Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Aleksandra Babilon-Domagała

Sędziowie: SO Wojciech Arczyński

SO Tomasz Nowak (spr.)

Protokolant: st.sekr.sądowy Dorota Ziółkowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Andrzeja Kędziory

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2013 roku

sprawy D. M.

oskarżonego o przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. i art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Starachowicach

z dnia 14 stycznia 2013 roku sygn. akt II K 1273/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. Ś. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonego z urzędu
w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym.

IX Ka 474/13

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Starachowicach oskarżył:

1.  D. M.

2.  S. D. o to, że:

w nocy 15 na 16 września 1012 roku w S. działając wspólnie
i w porozumieniu dokonali kradzieży portfela z pieniędzmi w kwocie 70 złotych, telefonu komórkowego marki N. wartości 40 złotych, karty bankomatowej banku (...), dowodu osobistego, zaświadczenia o numerze NIP, plecaka koloru czarno – czerwonego z kamizelka odblaskową wartości 30 złotych na szkodę Z. W., stosując wobec wymienionego przemoc w postaci przewrócenia na ziemię, uderzania i kopania po całym ciele powodując obrażenia w postaci ogólnego potłuczenia ciała, zwłaszcza twarzy i głowy, które naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów jego ciała na czas trwający nie dłużej niż siedem dni, przy czym pokrzywdzony był narażony na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutków określonych w art. 156 § 1 kk lub 157 § 1 kk, tj. o przestępstwo z art. 280 § 1 kk i art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Sąd Rejonowy w Starachowicach wyrokiem z dnia 14 stycznia 2013 roku w sprawie II K 1273/12 orzekł, co następuje:

1.  D. M. uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia tj. dokonania występku z art. 280 § 1 kk
i art. 158 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie
art. 280 § 1 kk w związku z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej D. M. kary pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 04 października 2012 roku do 14 stycznia 2013 roku ustalając, że jeden dzień kary pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi rzeczywistego pozbawienia wolności;

3.  S. D. uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia z tym, że z jego opisu wyeliminował zapis „telefonu komórkowego marki N. wartości 40 złotych”, tj. dokonania występku z art. 280 § 1 kk i art. 158 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 280 § 1 kk w związku z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności;

4.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej
w punkcie 3 S. D. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił ustalając okres próby na 5 lat;

5.  na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej S. D. kary pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 05 października 2012 roku do 14 stycznia 2013 roku ustalając, że jeden dzień kary pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi rzeczywistego pozbawienia wolności;

6.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. Ś. kwotę 885,60 złotych tytułem pomocy prawnej udzielonej z urzędu D. M.;

7.  zwolnił D. M. i S. D. od kosztów sądowych którymi obciążył Skarb Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości w części dotyczącej oskarżonego D. M. jego obrońca zarzucając:

1.  mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazę przepisów postępowania, tj. art. 2 § 2, art. 4, 5 § 2, art. 7 i art. 366 § 1 kpk poprzez nieobiektywne i przekraczające swobodną ocenę dowodów przyjęcie, że oskarżony D. M. dopuścił się zarzucanego czynu, podczas gdy prawidłowa ocena całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego nie daje takich podstaw;

2.  mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tego wyroku, a polegający na przyjęciu, że oskarżony popełnił przestępstwo zarzucane mu aktem oskarżenia, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy i prawidłowy ustalony stan faktyczny przeczą temu wnioskowi.

Ponadto, na wypadek gdyby sąd okręgowy nie podzielił powyższych zarzutów dodatkowo na podstawie art. 427 § 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 4 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność kary w sensie jej nadmiernej surowości, wymierzonej oskarżonemu za przypisane mu przestępstwo, polegającą na orzeczeniu wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności w wymiarze dwóch lat, co w stosunku do okoliczności łagodzących występujących po stronie oskarżonego, w szczególności jego młodego wieku i faktu, że pokrzywdzony nie rości żadnych pretensji do niego, sprawia, że tak orzeczona kara stanowi zbytnią dolegliwość dla sprawcy.

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego D. M. od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie
w stosunku do oskarżonego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący pięć lat oraz oddanie oskarżonego pod dozór kuratora sądowego w okresie próby, ewentualnie
o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Starachowicach, nadto wniósł o zwolnienie oskarżonego od kosztów sądowych za II instancję oraz przyznanie na rzecz adw. R. Ś. wynagrodzenia za obronę oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew wywodom skarżącego Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i zgromadził niezbędne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy dowody, które poddał gruntownej analizie w pisemnych motywach wyroku. Sąd ten wskazał, którym dowodom dał wiarę i dlaczego, a którym i z jakich przyczyn cech wiarygodności odmówił.

Podkreślić należy, iż Sąd Rejonowy dokonał analizy dowodów we wzajemnym powiązaniu ze sobą. Słusznie sąd I instancji oparł się w niniejszej sprawie na dowodach w postaci: częściowo zeznań świadka Z. W., na zeznaniach świadków: P. B., K. Ł., M. C., częściowo wyjaśnień oskarżonego S. D., częściowo wyjaśnień oskarżonego D. M. oraz w postaci protokołu oględzin miejsca rozboju, oględzin zdjęcia z monitoringu, protokołu przeszukania pomieszczeń, protokołu zatrzymania rzeczy i oględzin telefonu, danych od operatorów telefonicznych, który to materiał dowodowy właściwie Sąd Rejonowy uznał za stanowczy, zbieżny ze sobą i tworzący jednolitą, wzajemnie ze sobą korespondującą całość, który w sposób jednoznaczny wskazuje, iż także oskarżony D. M. dopuścił się zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu.

Przy tak stanowczym, logicznym i spójnym ze sobą materiale dowodowym podzielić należy jako właściwe stanowisko Sądu Rejonowego przypisujące oskarżonemu D. M. winę odnośnie czynu opisanego w zaskarżonym wyroku i słusznie sąd ten odmówił wiary sprzecznym z wiarygodnym materiałem dowodowym – wskazanym przez sąd I instancji w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku – wyjaśnieniom oskarżonego M., które również w ocenie Sądu Okręgowego należy uznać za gołosłowne, wykrętne i stanowiące jedynie linię obrony oskarżonego – zmierzającego za wszelką cenę do uniknięcia odpowiedzialności karnej w niniejszej sprawie i to w sposób niezbyt konsekwentny – gdy chodzi o podawany przez oskarżonego sposób wejścia w posiadanie telefonu zabranego w czasie rozboju pokrzywdzonemu Z. W. (tzn. czy znalazł czy dostał od oskarżonego D. ?).

W tej sytuacji – zdaniem Sądu Okręgowego – jako absolutnie chybione należy uznać obydwa zasadnicze zarzuty apelacyjne skarżącego, tj. zarówno zarzut mającej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art. 2 § 2 kpk, art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk,
art. 366 § 1 kpk poprzez nieobiektywne i przekraczające swobodną ocenę dowodów przyjęcie, że oskarżony D. M. dopuścił się zarzucanego czynu, podczas gdy – zdaniem autora apelacji – prawidłowa ocena zebranego materiału dowodowego nie daje takich podstaw oraz zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający mieć wpływ na treść wyroku, a polegający na przyjęciu, że oskarżony popełnił przestępstwo zarzucane mu w akcie oskarżenia, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy – zdaniem skarżącego – i prawidłowo ustalony stan faktyczny przeczą takiemu wnioskowi.

Zdaniem Sądu Okręgowego apelacja skarżącego stanowi jedynie gołosłowną i nieprzekonywującą polemikę z prawidłowymi ustaleniami i wywodami sądu I instancji i nie zawiera żadnego argumentu, który byłby w stanie skutecznie podważyć trafność zaskarżonego rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, a ponadto opiera się ona na wyjątkowo tendencyjnej, nieobiektywnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Tymczasem – w ocenie sądu odwoławczego – ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji w sposób jednoznaczny wynikają z dokonanej przez tenże sąd prawidłowej oceny dowodów, która nie przekracza w żadnym stopniu granic swobodnego uznania sędziowskiego zakreślonych treścią art. 7 kpk, a jest ona wszechstronna, logiczna i zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, jak również uwzględnia – wbrew odmiennemu stanowisku skarżącego – okoliczności przemawiające zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, przy czym nie zachodziła nawet konieczność rozstrzygnięcia nie dających usunąć się wątpliwości, bowiem w ocenie Sądu Okręgowego takowe wątpliwości nie zachodziły w niniejszej sprawie, a autor apelacji mimo podniesienia zarzutu obrazy art. 5 § 2 kpk nie wskazuje jakie konkretne wątpliwości zachodzące
w niniejszej sprawie zostały rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonego, podobnie jak i nie wskazuje jakie okoliczności istotne w sprawie nie zostały wyjaśnione formułując zarzut obrazy art. 366 § 1 kpk, czyniąc tym samym wskazane ostatnio zarzuty zupełnie chybionymi i gołosłownymi.

Ponadto sąd odwoławczy zwraca uwagę, iż podstawą zaskarżonego wyroku był całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie, o czym przekonuje treść pisemnych motywów, które zostały sporządzone w sposób zgodny z wymogami art. 424 kpk.

Zdaniem Sądu Okręgowego podzielić należy w całości jako trafne, rzeczowe i przekonywujące ustalenia i rozważania sądu rejonowego zaprezentowane w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (patrz k. 375 – 388), których nie ma potrzeby w tym miejscu przypominać ani powtarzać.

Odnosząc się bliżej do wyżej wskazanych zarzutów apelacyjnych skarżącego należy jedynie w ocenie sądu odwoławczego zwrócić szczególną uwagę na najistotniejsze kwestie.

Otóż w szczególności – wbrew odmiennemu stanowisku skarżącego – ma absolutnie rację sąd I instancji słusznie podnosząc, iż wyjaśnienia oskarżonego D. M. w części w której zaprzecza on swemu udziałowi w przestępstwie rozboju na szkodę Z. W. nie zasługują na wiarę, skoro są one nielogiczne, niespójne, a przede wszystkim pozostają w rażącej sprzeczności z wiarygodnym materiałem dowodowym zebranym w niniejszej sprawie, a w szczególności z treścią zeznań pokrzywdzonego świadka Z. W. oraz z treścią wyjaśnień współsprawcy czynu – oskarżonego S. D..

Słusznie podnosi Sąd Rejonowy, iż wprawdzie z treści zeznań pokrzywdzonego nie wynika aby rozpoznał on sprawców rozboju na jego osobie – co zdaniem sądu odwoławczego – nie może specjalnie dziwić, skoro do protokołu okazania oskarżonego D. M. (k. 15 – 16) świadek ten stwierdził, iż sprawców widział „przez chwilę” i nie zapamiętał ich na tyle, aby rozpoznać te osoby.

Z drugiej strony świadek W. dość dokładnie opisał przebieg zdarzenia, sposób pobicia i zaboru przedmiotów stanowiących jego własność oraz zachowania obu sprawców.

Ma także rację sąd I instancji trafnie podnosząc, iż brak rozpoznania sprawców przez pokrzywdzonego oraz pewne nieścisłości w jego relacji co do szczegółów zdarzenia w związku z dynamicznym jego przebiegiem, stanem nietrzeźwości pokrzywdzonego, czy też późną porą zdarzenia, absolutnie nie może podważać wiarygodności zeznań świadka Z. W. oraz ich znaczenia dowodowego, a wręcz przeciwnie. Wprawdzie świadek Z. W. w toku niniejszego postępowania nie zdołał rozpoznać twarzy napastników, niemniej jednak ponad wszelką wątpliwość widział ich wcześniej jako tych, którzy przebywali pod sklepem w którym robił zakupy. Z kolei z samych wyjaśnień oskarżonych D. M. i S. D. równie kategorycznie wynika, że po obejrzeniu przez nich zdjęcia z zapisu monitoringu (k. 6) rozpoznali się obaj na tymże zdjęciu, przy czym D. M. jako osoba siedząca na murku przy sklepie, zaś S. D. jako osoba stojąca. Nadto mając na uwadze, ostatecznie konsekwentne twierdzenia współoskarżonego S. D., który w sposób zasadno zgodny z relacjami pokrzywdzonego przedstawił przebieg przedmiotowego zdarzenia, opisując aktywną w nim rolę zarówno swojej osoby jak i oskarżonego D. M. , to w tej sytuacji ma rację sąd I instancji słusznie podnosząc, iż wina oskarżonego D. M. w zakresie przypisanego mu czynu istotnie nie budzi żadnych wątpliwości.

Wobec powyższego jako nietrafne należy uznać argumenty skarżącego zawarte w jego apelacji. W świetle treści zeznań świadka, pokrzywdzonego Z. W. i jego dość szczegółowej relacji dotyczącej przebiegu rozboju na jego osobie i zachowania poszczególnych sprawców i ich roli w przestępstwie (aczkolwiek bez formalnego ich rozpoznania), absolutnie nie należy przeceniać – jak to czyni autor apelacji – znaczenia bezspornej okoliczności, iż pokrzywdzony w czasie zdarzenia znajdował się w stanie nietrzeźwości. Należy jednak mieć na uwadze, że stan ten nie był znaczny i zapewne nie miał istotniejszego wpływu na zdolność postrzegania, zapamiętywania czy odtwarzania zdarzeń przez pokrzywdzonego. W związku z powyższym w ocenie sądu odwoławczego nie należy także przeceniać wagi i znaczenia stwierdzenia pokrzywdzonego w toku przewodu sądowego, iż ma on kłopoty z pamięcią. Analiza treści zeznań świadka W. nie wskazuje na wystąpienie okoliczności zakłócających obserwację, zapamiętywanie lub odtwarzanie zdarzeń, a dostrzeżone przez sąd I instancji nieścisłości co do szczegółów przebiegu przedmiotowego zdarzenia zapewne wynikają z dynamiki zdarzenia jak i upływu czasu pomiędzy zdarzeniem a składaniem zeznań na rozprawie.

Ponadto w istocie rzeczy autor apelacji nie wskazał jakichkolwiek zasadnych argumentów, które skutecznie podważyłyby wiarygodność relacji współoskarżonego D. w zakresie obciążającym w niniejszej sprawie oskarżonego D. M.. Skarżący nie wskazał żadnego logicznego powodu dla którego oskarżony D. chcąc rzekomo ukryć prawdziwego sprawcę zdarzenia wskazał fałszywie akurat na oskarżonego D. M., z którym przecież nie pozostaje w żadnym konflikcie.

Również dokonana przez Sąd Rejonowy prawidłowa ocena dowodów pozwoliła na wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, którą sąd okręgowy podzielił jako właściwą w zakresie ustaleń faktycznych, winy oskarżonego M. i kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu.

Zdaniem Sądu Okręgowego również sąd I instancji wymierzając oskarżonemu M. stosowną karę uwzględnił i należycie rozważył wszystkie okoliczności zgodnie z dyrektywami zawartymi w art. 53 § 1 i 2 kk, a wymierzoną karę należy uznać za adekwatną do stopnia zawinienia oskarżonego i wagi przypisanego mu czynu.

W tej sytuacji jako oczywiście chybiony należy w ocenie sądu odwoławczego uznać także alternatywny zarzut apelacyjny, a dotyczący rażącej surowości wymierzonej oskarżonemu kary polegający – zdaniem skarżącego – na wymierzeniu wobec oskarżonego bezwzględnej kary pozbawienia wolności, zwłaszcza w sytuacji gdy zdaniem skarżącego uwzględni się wszystkie okoliczności łagodzące po stronie oskarżonego w postaci młodego wieku oraz faktu, że pokrzywdzony nie rości sobie żadnych pretensji do oskarżonego.

Sąd Rejonowy dostrzegł prawidłowo (patrz k. 386) wskazaną ostatnio okoliczność młodego wieku oskarżonego, ale i również okoliczność skrzętnie pominiętą przez skarżącego, iż mimo młodego wieku oskarżony D. M. był w ciągu niespełna roku przed przedmiotowym zdarzeniem dwukrotnie karany za poważne przestępstwa podobne (z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i z art. 279 § 1 kk przy zastosowaniu
art. 91 § 1 kk), gdzie orzeczono wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania. Mimo zastosowania w tychże sprawach wobec oskarżonego M. środków probacyjnych oskarżony nie wykorzystał danej mu szansy na wdrożenie się do przestrzegania porządku prawnego i ponownie oraz w okresie próby popełnił kolejne przestępstwo godzące w to samo dobro prawne, a cechujące się wysokim stopniem winy oskarżonego i wysokim stopniem społecznej szkodliwości czynu oskarżonego.

Ponadto nie sposób przecenić wagi stanowiska pokrzywdzonego, iż nie rości pretensji do oskarżonego, co jest zrozumiałe w sytuacji gdy pokrzywdzony nie był w stanie formalnie rozpoznać go jako sprawcę rozboju (a o czym była mowa powyżej).

W tej sytuacji w ocenie sądu odwoławczego ma także rację sąd I instancji zasadnie podnosząc, iż wobec oskarżonego D. M. brak jest podstaw do przyjęcia pozytywnej prognozy kryminologicznej co do jego zachowania w przyszłości, a tym samym brak jest podstaw do zastosowania wobec niego po raz kolejny dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 kpk utrzymał
w mocy zaskarżony wyrok nie znajdując wystarczających podstaw do uwzględnienia zarzutów i wniosków apelacyjnych.

Na podstawie § 19, § 14 art. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.IX.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 02.163.1348 z późn. zm.) sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. Ś. kwotę 516,60 złotych tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Orzeczenie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze oparto na przepisach art. 626 § 1 kpk, art. 634 kpk, art. 624 § 1 kpk mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonego oraz rodzaj wymierzonej mu kary.

Z tych względów orzeczono jak wyżej.

SSO Wojciech Arczyński SSO Aleksandra Babilon-Domagała SSO Tomasz Nowak