w zabudowie bliźniaczej, położonej w W.nr (...)objętego księgą wieczystą KW nr (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Świdnicy na rzecz pożyczkodawcy J. B., który wyraził zgodę na to przeniesienie i nieruchomość tę nabył, a która została dokonana z pokrzywdzeniem powoda, któremu przysługuje wierzytelność publicznoprawna w kwocie 1.114,639 zł z tytułu podatku akcyzowego, określonego decyzją Dyrektora (...)w O.z dnia 19 listopada 2009 r., nr (...)i utrzymującą ją w mocy decyzją Dyrektora (...)we W.z dnia 18 lutego 2010 r., nr (...) - (...), na podstawie której zostały wystawione w dniu 4 grudnia 2009 r. przez Dyrektora (...)we W.tytułu wykonawcze o numerach (...)- (...),(...)- (...),(...)- (...), (...)- (...), (...)- (...)/, (...)- (...), (...)- (...), (...)- (...), (...)- (...),(...)- (...), (...), które zostały doręczone zobowiązanemu w dniu 16 grudnia 2009 r.

Nadto domagała się zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że posiada w stosunku do J. S. (1)wierzytelności z tytułu zaległości podatkowych, w odniesieniu do których Dyrektor (...)we W.wystawił 11 tytułów wykonawczych. Stan zaległości dłużnika wynosi łącznie 1.114.639 zł. Podniosła, że próba przymusowego wyegzekwowania od dłużnika przedmiotowych należności nie przyniosła rezultatu, z tego względu, że jak się okazało nie posiada on żadnego majątku. Zdaniem strony powodowej przyczyną braku jej pełnego zaspokojenia jest niewypłacalność dłużnika spowodowana dokonanymi przez niego z pozwanym czynnościami prawnymi, na mocy których dłużnik J. S. (1)przeniósł na rzecz pozwanego T. B. (1)prawo własności nieruchomości składającej się z działek nr (...)o pow. 0,08 ha, zabudowanej domem mieszkalnym jednorodzinnym w zabudowie bliźniaczej, położonej w W.nr (...), objętej księga wieczystą KW nr (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Świdnicy, co nastąpiło w celu zabezpieczenia zwrotu pożyczki udzielonej J. S. (1)w wysokości 300.000,00 zł przez T. B. (1). Tym sposobem dłużnik wyzbył się całego majątku, z którego mogło nastąpić zaspokojenie wierzytelności. Zarzuciła ponadto, że zaskarżone umowy zostały dokonane ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, albowiem dłużnik miał świadomość, że ciążą na nim zobowiązania z tytułu podatku akcyzowego, jak również miał świadomość toczącego się postępowania egzekucyjnego.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przewidzianych.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, iż w jego ocenie nie zostały spełnione przesłanki, od zaistnienia których uzależnione jest uwzględnienie skargi pauliańskiej. Zanegował jakoby czynność z dnia 23 lipca 2009 r. miała na celu pokrzywdzenie wierzyciela, bowiem J. S. (1) powziął wiadomość o zaległościach podatkowych końcem listopada 2009 r., zaś do zawarcia umowy między w/w a nim samym doszło cztery miesiące wcześniej. Naprowadzał nadto, iż właściwe postępowanie akcyzowe w dacie podpisywania aktu notarialnego było w toku, a strony dokonały zgłoszenia aktu notarialnego do właściwego miejscowo urzędu skarbowego płacąc odpowiedni podatek, co w jego ocenie przemawia za przyjęciem, iż nie miały one na celu zatajenia jakichkolwiek informacji dotyczących przedmiotowej transakcji. Argumentował także, iż w dacie 23 lipca 2009 r. dłużnik nie miał świadomości, że pożyczając 300.000,00 zł działa z pokrzywdzeniem wierzyciela, zwłaszcza że przepisy podatkowe ulegają ciągłym zmianom, zaś ich różna i dowolna interpretacja jest bolączką każdego przedsiębiorcy. Akcentował też, że na stałe mieszka poza granicami kraju (USA), a do Polski przyjeżdża tylko raz w roku, w lipcu, wobec czego sprawy finansowe J. S. (1) nie są i nie były mu znane; wiedział on jedynie, że prowadzi on dochodową działalność gospodarczą związaną z handlem paliwami, stąd uważał, że zwrot pożyczonej kwoty nie jest zagrożony. Zdecydowanie zaprzeczył dysponowaniu wiedzą o toczącym się w tym samym czasie postępowaniu kontrolnym względem pożyczkobiorcy, zwłaszcza że nie został o tym poinformowany, a jedynie poproszono go o pieniądze.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. (1) prowadził działalność gospodarczą w zakresie handlu paliwami pod nazwą (...) J. S. (1).

T. B. (1) jest bratem kolegi J. P. B.. Znają się od 20 lat. J. S. (1) nigdy nie łączyła z pozwanym żadna bliższa więź, czy to o charakterze zawodowym, czy osobistym. Nie spotykali się na gruncie towarzyskim, nie wiązały ich też sprawy biznesowe. Ich spotkania miały charakter sporadyczny- widywali się raz do roku, ponieważ T. B. (1) zamieszkuje w USA.

dowód: zeznania świadka J. S. (1)- k. 53

W roku 2009 r. J. S. (1) dużo inwestował z tytułu działalności gospodarczej. Z uwagi na brak dostatecznych środków pieniężnych podjął próby zaciągnięcia pożyczki w banku. Ponieważ warunki oferowane przez bank były niekorzystne zdecydował się na zawarcie umowy pożyczki z bratem kolegi- T. B. (1), mając świadomość, że kondycja finansowa T. B. (1) pozwoli mu na udzielenie takiej pożyczki. T. B. (1) wyraził chęć udzielenia pożyczki J. S. (1), z zastrzeżeniem zabezpieczenia tej pożyczki.

dowód: zeznania świadka J. S. (1)- k. 53

W dniu 23 lipca 2009 r. T. B. (1) udzielił J. S. (1) pożyczki w wysokości 300.000,00 zł, a J. S. (1) pożyczkę tą przyjął i pokwitował odbiór w/w kwoty. Strony tej umowy ustaliły wysokość oprocentowania na 1% w skali roku, zaś datę zwrotu pożyczki na dzień- 31.08.2014 r.

W celu zabezpieczenia zwrotu pożyczki J. S. (1)przeniósł na rzecz T. B. (1)prawo własności nieruchomości składającej się z działek numer (...)o pow. 0,08 ha, zabudowanej domem mieszkalnym jednorodzinnym w zabudowie bliźniaczej, położonej w W.nr (...), objętej księgą wieczystą KW (...)prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Świdnicy. T. B. (1)wyraził zgodę na to przeniesienie i nieruchomość tą nabył.

T. B. (1) zobowiązał się pod warunkiem zawieszającym- dokonania przez J. S. (1) zwrotu całej kwoty pożyczki- do powrotnego przeniesienia na rzecz J. S. (1) prawa własności w/w nieruchomości w terminie 7 dni od daty zwrotu całej kwity pożyczki. W przypadku zaś niespłacenia pożyczkodawcy kwoty pożyczki wraz z odsetkami w ustalonym w umowie terminie J. S. (1) zobowiązał się wydać w/w nieruchomość na rzecz T. B. (1) w terminie do dnia 10 sierpnia 2014 r. i co do tego obowiązku poddał się egzekucji.

Wartość nieruchomości ustalono na kwotę 500.000,00 zł.

Umowę zawarto w formie aktu notarialnego. Przed zawarciem umowy J. S. (1) przedstawił T. B. (1) do wglądu wypis z księgi wieczystej.

dowód: umowa pożyczki i przeniesienia nieruchomości na zabezpieczenie- koperta

Kwotę pożyczki T. B. (1) przekazał J. S. (1) po sporządzeniu aktu notarialnego w gotówce, w mieszkaniu.

Część kwoty uzyskanej w drodze pożyczki J. S. (1) przeznaczył na zakup paliwa w ramach bieżącej działalności, a drugą część na inwestycje.

dowód: zeznania świadka J. S. (1)- k. 52

W dacie pożyczki nie toczyło się wobec J. S. (1) żadne postępowania egzekucyjne, czy postępowanie karne przeciwko niemu. Strona powodowa nie zwracała się do niego o zapłatę jakiś należności. Nie było mu nic wiadome, aby T. B. (1) miał zaległości w stosunku do strony powodowej. W tym czasie przeprowadzana była jedynie kontrola przez Prokuraturę. Wiązało się to z prowadzeniem działalności w O..

dowód: zeznania świadka J. S. (1)- k. 52

Decyzją nr (...)z dnia 19 listopada 2009 r. Dyrektora (...) w O.określono zobowiązanie podatkowe J. S. (1) (...) J. S. (1)w podatku akcyzowym:

- za styczeń 2004 r. w wysokości 41.203,00 zł,

- za luty 2004 r. w wysokości 99.980,00 zł,

- za marzec 2004 r. w wysokości 113.116,00 zł,

- za kwiecień 2004 r. w wysokości 111.625,00 zł,

- za maj 2004 r. w wysokości 111.742,00 zł

- za czerwiec 2004 r. w wysokości 124.823,00 zł

- za lipiec 2004 r. w wysokości 113.061,00 zł

- za sierpień 2004 r. w wysokości 97.344,00 zł

- za wrzesień 2004 r. w wysokości 192.457,00 zł

- za październik 2004 r. w wysokości 79.345,00 zł

- za grudzień 2004 r. w wysokości 29.943,00 zł

dowód: decyzja Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w O. nr (...) z dnia 19 listopada 2009 r. - koperta

Decyzją nr (...)z dnia 18 lutego 2010 r. Dyrektora (...) we W.nie uwzględniono odwołania podatnika i utrzymano zaskarżoną decyzję w mocy.

dowód: decyzja Dyrektora (...)we W.nr nr (...) - (...)9110-(...)z dnia 18 lutego 2010 r.- koperta

Ustalone w/w decyzją należności nie zostały w terminie uregulowane. Wobec powyższego w dniu 4 grudnia 2009 r. Dyrektor (...) we W.wystawił przeciwko (...) PHU (...)tytuły wykonawcze:

1) numer W- (...) z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc styczeń 2004 rok– opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 41.203,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 lutego 2004 r.

2) numer W- (...) z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc luty 2004 r.- opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 99.980,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 marca 2004 r.

3) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc marzec 2004 r.- opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 113.116,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 kwietnia 2004 r.

4) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc kwiecień 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 113.116,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 kwietnia 2004 r.

5) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc maj 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 111.742,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 czerwca 2004 r.

6) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc czerwiec 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 124.823,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 lipca 2004 r.

7) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc lipiec 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 113.061,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 sierpnia 2004 r.

8) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc sierpień 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 97.344,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 września 2004 r.

9) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc wrzesień 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 192.457,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 października 2004 r.

10) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc październik 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 79.345,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 listopada 2004 r.

11) numer W- (...)- z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług:

- za miesiąc grudzień 2004 r. opiewający na kwotę należności głównej w wysokości 29.943,00 zł i odsetki w stawce 10% naliczane od dnia 26 stycznia 2005 r.

dowód: tytuł wykonawczy nr W- (...)- koperta

W- (...)-koperta

W- (...)- koperta

W- (...)-koperta

W- (...)- koperta

W- (...)- koperta

W- (...)- koperta

W- (...)- koperta

W- (...)- koperta

W- (...)- koperta

W- (...)- koperta

W toku podjętych czynności egzekucyjnych w dniu 10 grudnia 2009 r. organ egzekucyjny dokonał zajęcia rachunku bankowego w Banku (...) S.Anależącego do J. S. (1), wskutek czego doszło do zbiegu egzekucji administracyjnej na zajętym rachunku pomiędzy Dyrektorem (...)we W.a Naczelnikiem (...) w Ś..

Kontynuowane przez Naczelnika (...) w Ś.postępowanie egzekucyjne do majątku zobowiązanego okazało się bezskuteczne, wobec czego w/w tytuły wykonawcze zostały zwrócone do(...)we W.za pismem z dnia 12 czerwca 2013 r.

dowód: zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego z dnia 10.12.2009 r. - koperta

pismo Naczelnika (...) w Ś.z dnia 12.06.2013 r., nr (...)- koperta

Wnioskiem z dnia 11 lutego 2010 r. Dyrektor (...)we W.wystąpił do Sądu Rejonowego w Świdnicy o dokonanie wpisu hipoteki przymusowej w kwocie 109.288,00 zł wraz z odsetkami za zwłokę w księdze wieczystej nr (...)dot. nieruchomości położonej w W. (...), gmina Ś., działka gruntu nr (...)- należącej w całości do J. S. (1)- jako zabezpieczenie hipoteczne zobowiązań podatkowych w podatku akcyzowym za okres październik i grudzień 2004 r., objętych tytułami wykonawczymi z dnia 4 grudnia 2009 r. (nr W- (...)i (...)- (...)).

W dniu 26 lutego 2010 r. dokonano w w/w księdze wieczystej wpisu hipoteki przymusowej zwykłej zgodnie z żądaniem.

dowód: wniosek (...) we W.z dnia 11.02.2010 r. o wpis w księdze wieczystej- koperta

zawiadomienie SR w Świdnicy o dokonaniu wpisu- koperta

W dniu 19 stycznia 2012 roku sporządzono w trybie art. 913 kpc wykaz majątku dłużnika J. S. (1). W wykazie tym dłużnik strony powodowej podał, iż:

- źródłem jego utrzymania jest wynagrodzenie za pracę w wysokości 1500 zł brutto,

- nie prowadzi działalności gospodarczej,

- wysokość jego dochodów w ostatnim roku podatkowym wyniosła 13.909,44 zł,

- wraz z żoną i dójką dzieci zamieszkuje w części domu w W. (...) na podstawie umowy użyczenia zawartej z właścicielem T. B. (1),

- w ciągu ostatnich 5 lat przed dniem złożenia wykazu prowadzone było przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ś.i Naczelnika (...) w W.o zaległości podatkowe z tytułu VAT i podatku dochodowego i akcyzy zakończone zajęciem nieruchomości w W.i zajęciem rachunku bankowego,

- w ciągu ostatnich 5 lat przed dniem złożenia wykazu teściowie jego odebrali wcześniejszą darowiznę mieszkania w W. (...) z obawy o utratę miejsca zamieszkania,

- w ciągu ostatnich 5 lat przed dniem złożenia wykazu dokonał sprzedaży stacji paliw (...) w Ś. z uwagi na potrzeby finansowe,

- jest właścicielem działki o pow. 0,31 ha położonej w W.oraz działki rolnej o pow. ok. (...) położonej w W.

- nie posiada żadnych środków finansowych (zasobów pieniężnych, rachunków oszczędnościowych, lokat bankowych), czy też wierzytelności i innych praw majątkowych

- wyposażenie mieszkania wraz z mieszkaniem jako zabezpieczenie zwrotu pożyczki w wysokości 300.000,00 zł uzyskanej od pożyczkodawcy T. B. (1) zostało przewłaszczone

dowód: wykaz majątku z dnia 19.01.2012 r.- koperta

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną żądania strony powodowej stanowi przepis art. 527 § 1 Kc, zgodnie z którym, jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Przepis art. 531 § 1 Kc z kolei stanowi, że uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela następuje w drodze powództwa lub zarzutu przeciwko osobie trzeciej, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową.

Celem instytucji skargi pauliańskiej jest ochrona interesów wierzyciela na wypadek nielojalnego (czy wręcz nieuczciwego) postępowania dłużnika, który z pokrzywdzeniem wierzyciela wyzbywa się składników swego majątku na rzecz osób trzecich lub majątek ten obciąża, zaciągając kolejne zobowiązania i w ten sposób stwarza lub pogłębia stan swojej niewypłacalności. Instytucja ta stanowi przy tym wyjątek od generalnej zasady prawa zobowiązaniowego, zgodnie z którą stosunek obligacyjny działa tylko pomiędzy stronami tego stosunku, bowiem uwzględnienie skargi pauliańskiej powoduje, iż wierzyciel będzie mógł dochodzić swoich roszczeń od osoby trzeciej (z którą dłużnik dokonał krzywdzącej dla wierzyciela czynności prawnej), a czynność prawna dłużnika utraci moc w stosunku do wierzyciela występującego ze skargą pauliańską (tzw. bezskuteczność względna).

W procesie paulińskim rzeczą Sądu jest zatem ustalenie następujących okoliczności:

1) istnienie godnego ochrony interesu wierzyciela w postaci wierzytelności (skonkretyzowana i zaskarżalna wierzytelność pieniężna),

2) dokonanie przez dłużnika czynności prawnej z osobą trzecią,

3) uzyskanie wskutek tej czynności korzyści majątkowej przez osobę trzecią,

4) czy czynność prawna dłużnika została przez niego dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela (powoda);

5) czy dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela;

6) czy osoba trzecia (pozwany) wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela.

Dla uwzględnienia powództwa ze skargi pauliańskiej wszystkie wymienione przesłanki muszą wystąpić kumulatywnie, a ciężar ich udowodnienia co do zasady - zgodnie z regułą dowodową wyrażoną w art. 6 k.c. - obciąża wierzyciela, który jest uprawniony do zaskarżenia czynności prawnej dłużnika, aczkolwiek w jego interesie ustanowione zostały określone domniemania prawne (art. 527 § 3 i 4 k.c., art. 528 k.c., 529 k.c.), ułatwiając jego sytuację dowodową i przerzucając ciężar dowodu na pozwaną osobę trzecią, z którą dłużnik dokonał czynności prawnej.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie było to, że w dniu 23 lipca 2009 r. T. B. (1)udzielił J. S. (1)pożyczki w wysokości 300.000,00 zł, a w celu zabezpieczenia zwrotu pożyczki J. S. (1)przeniósł na rzecz T. B. (1)prawo własności nieruchomości składającej się z działek numer (...)o pow. 0,08 ha, zabudowanej domem mieszkalnym jednorodzinnym w zabudowie bliźniaczej, położonej w W.nr (...), objętej księgą wieczystą KW (...)prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Świdnicy. T. B. (1)wyraził zgodę na to przeniesienie i nieruchomość tą nabył.

Niekwestionowaną okolicznością było i to, że decyzją z dnia 19 listopada 2009 r. Dyrektora (...) w O.utrzymaną w mocy decyzją Dyrektora (...)we W.z dnia 118 lutego 2010 r. określono zobowiązania podatkowe J. S. (1)z tytułu podatku akcyzowego.

Poza sporem pozostawało również to, że Dyrektor (...) we W.wystawił przeciwko (...) PHU (...)tytułów wykonawczych z tytułu podatku akcyzowego od towarów i usług za okres od I- X.2004 i XII.2004 r. opiewających na łączną kwotę 1.114,639 zł. Ta ostatnia okoliczność wykazana została przez stronę powodową, zgodnie z rygorem rozkładu ciężaru dowodu określonym w art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c., za pomocą stosownych dowodów w postaci dokumentów, tj. odpisów tytułów wykonawczych opiewających na powyższe należności.

Zaznaczyć też wypada, iż aczkolwiek J. S. (1)podejmował próby podważenia decyzji Dyrektora (...) w O.nr (...)z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie zobowiązania podatkowego J. S. (1) (...)z tytułu podatku akcyzowego, to ostatecznie w toku kontroli instancyjnej została ona utrzymana w mocy.

W konkluzji tej części wywodów stwierdzić zatem trzeba, że strona powodowa wykazała zaistnienie dwóch wskazanych wyżej przesłanek (wymienionych w punktach 2-3) warunkujących możliwość skorzystania przez nią z ochrony pauliańskiej, tj. dokonanie przez dłużnika czynności prawnych z pozwanym T. B. (1), wskutek których to czynności ten ostatni uzyskał korzyść majątkową.

Nie powiodła się natomiast stronie powodowej próba wykazania, iż dokonując czynności prawnej dłużnik J. S. (1) działał celem pokrzywdzenia wierzyciela. Na uwadze należy bowiem mieć, iż czynności tej dokonano w dniu 23 lipca 2009 r., zaś decyzja (zresztą wówczas nieostateczna) wydana została w dniu 19 listopada 2009 r. Toczące się wcześniej postępowanie kontrolne nie mogło przesądzać o świadomości dłużnika (J. S. (1)) istnienia wierzytelności, a tym bardziej jej wysokości. Celem tego postępowania była bowiem weryfikacja zeznania podatkowego J. S., a więc ocena jego zgodności z rzeczywistym stanem faktycznym. Stąd też nie sposób zarzucać wyżej wymienionemu, że podjęte w lipcu 2009 r. działania miały na celu pokrzywdzenie wierzyciela, skoro brak było obiektywnych przesłanek do uznania, że wierzytelność taka powstanie. Tym samym nie można zgodzić się ze stanowiskiem strony powodowej, która w przedstawionej argumentacji świadomość ciążących na J. S. (1) zobowiązań wiązała ze wszczęciem postępowania kontrolnego; zainicjowanie, czy też kontynuowanie tego rodzaju postępowania nie implikuje powstania zobowiązania po stronie podmiotu poddanego takiej weryfikacji. Skutek taki nastąpić może dopiero w wyniku wydania ewentualnej decyzji ustalającej określone zobowiązanie podmiotu poddanego kontroli, co w omawianej sprawie nastąpiło 4 miesiące po dokonaniu czynności, której uznania za bezskuteczną domaga się w niniejszym procesie strona pozwana.

Abstrahując od powyższego i przyjmując nawet, że dokonując w dniu 23 lipca 2009 r. przeniesienia na rzecz pozwanego T. B. (1) prawa własności swej nieruchomości J. S. (1) działał ze świadomością istnienia w stosunku do niego zobowiązań względem Skarbu Państwa, to z całą stanowczością stwierdzić należy, iż strona powodowa nie zdołała wykazać, że osoba trzecia (pozwany) wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela bądź też przy zachowaniu należytej staranności mogła się o tym dowiedzieć. W doktrynie dominuje stanowisko, że przesłanka ta wymaga wykazania złej wiary osoby trzeciej odnoszącej korzyść z zaskarżonej czynności prawnej. Użyte zaś w przepisie sformułowanie „osoba trzecia wiedziała” oznacza świadomość po jej stronie.

Zważyć nadto trzeba, iż wymaganą staranność od osoby trzeciej określa się przy uwzględnieniu okoliczności konkretnej sytuacji, w której ona działa, porównując jej zachowanie z zachowaniem podmiotu, który w danych okolicznościach postępowałby rozsądnie, zgodnie z zasadami współżycia społecznego i uczciwego obrotu.

W omawianej sprawie nie znalazło zastosowania domniemanie prawne wynikające z art. 527 § 3 kc, ułatwiające wykazanie wiedzy osoby trzeciej o działaniu dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, albowiem dotyczy ono wyłącznie sytuacji gdy osobą trzecią uzyskującą korzyść majątkową na skutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika jest osoba będąca w bliskim z nim stosunku. Wprawdzie ustawodawca nie określił jakiego rodzaju relacje przesądzają o pozostawaniu wskazanych podmiotów w bliskich stosunkach, ale przyjąć należy, iż stosunek bliskości wynika z powiązań rodzinnych, więzi uczuciowych, przyjacielskich, towarzyskich, czy też majątkowych. Zdaniem Sądu całokształt zebranego w sprawie materiału nie pozwala na określenie relacji łączących pozwanego i J. S. (1) mianem „bliskich, czy zażyłych”. Znajomość tych dwojga miała charakter koleżeński, znali się wprawdzie od 20 lat, ale powierzchownie- nie łączyła ich przyjaźń, wdzięczność, wspólne interesy, czy stałe kontakty handlowe. Stopień wzajemnych powiązań J. S. i T. B. w żaden sposób nie pozwala przyjąć, iż byli dla siebie nawzajem osobami bliskimi.

Strona powodowa nie tylko, że nie udowodniła by pozwany T. B. (1) miał świadomość pokrzywdzenia wierzyciela, ale i nie wskazała, na czym ewentualnie miałoby polegać (w jakich czynnościach przejawiać się) dochowanie przez niego należytej staranności w tym zakresie.

Zwrócić trzeba uwagę, iż pozwany od dłuższego czasu przebywa w USA, tam zamieszkuje. Jak już wcześniej wspominano, nie utrzymuje z J. S. (1) stałych, regularnych kontaktów zawodowych, czy towarzyskich. Oboje przyznali, że wprawdzie spotykają się w trakcie pobytów pozwanego w kraju, ale ma to miejsce zaledwie raz w roku. Niczym nadzwyczajnym nie jest zatem, że przy takim stopniu zażyłości nieznana była pozwanemu dokładna kondycja finansowa J. S. (1). Co więcej, J. S. (1) był postrzegany przez pozwanego jako przedsiębiorca prowadzący dobrze prosperującą działalność. Nie sposób też czynić pozwanemu zarzutu, że nie podjął żadnych działań ( notabene powód nie wskazuje jakich) celem powzięcia informacji o sytuacji materialnej J. S., jego ewentualnym zadłużeniu, bowiem brak było ku temu przesłanek. Przyjmując za prawidłowy tok rozumowania strony powodowej uznać należałoby, że zawarcie każdej transakcji winno być poprzedzone zebraniem przez kontrahenta wszechstronnych informacji ze wszelkich możliwych instytucji celem upewnienia się, czy druga strona umowy nie ma statusu dłużnika którejś z tych instytucji. Oczywistym jest, że taką argumentację uznać należy za chybioną. Żadne regulacje prawne nie przewidują takiego trybu (zwłaszcza jako obowiązkowego) pozyskiwania informacji o stanie majątkowym drugiej strony potencjalnej umowy. Pozwany nie był też zobligowany do innych działań wykraczających poza ramy zwykłej staranności. Zapoznanie się pozwanego z realną sytuacją finansową J. S. (1) możliwe byłoby w zasadzie jedynie w sytuacji skorzystania z usług biura detektywistycznego, do czego pozwany nie był w żadnej mierze zobowiązany.

W ocenie Sądu insynuowanie pozwanemu T. B. (1) jakoby dysponował wiedzą o istnieniu wierzytelności J. S. (1) wobec Skarbu Państwa jest pozbawione racjonalnych podstaw również i z tego względu, że w dacie sporządzania umowy pożyczki (tj.23.07.2009 r.) nie zapadła jeszcze żadna decyzja określające zobowiązania podatkowe J. S. (1) (decyzja taka została wydana dopiero w dniu 19.11.2009 r., a utrzymano ją w mocy decyzją z dnia 18.02.2010 r.), postępowanie kontrolne było w toku, a zatem skoro sam zainteresowany J. S. (1) nie wiedział o istnieniu zadłużenia, to bym bardziej nie można wiedzy takiej oczekiwać od osoby trzeciej jaką był pozwany. Dodać również trzeba, że strona powodowa nie udowodniła, by fakt zadłużenia J. S. (1) był okolicznością powszechnie znaną, a przez to wiedzę tą bez większych przeszkód mógł posiąść również i pozwany.

W orzecznictwie przyjęto, że w jeżeli skargą pauliańską została zaskarżona umowa sprzedaży nieruchomości, dla zachowania należytej staranności osoby trzeciej w rozumieniu art. 527 § 1 in fine kc wystarczy zapoznanie się tej osoby z treścią wpisów do księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości. Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy zauważyć wypada, iż również i w tym względzie nie sposób postawić pozwanemu zarzutu niedołożenia należytej staranności, albowiem przed sporządzeniem aktu notarialnego w dniu 23 lipca 2009 r. zapoznał się z treścią księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność T. B. (1), a której prawo własności przeniósł na niego, która to treść wskazywała na to, że nieruchomość ta wolna jest od wszelkich obciążeń i roszczeń osób trzecich, zaś dział III (dotyczący ograniczonych praw rzeczowych, (z wyjątkiem hipotek), ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości (z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek)) i IV (dotyczący hipotek) księgi wolny od wpisów.

Reasumując, podnoszona przez stronę powodową w toku postępowania argumentacja nie spełniła swej roli; nie zdołała ona wykazać ziszczenia się wszystkich przesłanek ochrony udzielanej w ramach skargi pauliańskiej.

Konsekwencją takiej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego było uznanie żądania strony powodowej udzielenia jej ochrony prawnej, o jaką zabiegała w niniejszym postępowaniu, za bezzasadne. W związku z powyższym powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu oparto o przepis art. 98 kpc statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Zgodnie z treścią w/w przepisu strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Przez koszty procesu należy rozumieć koszty zastępstwa procesowego i koszty sądowe, a więc opłaty sądowe oraz podlegające zwrotowi wydatki sądowe wymienione w art. 3-5 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 r. nr 167 poz. 1398 z późn. zm.) S. reprezentowanej przez adwokata należą się koszty zastępstwa procesowego w wysokości określonej rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

W związku z oddaleniem powództwa w całości stronę powodową uznać należy za przegrywającą proces, natomiast pozwanego T. B. (1) za wygrywającego proces w całości. W związku z powyższą regulacją w pkt II wyroku Sąd zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 7.217,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.. Rozstrzygnięcie to nastąpiło w oparciu o § 6 pkt 7 i § 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 roku, poz. 490, t.j.).