Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Tatarczyk (spr.)

Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędzia SR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa H. N.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Raciborzu

z dnia 13 października 2014 r., sygn. akt I C 711/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 600 (sześćset) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska SSO Tomasz Tatarczyk SSO Krystyna Hadryś

Sygn. akt III Ca 1993/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 13 października 2014 roku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 20 000 zł z tytułu zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 kwietnia 2014 roku, oddalił powództwo w pozostałej części, orzekł o kosztach procesu pozostawiając szczegółowe ich rozliczenie referendarzowi sądowemu. Sąd ustalił, że w dniu 19 maja 2008 roku w wypadku drogowym brat powódki D. B. doznał obrażeń ciała, w wyniku których zmarł. Pojazd sprawcy wypadku D. S. objęty był umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych; ochrony ubezpieczeniowej udzielał pozwany. W chwili śmierci brata powódka liczyła 34 lata. D. B. był najmłodszym z siedmiorga rodzeństwa powódki, osobą od niej młodszą o 15 lat. Mieszkał z rodzicami i rodzeństwem w B.. Powódka nie mieszkała już w domu rodzinnym, założyła własną rodzinę i rozpoczęła budowę domu w B.. D. B. i powódka byli bardzo zżyci, na co dzień się widywali, spędzali razem wszystkie święta i uroczystości rodzinne, często rozmawiali, brat odwiedzał powódkę, opiekował się jej córką. Był uczciwym i bardzo dobrym człowiekiem, zawsze chętnym do pomocy. Śmierć brata stanowiła dla powódki wielką tragedię i traumę. W tym samym wypadku zginęła matka powódki. Przez miesiąc po śmierci brata powódka nie mogła spać, chodziła na cmentarz i do kościoła. Codziennie odwiedza powódka grób brata i uczestniczy w mszach odprawianych w jego intencji. W dniu 12 marca 2014 roku powódka skierowała do pozwanego żądanie zapłaty zadośćuczynienia. Sąd wskazał przepisy art. 822 § 1 k.c. i 34 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych jako podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia z 19 maja 2008 roku. Wskazał, że w stanie prawnym obowiązującym w chwili zdarzenia żądanie zapłaty zadośćuczynienia za śmierć członka rodziny uzasadniał art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. Wskutek śmierci brata naruszone zostały dobra osobiste powódki w postaci więzi rodzinnych. Uwzględniając silną więź emocjonalną łączącą powódkę z najmłodszym bratem, który był jej przyjacielem i wspierał jej rodzinę, rozmiar i intensywność cierpień powódki związanych ze śmiercią brata, doszedł Sąd do wniosku, że adekwatne zadośćuczynienie wyrażać będzie kwota 20.000 zł. O odsetkach orzekł w oparciu o art. 481 i 817 k.c.

W apelacji pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnie art. 448 w związku z art. 24 k.c. polegającą na nieodpowiedniej ocenie przyjętych kryteriów ustalenia wysokości zadośćuczynienia w odniesieniu do ustalonej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, w rezultacie uznanie, że kwota 20.000 zł jest odpowiednia do zakresu doznanej przez powódkę krzywdy, podczas gdy jej rozmiar, istota oraz intensywność więzi łączących powódkę ze zmarłym bratem, wpływ śmierci brata na życie powódki przemawiają za ustaleniem, iż kwota 10 000 zł w pełni wyczerpuje swój kompensacyjny charakter, naruszenie art. 481 § 1 w związku z art. 448 k.c. przez ustalenie, iż pozwany opóźniał się w wypłacie świadczenia, pomimo iż sąd dokonał oceny krzywdy i cierpień powódki wywołanych śmiercią brata ustalając odpowiednią sumę zadośćuczynienia według realiów gospodarczych i wartości pieniądza oraz stosunków gospodarczych panujących w społeczeństwie w dniu wydania wyroku, sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób dowolny i niewszechstronny bowiem z pominięciem udowodnionej okoliczności, iż na stan psychiczny powódki i jej negatywne odczucia emocjonalne ma wpływ nie tylko utrata brata lecz również matki, która poniosła śmierć w tym samym wypadku komunikacyjnym, naruszenie art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, iż powódka udowodniła swoje roszczenie co do wysokości. W oparciu o te zarzuty skarżący domagał się zmiany wyroku przez oddalenie powództwo ponad kwotę 10 000 zł oraz zasądzenia od powódki zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i obciążenie pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Trafnie wskazał Sąd Rejonowy, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008r., czyli przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c., dodanie tego przepisu doprowadziło jedynie do zmiany w sposobie realizacji roszczenia o zadośćuczynienie.

Podstawę odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń stanowi art. 34 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Nie zachodzi zarzucane w apelacji naruszenie prawa materialnego ani procesowego oraz sprzeczność ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

W świetle ustaleń Sądu Rejonowego co do silnych więzi powódki z bratem, wspaniałych relacji między nimi, wsparcia, na jakie w każdym aspekcie życia codziennego mogła liczyć powódka ze strony brata, zasądzonego zadośćuczynienia nie można uznać, jak utrzymuje skarżący, za wygórowane. Wskutek śmierci brata powódki jej dobro osobiste, którym jest więź rodzinna zostało naruszone w sposób nieodwracalny. Gdyby nie wypadek, w następstwie którego śmierć poniósł najmłodszy brat powódki mogłaby powódka, wszak osoba młoda, przez wiele lat cieszyć się obecnością brata, zażyłością stosunków, jakie ich łączyły, wsparciem z jego strony na co dzień. Rozmiar doznanej przez powódkę w następstwie śmierci brata krzywdy niewątpliwie uzasadniał uwzględnienie powództwa o zadośćuczynienie w kwocie określonej przez Sąd Rejonowy.

Wysokość zadośćuczynienia zależała od stopnia naruszenia dobra osobistego powódki, rozmiaru doznanej przez nią krzywdy w rezultacie zerwania jej więzi z bratem. Sąd Rejonowy dostatecznie wyjaśnił w motywach wyroku, że zadośćuczynienia wymaga krzywda doznana przez powódkę wskutek śmierci jej brata, zerwania silnych więzi pomiędzy rodzeństwem. Niesłusznie twierdzi skarżący, że zapłata zasądzonej przez ten Sąd kwoty oznaczać będzie zadośćuczynienie za krzywdę, jakiej powódka doznała również wskutek śmierci matki, poszkodowanej w tym samym, co jej brat, wypadku.

O przyznanie zadośćuczynienia zwróciła się powódka do pozwanego pismem z 12 marca 2014 roku. Istniały już wówczas podstawy do przyznania powódce zadośćuczynienia w kwocie zasądzonej w zaskarżonym wyroku. Stwierdzić wobec tego należało, że wraz z upływem biegnącego od dnia wezwania do zapłaty 30-dniowego terminu, o którym mowa w art. 14 ust. 1 powołanej ustawy z 22 maja 2003 roku pozwany opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, co uzasadniało zasądzenie odsetek ustawowych stosownie do art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z żądaniem pozwu, począwszy od dnia 18 kwietnia 2014 roku.

Z przytoczonych względów orzeczono jak w sentencji wyroku na podstawie art. 385 k.p.c., o kosztach postępowania odwoławczego – po myśli art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 k.p.c.; pozwany jako strona przegrywająca obowiązany jest zwrócić powódce, na jej żądanie, koszty zastępstwa prawnego w tym postępowaniu.

SSR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska SSO Tomasz Tatarczyk SSO Krystyna Hadryś