Pełny tekst orzeczenia

474/5/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 8 lipca 2014 r.
Sygn. akt Ts 17/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Leon Kieres,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej M.J. w sprawie zgodności:
art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) z art. 45 ust. 1, art. 79 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 21 stycznia (data nadania), sporządzonej przez pełnomocnika z urzędu, M.J. (dalej: skarżący), zakwestionował zgodność z Konstytucją art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zaskarżonemu przepisowi ustawy o TK skarżący zarzucił, że „w zakresie zwrotu »gdy wniosek jest oczywiście bezzasadny«, w jakim uprawnia do wydania postanowienia merytorycznego w przedmiocie odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu w składzie jednoosobowym”, jest niezgodny z art. 45 ust. 1, art. 79 i art. 2 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Skarżący wystąpił ze skargą konstytucyjną do Trybunału przeciwko art. 1262 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), któremu zarzucił niezgodność z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 176 Konstytucji. Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2013 r. (Ts 246/11, OTK ZU nr 3/B/2013, poz. 237) Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. W uzasadnieniu tego orzeczenia Trybunał stwierdził, że w zakresie stawianych zarzutów zakwestionowany przepis nie był podstawą ostatecznego orzeczenia o prawach i wolnościach skarżącego. Ponadto Trybunał ustalił, że skarżący nie wskazał sposobu naruszenia wolności i praw konstytucyjnych, a część zarzutów odnosiła się do kwestii zastosowania art. 1262 § 1 k.p.c. w jego sprawie. Zażalenie skarżącego na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze nie zostało uwzględnione (postanowienie z dnia 13 maja 2013 r., Ts 246/11, OTK ZU nr 3/B/2013, poz. 238).
Uzasadniając zarzuty analizowanej skargi konstytucyjnej skarżący lakonicznie wyjaśnił, że orzeczenie wydane przez Trybunał prowadzi do naruszenia jego praw do zbadania skargi przez kolegialny skład Trybunału Konstytucyjnego. Skarżący uznał to również za pozbawienie go prawa do sądu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach, prawach lub obowiązkach określonych w Konstytucji. Warunkiem skorzystania ze skargi konstytucyjnej jest uczynienie jej przedmiotem tego przepisu, który był podstawą prawną ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, wydanego w sprawie skarżącego, a jednocześnie doprowadził do naruszenia wskazanych w skardze konstytucyjnej praw lub wolności. Obowiązkiem skarżącego, wynikającym z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, jest przy tym wskazanie w jaki sposób zakwestionowane unormowanie naruszyło przysługujące mu konstytucyjne prawa lub wolności. Prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku nabiera szczególnego znaczenia w związku z zasadą wyrażoną w art. 66 ustawy o TK. Zgodnie z nią Trybunał – orzekając – jest związany granicami skargi konstytucyjnej. Oznacza to, że formułując zarzut niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów skarżący określa – w sposób wiążący dla Trybunału – podstawę skargi, a więc unormowania Konstytucji, które mają stanowić wzorzec kontroli przepisów zaskarżonych w skardze konstytucyjnej. Wskazując określone prawa lub wolności skarżący powinien przedstawić szczegółowe argumenty, uprawdopodobniające tezę o niezgodności przedmiotu skargi z przepisami Konstytucji, które prawa te statuują.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego w analizowanej sprawie wskazana wyżej przesłanka skargi konstytucyjnej nie została spełniona. Skarżący określił podstawę skargi, odwołując się do art. 45 ust. 1, art. 79 i art. 2 Konstytucji.
W odniesieniu do pierwszego ze wskazanych wyżej wzorców Trybunał stwierdza, że skarżący nie sprecyzował, który element prawa statuowanego w art. 45 ust. 1 Konstytucji został naruszony przez art. 36 ust. 3 ustawy o TK i wyrażoną w nim kompetencję sędziego Trybunału do wydania postanowienia o odmowie nadania skardze dalszego biegu.
Skarżący kwestionuje dopuszczalność odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej na podstawie jednej z przesłanek określonej w art. 36 ust. 3 ustawy o TK, nie uwzględnia jednak przy tym treści stosownych przepisów Konstytucji dotyczących zarówno samej instytucji skargi konstytucyjnej, jak i formy regulacji prawnej postępowania prowadzonego przed Trybunałem. Tymczasem to właśnie z unormowań Konstytucji wynika jednoznaczne upoważnienie ustawodawcy do określenia zasad korzystania ze skargi konstytucyjnej (art. 79 ust. 1 Konstytucji) i trybu postępowania przed Trybunałem (art. 197 Konstytucji).
Niezależnie od tego stwierdzić trzeba, że zarzut skarżącego nie koresponduje z treścią orzeczeń wydanych w sprawie, w związku z którą skarżący wniósł rozpatrywaną skargę konstytucyjną. Wynika z nich jednoznacznie, że przyczyną odmowy nadania dalszego biegu skardze skierowanej przeciwko unormowaniom k.p.c. nie była bynajmniej oczywista bezzasadność zarzutów, lecz niedopełnienie przez skarżącego wymogów formalno-konstrukcyjnych skargi (brak orzeczenia wydanego na podstawie kwestionowanego przepisu i niewskazanie sposobu naruszenia wolności i praw).
Odnośnie do zarzutu podjęcia odmownego postanowienia przez niewłaściwy skład Trybunału należy ponownie stwierdzić, że zgodnie z wolą ustrojodawcy (który w art. 79 ust. 1 Konstytucji postanowił, iż skargę można wnieść na zasadach określonych w ustawie) kwestię składu Trybunału rozpoznającego skargę na etapie wstępnej kontroli reguluje art. 36 ust. 1 w zw. z art. 49 oraz art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o TK, a także § 16 ust. 1 oraz § 19 ust. 1 Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego (uchwała Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 października 2006 r. w sprawie Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego, M. P. Nr 72, poz. 720), wydanego na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 16 ust. 1 oraz art. 40 ustawy o TK. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w zw. z art. 49 ustawy o TK (oraz w myśl § 16 ust. 1 regulaminu) skargę konstytucyjną, z uwzględnieniem kolejności jej wpływu, Prezes Trybunału kieruje do wyznaczonego sędziego Trybunału w celu jej wstępnego rozpoznania.

Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 i art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze dalszego biegu.