Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Danuta Pacześniowska

Sędzia SO Anna Hajda (spr.)

Sędzia SR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska

Protokolant Monika Piasecka

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa B. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 1 grudnia 2014 r., sygn. akt I C 398/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SR (del.) Maryla Majewska SSO Danuta Pacześniowska SSO Anna Hajda

– Lewandowska

UZASADNIENIE

B. G. wniosła o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 5.268,68 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty. Wniosła także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu podniesiono, iż w dniu 16 grudnia 2013 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został samochód marki F. (...), będący własnością powódki. Sprawca wypadku był ubezpieczony z tytułu OC u pozwanej. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwana rozliczyła szkodę w pojeździe powódki metodą szkody całkowitej, przyznając z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 1.200 zł, które stanowiło różnicę pomiędzy wartością rynkową pojazdu, a ceną sprzedaży pozostałości pojazdu osobie trzeciej. Po sporządzeniu prywatnej opinii powódka ponownie zwróciła się do pozwanej z żądaniem wypłaty odszkodowania, jednakże ta uznała je za niezasadne.

W odpowiedzi na pozew ubezpieczyciel domagał się jego oddalenia w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych. Potwierdził, iż zajmował się likwidacją szkody w pojeździe marki F. (...) należącym do powódki, wypłacając z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 1.220 zł (kwotę wyliczono w ramach tzw. likwidacji szkody całkowitej).

W piśmie z dnia 29.9.2014 roku powódka podniosła, iż przyznane odszkodowanie wypłacone na rzecz serwisu naprawczego nastąpiło bez upoważnienia z jej strony. Nadto podkreśliła, iż wartość kosztów naprawy wyceniona przez biegłego sądowego wynosi 5.700 zł, a zatem stanowi kwotę wyższą niż wartość jego naprawy wyliczoną przez E. C..

Na rozprawie w dniu 26 listopada 2014 roku powódka wskazała, iż do chwili obecnej porusza się uszkodzonym pojazdem, który nie został naprawiony.

Wyrokiem z dnia 1 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.680 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 17.01.2014 roku, w pozostałym zakresie powództwo oddalił oraz orzekł o kosztach postępowania.

Podstawą tej treści rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy.

W dniu 16 grudnia 2013 roku doszło do wypadku, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...) o nr rej. (...), należący do powódki. Samochód sprawcy wypadku był ubezpieczony z tytułu OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

W dniu 17 grudnia 2013 roku poszkodowana zgłosiła szkodę pozwanej. W tej samej dacie powódka zleciła E. C. prowadzącemu warsztat samochodowy naprawę samochodu, upoważniając go jednocześnie do załatwienia wszelkich formalności i odbioru należnego odszkodowania. Zaznaczyła, że upoważnienie to dotyczy również rozliczenia szkody całkowitej. Zgodnie z kalkulacją sporządzoną przez E. C. naprawa samochodu powódki wyniosłaby 5.268,68 zł.

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego w dniu 7.1.2014 r. ubezpieczyciel przyznał odszkodowanie w wysokości 1.220 zł, stanowiące równicę pomiędzy wartością pojazdu przed zdarzeniem (5.400 zł), a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym (4.180 zł). Dodał, że złożono ofertę zakupu pojazdu w stanie uszkodzonym po cenie 3.800 zł. Szkoda została uznana za całkowitą, gdyż koszt naprawy samochodu przewyższał jego wartość rynkową sprzed kolizji. Stąd naprawa jest nieopłacalna. Odszkodowanie zostało przekazane na rachunek E. C..

Powódka pismem z dnia 14.1.2014 r. złożyła odwołanie od decyzji.

W oparciu o pisemną opinię biegłego sądowego ustalił Sąd Rejonowy, że wartość pojazdu przed szkodą z dnia 16 grudnia 2013 roku wynosiła 5.700 zł. Koszt naprawy pojazdu przy uwzględnieniu cen nowych części i średnich stawek za roboczogodzinę w grudniu 2013 roku wyniósłby 8.639,88 zł. Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym wynosi 1.800 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym zważył Sąd Rejonowy, że powództwo jest uzasadnione w części, wskazując że w postępowaniu nie była kwestionowana odpowiedzialność pozwanego, a spór koncentrował się wokół wysokości należnego odszkodowania.

Wskazał Sąd Rejonowy, że zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W orzecznictwie przyjęty został kompensacyjny charakter odpowiedzialności odszkodowawczej. Oznacza to, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 lutego 2003r., V CKN 1668/00, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00). Odszkodowanie powinno ściśle odpowiadać rozmiarom wyrządzonej szkody. Nie może być wyższe ani niższe od szkody poniesionej przez poszkodowanego.

Suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być wyższa od poniesionej szkody (art. 824 ¹ § 1 k.c.). Na tym tle zachodzi potrzeba oceny, czy koszt restytucji jest dla zobowiązanego nadmierny (art. 363 § 1 zdanie drugie k.c.). Przyjmuje się, że nieopłacalność naprawy, będąca przesłanką wystąpienia tzw. szkody całkowitej, ma miejsce wówczas, gdy jej koszt przekracza wartość pojazdu sprzed wypadku. Stan majątku poszkodowanego, niezakłócony zdarzeniem ubezpieczeniowym, wyznacza bowiem rozmiar należnego odszkodowania.

Zgodnie z opinią biegłego sądowego, niekwestionowaną przez żadną ze stron, koszt naprawy samochodu osobowego marki F. (...) o nr rej. (...) 8.639,88 zł według cen rynkowych z grudnia 2013 roku. Wartość pojazdu przed szkodą z dnia 16 grudnia 2013 roku wynosiła 5.700 zł.

Ubezpieczyciel przyznał, i zasadnie przekazał na konto osoby upoważnionej przez B. G. do odbioru odszkodowania, sumę 1.220 złotych. Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym, pozostającego we władaniu powódki, wynosi 1.800 zł. Stąd różnica pomiędzy majątkiem B. G. sprzed wypadku (cena pojazdu wynosiła wówczas 5.700 zł) a po tym zdarzeniu, daje kwotę 2.680 zł (5.700 zł - 1.220 zł - 1.800 zł). Ta suma winna być dodatkowo wypłacona przez ubezpieczyciela stronie powodowej z tytułu szkody w samochodzie.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 kc w związku z art. 14 ustawy z dnia 22.5.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych i art. 817 § 1 kc, będąc ograniczonym żądaniem pozwu. Ubezpieczyciel jest zobowiązany spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od dnia zawiadomienia o wypadku.

Roszczenie przewyższające zasądzoną kwotę zostało oddalone jako niezasadne.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 kpc, stosunkowo je rozdzielając. Nierozliczone pozostały wydatki w kwocie 745,01 złotych, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa. Według wskazanego powyżej stosunkowego rozdzielenia kosztów nakazano pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach od powódki kwotę 372,50 zł, zaś od pozwanego kwotę 372,51 zł.

Z wyżej wskazanym orzeczeniem nie zgodziła się powódka wywodząc apelację i zaskarżając wyrok w części obejmującej pkt 2 tj w zakresie oddalonego powództwa oraz w części obejmującej orzeczenie o kosztach procesu. Skarżąca zarzuciła : - naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, a to art. 233 § 1 kpc przez dowolną i wybiorczą ocenę zebranego w toku sprawy materiału dowodowego, przejawiająca się w pominięciu faktu, iż dołączona przez powódkę do akt sprawy wycena kosztów naprawy jej pojazdu została wykonana przez podmiot wskazany powódce przez samego pozwanego, a jej ustalenia co do zasady potwierdzone w opinii biegłego B., który to wskazał przyczyny przyjęcia w pierwotnej wycenie niższych kosztów naprawy; - naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, a to art. 233 § 1 kpc przez dowolną i wybiorczą ocenę zebranego w toku sprawy materiału dowodowego, polegającą na przyjęciu iż powódka upoważniła E. C. do odbioru odszkodowania z tytułu rozliczenia szkody całkowitej, podczas gdy powódka takiego upoważnienia nie udzieliła, co skutkowało oddaleniem powództwa w zakresie kwoty 1.220,00 złotych; - błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż rozliczenie szkody w pojeździe powódki jako szkody częściowej i wypłata odszkodowania w kwocie 5.268,68 złotych jest racjonalnie uzasadnione, co w konsekwencji doprowadziło do częściowego oddalenia powództwa, podczas gdy wartość pojazdu przed wypadkiem wynosiła 5.700,00 złotych, a zatem była wyższa niż koszty niezbędne aktualnie do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca domagała się zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie : - pkt 2 poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 2.588,68 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty; - pkt 3 poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania w łącznej wysokości 1.885,92 złote; - pkt 4 poprzez obciążenie wydatkami w łącznej wysokości 745,01 złote wyłącznie pozwanego. Równocześnie skarżąca domagała się zasądzenia na swoja rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w postępowaniu odwoławczym.

W piśmie procesowym z dnia 2 marca 2015 roku strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji i obciążenie skarżącej kosztami postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej nie mogła odnieść spodziewanego skutku wobec trafności zaskarżonego orzeczenia. Wbrew zarzutom apelacji Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził w sprawie postępowanie dowodowe, wskazał fakty, które uznał za udowodnione oraz dowody, na których się oparł. Z tak przeprowadzonego postępowania dowodowego wyprowadził Sąd I instancji słuszne wnioski, prawidłowo także zastosował przepisy prawa.

Zarzut naruszenia dyspozycji art. 233 § 1 kpc nie mógł doprowadzić do korekty zaskarżonego orzeczenia. W pierwszej kolejności, odnosząc się do zarzutu apelacji dotyczącego trafności poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych, wskazania wymaga, że Sąd odwoławczy ma ograniczone możliwości ingerencji w ustalenia faktyczne poczynione przez sąd pierwszej instancji. Ewentualna zmiana tychże ustaleń może być dokonywana zupełnie wyjątkowo, w razie jednoznacznej wymowy materiału dowodowego oraz oczywistej błędności oceny tegoż materiału. Jeżeli z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności rozpoznawanej sprawy nie sposób przypisać Sądowi Rejonowemu uchybień wskazanych powyżej, które uprawniałyby do ingerencji w treść poczynionych przez ten Sąd ustaleń faktycznych. Wszystkie okoliczności zostały przez Sąd Rejonowy ustalone w oparciu o powołane w pisemnych motywach orzeczenia prawidłowo przeprowadzone dowody, nadto nie dopuścił się Sąd Rejonowy ani uchybień logicznych w formułowaniu wniosków wynikających z postępowania dowodowego ani też odstępstw od zasad doświadczenia życiowego. Zarzuty zawarte w apelacji stanowią jedynie swoistą polemikę z prawidłowymi wywodami Sądu I instancji. Zatem, Sąd Okręgowy w pełnym zakresie podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, oraz motywy, którymi kierował się Sąd Rejonowy ustalając stan faktyczny i przyjmuje je za swoje. Podkreślenia wymaga, że osią niniejszego sporu były okoliczności dotyczące wartości pojazdu powódki przed wypadkiem drogowym, kosztu naprawy pojazdu i wartości pozostałości. Powyższe okoliczności zostały ustalone w oparciu o pisemną opinię ustanowionego w sprawie biegłego w osobie M. B.. Z treści opinii jednoznacznie wynika, że koszt naprawy pojazdu znacząco przewyższa jego wartość przed wypadkiem. Żadna ze stron postępowania – w tym skarżąca – nie zakwestionowała wyżej wskazanej opinii biegłego. W trakcie całego postępowania powódka nie wykazywała by np. użycie do naprawy pojazdu nowych części spowodowało wzrost wartości tego pojazdu w stosunku do jego wartości przed wypadkiem. Zatem nie sposób przyjąć za skarżącą, że Sąd Rejonowy wadliwie ustalił koszt przywrócenia pojazdu do jego stanu sprzed wypadku. Dla porządku wskazać także należy, że treść opinii biegłego, prezentowany poziom merytoryczny oraz stopień stanowczości w formułowaniu wniosków nie pozwalają na przedsiębranie przez Sąd z urzędu czynności mających na celu ewentualne wyjaśnianie wątpliwych okoliczności. Zatem – w oparciu o wnioski płynące z przywołanej powyżej opinii biegłego trafnie Sąd Rejonowy uznał, że – stosownie do dyspozycji art. 363 § 1 zd. 2 kc naprawienie szkody winno nastąpić poprzez wypłatę stosownego odszkodowania pieniężnego. Wysokość należnego powódce odszkodowania została prawidłowo wyliczona przez Sąd Rejonowy jako różnica pomiędzy wartością pojazdu przed wypadkiem, a jego wartością po wypadku i kwotą wypłaconego w trybie przedprocesowym odszkodowania.

Trafnie także – zdaniem Sądu Okręgowego – ocenił Sąd Rejonowy zakres pełnomocnictwa udzielonego przez powódkę E. C.. Z treści tego dokumentu ( k. 12) nie wynikają żadne ograniczenia dotyczące wypłaty odszkodowania, wręcz przeciwnie jednoznacznie w nim wskazano, że E. C. upoważniony został do załatwiania wszelkich formalności oraz odbioru odszkodowania, że wskazaniem numeru konta, na które należy wpłacić przyznane odszkodowanie. Zatem pozwany wypłacając przyznaną kwotę z tytułu odszkodowania należnego powódce na wskazane konto, spełnił w tym zakresie swoje zobowiązanie w stosunku do powódki. Także zatem i ten zarzut apelacji nie mógł spowodować zmiany zaskarżonego orzeczenia. Konsekwencją wyżej wskazanej oceny zaskarżonego orzeczenia jest także aprobata stanowiska Sąd Rejonowego w przedmiocie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, przy zastosowaniu dyspozycji art. 100 kpc.

Reasumując powyższe apelacja, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw, podlegała oddaleniu na zasadzie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 98 kpc i § 6 pkt 3 w zw. z § 12 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu i art. 83 pkt 2 w zw z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

SSR(del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Danuta Pacześniowska SSO Anna Hajda