Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1286/14

WYROK
z dnia 08 lipca 2014 r.


Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Ryszard Tetzlaff

Protokolant: Magdalena Cwyl


po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 lipca 2014 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 czerwca 2014 r. przez wykonawcę
Energopol-Szczecin SA, ul. Św. Floriana 9/13, 70-646 Szczecin w postępowaniu
prowadzonym przez Polskie Koleje Państwowe S A. ul. Szczęśliwicka 62, 00-973
Warszawa, PKP Polskie Linie Kolejowe SA. ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa, Adres
do korespondencji – podmiot upoważniony: PKP SA. Centrala, Departament Zakupów
i Administracji, ul. Szczęśliwicka 62, 00-973 Warszawa

przy udziale wykonawcy Budimex SA, ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa zgłaszającego
swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego

orzeka:

1. oddala odwołanie

2. kosztami postępowania obciąża Energopol-Szczecin SA, ul. Św. Floriana 9/13, 70-646
Szczecin i:

2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Energopol-
Szczecin SA, ul. Św. Floriana 9/13, 70-646 Szczecin tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawcy Energopol-Szczecin SA, ul. Św. Floriana 9/13, 70-646
Szczecin na rzecz Polskie Koleje Państwowe S A. ul. Szczęśliwicka 62, 00-973
Warszawa, PKP Polskie Linie Kolejowe SA. ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa,

Adres do korespondencji – podmiot upoważniony: PKP SA. Centrala,
Departament Zakupów i Administracji, ul. Szczęśliwicka 62, 00-973 Warszawa
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika.


Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 9 sierpnia 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.


Przewodniczący:

………………………………

Sygn. akt: KIO 1286/14

U z a s a d n i e n i e

Postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego na: „Przebudowa budynku dworca kolejowego Szczecin Główny wraz
z infrastrukturą torowo-peronową”, zostało wszczęte ogłoszeniem w Dzienniku Urzędowym
Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich za numerem 2014/S 112-196443
z dnia 13.06.2014 r. przez Polskie Koleje Państwowe S A., ul. Szczęśliwicka 62, 00-973
Warszawa, PKP Polskie Linie Kolejowe SA., ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa, adres do
korespondencji: PKP SA. Centrala, Departament Zakupów i Administracji, ul. Szczęśliwicka
62, 00-973 Warszawa zwane dalej: „Zamawiającym”. W tym samym dniu Zamawiający
zamieścił na swojej stronie internetowej Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia
zwaną dalej: „SIWZ”.
W dniu 23.06.2014 r. (wpływ do Prezesa KIO w wersji elektronicznej opatrzone
bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego
kwalifikowanego certyfikatu za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej)
Energopol-Szczecin SA, ul. Św. Floriana 9/13, 70-646 Szczecin zwana dalej: „Energopol-
Szczecin SA” albo „Odwołującym” wniósł odwołanie na postanowienia SIWZ. Kopie
odwołania Zamawiający otrzymał w dniu 23.06.2014 r. (faxem). Zarzucił Zamawiającemu
obrazę:
1) art. 7 ust. 1, 29 ust. 1 i 2 Pzp, oraz art. 5, 3531, 387 § 1 Kc w zw. z art. 14 Pzp i 139 ust. 1
Pzp - poprzez ukształtowanie warunków umowy w sposób sprzeczny z właściwością
wzajemnego stosunku zobowiązaniowego, powodujące rażącą nierównowagę stron
stosunku cywilnoprawnego oraz naruszający zasady prowadzenia postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, jak również nieopisanie przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny
i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, jak również
poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję — w związku z określeniem końcowego terminu wykonania zamówienia na
dzień 31.10.2015 r. i tym samym wskazanie nierealnego terminu na wykonanie zamówienia
(pkt II. 3) Ogłoszenia o zamówieniu, pkt VIII. SIWZ, § 6 ust. 1 wzoru umowy) [Zarzut 1];
2) art. 7 ust. 1, 29 ust. 1 oraz 29 ust. 2, 31 ust. 1 Pzp - poprzez niejednoznaczne
i niewyczerpujące, bez dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, bez uwzględnienia

wszystkich wymagań i okoliczności, mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty,
z naruszeniem zasady nieopisywania przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję - opisanie przedmiotu zamówienia - poprzez wymaganie od
wykonawców pokrycia kosztów wszelkich zamknięć torowych oraz części peronów, jak
również organizowania komunikacji zastępczej, druku i kolportażu plakatowego rozkładu
jazdy i ulotek informacyjnych dla podróżnych, oraz kosztów poniesionych przez
przewoźników, wynikających z jazdy wydłużoną „drogą okrężną” (objazdową) - bez
szczegółowego przekazania informacji potrzebnych do skalkulowania tych kosztów (m.in. pkt
XVI ust. 3 SIWZ, pkt XVI ust. 2 SIWZ) [Zarzut 2];
3) art. 7 ust. 1 Pzp, oraz art. 5,3531 i 483 § 1 Kc w zw. z art. 14 Pzp i 139 ust. 1 Pzp -
poprzez ukształtowanie warunków umowy w sposób sprzeczny z właściwością wzajemnego
stosunku zobowiązaniowego, powodujące rażącą nierównowagę stron stosunku
cywilnoprawnego oraz naruszający zasady prowadzenia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji: 1)
poprzez ustanowienie kar umownych: za opóźnienie w wykonaniu Przedmiotu Umowy (§ 6
ust. 1 wzoru umowy), opóźnienie w wykonaniu poszczególnych elementów Przedmiotu
Umowy, których terminy wykonania wynikają z § 6 ust. 2, § 4 ust. 18 wzoru umowy»
opóźnienie w usunięciu wad i usterek, 2) wobec zaniechania przez Zamawiającego
wprowadzenia do Umowy postanowień, które umożliwiałyby anulowanie tzw. kar umownych
pośrednich (kary za opóźnienie w wykonaniu poszczególnych elementów Przedmiotu
Umowy) - w sytuacji terminowego wykonania przedmiotu Umowy, oraz 3) zaniechania
wprowadzenia kary umownej za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie
Zamawiającego, 4) zaniechanie wprowadzenie limitu kar umownych, 5) zastrzeżenie tylko
dla Zamawiającego możliwości żądania odszkodowania uzupełniającego, przenoszącego
wysokość zastrzeżonych kar umownych (§ 24 wzoru umowy - kary umowne) [Zarzut 3];
4)art. 7 ust. 1, 29 ust. 1 oraz 29 ust. 2, 31 ust. 1 Pzp — poprzez niejednoznaczne
i niewyczerpujące, bez dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, bez uwzględnienia
wszystkich wymagań i okoliczności, mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty,
z naruszeniem zasady nieopisywania przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję – opisanie przedmiotu zamówienia – poprzez wymaganie od
wykonawców pokrycia kosztów zorganizowania odpowiedniego szkolenia dla osób
Zamawiającego w zakresie użytkowania, obsługi i konserwacji Urządzeń technicznych
w terminie i w sposób wskazany przez Zamawiającego – bez szczegółowego przekazania
informacji potrzebnych do skalkulowania tych kosztów (§ 4 ust. 57 wzoru umowy) [Zarzut 4];
5) art. 7 ust. 1 Pzp, art. 29 ust. 1 Pzp, art. 29 ust. 2 Pzp, art. 31 ust. 1 Pzp, oraz art. 5, 3531
i 647 Kc w zw. z art. 14 Pzp i 139 ust, 1 Pzp - poprzez ukształtowanie warunków umowy
w sposób sprzeczny z właściwością wzajemnego stosunku zobowiązaniowego, powodujące

rażącą nierównowagę stron stosunku cywilnoprawnego oraz naruszający zasady
prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji, jak również nieopisanie przedmiotu zamówienia w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty, jak również poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję - w związku z postanowieniami § 15 ust. 3 wzoru umowy,
w którym Zamawiający obciąża wykonawcę wszelkimi kosztami powstałymi w wyniku
zdarzeń, awarii powodujących zakłócenie procesu eksploatacyjnego - w sytuacji
niesporządzenia dokumentacji, o której mowa w § 15 ust. 3 wzoru umowy - przez Inżyniera,
a zatem przez podmiot zupełnie niezależny od wykonawcy, na który nie ma on żadnego
wpływu (§ 15 ust. 3 wzoru umowy) [Zarzut 5];
6) art. 7 ust. 1, art. 29 ust. 1 i 2 Pzp, art. 140 ust. 1 Pzp oraz art. 5, 3531 Kc w zw. z art. 14
Pzp i art. 139 ust. 1 Pzp - poprzez ukształtowanie warunków umowy w sposób sprzeczny
z właściwością wzajemnego stosunku zobowiązaniowego powodujące rażącą
nierównowagę stron stosunku zobowiązaniowego» powodującą rażącą nierównowagę stron
stosunku cywilnoprawnego oraz naruszający zasady prowadzenia postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, jak również nieopisanie przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny
i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, jak również
poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję, oraz w wyniku którego może dojść do realizacji zamówienia poza zakres
wynikający z oferty wykonawcy - poprzez umieszczenie niejednoznacznego postanowienia
o treści: „Likwidacja zbędnych lub przeniesienie użytkowanych tras instalacji stanowiących
uzbrojenie terenu, kolidujących z realizowanymi obiektami, które nie są wykazane na
aktualnej mapie do celów projektowych” (§ 4 ust. 25 wzoru umowy) [Zarzut 6]. Wnosił o:
(1) nakazanie Zamawiającemu, aby ten w określił realny termin realizacji zamówienia rj. aby
wydłużył określony na 31.10.2015 r. termin - przynajmniej o 216 dni [Zarzut 1];
(2) nakazanie Zamawiającemu, aby opisał przedmiot zamówienia w taki sposób, aby można
było w sposób obiektywny i równy dla wszystkich wykonawców przygotować ofertę
cenową w tym zakresie (poprzez np. podanie np. kosztów jednostkowych dla tego typu
czynności) [Zarzut 2];
(3) nakazanie Zamawiającemu, aby ten: 1) zastąpił w § 24 Umowy termin „opóźnienie”
terminem „zwłoka”, 2) wprowadził do umowy postanowienia dot. anulowania tzw. kar
umownych za niedotrzymanie terminów pośrednich (za opóźnienie w wykonaniu
poszczególnych elementów Przedmiotu Umowy) w sytuacji terminowego wykonania

przedmiotu Umowy, 3) aby wprowadził karę umowną w wysokości 20% Ceny Umownej
brutto za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego,
4) wprowadził limit kar umownych, 5) jak również przewidział możliwość ubiegania się
o odszkodowanie przekraczające wysokość kary umownej również dla wykonawcy
[Zarzut 3];
(4) nakazanie Zamawiającemu, aby opisał przedmiot zamówienia w taki sposób, aby można
było w sposób obiektywny i równy dla wszystkich wykonawców przygotować ofertę
cenową w tym zakresie (poprzez np. podanie szacowanej ilości osób, przybliżonych
terminów, miejsca szkolenia) [Zarzut 4];
(5) nakazanie Zamawiającemu, aby ten wykreślił w § 15 ust. 3 wzoru umowy następując
fragment: „W przypadku nie sporządzenia takiej dokumentacji, wszelkie koszty powstałe
w wyniku zdarzeń, awarii powodujących zakłócenie procesu eksploatacyjnego poniesie
Wykonawca” [Zarzut 5];
(6) nakazanie Zamawiającemu, aby ten dopisał w § 4 ust. 25 wzoru umowy, zdanie o treści:
„dotyczy to tylko elementów uwidocznionych na dokumentach przekazanych przez
Zamawiającego, ewentualnie uwidocznionych na dokumentach, które są powszechnie
dostępne”, lub innego o podobnym brzmieniu [Zarzut 6];
Ponadto wnosi o:
(7) przeprowadzenie dowodów z dokumentów wymienionych w uzasadnieniu odwołania, jak
również dokumentów, które zostaną przedłożone na rozprawie;
(8) zasądzenie kosztów postępowania wedle spisu kosztów, który zostanie przedłożony na
rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Względem zarzutu 1. Odwołujący wskazał, że narzucony przez Zamawiającego termin
końcowy na realizację zamówienia tj. 31.10.2015 r. przy uwzględnieniu tego, że inwestycja
ta obejmuje oprócz wykonania robót budowlanych, uprzednie wykonanie dokumentacji
projektowej oraz uzyskanie wszelkich uzgodnień, decyzji administracyjnych itp., biorąc pod
uwagę stopień skomplikowania całej inwestycji, wykonywanie robót na czynnym obiekcie -
jest terminem nierealnym do dotrzymania. Tym samym następuje pierwotna niemożliwość
wykonania zobowiązania, i co istotne niemożliwość o charakterze obiektywnym. W pierwszej
kolejności podniósł, że określenie terminu zakończenia realizacji zamówienia poprzez
wskazanie daty końcowej wykonania zamówienia (31.10.2015 r.) w sytuacji, gdy nie
wiadomo kiedy wykonawcy będą mogli przystąpić do realizacji zamówienia, z uwagi na to, że
nie wiadomo kiedy zostanie udzielone zamówienie, należy uznać za okoliczność, która
utrudnia wykonawcom należyte przygotowanie oferty. Każdy bowiem z wykonawców może
przyjąć sobie inny termin realizacji zamówienia. Natomiast każdy tydzień przy realizacji tego
typu inwestycji to określony koszt ponoszony przez wykonawcę. Stąd aby móc rzetelnie
przygotować ofertę, wykonawcy potrzebują otrzymać od Zamawiającego precyzyjne

wskazanie dotyczące terminu realizacji zamówienia. W przeciwnym razie wykonawcy złożą
nieporównywalne oferty. Kolejną okolicznością jest to, że zgodnie m.in. z § 6 ust. 1 wzoru
umowy, do obowiązków Wykonawcy należy także uzyskanie w imieniu i na rzecz
Zamawiającego ostatecznych decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektów. Decyzja te
mają być uzyskana w terminie do dnia 31.10.2015 r. Uwzględniając przepisy ustawy Prawo
budowlane czas potrzebny na uzyskanie takiej decyzji to kilka tygodni. Przy czy warunkiem
uzyskania takiej decyzji jest wykonanie robót budowlanych. Tym samym termin na
wykonanie robót budowlanych ulega skróceniu o kilka tygodni. Ponadto termin ten obejmuje
również okresy zimowe. Jeżeli zatem weźmie się pod uwagę, że realizacja tego kontraktu
obejmie pełen okres zimowy, który może trwać już od listopada do marca, to tym samym
warunki pogodowe mogą spowodować to, że wykonawca może zostać pozbawiony
możliwości wykonywania zamówienia na okres 4 miesięcy. Istotne jest również to, że wiele
robót prowadzone będzie „na zewnątrz”, a zatem są one bezpośrednio związane
z warunkami pogodowymi, a technologia ich wykonywania uniemożliwia ich prowadzenie
w warunkach np. niskich temperatur. Jeżeli weźmiemy pod uwagę jeszcze to, że ewentualną
przyczyną, która może uzasadniać zmianę terminu realizacji zamówienia, czyli niemożliwych
do przewidzenia warunków atmosferycznych, znacznie odbiegających od typowych (vide §
28 ust. 1 pkt 1 lit. a) i b) wzoru umowy), to w zasadzie wykonawca nie ma możliwości
domagać się przedłużenia terminu na wykonanie zamówienia. Ujemne temperatury, opady
śniegu, nie są bowiem zjawiskiem nadzwyczajnym. Faktyczny czas, w którym mogą być
prowadzone roboty budowlane, uwzględniając powyższe okoliczności może zatem ulec
skróceniu o kolejne kilka miesięcy. Niezależnie od powyższego zauważył, że w ogłoszeniu
o zamówieniu w pozycji: "Czas trwania zamówienia lub termin realizacji" - zapisano;
"Rozpoczęcie 14.09.1014r. Zakończenie 31.10.2015r.". Termin na wykonanie zamówienia,
przy założeniu, iż zostanie ono udzielone tak jak wskazuje Zamawiający w dniu 14 wrześnią
2014 r., będzie wynosił - 13,5 miesiąca - 412 dni. W Programie Funkcjonalno-Użytkowym
(PFU) bardzo obszernie oraz bardzo szczegółowo przedstawiono wszystkie prace, które
ciążą na wykonawcy, zaczynając od czynności przedprojektowych i kończąc na odbiorze
końcowym. Nie wydaje się jednak, aby wszystkie z opisanych w PFU obowiązków ujęto
w Harmonogramie Ramowym Realizacji Projektu (załącznik nr 10 do SIWZ, przywołany
w treści § 6 ust. 1 wzoru umowy). Cykl budowy tworzą dodane do siebie niezbędne czasy na
wykonanie badań, uzgodnień, opracowań, samych robót, rozruch i odbiór kolejno po sobie
następujące i wzajemnie zależne. Wpisując się w formę Harmonogramu Ramowego
Realizacji Projektu (załącznik nr 10 do SIWZ) należy go uzupełnić, miedzy innymi
o następujące czynności wykonawcy:
1. Badania geotechniczne, w celu opracowania dokumentacji geologiczno-inżynierskiej;
2. Ocenę stanu technicznego budynków i budowli sąsiadujących z placem budowy, w celu

wyboru bezpiecznej technologii lub zaprojektowania zabezpieczeń; Działania
przedprojektowe opisane w pkt. 1 i 2 zajmą 45 dni i wykonawca będzie mógł przystąpić do
opracowania projektu budowlanego. Przyjmując nawet, iż mimo bardzo złożonych
uwarunkowań prawnych i własnościowych, jakie z pewnością wystąpią przy uzgodnieniach
do projektu budowlanego, uda się uzyskać decyzję - pozwolenie na budowę w terminie 16
tygodni, tj. 112 dni. Wykonawca, więc będzie mógł przystąpić do sporządzania projektów
wykonawczych po upływie 45 - 112 = 157 dni. Wykonanie np. projektów fundamentów
wymaga przeprowadzenia szczegółowych badań geotechnicznych. Realizacja robót będzie
możliwa po zatwierdzeniu projektów wykonawczych dla elementów konstrukcji - obiektów
planowanych w pierwszej kolejności. Projekty te muszą być zatwierdzone przez
Zamawiającego i Inżyniera. Biorąc pod uwagę minimalny czas na sporządzenie opracowań,
a następnie ich sprawdzenie i zatwierdzenie upłyną kolejne min. 60 dni. Dodając 157 + 60 =
217 dni. Po tym czasie, tj. 217 dniach, będzie można przystąpić do robót budowlanych
w oparciu o pełna dokumentację (zakładają, że kolejne projekty wykonawcze będą spływały
na bieżąco). Dla cyklu określonego w ogłoszeniu, pozostało by na realizacje robót zaledwie
195 dni. W tym czasie należy przeprowadzić wszelkie odbiory, rozruch, przeszkolenie załogi,
próby itp. W oparciu o zapisy PFU oraz licznych doświadczeń w tym zakresie, podstawowe
prace powinny być zakończone przynajmniej 60 dni przed odbiorem końcowym.
Uwzględniając te 60 dni na roboty zasadnicze wykonawca będzie miał zaledwie 135 dni.
Z przeprowadzonej przez Odwołującego własnej, szacunkowej, analizy niezbędnego czasu
wykonania robót budowlano-montażowych, instalacyjnych, automatyki itp. dla wszystkich
obiektów zadania, pomijając utrudnienia i przerwy, które mogą wyniknąć z historycznej
zabudowy obszaru, cykl realizacji samych robót nie będzie krótszy od 11,5 miesiąca, tj. 351
dni. Na wykonanie zamówienia w pełni, wykonawca potrzebuje 628 dni, tj. o 216 dni więcej
niż określono w dokumentacji przetargowej. Załączył jako dowód wstępny harmonogram dla
zadania.
Względem zarzutu 2. Przerzucenie na wykonawców obowiązku ponoszenia m.in.
kosztów wszelkich zamknięć torowych i części peronów, jak również zorganizowania
zastępczej komunikacji autobusowej, druku i kolportażu plakatowego rozkładu jazdy i ulotek
informacyjnych dla podróżnych oraz koszty poniesione przez przewoźników, wynikających
z jazdy wydłużoną „drogą okrężną” (objazdową) - są kosztami, które powinny obciążać
Zamawiającego. To on jest bowiem „gospodarzem” całej inwestycji. Obowiązkiem
wykonawcy jest prawidłowe zaprojektowanie całej inwestycji, a następnie na podstawie
wykonanej dokumentacji projektowej wykonanie robót budowlanych. Jeżeli natomiast
Zamawiający postanowił przerzucić na wykonawców rzeczone koszty, i wymaga on
uwzględnienia ich w ofercie, to Zamawiający winien opisać przedmiot zamówienia w tym
zakresie w sposób jednoznaczny, wyczerpujący, przy użyciu dostatecznie dokładnych

i zrozumiałych określeń, z uwzględnieniem wszystkich wymagań i okoliczności, w sposób,
który nie będzie utrudniał uczciwej konkurencji, czyli poprzez wskazanie np. cen
dodatkowych wozokilometrów, założeń dot. ilości wozokilometrów, itp. Brak takiego opisu
nie pozwala wykonawcą na rzetelne przygotowanie oferty, a należy się opowiedzieć za
stanowiskiem, że wręcz uniemożliwia jej przygotowanie. Tego typu koszty stanowią bardzo
istotny element cenotwórczy. Przywołał wyrok KIO z dnia 27.05.2011 r., sygn. akt: KIO
1006/11, w którym KIO stwierdziła m.in., że: „W ocenie składu orzekającego Izby, zarzut
trzeci - naruszenie art. 29 ust 1 w związku z art. 31 ust. 2 i 3 w związku z art. 7 ust. 1 Pzp
przez zaniechanie dokonania jednoznacznego, wyczerpującego i rzetelnego opisu
przedmiotu zamówienia - zasługuje na uwzględnienie w zakresie ustalenia podmiotu
zobowiązanego do finansowania kosztów komunikacji zastępczej”.
Względem zarzutu 3. Za przejaw nadużycie prawa, jak również naruszenia zasady
swobody kontraktowej, należy uznać wprowadzenie kary umownych za opóźnienie, a nie za
zwłokę. Wykonawca nie może bowiem odpowiadać za coś co nie leży po jego stronie. Tym
samym przygotowując ofertę cenową musiałby on już uwzględnić ewentualne opóźnienie
(opóźnienie przy wykonywaniu robót budowlanych nie spowodowane przyczynami leżącymi
po stronie wykonawcy nie jest niczym nadzwyczajnym), za które nie ponosi żadnej
odpowiedzialności, co jest w zasadzie niemożliwe. Za przejaw nadużycia prawa i naruszenia
zasady swobody umów należy również uznać brak postanowień umownych, które
anulowałyby tzw. kary umowne pośrednie (za opóźnienie w wykonywaniu poszczególnych
elementów Przedmiotu Umowy, których terminy wykonania są wskazane np. w § 6 ust. 2
wzoru umowy, § 4 ust 18 wzoru umowy, w przypadku, gdy wykonawca zrealizuje w terminie
zamówienie. Tego typu kary nie pełnią bowiem funkcji kary umownej, czyli swego rodzaju
rekompensaty w formie zryczałtowanego odszkodowania, ale stanowią nieuzasadniony
niczym sposób dodatkowego wzbogacenia się kosztem wykonawcy. Przejawem nadużycia
prawa i naruszenia zasady swobody zawierania umów jest również brak przewidzenia kary
umownej za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, w takiej
samej wysokości w jakiej kara ta przysługuje Zamawiającemu za odstąpienie od umowy
z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. To samo dotyczy braku przyznania wykonawcy
możliwości ubiegania się o odszkodowanie przekraczające wysokość kary umownej.
Ponadto wskazał, że brak jest limitu kar umownych.
Względem zarzutu 4. Jeżeli Zamawiający postanowił przerzucić na wykonawców
rzeczone koszty, i wymaga on uwzględnienia ich w ofercie, to Zamawiający winien opisać
przedmiot zamówienia w tym zakresie w sposób jednoznaczny, wyczerpujący, przy użyciu

dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, z uwzględnieniem wszystkich wymagań
i okoliczności, w sposób, który nie będzie utrudniał uczciwej konkurencji, czyli poprzez
wskazanie szacowanej ilości osób, miejsca szkolenia, itp. Brak takiego opisu nie pozwala
wykonawcą na rzetelne przygotowanie oferty, a należy się opowiedzieć za stanowiskiem, że
wręcz uniemożliwia jej przygotowanie. Tego typu koszty stanowią bardzo istotny element
cenotwórczy.
Względem zarzutu 5. Zamawiający w § 15 ust. 3 wzoru umowy zawarł następujące
postanowienie: „W przypadku zaistnienia w czasie wykonywania Robót zdarzeń, awarii
(innych niż wypadki i incydenty), które spowodowały uszkodzenie, awarię infrastruktury
kolejowej, skutkujące zakłóceniem procesu eksploatacyjnego, Wykonawca natychmiast
powiadomi o tym Inżyniera oraz Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie. Inżynier, wspólnie
z przedstawicielem Zakładu Unii Kolejowych i Wykonawcy stwierdzi na miejscu stan
faktyczny, określi rodzaj, czas i skutki zakłóceń procesu eksploatacyjnego, oraz sporządzi
dokumentację ze wskazaniem strony odpowiedzialnej za zaistniałe uszkodzenie, awarię.
W przypadku nie sporządzenia takiej dokumentacji, wszelkie koszty powstałe w wyniku
zdarzeń, awarii powodujących zakłócenie procesu eksploatacyjnego poniesie Wykonawca.”
Zamawiający wskazał w sposób wyraźny, że stosowną dokumentację sporządza Inżynier,
a nie wykonawca, a zatem podmiot zupełnie od wykonawcy niezależny, na którego działanie
nie ma on żadnego wpływu. Natomiast w przypadku nie sporządzenia stosownej
dokumentacji zgodnie z treścią przywołanego postanowienia umownego, przez podmiot
trzeci (za taki należy uznać Inżyniera), wykonawca zostaje obciążony za coś za co nie może
odpowiadać, ponieważ to nie on ma wykonać dokumentację. Wykonawca nie ma żadnych,
narzędzi prawnych umożliwiających mu zobligowanie Inżyniera do wykonania dokumentacji,
a ryzyko obciążenia go wszelkimi kosztami z tym związanymi jest duże, a jednocześnie
niemożliwe do oszacowania w ofercie cenowej.
Względem zarzutu 6. Zamawiający w § 4 ust. 25 wzoru umowy, który to § 4 dotyczy
obowiązków wykonawcy, zawarł postanowienie o następującej treści: „Likwidacja zbędnych
lub przeniesienie użytkowanych tras instalacji stanowiących uzbrojenie terenu, kolidujących
z realizowanymi obiektami, które nie są wykazane na aktualnej mapie do celów
projektowych”. Poprzez takie niejasne sformułowanie postanowienia umowy, Zamawiający
stwarza sobie pole do nadużyć w trakcie realizacji umowy, i w konsekwencji do arbitralnych
rozstrzygnięć w przypadku zaistnienia spornych sytuacji. Zamawiający wymaga, aby
wykonawcy usuwali wszelkie zbędne lub przenosili użytkowane trasy instalacji stanowiących
uzbrojenie terenu, które kolidują z realizowanymi obiektami, a które nie są wykazane na
aktualnej mapie do celów projektowych. Tak sformułowany obowiązek może oznaczać
nieograniczony niczym obowiązek usuwania wszelkich kolidujących np., instalacji, które nie
byty nigdzie zewidencjonowane, i których żaden wykonawca przy uwzględnieniu nawet
profesjonalnego charakteru prowadzonej przez niego działalności, nie był w stanie

przewidzieć. Tego typu ryzyko nie jest możliwe do skalkulowania w ofercie cenowej. Poza
tym jeżeli wykonawca miałby wykonywać w ramach rzeczonej Umowy czynności, które nie
były przewidziane (opisane), a które tym samym wykraczają poza określony w niej zakres, to
powinny one być odrębnie zlecone. Inaczej mielibyśmy do czynienia z naruszeniem przepisu
art. 140 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym zakres świadczenia wykonawcy jest tożsamy z jego
zobowiązaniem zawartym w ofercie. Przy tak skonstruowanym postanowieniu, wykonawcy
nie mają pewności, czy Zamawiający ma na myśli prace wynikające z opisu przedmiotu
zamówienia, czy też chce obciążać wykonawców tym, aby w ramach wynagrodzenia
ryczałtowego wykonywali również inne prace wychodzące poza zakres przedmiotu
zamówienia. Stoi to w sprzeczności z przepisem art. 140 ust. 1 Pzp. Odwołujący nie może
się również zgodzić na takie postanowienia, z uwagi na to, że nie jest on w stanie
wyszacować kosztów ewentualnych dodatkowych prac, które mogą wystąpią, a będą
wykraczały poza przedmiot zamówienia. Opisane powyżej zarzuty mają wpływ na wynik
postępowania, albowiem mogą one wpłynąć na decyzję wykonawców dotyczącą tego, czy
warto przy tak jednostronnie opisanych warunkach składać ofertę, z uwagi na ryzyko jakim
zostaje obciążony wykonawca. Wskazał na wyrok KIO z dnia 06.03.2013 r., sygn. akt: KIO
411/13, potwierdzający to, że Zamawiający wprowadzając opisane powyżej postanowienia,
swoim zachowaniem może zniechęcić wykonawców do złożenia oferty: „U podstaw
uwzględnienia niektórych zarzutów odwołującego legły ustalenia, że zamawiający w części
postanowień SIWZ nie dokonał opisu przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny
i wyczerpujący, bądź bez usprawiedliwionej potrzeby wymagania, są nadmierne. Takimi
zapisami SIWZ przerzucił na wykonawcę ciążący na nim ustawowy obowiązek precyzyjnego
i dokładnego opisu przedmiotu zamówienia. Zasady wyrażone w art. 7 ust. Pzp wymagają,
aby wszystkie informacje niezbędne do złożenia prawidłowej, zgodnej z wymogami
zamawiającego i konkurencyjnej oferty były dostępne wykonawcom na równych prawach.
Zakres robót — możliwość ich wystąpienia, rozmiar, ilość konieczność ich wykonania — nie
może być pozostawiona domyślności wykonawcy, gdyż taka sytuacja prowadzi do składania
ofert nieporównywalnych co do rozmiarów świadczeń i ich wyceny. Zapisy SIWZ
pozostawiające po stronie zamawiającego kompetencje otwarte - bezterminowe, nie
gwarantujące koniecznego współdziałania, niedookreślone, niespójne (np. terminy płatności)
- naruszają art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp - działają w sposób antykonkurencyjny –
zniechęcają wykonawców do uczestnictwa w takim przetargu i ubiegania się o zamówienie
(...). Także wygórowane wymagania, w tym nakładanie na wykonawcę zbyt krótkich
terminów, przy czym nie wynikające z usprawiedliwionych potrzeb zamawiającego mogłoby
wpłynąć na odstąpienie części wykonawców zdolnych zrealizować zamówienie, od złożenia
oferty (.,.). Postępowanie o zamówienie publiczne ma doprowadzić do wybrania
najkorzystniejszej oferty i podpisania umowy z wykonawcą gwarantującym jej należyte
wykonanie przy uwzględnieniu zasad określonych w art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, a także
w zgodność z przepisami tej ustawy. Stąd nadużywanie praw podmiotowych przez
zamawiającego do ustalania warunków zamówienia, nie służy realizacji celów zakładanych

przez ustawę Prawo zamówień publicznych - otwartych na konkurencję. Zniechęca
wykonawców do uczestnictwa w takim postępowaniu, gdzie granice przedmiotu zamówienia,
które przyjdzie im realizować nie zostały w sposób przewidywalny określone, a wykonawcę
obarcza się nadmiernym ryzykiem niedoszacowania ceny oferty. W warunkach tak
prowadzonego postępowania, każdy z wykonawców będzie mógł inaczej identyfikować
poszczególne ryzyka, co może doprowadzić do złożenia nieporównywalnych ofert. Działania
zamawiającego winny mieć charakter prokonkurencyjny, jak stanowi art. 29 ust 2 ustawy
Pzp.”.
Zamawiający w dniu 25.06.2014 r. wezwał (umieszczając na stronie internetowej)
wraz kopią odwołania, w trybie art. 185 ust.1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 9 sierpnia 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) zwanej dalej:
„Pzp”, uczestników postępowania przetargowego do wzięcia udziału w postępowaniu
odwoławczym.
W dniu 27.06.2014 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) wpłynęło przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego: Budimex SA, ul. Stawki 40, 01-040
Warszawa zwane dalej: „Budimex SA” albo „Przystępującym”, która wnosiła o uwzględnienie
odwołania w całości. Kopia zgłoszenia została przekazana Zamawiającemu oraz
Odwołującemu.
W dniu 27.06.2014 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) wpłynęło przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego: NDI SA, ul. Powstańców Warszawy
19, 81-718 Sopot zwane dalej: „NDI SA” albo „Przystępującym”, która wnosiła
o uwzględnienie odwołania w całości. Kopia zgłoszenia została przekazana Zamawiającemu
oraz Odwołującemu. Izba uznała niniejsze zgłoszenie za nieskuteczne uzasadnienie
w dalszej części orzeczenia.
W dniu 03.07.2014 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Zamawiający wobec
wniesienia odwołanie do Prezesa KIO wniósł na piśmie przed otwarciem posiedzenia,
w trybie art. 186 ust. 1 Pzp, odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie w całości
odwołania. Kopia została przekazana Odwołującemu na posiedzeniu.
Ad. I
Odwołujący w większości swoich zarzutów kwestionuje sporządzone przez Zamawiającego
warunki przyszłej umowy o przedmiotowe zamówienie podnosząc, iż powodują rażącą
nierównowagę stron stosunku cywilnoprawnego i są sprzeczne z właściwością wzajemnego
stosunku zobowiązaniowego. Zwrócił uwagę, iż przepisy Kodeksu cywilnego doznają
istotnych ograniczeń w postępowaniu o zamówienie publiczne. Wynika to zarówno z art. 139
ust. 1 Pzp, które odsyłają do stosowania Kodeksu cywilnego, jeżeli przepisy ustawy nie
stanowią inaczej, jak i następnych przepisów działu IV ustawy Pzp. Przepis art. 36 ust. 1 pkt

16 Pzp stanowi, że SIWZ zawiera istotne dla stron postanowienia, które zostaną
wprowadzone do treści zawieranej umowy w sprawie zamówienia publicznego, ogólne
warunki umowy albo wzór umowy, jeżeli zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł
z nim umowę w sprawie zamówienia publicznego na takich warunkach. Z przepisu wynika
uprawnienie zamawiającego do jednostronnego przegotowania, np. wzoru umowy, jeżeli
zamawiający wymaga by wykonawca zawarł z nim umowę na przedstawionych warunkach.
Zasada równości stron stosunku zobowiązaniowego podlega modyfikacji i specyficznemu
ograniczeniu zasady swobody umów (art. 353 1 kc), a pewna nierówność stron umowy
w sprawie zamówienia publicznego wynika wprost z przepisów ustawy zawierającej
instrumenty prawne zastrzeżone wyłącznie na korzyść zamawiającego. Zamawiający działa
w interesie publicznym, w celu zaspokojenia potrzeb publicznych i ryzyko niepowodzenia
zamierzonego celu prowadzi do niezaspokojenia uzasadnionych potrzeb szerszej
zbiorowości. Zatem, ryzyko zamawiającego przewyższa normalne ryzyko związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej, które występuje, gdy umowę zawierają dwaj
przedsiębiorcy (za wyrokiem KIO z 30.06.2010 r., sygn. akt: KIO/UZP 1189/10),
konsekwencją czego jest przysługujące mu prawo podmiotowe jednostronnego ustalenia
warunków umowy w sposób, który zabezpiecza jego interes w wykonaniu przedmiotu
zamówienia zgodnie z jego uzasadnionymi potrzebami. Celem postępowania o zamówienie
publiczne jest przede wszystkim realizacja uzasadnionych potrzeb zamawiającego a nie
umożliwienie wykonawcy ukształtowania dogodnych warunków, w tym dotyczących
przedmiotu zamówienia. W postępowaniu o zamówienie publiczne nie mamy zatem do
czynienia z negocjowaniem warunków przyszłego stosunku umownego, kształtowaniem go
na zasadach określonych w art. 3531 kc. Postępowanie o zamówienie publiczne realizuje się
bowiem przez jednostronne określenie przez zamawiającego jego warunków, do których
wykonawcy mogą przystąpić lub nie wykazać zainteresowania postępowaniem. Uprawnienia
wykonawców ograniczają się zatem do kontroli działań zamawiającego w kontekście
bezwzględnie obowiązujących przepisów, nie zaś dotyczących sfery, która ustawa
pozostawia swobodzie ukształtowania przez strony stosunku cywilnoprawnego. (za
wyrokiem KIO z 13.09.2013 r., sygn. akt: KIO 2078/13). W związku z tym Zamawiający jest
zobowiązany do uwzględnienia w warunkach przyszłej umowy z wykonawcą przede
wszystkim elementów niezbędnych do zagwarantowania uzyskania określonego celu
(publicznego), w którym ma być zawarta dana umowa. Takim elementem bez wątpienia jest
termin realizacji umowy. Wykonawca nie wykazał przy tym nierealności terminu realizacji
zakreślonego w SIWZ, zaś przypisywane naruszenie oddziaływuje w taki samym sposób na
każdego z potencjalnych wykonawców nie preferując żadnego z nich. Tym samym nie
stanowi naruszenia art. 7 ustawy , a dalej też pozostałych regulacji wskazanych zarzucie nr
1. Tym nie mniej, mając na uwadze sygnalizowane zarówno w odwołaniu jak i pytaniach

i odpowiedziach ryzyko niedotrzymania przez potencjalnych oferentów zakładanego
w warunkach umowy terminu realizacji zamówienia wyznaczonego na 31.10.2015 r.
Zamawiający w dniu 01.07.2014 r. dokonał modyfikacji treści SIWZ, w której dokonał
ograniczenia zakresu przedmiotowego zamówienia, co z pewnością umożliwi wykonawcy
realizację przedmiotu umowy w zakładanym terminie. I tak rezygnacja z modernizacji
istniejącej kładki dla pieszych powoduję, że cały czas jest utrzymane dojście do wszystkich
peronów podczas realizacji inwestycji. Modernizacja istniejącej kładki nie jest możliwa bez
wykonania kładki nowej lub utrzymania przejścia podziemnego. Rezygnacja ta powoduje
również, że nie trzeba będzie zmieniać tymczasowej organizacji ruchu pasażerów na dworcu
w trakcie realizacji zadania. Ma to bardzo duży wpływ na harmonogram realizacyjny.
Rezygnacja z modernizacji peronów nr 2 i nr 3 powoduje, że redukuje się czas zamknięć
torowych do koniecznego przy wykonywaniu robót związanych z modernizacją przejścia
podziemnego i budowy nowej kładki na ograniczonym obszarze. Ma to wpływ na
harmonogram realizacyjny i większą elastyczność przy uzyskiwaniu tych zamknięć.
Założenie wykonania robót dotyczących peronu nr 4, muru oporowego i byłej nastawni
skutkuje koniecznością zamknięcie tylko jednego toru wjazdowego na stację co będzie
możliwe na dłuższy okres czasu. W związku Tym samym zarzut stał się nieaktualny i nie
zasługuje na uwzględnienie, w związku z czym Zamawiający wnosi o jego oddalenie.
Ad. II
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu niejednoznaczne i niewyczerpujące opisanie
przedmiotu zamówienia poprzez wymaganie od wykonawców pokrycia kosztów wszelkich
zamknięć torowych oraz części peronów, jak również organizowania komunikacji
zastępczej, druku i kolportażu plakatowego rozkładu jazdy i ulotek informacyjnych dla
podróżnych, bez szczegółowego przekazywania informacji potrzebnych do skalkulowania
kosztów. Odpowiadając na ten zarzut zauważył, że stał się on nieaktualny. Zamawiający
z dniem 01.07.2014r. dokonał stosownej modyfikacji SIWZ w zakresie powoływanych
w zarzucie przepisów pkt III ust. 3 SIWZ i pkt XVI ust. 2 SIWZ (odpowiednio zmiana
brzmienia rozdziału III SIWZ - str. 29-31 odpowiedzi na pytania z dnia 01.07.2014r. oraz
zmiana brzmienia pkt XVI ust. 2 SIWZ - str. 28, poprzez eliminację zakażonych
postanowień. W związku Tym samym zarzut stał się nieaktualny i nie zasługuje na
uwzględnienie, w związku z czym Zamawiający wnosi o jego oddalenie.

Ad. III
Zarzut Odwołania zawiera w tej pozycji 5 zarzutów, zatem istnieje konieczność odniesienia
się do każdego z nich:
1)

Odwołujący podnosi, iż Zamawiający dokonał naruszenia zasady swobody kontraktowej
poprzez wprowadzenie do wzoru umowy kar umownych za opóźnienie a nie za zwłokę. Z tak
sformułowanym zarzutem, nie sposób się zgodzić. Zwracił uwagę, iż zastrzeżenie kary
umownej za opóźnienie lub za zwłokę stanowi element umowny pomiędzy stronami, i brak
jest przepisu który w tym zakresie wyłączałby ukształtowanie stosunku prawnego w taki
sposób, jak uczynił to Zamawiający. Oba pojęcia - zwłoki i opóźnienia, związane są
z niewykonaniem przez dłużnika świadczenia w określonym terminie, który najczęściej
wskazywany jest w umowie. Jeżeli termin nie jest określony w umowie, wówczas, gdy
dłużnik nie spełnia swojego zobowiązania niezwłocznie po wezwaniu go przez wierzyciela.
Co prawda w codziennym obrocie gospodarczym spotyka się zamienne używanie pojęć
zwłoki i opóźnienia, niemniej jednak oba pojęcia znacząco się różnią i wywołują odmienne
skutki prawne. Z opóźnieniem tzw. zwykłym mamy bowiem do czynienia wtedy, kiedy dłużnik
nie spełnia świadczenia w terminie z powodu okoliczności za które nie ponosi
odpowiedzialności. Zwłoka z kolei definiowana jest jako swego rodzaju opóźnienie
kwalifikowane i zachodzi wówczas, gdy dłużnik nie spełnia świadczenia w terminie,
z powodu okoliczności za które ponosi odpowiedzialność. Wskazana zależność została
zawarta w art. 476 k.c. który to przepis stanowi iż: „dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie
spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia
świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy
opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik
odpowiedzialności nie ponosi". Art. 476 k.c. zawiera swego rodzaju domniemanie prawne
z którego wynika, iż dłużnik nie dotrzymując terminu wykonania zobowiązania dopuszcza się
zwłoki. Dopuszcza się zatem kwalifikowanej formy opóźnienia. Jedyny obowiązek
wierzyciela sprowadza się w tym przypadku do wykazania, że upłynął bezskutecznie termin
do wykonania przez dłużnika świadczenia. Natomiast w przypadku, gdy dłużnik podnosi, iż
nie spełnił świadczenia w terminie z powodu okoliczności za które nie ponosi
odpowiedzialności, a zatem że dopuścił się jedynie opóźnienia zwykłego a nie
kwalifikowanego w postaci zwłoki, winien te okoliczność wskazać, (wyrok SA w Katowicach
z 25.05.2006 r., sygn. akt: I ACa 1229/05). W interesie bowiem dłużnika jest wykazanie, iż
nie wykonał zobowiązania z powodu okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.
Dopóki więc tego nie wykaże, uchybienie przez dłużnika terminowi, kwalifikowane będzie
jako zwłoka. To z kolei będzie stwarzać dalej idące negatywne następstwa dla dłużnika, niż
by to miało miejsce w przypadku opóźnienia zwykłego. W przypadku bowiem opóźnienia
zwykłego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł on
żadnej szkody (art. 481 § 1 k.c.) Ponadto, na zasadach ogólnych przysługuje mu roszczenie
o wykonanie przez dłużnika zobowiązania. Z kolei w przypadku zaistnienia zwłoki, stosownie
do przepisów art. 477-481 k.c. wierzyciel może: niezależnie od wykonania zobowiązania,

żądać od dłużnika naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki, w przypadku gdy wskutek zwłoki
dłużnika, świadczenie utraciło dla wierzyciela całkowicie lub w przeważającym stopniu
znaczenie, może on świadczenia nie przyjąć i żądać naprawienia szkody wynikłej
z niewykonania zobowiązania, żądać odsetek za czas zwłoki, może ponadto żądać tzw.
wykonania zastępczego na koszt dłużnika w wypadkach wskazanych w art. 479 i 480 k.c.
Poza tym, jeżeli przedmiotem świadczenia jest rzecz oznaczona co do tożsamości, dłużnik
będący w zwłoce odpowiedzialny jest za utratę lub uszkodzenie przedmiotu świadczenia,
chyba że utrata lub uszkodzenie nastąpiłoby także wtedy, gdyby świadczenie zostało
spełnione w czasie właściwym. Ponadto zauważył, iż niezależnie od skutków przewidzianych
w kodeksie cywilnym, zarówno w przypadku opóźnienia zwykłego jak i kwalifikowanego
w postaci zwłoki, dłużnika obciążają skutki wynikające z umowy jaką zawarł z wierzycielem.
Na podstawie powyższego, w interesie dłużnika jest udowodnienie i wykazanie, iż
uchybienie terminowi świadczenia nastąpiło z przyczyn za które nie ponosi on
odpowiedzialności. Jego odpowiedzialność i skutki w przypadku zwłoki są bowiem
nieporównywalnie większe niż ma to miejsce w przypadku dopuszczenia się przez niego
opóźnienia zwykłego. Z kolei w interesie wierzyciela byłoby, pragnąc zapewnić sobie jak
najwięcej możliwości w przyszłości, by dłużnik nie udowodnił, że niewykonanie przez niego
zobowiązania w terminie nastąpiło z przyczyn za które nie ponosi on odpowiedzialności.
Należy mieć również na względzie, iż zgodnie z art. 473 k.c. strony umowy mogą rozszerzyć
bądź ograniczyć zakres okoliczności, za które dłużnik będzie odpowiadał. W tym stanie,
może dość do sytuacji, iż zwłoka jak i opóźnienie zwykłe nie będą się praktycznie miedzy
sobą różniły. W związku z powyższym w ocenie Zamawiające zarzut ten nie zasługuje na
uwzględnienie zatem wnosimy o jego oddalenie.
2)
Odwołujący wskazał jako naruszenie zasad prowadzenia postępowania w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji zaniechanie wprowadzenia postanowień,
które umożliwiłyby anulowanie tzw. kar umownych pośrednich, w sytuacji terminowego
wykonania przedmiotu Umowy. Obowiązkiem Zamawiającego jest takie określenie
postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego, w tym co do kar umownych, aby
cel zamówienia publicznego, tj. zaspokojenia określonych potrzeb publicznych, został
osiągnięty. Zastrzeżone przez zamawiającego w tym zakresie kary umowne z tytułu
opóźnienia w wykonaniu poszczególnych elementów mają niewątpliwie charakter,
mobilizujący wykonawcę do dołożenia wszelkich starań mających na celu prawidłowe
i terminowe wykonanie przedmiotu Umowy. Należy zauważyć, iż w przypadku gdy
wykonawca będzie świadomy, iż opóźnienie wykonania poszczególnych etapów Umowy,
nawet obwarowane sankcjami w postaci kar umownych, nie będzie miało przewidywanych
konsekwencji w przypadku dotrzymania terminu realizacji całej umowy, może założyć, iż

zintensyfikuje swoje działanie w ostatniej fazie realizacji, tak aby dotrzymać terminu
końcowego, gdyż wtedy nie zastaną mu naliczone kary umowne za niedotrzymanie
terminów pośrednich. Takiego ryzyka Zamawiający chce uniknąć w przedmiotowym
zamówieniu, toteż zaniechał wprowadzenia zapisu, o który postuluje Odwołujący. Powyższe
nie prowadzi przy tym do naruszenia żadnej ze wskazanych regulacji (art. 7, 5 i 139 Pzp, jak
też art. 3531 i 483 kc). Dodatkowo zauważył, że Zgodnie z przywołanym brzmieniem
przepisów art. 483 i 484 Kc zastrzeżenie kary umownej zależy wyłącznie od woli samych
stron kontraktu, a z perspektywy wskazanych regulacji PZP z woli Zamawiającego który
przygotowuje wzór umowy. Co istotne wbrew swej nazwie kara umowna nie jest karą
w ścisłym tego słowa znaczeniu (ius puniendi), lecz jedynie zastrzeżoną sankcją
cywilnoprawną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, co
ważne sankcją oznaczoną w pieniądzu (wyjątkowo w ramach swobody umów dopuszcza się
by wierzyciel zastrzegł sobie inne świadczenie - powyższe z uwagi na nieprzydatność dla
wniosków niniejszej opinii nie będzie dalej rozwijane.). Z art. 483 § 1 Kc expresis verbis
wynika, że kara umowna ma na celu „naprawienie szkody", można więc uznać, że jest ona
swoistą postacią odszkodowania. Kara umowna może przy tym obejmować trzy grupy
zdarzeń, a mianowicie:
1) niewykonanie zobowiązania,
2) nienależyte wykonanie zobowiązania w ogólności,
3) i konkretne uchybienia w zakresie sposobu wykonania zobowiązania (np. co do
jakości lub czasu jak to przewidziano w zaskarżonej umowie)
Zgodnie z cytowanym art. 483 § 1 Kc kara umowna może zostać zastrzeżona wyłącznie
w odniesieniu do zobowiązania niepieniężnego (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały
z 26.09.1969 r., III CZP 8/69, LexPolonica nr 300856, OSNCP 1970, nr 6, poz. 97 i uchwały
składu 7 sędziów z 15.05.1976 r., III CZP 2/76, LexPolonica nr 301149, OSNCP 1977, nr 4,
poz. 66, oraz Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu uchwały z 13.10.1993 r., W. 6/92,
LexPolonica nr 365003, OTK 1993, cz. II, poz. 50).
Zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się w pełni z zakresem ogólnej
odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art.
471 Kc). Wynika to zarówno z celu kary umownej, jak i umiejscowienia samych przepisów jej
dotyczących. Podporządkowanie kary umownej podstawom odpowiedzialności kontraktowej
sprawia, że zobowiązany do zapłaty tej kary może bronić się zarzutem - podobnie jak każdy
dłużnik zobowiązany do naprawienia szkody stosownie do art. 471 Kc - że niewykonanie lub
nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on
odpowiedzialności (uzasadnienie orz. SN z 20.03.1967 r., II CR 419/ 67, wyrok SA
w Poznaniu z 22.10.2009 r., I ACa 697/2009 Dziennik Gazeta Prawna 2010/2 str. E7, wyrok
SN IC z 11.01.2008 r., V CSK 362/2007). Obwarowanie zobowiązania karą umowną ma na

celu m.in. zwiększenie realności jego wykonania oraz ułatwienie naprawienia szkody
powstałej w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania
(umowy). Obowiązek jej zapłaty ma więc w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika
charakter akcesoryjny (uboczny), ale przede wszystkim poprzez dotkliwość kary umownej
charakter gwarancyjny. W związku z tym zastrzeżenie kar umownych niekoniecznie musi
być zgodne z panującymi zwyczajami (art. 3531Kc).
KARA UMOWNA A SZKODA
Na gruncie cytowanych przepisów w doktrynie trwał spór, co do związku między
poniesieniem szkody przez wierzyciela, a roszczeniem o zapłatę kary umownej.
Według pierwszego, tradycyjnego poglądu, wierzyciel mógł się domagać się kary umownej
bez względu na powstanie szkody po jego stronie, tylko przy takim bowiem założeniu
instytucja kary umownej jest odpowiednio silnym środkiem oddziaływania na niesolidnego
kontrahenta i może odegrać rolę bodźca mobilizującego dłużnika do należytego wykonania
zobowiązania (tak też w orz. SN z 2.06.1970 r., II CR 167/70, LexPolonica nr 300902,
OSNCP 1970, nr 11, poz. 214). Według poglądu drugiego, opierającego się na wykładni
literalnej art. 483 § 1 i art. 484 § 1 Kc, zastrzeżenie kary umownej ma jedynie takie
znaczenie, że wierzyciel - dochodząc zapłaty tej kary -nie musi udowadniać zarówno
samego faktu istnienia szkody, jak i jej wysokości. Niemniej jednak przesłanką powstania
roszczenia o zapłatę kary umownej jest m.in. także szkoda wyrządzona wierzycielowi na
skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, dlatego też, jeżeli tylko
dłużnik zdoła udowodnić zupełny brak szkody wierzyciela, to w konsekwencji wykaże też, iż
kara umowna nie przysługuje (tak również SN w uzasadnieniu orz. z 14.07.1976 r., I CR
221/76, LexPolonica nr 296128, OSNCP 1977, nr 4, poz. 76 oraz - jak się wydaje -
w uzasadnieniu orz. z 07.02.1975 r., III CRN 406/74, LexPolonica nr 296123, OSNCP 1976,
nr 2, poz. 34). Sąd Najwyższy wyraźnie opowiedział się za pierwszym stanowiskiem,
przyjmując w uchwale składu 7 sędziów SN z 6 listopada 2003 r., III CZP 61/2003,
LexPolonica nr 364473 (OSNC 2004, nr 5, poz. 69), stanowiącej zasadę prawna, że
zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania
zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel
nie poniósł szkody (wcześniejsze orzeczenia traktowały tę sprawę odmiennie - np. w wyroku
SA w Katowicach z 28.05.2003 r., sygn. akt: I ACa 1376/2002, Gazeta Prawna 2007/98 str.
A7, stwierdzono, że „Treść unormowań zawartych w art. 483 § 1 kc i art. 484 § 1 kc
wskazuje jednoznacznie, iż brak jakiejkolwiek szkody po stronie wierzyciela wyklucza
domaganie się kary umownej". W wyroku Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 13
czerwca 2003 r., III CKN 50/2001 wskazano, że „kara umowna (art. 483 § 1 kc) należy się
wierzycielowi, jeżeli niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest
następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność i jeżeli wierzyciel

doznał szkody. Ciężar dowodu, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania
nie zostało zawinione przez dłużnika i że wierzyciel nie doznał szkody, spoczywa na dłużnika
(art. 6 kc)". Podobnie w wyroku z dnia 17 czerwca 2003 r., III CKN 122/2001 Sąd Najwyższy
- Izba Cywilna wyraził pogląd, że „Zgodnie ze stanowiskiem, bazującym na gramatycznej
wykładni art. 483 § 1 kc, kara umowna należy się jedynie wówczas, gdy niewykonanie lub
nienależyte wykonanie zobowiązania pociągnęło za sobą powstanie uszczerbku w majątku
wierzyciela. Zastrzeżenie kary umownej chroni interesy wierzyciela jedynie o tyle, że zwalnia
go z obowiązku wykazania wielkości poniesionego uszczerbku. To dłużnik, chcąc zwolnić się
z obowiązku uiszczenia kary umownej, musi wykazać, że wierzyciel nie poniósł szkody.
Akcentowana jest zatem kompensacyjna, a nie represyjna funkcja kary umownej").
Orzeczenie to potwierdzają kolejne, coraz to świeższe wyroki Sadu Najwyższego i tak:
• Sąd Najwyższy - Izba Cywilna w wyroku z 04.12.2003 r.ll CK 160/2002 stwierdził, że
„Zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania
zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel
nie poniósłszkody"(lexPo\or\\ca nr 405124),
• Sąd Najwyższy - Izba Cywilna w wyroku z 07.07.2005 r., V CK 869/2004, stwierdził, że
„Wierzyciel, dla którego zastrzeżona została kara umowna nie ma obowiązku wykazywać
faktu poniesienia szkody. Dla realizacji przysługującego mu roszczenia o zapłatę kary
umownej musi jednak wykazać istnienie i treść zobowiązania łączącego go z dłużnikiem,
a także fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania." (LexPolonica nr
1854125, Rzeczpospolita 2008/60 str. F5).
MIARKOWANIE (ZMNIEJSZANIE) KARY UMOWNEJ
Nie oznacza to, że kara wobec Wykonawcy z tytułu powstałego opóźnienia w realizacji
zobowiązań umownych musi pozostać na poziomie wynikającym z uregulowań umownych.
Art. 484 § 2 Kc dopuszcza bowiem zmniejszenie (miarkowanie) kary umownej, gdy
zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane lub gdy kara umowna jest rażąco
wygórowana, z tym że może to nastąpić wyłącznie w drodze orzeczenia sądu (orzeczeniem
takim jest także postanowienie o zatwierdzeniu ugody przesądowej zawieranej przez strony,
o czym w dalszej części opinii) i jest wyjątkiem od sformułowanej w art. 484 § 1 Kc zasady,
iż w razie wyrządzenia wierzycielowi szkody przysługuje mu kara umowna w zastrzeżonej
wysokości, bez względu na wysokość tej szkody. Normujące instytucję kary umownej
przepisy Kodeksu Cywilnego nie pozbawiły zatem całkowicie doniosłości prawnej regulacji
między wysokością zastrzeżonej kary umownej, a godnym ochrony interesem wierzyciela.
Nie można bowiem powoływać się tylko na potrzebę zapewnienia lepszej pozycji
wierzyciela, gdyż zgodnie z ogólną regułą prawo zobowiązań musi uwzględniać słuszne
interesy obu stron stosunku obligacyjnego. /Tak m.in. w cytowanym Komentarzu do kodeksu
cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania pod redakcją: Dmowski Stanisław, Sychowicz

Marek, Ciepła Helena, Kołakowski Krzysztof, Wiśniewski Tadeusz, Żuławska Czesława,
Gudowski Jacek, Bieniek Gerard, Tom I Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze
LexisNexis (wydanie IX)/. Zatem w razie występującej dysproporcji pomiędzy wysokością
zastrzeżonej kary umownej, a interesem wierzyciela chronionym za pomocą kary umownej,
dopuszczalne jest na podstawie 484 § 2 Kc jej zmniejszenie na żądanie dłużnika.
Zmniejszenie kary umownej może nastąpić na podstawie łącznego stosowania przesłanek
miarkowania, a jego dokonanie mogą uzasadniać różnorakie okoliczności. Miarkowanie
kary umownej w trybie art. 484 § 2 Kc, jak już wskazano powyżej, należy do tzw. prawa
sędziowskiego, zaś regulacja tego przepisu nie zawiera jakichkolwiek wyłączeń. Przepis ten
mający charakter normy ogólnej może wchodzić w grę w każdym wypadku, gdy w świetle
oceny stanu faktycznego, można mówić o tym, że kara umowna w zastrzeżonej wysokości
jawić się będzie jako nieadekwatna. Zaznaczyć trzeba, że według Sądu Najwyższego
samoistnej podstawy zmniejszenia kary umownej nie może stanowić art. 362 Kc,
zmniejszenie takie może nastąpić jedynie na podstawie art. 484 § 2 Kc (wyrok z 28 lipca
2004 r. IV CK 522/2003, LexPolonica nr 372465, OSNC 2005, nr 7-8, poz. 131). W związku
z powyższym w ocenie Zamawiające zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie zatem
wnosimy o jego oddalenie.
3 oraz 5)
W obu zarzutach Odwołujący wskazuje jako naruszenie zasad prowadzenia postępowania
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji zaniechanie wprowadzenia
postanowień, w zakresie przyznania kary umownej za odstąpienie od umowy z przyczyn
leżących po stronie Zamawiającego oraz zastrzeżenie tylko dla Zamawiającego możliwości
żądania odszkodowania uzupełniającego przewyższającego wysokość zastrzeżonych kar
umownych. Podkreślił, że zgodnie z art. 483 § 1 kc, kara umowna może być zastrzeżona w
umowie wyłącznie z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania
niepieniężnego. W stosunku zobowiązaniowym stanowiącym przedmiot umowy tylko
wykonawca zobowiązany jest do spełnienia świadczenia niepieniężnego, natomiast
zamawiający spełnia świadczenie w formie pieniężnej. Zastrzeżenie kar umownych na rzecz
wykonawcy nie znajduje potwierdzenia w przepisach Kodeksu cywilnego. Przepis art. 484 §
2 kc wskazywany w zarzucie odwołującego (jedyny przepis o charakterze szczególnym
odnośnie umów przywołany w zarzutach odwołania), dotyczy możliwości żądania
zmniejszenia kary umownej, jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane oraz
kary umownej rażąco wygórowanej, jako zastrzeżony do stosowania przez Sąd w ramach
tzw. prawa sędziowskiego) nie może być przedmiotem naruszenia przez Zamawiającego.
Jak wskazuje KIO w wyroku z dnia 31.08.2011, sygn. akt: KIO 1758/11, (...) zarzut
dotyczący naruszenia przez § 24 Warunków Kontraktu [wzoru umowy] - art. 353 1 Kc w zw.
z art. 14 i art. 139 Pzp, ponieważ w Warunkach Kontraktu [we wzorze umowy] zamawiający

zaniechał przyznania wykonawcy prawa do kary umownej, a w konsekwencji także
odszkodowania uzupełniającego - nie może być uznany za zasadny. Zamawiający nie
określił w Warunkach Kontraktu [we wzorze umowy], a zwłaszcza w § 24 dotyczącym kar
umownych przyznania wykonawcy prawa do kary umownej. Jednak z istoty instytucji kary
umownej wynika, że stosuje się ją w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania
zobowiązania niepieniężnego, co wynika z art. 483 § 1 Kc. To wykonawca jest obowiązany
wykonać zobowiązanie niepieniężne, natomiast zamawiający jest obowiązany wykonać
zobowiązanie pieniężne, do którego stosuje się m.in. przepis art. 481 Kc odnoszący się do
odsetek za nieterminowe wykonanie zobowiązania pieniężnego. Stosowanie tego przepisu
w przypadku ewentualnego zaistnienia opóźnienia świadczenia pieniężnego nie zostało
w żaden sposób ograniczone przez zamawiającego. W związku z powyższym w ocenie
składu orzekającego Izby, zarzut dotyczący naruszenia art. 353 1 Kc w zw. z art. 14 i art.
139 Pzp, ponieważ w Warunkach Kontraktu wzorze umowy] zamawiający zaniechał
ustanowienia prawa do kary umownej dla wykonawcy- nie może być uznany za zasadny.
Brak możliwości zastrzeżenia kar umownych na rzecz Wykonawcy przekreśla z mocy art.
483 § 1 Kc In fine możliwość domagania się odszkodowania uzupełniającego. W związku
z powyższym w ocenie Zamawiające zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie zatem
wnosimy o jego oddalenie.
4)
Odwołujący wskazuje jako naruszenie zasad prowadzenia postępowania w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji zaniechanie wprowadzenia postanowień,
które wskazywałyby górny limit wysokości kar umownych, ale w tym zakresie nie stara się
nawet budować jakiejkolwiek argumentacji. Jak wskazuje KIO w wyroku z dnia 31.08.2011,
sygn. akt: KIO 1758/11, zarzut dotyczący naruszenia przez § 24 Warunków Kontraktu
[wzoru umowy] - art. 353 1 Kc w zw. z art. 14 i art. 139 Pzp, ponieważ w Warunkach
Kontraktu [we wzorze umowy] zamawiający zaniechał określenia limitu kar umownych ze
wszystkich tytułów - nie może być uznany za zasadny. Zamawiający nie określił
w Warunkach Kontraktu [we wzorze umowy], a zwłaszcza w § 24 dotyczącym kar
umownych, górnego limitu kar umownych. Jednak żaden przepis nie nakazuje ustanowienia
takiego limitu. Wobec powyższego w ocenie składu orzekającego Izby, zarzut dotyczący
naruszenia art. 353 1 Kcw zw. z art. 14 i art. 139 Pzp, ponieważ w Warunkach Kontraktu
zamawiający zaniecha! określenia limitu kar umownych ze wszystkich tytułów - nie może
być uznany za zasadny. W związku z powyższym w ocenie Zamawiające zarzut ten nie
zasługuje na uwzględnienie zatem wnosimy o jego oddalenie.
Ad. IV
W zakresie zarzutu opisania przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny
i niewyczerpujący, bez dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, poprzez

wymaganie od wykonawców pokrycia kosztów zorganizowania odpowiedniego szkolenia dla
osób Zamawiającego w zakresie użytkowania, obsługi i konserwacji Urządzeń technicznych
w terminie i w sposób wskazany przez Zamawiającego - bez szczegółowego przekazania
informacji potrzebnych do skalkulowania tych kosztów, należy wskazać, iż Zamawiający
w dniu 01.07.2014 r. dokonał modyfikacji treści SIWZ, i dotychczasowe postanowienie § 4
ust. 57 - załącznika nr 9 do SIWZ - Wzór umowy, otrzymało następujące brzmienie:
„57 Wykonawca zapewni na swój koszt odpowiednie szkolenia dla osób Zamawiającego
w zakresie użytkowania, obsługi i konserwacji Urządzeń technicznych w terminie i w sposób
wskazany w Szczegółowym Harmonogramie Rzeczowo -Finansowym". Tym samym to
Wykonawca ma najlepszą wiedzę jak urządzenia zaoferuje i jakie w związku z tym koszty
poniesie na szkolenia personelu dla zapewniani sprawnej i bezpiecznej obsługi tych
urządzeń. Z uwagi na powyższe zarzut stał się nieaktualny i nie zasługuje na uwzględnienie.
Ad. V
W zakresie zarzutu nieopisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny
i wyczerpujący, wobec treści § 15 ust. 3 Umowy, Wykonawca podnosi, że zgodnie z tym
przepisem Zamawiający obciąża wykonawcę wszelkimi kosztami powstałymi w wyniku
zdarzeń, awarii powodujących zakłócenie procesu eksploatacyjnego - w sytuacji
niesporządzenia dokumentacji, przez Inżyniera, a zatem przez podmiot zupełnie niezależny
od wykonawcy, na który nie ma on żadnego wpływu, należy wskazać, iż Zamawiający
w dniu 02.07.2014 r. dokonał modyfikacji treści SIWZ, w której dotychczasowe
postanowienie § 15 ust. 3 - załącznika nr 9 do SIWZ - Wzór umowy, otrzymało następujące
brzmienie: „3. W przypadku zaistnienia w czasie wykonywania Robót zdarzeń, awarii
(innych niż wypadki i incydenty), które spowodowały uszkodzenie, awarię infrastruktury
kolejowej, skutkujące zakłóceniem procesu eksploatacyjnego, Wykonawca natychmiast
powiadomi o tym Inżyniera oraz Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie. Inżynier, wspólnie
z przedstawicielem Zakładu Linii Kolejowych i Wykonawcy stwierdzi na miejscu stan
faktyczny, określi rodzaj, czas i skutki zakłóceń procesu eksploatacyjnego, oraz sporządzi
dokumentację ze wskazaniem strony odpowiedzialnej za zaistniałe uszkodzenie, awarię."
W związku Tym samym zarzut stał się nieaktualny i nie zasługuje na uwzględnienie,
w związku z czym Zamawiający wnosi o jego oddalenie.
Ad. VI
Odwołujący podnosił, iż Zamawiający w zakresie sformułowania § 4 ust. 25 wzoru Umowy,
dokonał w/w czynności:
-w sposób sprzeczny z właściwością wzajemnego stosunku zobowiązaniowego powodujący
rażącą nierównowagę stron stosunku zobowiązaniowego,
- powodującą rażącą nierównowagę stron stosunku cywilnoprawnego oraz naruszający
zasady

prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający
zachowanie
uczciwej konkurencji,
-jak również nieopisanie przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za
pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie
wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty,
- jak również poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać
uczciwą konkurencję,
- oraz w wyniku którego może dojść do realizacji zamówienia poza zakres wynikający
z oferty wykonawcy
poprzez umieszczenie niejednoznacznego postanowienia o treści: „Likwidacja zbędnych lub
przeniesienie użytkowanych tras instalacji stanowiących uzbrojenie terenu, kolidujących
z realizowanymi obiektami, które nie są wykazane na aktualnej mapie do celów
projektowych". Treść § 4 ust. 25 jest konsekwencją przyjętej konstrukcji wynagrodzenia
ryczałtowego zgodnie, z którym w myśl art. 632 § 1: „Jeżeli strony umówiły się
o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia
wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru
lub kosztów prac". Jednocześnie Zamawiający wyjaśnia, że w jego ocenie SIWZ zawiera
kompletne i najbardziej aktualne materiały pozwalające na przygotowanie oferty, w tym
wycenę ryzyk dotyczących wykonania przedmiotu zamówienia. W orzecznictwie KIO
dominuje stanowisko, że Wykonawca ocenia, czy ze względu na całokształt warunków
zamówienia, ryzyko niewywiązania się z warunków kontraktu zachodzi, jakie jest jego
prawdopodobieństwo i koszt. Może je też skalkulować w cenie oferty. Warunki w tym
zakresie są identyczne dla wszystkich wykonawców ubiegających się o zamówienie.
Wykonawca może tak skalkulować cenę, aby w jej ramach uwzględnić kompensacje
wszelkich ryzyk i obowiązków, które wynikają dla niego z umowy w sprawie zamówienia,
wykonawcom określonych wymagań na etapie realizacji umowy, które przedkładają się
jedynie na ich wynagrodzenie i zwiększony nakład sił oraz środków na etapie realizacji
zamówienia, nie ogranicza uczestnikom postępowania możliwości samego uczestnictwa w
postępowaniu oraz złożenia konkurencyjnej oferty. Obiektywna niemożność ubiegania się
danego wykonawcy o zamówienie może być zrównana z wpływem na jego wynik,
materializujący się zawężeniem kręgu uczestników postępowania. Zdaniem Izby
zwiększone ryzyka ekonomiczne, nie muszą pozbawiać wykonawcy możliwości
sporządzenia ważnej oferty. Izba stwierdza także, że wykonawca kwestionując
postanowienia wzoru umowy nie wykazał, że zawarcie umowy na warunkach określonych
we wzorze umowy i wskazywanych w tym wzorze ryzykach spowoduje zawarcie nieważnej
umowy, bądź też obiektywną niemożność należytego spełnienia świadczenia. (...) Tylko

bowiem ustalenie wpływu na wynik postępowania stwierdzonych naruszeń może
powodować jego uwzględnienie (sygn. akt: KIO 2612/13). W ramach swobody umów
Zamawiający może narzucić pewne postanowienia we wzorze umowy, a Wykonawca może
nie złożyć oferty na takich warunkach (tak wyrok SO w Gdańsku z 14.07.2011 r. sygn. akt:
XII Ga 314/11 i wyroku SO we Wrocławiu z 14.04.2008 r. sygn. akt: X Ga 67/08). W związku
z powyższym w ocenie Zamawiające zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie zatem
wnosimy o jego oddalenie.
Podsumowanie.
Poczynione zmiany w SIWZ powodują, że Odwołujący nie doznaję uszczerbku w interesie,
na który się powołuje. Regulacje SIWZ nie uniemożliwiają zwożenia ważnej
i niepodlegającej odrzuceniu oferty a w szczególności nie prowadzą do możliwości
poniesienia szkody przez Odwołującego. Zważyć przy tym należy, że dokonane zmiany
SIWZ sprawiają, że zarzuty co do których Zamawiający dokonał zmian SIWZ zgodnie
z żądaniem Odwołania przestały być na chwilę obecną kwestią sporną pomiędzy
Zamawiającym a Odwołującym, co w świetle przyjętej linii orzeczniczej w zakresie wykładni
art. 192 ust 2 Pzp powoduje, iż powinny pozostać pozostawione bez rozpoznania.
Na poparcie powyższego wniosku wskazał, iż w wyroku z 18.03.2011 r., sygn. akt: KIO
459/11 Izba, oddalając odwołanie, uznała wprawdzie, iż „Uwzględnienie w części zarzutów
odwołania przez zamawiającego należy uznać za przyznanie faktów leżących u podstaw
uwzględnionych zarzutów w rozumieniu art. 190 ust. 5 zd. 2 Prawa Zamówień Publicznych.,
jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości, co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy.
W takim przypadku Izba upoważniona jest do odstąpienia od przeprowadzania
postępowania dowodowego ze skutkiem uznania podniesionych zarzutów za potwierdzone".
Jednocześnie KIO stwierdziła, iż „oddalając odwołanie Izba miała na uwadze stan faktyczny
istniejący w dniu rozprawy, wynikający z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia
po jej modyfikacji dokonanej przez zamawiającego w dniu (...) tj. po wniesieniu
przedmiotowego odwołania. Mając na uwadze art. 192 ust. 2 ustawy, Izba była zobowiązana
ocenić wpływ stwierdzonego naruszenia na wynik postępowania. Jedynie w przypadku
stwierdzenia naruszenia przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ
na wynik postępowania, Izba może uwzględnić odwołanie. W okolicznościach badanej
sprawy, pomimo potwierdzenia w części zasadności zarzutów (...) Izba nie stwierdziła, aby
miały one istotny wpływ na wynik postępowania. Dokonując takiego rozstrzygnięcia, Izba
była zobowiązana uwzględnić okoliczność, iż zamawiający dokonał modyfikacji treści
spornych postanowień siwz, a zatem na moment orzekania stwierdzone naruszenie
pozostawało bez wpływu na wynik postępowania". Podobnie w wyroku z 01.02.2011 r. Izba
orzekła: „Pogląd, że uwzględnienie przez zamawiającego zarzutów odwołania powoduje, że
upada możliwość uwzględnienia ich w sentencji orzeczenia odnosić się może jedynie do

sytuacji dokonania zmiany SIWZ zgodnie z żądaniami odwołania przed zamknięciem
rozprawy. Tylko w takiej sytuacji naruszenia przepisów, których dopuścił się zamawiający
nie mogą mieć wpływu na wynik postępowania i nakazywanie zmian, których zamawiający
już dokonał jest niecelowe". KIO 79/11, KIO 89/11, KIO 90/11. Powyższe orzeczenia oddają
w pełni intencje ustawodawcy w zakresie dyspozycji art. 192 ust. 2 ustawy nakazujące Izbie
uwzględnienie odwołania, wyłącznie jeśli stwierdzone naruszenie przez zamawiającego
przepisów pzp miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Jeśli natomiast
wprawdzie do naruszenia przepisów doszło, jednakże zamawiający sam „naprawił" swój
błąd (np. dokonał zmiany SIWZ), to orzekanie w tym przedmiocie jest niecelowe. Zatem
odwołanie winno zostać oddalone. Brak zastosowania cyt. przepisu w sytuacji
uwzględnienia części zarzutów przez zamawiającego przy jednoczesnej konwalidacji
wadliwej czynności - dokonaniu zmiany treści SIWZ oraz publikacji zmian przed rozprawą,
przy jednoczesnym braku uwzględnienia przez Izbę któregokolwiek z pozostałych zarzutów,
powoduje z jednej strony bezprzedmiotowość orzekania Izby, z drugiej zaś - sytuację,
w której zamawiający „wygrywa" sprawę, ale musi zapłacić koszty postępowania przed KIO.
Na marginesie wskazał, iż aktualnie obowiązujące przepisy ustawy Pzp nie przewidują
instytucji zawieszenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w przypadku
wniesienia odwołania (przepisy nie obowiązującej już ustawy o zamówieniach publicznych
z 1994 r. taki skutek dla postępowania wprost przewidywały). Jedyny skutek zawieszający
dla postępowania o zamówienie publiczne, jaki ma złożenie odwołania, przewidziany jest dla
czynności zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Zgodnie z art. 183 ust. 1
Pzp w przypadku wniesienia odwołania zamawiający nie może zawrzeć umowy w sprawie
zamówienia publicznego do czasu ogłoszenia wyroku lub postanowienia kończącego
postępowanie odwoławcze przez Izbę. Zatem każda inna czynność w postępowaniu
o zamówienie publiczne poza zawarciem umowy jest możliwa do podjęcia przez
Zamawiającego pomimo toczącego się postępowania odwoławczego. Tak więc, jeśli w toku
postępowania wykonawca zaskarży w trybie odwoławczym postanowienia SIWZ, a czas na
rozstrzygnięcie tych zarzutów ulegnie przesunięciu poza pierwotnie wyznaczony przez
Zamawiającego termin składania ofert, Zamawiający - zgodnie z obowiązującymi przepisami
ustawy Pzp - ma prawo w dalszym ciągu prowadzić to postępowanie, oceniając zasadność
zarzutów odwołania i zasadność podjęcia w tym zakresie pewnego ryzyko, że w przypadku
potwierdzenia się zarzutów odwołania dotyczących postanowień SIWZ po otwarciu ofert
koniecznym będzie unieważnienie takiego postępowania. Zamawiający może także w takiej
sytuacji przesunąć termin składania ofert do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez Izbę.
Ocena powyższych działań należy do podmiotu Zamawiającego, który jest odpowiedzialny
za prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W związku
z powyższym nie można czynić Zamawiającemu zarzutu, że w przedmiotowej sprawie nie

wstrzymał się z określonymi czynnościami w postępowaniu, tj. modyfikacją SIWZ do czasu
rozstrzygnięcia merytorycznego lub formalnego w przedmiocie złożonych do Izby odwołań
(tak m.in. wyrok KIO z 21.08.2012 r., sygn. akt: KIO 1684/12.

Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się
z przedstawionymi poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk
stron złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co następuje.

Skład orzekający Izby ustalił nadto, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp, a Wykonawca
wnoszący odwołanie posiadał interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp, uprawniający do jego
złożenia. Należy bowiem wskazać, że: „Zgodnie z powołanym przepisem środki ochrony
prawnej określone w dziale VI Pzp przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także
innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł
lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Na
etapie postępowania o udzielenie zamówienia przed otwarciem ofert, np. w przypadku
odwołań czy skarg dotyczących postanowień ogłoszenia i siwz przyjąć należy, iż każdy
wykonawca deklarujący zainteresowanie uzyskaniem danego zamówienia posiada
jednocześnie interes w jego uzyskaniu. Sformułowanie ww. przepisu w żaden sposób nie
nakazuje badania sytuacji podmiotowej wykonawcy w celu ustalenia jakiego typu warunki
udziału w postępowaniu spełnia oraz w jaki sposób o dane zamówienie zamierza się ubiegać
(samodzielnie, np. korzystając z doświadczenia innych podmiotów, w konsorcjum (…).
Również pojęcie szkody w takiej sytuacji nie może być badane w sposób równie ścisły jak
w wypadku korzystania ze środków ochrony prawnej odnośnie złożonych ofert. Na etapie
specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie ma możliwości określenia i udowodnienia
konkretnej szkody, którą wykonawca w trakcie dalszego biegu postępowania o udzielenie
zamówienia może ponieść. Wystarczające jest tu wskazanie na naruszenie obowiązujących
przepisów prowadzące do powstania hipotetycznej szkody w postaci utrudniania dostępu do
zamówienia lub spowodowania konieczności ubiegania się o udzielenie zamówienia
niezgodnie z prawem (np. przez perspektywę zawarcia niezgodnej z przepisami prawa
umowy w sprawie zamówienia). Przyjęcie założeń przeciwnych prowadzić by mogło do
nadmiernego ograniczenia w korzystaniu ze środków ochrony prawnej dotyczących treści
ogłoszenia i siwz.” (za wyrokiem KIO z dnia 04.10.2010 r., sygn. akt: KIO 2036/10).
Względem dokonanego zgłoszenia po stronie Odwołującego NDI SA., Izba ustaliła,
że w terminie wymaganym na zgłoszenie przystąpienia nie zostało wykazane umocowanie
dla prokurenta M. W. - G. , w związku z tym Izba uznał zgłoszone przystąpienie za

nieskuteczne. Należy zauważyć, ze w odróżnieniu od odwołania, przystąpienie nie podlega
uzupełnieniu.
Skład orzekający Izby, działając zgodnie z art. 190 ust. 7 Pzp dopuścił w niniejszej
sprawie: dowody z dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne przekazanej przez
Zamawiającego do akt sprawy w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem,
tj. treści ogłoszenia o zamówieniu, zmiany ogłoszenia z 01.07.2014 r., postanowień SIWZ,
zał. nr 9 (wzoru umowy), 10 (Harmonogramu) i 11 (PFU) do SIWZ, pytań
z 20.06.2014 r., odpowiedzi na pytania – pismo z 01.07.2014 r., zmian postanowień SIWZ
z 01.07.2014 r., w tym Instrukcja IR 19, erraty PFU, zał. nr 10 po zmianie z 01.07.2014 r.,
odwołania wraz z załącznikiem (Wstępnym harmonogramem dla zadania), przystąpienia
oraz odpowiedzi na odwołanie.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
także stanowiska i oświadczenia stron złożone ustnie do protokołu.
Biorąc pod uwagę ustalenia i stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191
ust.1 Pzp), oceniając wiarygodność i moc dowodową, po wszechstronnym rozważeniu
zebranego materiału (art. 190 ust. 7 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.
Odnośnie zarzutu pierwszego – naruszenia przez Zamawiającego - art. 7 ust. 1, 29
ust. 1 i 2 Pzp, oraz art. 5, 3531, 387 § 1 Kc w zw. z art. 14 Pzp i 139 ust. 1 Pzp - poprzez
ukształtowanie warunków umowy w sposób sprzeczny z właściwością wzajemnego stosunku
zobowiązaniowego, powodujące rażącą nierównowagę stron stosunku cywilnoprawnego
oraz naruszający zasady prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, jak również nieopisanie
przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności
mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, jak również poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję - w związku
z określeniem końcowego terminu wykonania zamówienia na dzień 31.10.2015 r. i tym
samym wskazanie nierealnego terminu na wykonanie zamówienia (pkt II. 3) Ogłoszenia
o zamówieniu, pkt VIII. SIWZ, § 6 ust. 1 wzoru umowy), Izba wskazuje na następuje
okoliczności.
Zamawiający określił w pkt III SIWZ: „(…) 1. Projekt obejmuje wykonanie
dokumentacji technicznej i projektowej, pełnienie nadzoru autorskiego oraz wykonanie robót
budowlano-montażowych w zakresie przebudowy układu funkcjonalnego budynku dworca
wraz z towarzysząca mu infrastrukturą torowo-peronową w celu poprawy standardu obsługi
i bezpieczeństwa podróżnych (w tym dostępności do korzystania z usług kolejowych przez

osoby niepełnosprawne i z ograniczonymi możliwościami ruchowymi). Planuje się
podniesienie stanu technicznego i wyposażenia obiektu dworcowego oraz
infrastruktury torowo-peronowej, a także poprawę warunków sanitarnych i higienicznych oraz
zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne. Projekt obejmuje
przebudowę wraz ze zmianami funkcjonalnymi budynku Dworca Głównego łącznie
z instalacjami, przebudowę strefy wejściowej do schronu „Podziemnego Szczecina” na
zakończeniu istniejącego przejścia podziemnego; budowę nowego pieszego ciągu
komunikacyjnego nad peronami łączącego budynek dworca z ul. Owocową i istniejącą
kładkę pieszą, przebudowę istniejącej kładki z dostosowaniem jej do korzystania z nich
przez osoby niepełnosprawne; przebudowę nawierzchni peronów, budowę nowych wiat
peronowych, renowację muru oporowego; renowację elewacji byłej nastawni,
zainstalowanie systemów informacyjnych, monitoringu i bezpieczeństwa. Realizacja
inwestycji musi być prowadzona w sposób zapewniający ciągłość funkcjonowania dworca
kolejowego Szczecin Główny w zakresie określonym w Programie Funkcjonalno-Użytkowym
stanowiącym załącznik nr 11 do SIWZ.
2. Zakres obowiązków wykonawcy został szczegółowo określony we wzorze umowy
stanowiącej załącznik nr 9 do SIWZ.
3. Na Wykonawcy spoczywa obowiązek uzgadniania i pokrycia kosztów wszelkich
zamknięć torowych i części peronów do wykonania niezbędnych prac budowlanych
z właścicielem infrastruktury torowo-peronowej tj. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie, jak i również zastępczej komunikacji autobusowej,
druku i kolportażu plakatowego rozkładu jazdy i ulotek informacyjnych dla podróżnych
oraz koszty poniesione przez przewoźników, wynikających z jazdy wydłużoną „drogą
okrężną” (objazdową).
4. Zamawiający wymaga udzielenia gwarancji jakości i rękojmi na wykonany przedmiot
zamówienia zgodnie z postanowieniami umowy.
5. Wybrany Wykonawca zobowiązany jest do współpracy z przyszłym najemcą
powierzchni handlowych zgodnie z postanowieniami określonymi w dokumentacji
przetargowej.
6. Zaleca się, aby Wykonawcy dokonali we własnym zakresie szczegółowej wizji lokalnej
w terenie celem uzyskania wszystkich informacji koniecznych do przygotowania oferty
i zawarcia umowy. Każdy z Wykonawców ponosi pełną odpowiedzialność za skutki
braku lub mylnego rozpoznania warunków realizacji niniejszego zamówienia.
7. Zamawiający nie przewiduje udzielenia zaliczki na poczet wykonania zamówienia.
8. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia zawarty jest w załączniku nr 11 do SIWZ -
Program funkcjonalno-użytkowy. Zgodnie z art. 30 ust.4 ustawy Pzp Zamawiający
dopuszcza rozwiązania równoważne opisane w programie funkcjonalno-użytkowym

i specyfikacjach technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych za pomocą norm,
aprobat, specyfikacji technicznych i systemów odniesienia, o których mowa w art.30
ust.1-3 ustawy Pzp, po wcześniejszym uzgodnieniu z Zamawiającym.
9. W przypadku gdy w załączniku nr 11 do SIWZ pojawią się wskazania znaków
towarowych, patentów lub pochodzenia, należy rozumieć, zgodnie z przepisem art. 29
ust. 3 ustawy Pzp, że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia
i Zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie
dokładnych określeń, a określenia te należy traktować jako przykładowe pod względem
parametrów technicznych i funkcjonalnych. W takich okolicznościach Zamawiający
dopuszcza możliwość składania w ofercie rozwiązań równoważnych, wskazując, iż
minimalne wymagania, jakim mają odpowiadać rozwiązania równoważne, to wymagania
nie gorsze od parametrów wskazanych w załączniku nr 11 do SIWZ – wymagane jest
wcześniejsze uzgodnienie z Zamawiającym.”. Zgodnie z pkt VIII - Termin wykonania
zamówienia: „Termin wykonania zamówienia - Zamawiający wymaga, aby przedmiot
zamówienia został zrealizowany w terminie do dnia 31.10.2015 r., tj. do tego dnia
należy zakończyć wszystkie roboty budowlane i uzyskać ostateczne decyzje pozwolenia
na użytkowanie dla obiektów objętych Przedmiotem zamówienia, jeżeli przepisy prawa
nakładają taki obowiązek.
Ustala się maksymalny termin wykonania kompletnej wielobranżowej Dokumentacji
projektowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę na 16 tygodni licząc od dnia zawarcia
Umowy, w tym: 1) Etap I
a) wykonanie wielobranżowych projektów budowlanych w rozumieniu Rozporządzenia
Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 roku
w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej (Dz. U. z dnia 27
kwietnia 2012, poz. 462) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września
2004r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji
technicznych wykonanie i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-
użytkowego (Dz. U. z 2004r. Nr 202 poz. 2072 ze zm.) w terminie 10 tygodni od dnia
zawarcia umowy i przekazanie ich Zamawiającemu do akceptacji, b) złożenie kompletnych
wniosków o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę - 12 tygodni od dnia zawarcia
Umowy,
2) Etap II - uzyskanie pozwoleń na budowę w terminie 16 tygodni od dnia
zawarcia Umowy,
3) Etap III - wykonanie wielobranżowych projektów wykonawczych w terminie 24 tygodni
od dnia zawarcia Umowy,
4) Etap IV - pełnienie nadzoru autorskiego - od uzyskania przez Wykonawcę
prawomocnych pozwoleń na budowę przez okres realizacji robót budowlanych.”.

W ramach pytań z dnia 20.06.2014 r. jeden z Wykonawców zawnioskował
o realizacje zadania w dwóch terminach. Pierwszy termin do końca 2015 r.: „(...)gdzie jest
możliwe wykonanie nowej kładki nowego budynku D1p, kompleksowego remont budynku D1
i przebudowa tunelu osobowego, wraz z uzyskaniem decyzji na ich użytkowanie
i uruchomienie tej części dla podróżnych. Wówczas budynek D4 jest dworcem
tymczasowym, a istniejąca kładka obsługuje wszystkie perony bez zamykania ruchu
pociągów na peronach. W tym zadaniu wszystkie słupy wiat historycznych stojące w kolizji
z realizacją np. kładki, byłyby przenoszone w wyznaczone miejsca przez Konserwatora
Zabytków i byłyby uchronione od zniszczenia (…). Drugi termin od końca 2015 r. po
uzyskaniu decyzji na użytkowanie do 2017 r. dotyczyłyby prac na poszczególnych peronach,
jako roboty kompleksowe na wyznaczonym odcinku – infrastruktura podziemna
i nawierzchnia oraz obiekty na peronach np. kładka, wiaty, kioski użytkowe, budynki
zawiadowcy. W tym zadaniu wykonane byłyby roboty w budynku D2 i D4 wraz z osuszaniem
odgrzybianiem i wyremontowaniem, z przebudową i dostosowaniem pomieszczeń do nowej
funkcji użytkowej – pomocniczej dla podróżnych (…)”.
W ramach odpowiedzi na pytania – pismo z dnia 01.07.2014 r. Zamawiający dokonał
zmiany postanowień SIWZ: „(…)
1. Projekt obejmuje wykonanie dokumentacji technicznej i projektowej, pełnienie nadzoru
autorskiego oraz wykonanie robót budowlano-montażowych w zakresie przebudowy
układu funkcjonalnego budynku dworca wraz z towarzysząca mu infrastrukturą torowo-
peronową w celu poprawy standardu obsługi i bezpieczeństwa podróżnych (w tym
dostępności do korzystania z usług kolejowych przez osoby niepełnosprawne
i z ograniczonymi możliwościami ruchowymi). Planuje się podniesienie stanu
technicznego i wyposażenia obiektu dworcowego oraz infrastruktury torowo-peronowej,
a takżepoprawę warunków sanitarnych i higienicznych oraz zmniejszenie negatywnego
oddziaływania na środowisko naturalne. Projekt obejmuje przebudowę wraz ze
zmianami funkcjonalnymi budynku Dworca Głównego łącznie z instalacjami,
przebudowę strefy wejściowej do schronu „Podziemnego Szczecina" na zakończeniu
istniejącego przejścia podziemnego, przebudowę nawierzchni peronów nr 1 i 4, budowę
nowych wiat peronowych na peronie nr 4, renowację muru oporowego; renowację
elewacji byłej nastawni, renowacja elewacji budynku byłego dyżurnego ruchu
peronowego na peronie nr 3 oraz aktualizację całej dokumentacji projektowej będącej
w posiadaniu Zamawiającego wraz z wykonaniem dokumentacji projektowej
przebudowy peronu 2 i 3 oraz łącznika miedzy kładkami.

Realizacja inwestycji musi być prowadzona w sposób zapewniający ciągłość
funkcjonowania dworca kolejowego Szczecin Główny w zakresie określonym
w Programie Funkcjonalno-Użytkowym stanowiącym załącznik nr 11 do SIWZ.
2. Zamawiający wymaga wykonania robót według następujących terminów i zakresów
robót:
Termin wykonania do 31.10.2015, tj. do tego dnia należy zakończyć wszystkie roboty
budowlane i uzyskać ostateczne decyzje pozwolenia na użytkowanie dla obiektów objętych
Przedmiotem zamówienia, jeżeli przepisy prawa nakładają taki obowiązek.
OBSZAR A
a. Wyburzenie budynku D3
b. Przystosowanie budynku D4 do potrzeb dworca tymczasowego (Zamawiający nie
wyklucza innej lokalizacji dworca tymczasowego)
c. Wykonanie robót związanych z budową nowego budynku D1p
d. Wykonanie robót związanych z modernizacją budynku D1
e. Wykonanie robót związanych z modernizacją budynku D2
f. Wykonanie nowej kładki pomiędzy budynkiem D1p i ul. Owocową
OBSZAR B
a. Wykonanie robót związanych z przebudową tunelu osobowego
b. Wykonanie robót związanych z modernizacją peronów 1 i 4
c. Wykonanie robót budowlanych związanych z elewacją budynku byłej nastawni
d. Wykonanie robót związanych z modernizacją muru oporowego
e. Wykonanie dokumentacji technicznej dla robót związanych z modernizacją peronów 2 i 3
f. Renowacja elewacji budynku byłego dyżurnego ruchu peronowego na peronie nr 3
DOKUMENTACJA
a. aktualizacja całej dokumentacji projektowej będącej w posiadaniu Zamawiającego
b. wykonanie dokumentacji projektowej przebudowy peronu 2 i 3 oraz łącznika miedzy
kładkami
c. wykonanie dokumentacji projektowej budowy wiat peronowy na peronie nr 1, 2 i 3
3. Zakres obowiązków wykonawcy został szczegółowo określony we wzorze umowy
stanowiącej załącznik nr 9 do SIWZ.
4. Na Wykonawcy spoczywa obowiązek uzgadniania i pokrycia kosztów wszelkich
zamknięć torowych i części peronów do wykonania niezbędnych prac budowlanych
z właścicielem infrastruktury torowo-peronowej tj. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie, jak i również zastępczej komunikacji autobusowej,
druku i kolportażu plakatowego rozkładu jazdy i ulotek informacyjnych dla podróżnych
oraz koszty poniesione przez przewoźników, wynikających z jazdy wydłużoną „drogą
okrężną" (objazdową). Powyższe zagadnienia reguluje Instrukcja lr-19 (w załączeniu)

5. Zamawiający wymaga udzielenia gwarancji jakości i rękojmi na wykonany przedmiot
zamówienia zgodnie z postanowieniami umowy.
6. Wybrany Wykonawca zobowiązany jest do współpracy z przyszłym najemcą
powierzchni handlowych zgodnie z postanowieniami określonymi w dokumentacji
przetargowej.
7. Zaleca się, aby Wykonawcy dokonali we własnym zakresie szczegółowej wizji lokalnej
w terenie celem uzyskania wszystkich informacji koniecznych do przygotowania oferty
i zawarcia umowy. Każdy z Wykonawców ponosi pełną odpowiedzialność za skutki braku
lub mylnego rozpoznania warunków realizacji niniejszego zamówienia.
8. Zamawiający nie przewiduje udzielenia zaliczki na poczet wykonania zamówienia.
9. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia zawarty jest w załączniku nr 11 do SIWZ -
Program funkcjonalno-użytkowy. Zgodnie z art. 30 ust.4 ustawy Pzp Zamawiający dopuszcza
rozwiązania równoważne opisane w programie funkcjonalno-użytkowym i specyfikacjach
technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych za pomocą norm, aprobat, specyfikacji
technicznych i systemów odniesienia, o których mowa w art.30 ust. 1-3 ustawy Pzp, po
wcześniejszym uzgodnieniu z Zamawiającym. 10. W przypadku gdy w załączniku nr 11 do
SIWZ pojawią się wskazania znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, należy
rozumieć, zgodnie z przepisem art. 29 ust. 3 ustawy Pzp, że jest to uzasadnione specyfiką
przedmiotu zamówienia i Zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą
dostatecznie dokładnych określeń, a określenia te należy traktować jako przykładowe pod
względem parametrów technicznych i funkcjonalnych. W takich okolicznościach
Zamawiający dopuszcza możliwość składania w ofercie rozwiązań równoważnych,
wskazując, iż minimalne wymagania, jakim mają odpowiadać rozwiązania równoważne, to
wymagania nie gorsze od parametrów wskazanych w załączniku nr 11 do SIWZ - wymagane
jest wcześniejsze uzgodnienie z Zamawiającym. Uwaga: Podstawową modyfikacją SIWZ
jest rezygnacja Zamawiających z części zakresu robót budowlanych dotyczącego
głównie Obszaru B i mniejszym zakresie Obszaru A" (…)
Zamawiający w myśl przepisu art. 38 ust. 4 ustawy Pzp dokonuje modyfikacji treści
SIWZ. Zamawiający zmienia załącznik nr 1 i 10 do SIWZ - nowe brzmienie załączników
stanowią załączniki do niniejszego pisma.”.
Zamawiający wskazała w ERRACIE do PFU Szczecin: „W związku z dokonaną
modyfikacją treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia Program Funkcjonalno-
Użytkowy znajduje zastosowanie do poniższego zakresu zamówienia:
OBSZAR A
a. Wyburzenie budynku D3

b. Przystosowanie budynku D4 do potrzeb dworca tymczasowego
(Zamawiający nie wyklucza innej lokalizacji dworca tymczasowego)
c. Wykonanie robót związanych z budową nowego budynku D1p
d. Wykonanie robót związanych z modernizacją budynku D1
e. Wykonanie robót związanych z modernizacją budynku D2
f. Wykonanie nowej kładki pomiędzy budynkiem D1p i ul. Owocową
OBSZAR B
a. Wykonanie robót związanych z przebudową tunelu osobowego
b. Wykonanie robót związanych z modernizacją peronów 1 i 4
c. Wykonanie robót budowlanych związanych z elewacją budynku byłej nastawni
d. Wykonanie robót związanych z modernizacją muru oporowego
e. Wykonanie dokumentacji technicznej dla robót związanych z modernizacją peronów 2 i 3
f. Renowacja elewacji budynku byłego dyżurnego ruchu peronowego na peronie nr 3
DOKUMENTACJA
a. aktualizacja całej dokumentacji projektowej będącej w posiadaniu Zamawiającego
b. wykonanie dokumentacji projektowej przebudowy peronu 2 i 3 oraz
łącznika miedzykładkami
c. wykonanie dokumentacji projektowej budowy wiat peronowy na peronie nr 1, 2 i 3”.
Dodatkowo w ramach odpowiedzi na pytania – pismo z 01.07.2014 r. – Zamawiający
stwierdził: „(…)
Pytanie 18
Czy można wykonywać prace na obiekcie D1, D2 i D4 bez osuszenia i oczyszczenia
budynku ze szkodliwych grzybów i pleśni? Wykonawca, na podstawie posiadanego
doświadczenia, biorąc pod uwagę technologię osuszania i odgrzybiania warunkującą
prowadzenie jakichkolwiek innych robót na obiekcie oraz związane z tym obowiązujące
przepisy BHP stwierdza, że wskazany w dokumentacji przetargowej termin ukończenia
realizacji inwestycji należy przedłużyć o minimum 8 miesięcy.
Odpowiedź:
Zamawiający nie wyraża zgody na wykonywanie prac na obiektach D1, D2 i D4 bez
osuszania i oczyszczania budynku ze szkodliwych grzybów lub pleśni. Osuszanie
i odgrzybianie dotyczy części obiektu (piwnic) i jego wykonanie w ocenie Zamawiającego nie
ma wpływu na termin końcowy realizacji zamówienia, ponieważ przedmiotowe prace można
wykonywać równolegle z innymi robotami. (…)
Pytanie 25
Dotyczy Wzoru Umowy § 6 TERMINY REALIZACJI i terminów uzyskania pozwolenia na
budowę (założono obecnie 4 tygodnie na uzyskanie pozwolenia licząc od dnia złożenia
wniosku) - wnioskujemy o przedłużenie tego terminu do 65 dni zgodnie z k.p.a. oraz

przesunięcie końcowego terminu realizacji inwestycji również o 65 dni.
Odpowiedź:
Zamawiający w myśl przepisu art. 38 ust. 4 ustawy Pzp dokonuje modyfikacji treści SIWZ.
Dotychczasowe postanowienie rozdziału VIII pkt 1 lit. a) i b) SIWZ i § 6 ust. 2 pkt 1 lit. a) i b)
- załącznika nr 9 do SIWZ - Wzór umowy, otrzymuje następujące brzmienie:
„a) wykonanie wielobranżowych projektów budowlanych w rozumieniu Rozporządzenia
Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 roku w
sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej (Dz.U. z dnia 27 kwietnia
2012, poz. 462) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004r. w
sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonanie i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U.
z 2004r. Nr 202 poz. 2072 ze zm.) w terminie 6 tygodni od dnia zawarcia umowy
i przekazanie ich Zamawiającemu do akceptacji,
b) złożenie kompletnych wniosków o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę - 8 tygodni
od dnia zawarcia Umowy," (…)
Pytanie 35
Zapis w PFU pkt. 6 str. 46 brzmi:
„Wymiana nawierzchni na peronach Nr 1, 2, 3 i 4 wraz z krawędziami peronowymi, płytami
peronowymi krawędziowymi o powierzchni pokrytej ryflami wgłębnymi z pasem
ostrzegawczym wykonanym ze znakami dotykowymi (wg Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 17.06.2011r.), odwodnieniem peronów, oświetleniem i pozostałymi
elementami, tj. mała architektura, odgrodzenie części peronu Nr 1 od toru Nr 3;"
Czy odcinek pomiędzy istniejącą a nową kładką na peronie 2 jest wyłączony z opracowania?
Czy należy go wykonywać, skoro decyzja o lokalizacji celu publicznego wyłącza ten odcinek
z prac przebudowy?
Odpowiedź:
Zamawiający wyjaśnia, iż nowy zmodyfikowany zakres przedmiotu zamówienia obejmuje
jedynie wykonanie nawierzchni na peronach nr 1 i 4.
Pytanie 36 (…)
7). Jak rozumieć zapis PFU i Konserwatora zabytków o przeniesieniu wiat historycznych
z peronu 3 i 2 na peron 1 na wysokości budynku D1 i D2. Czy należy zlikwidować wiatę 1-
słupową na peronie 1?
Odpowiedź:
Zamawiający wyjaśnia, iż nowy zmodyfikowany zakres przedmiotu zamówienia nie obejmuje
powyższych robót.”.
Względem powyższego zarzutu Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu,
aby ten w określił realny termin realizacji zamówienia tj. aby wydłużył określony na

31.10.2015 r. termin - przynajmniej o 216 dni.
W niniejszym przypadku, w ocenie Izby, Odwołujący nie wykazał dyskryminacyjnego
charakteru zakwestionowanego postanowienia SIWZ w zakresie wskazanego terminu
realizacji zamówienia. W konsekwencji powyższe skutkowało oddaleniem pierwszego
zarzutu. W ocenie Izby, Odwołujący nie wykazał nierealności wyznaczonego terminu
realizacji zamówienia, ani tym bardziej, że mamy do czynienia ze świadczeniem
niemożliwym. Przy czym należy zastrzec, że Izba w tym zakresie wzięła pod uwagę
dokonana zmianę postanowień SIWZ, wzoru umowy oraz PFU przez Zamawiającego w dniu
01.07.2014 r. Jeżeli bowiem nawet uznać stanowisko Odwołującego co do pierwotnego
zakresu przedmiotu zamówienia, to dokonana zmiana niewątpliwie ograniczyła zakres
przedmiotu zamówienia w sposób wynikający z postanowień SIWZ oraz erraty PFU.
Niewątpliwie bowiem w wyniku tej zmiany ograniczeniu uległ zakres robót zasadniczych, co
było jednym z koronnych argumentów Odwołującego. Zmianie uległy także terminy
wykonania wielobranżowych projektów budowlanych w rozumieniu Rozporządzenia Ministra
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 roku w sprawie
szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej (Dz. U. z dnia 27 kwietnia 2012,
poz. 462) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004r. w sprawie
szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonanie i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U.
z 2004r. Nr 202 poz. 2072 ze zm.) oraz złożenie kompletnych wniosków o wydanie decyzji
o pozwoleniu na budowę. Należy także wskazać, ze zmiana była wynikiem sugestii innego
Wykonawcy, tj. nieobecnego na rozprawie Przystępującego po stronie Odwołującego.
Powyższe także wobec jego nieobecności, daje podstawy do uznania, że uwarunkowania
i okoliczności wskazane przez Odwołującego, w szczególności po zmianie z 01.07.2014 r.
dotyczy stricte tylko i wyłącznie Odwołującego. Izba także stoi na stanowisku, że technologia
wskazana przez Zamawiającego w PFU nie miała charakter obligatoryjnego. W tym zakresie
Zamawiający wprost wskazywał w pkt III ust.8-9, a po zmianie ust. 9 -10 na dopuszczenie
rozwiązań równoważnych opisanym w PFU. Nadto, w PFU, jak podnosił Zamawiający nie są
użyte sformułowania o charakterze kategorycznym. Przy czym odpowiedź na pytanie 18
potwierdza, że Zamawiający dopuszczał osuszanie nie tylko w okresie letnim skoro uznał ze
przedmiotowe parce mogą być realizowane równolegle z innymi robotami.
W konsekwencji wobec niewykazania nierealności wyznaczonego terminu realizacji
zamówienia, jak i wobec zmian z uwagi na art. 192 ust. 2 Pzp Izba oddaliła zarzut, jak i całe
odwołania.

Odnośnie zarzutu drugiego – naruszenia przez Zamawiającego – art. 7 ust. 1, 29 ust.
1 oraz 29 ust. 2, 31 ust. 1 Pzp - poprzez niejednoznaczne i niewyczerpujące, bez
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, bez uwzględnienia wszystkich wymagań
i okoliczności, mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, z naruszeniem zasady
nieopisywania przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję - opisanie przedmiotu zamówienia - poprzez wymaganie od wykonawców
pokrycia kosztów wszelkich zamknięć torowych oraz części peronów, jak również
organizowania komunikacji zastępczej, druku i kolportażu plakatowego rozkładu jazdy
i ulotek informacyjnych dla podróżnych, oraz kosztów poniesionych przez przewoźników,
wynikających z jazdy wydłużoną „drogą okrężną” (objazdową) - bez szczegółowego
przekazania informacji potrzebnych do skalkulowania tych kosztów (m.in. pkt XVI ust. 3
SIWZ, pkt XVI ust. 2 SIWZ) ), Izba wskazuje na następuje okoliczności.
Zamawiający określił w pkt III ust. 3 SIWZ: „(…) Na Wykonawcy spoczywa obowiązek
uzgadniania i pokrycia kosztów wszelkich zamknięć torowych i części peronów do
wykonania niezbędnych prac budowlanych z właścicielem infrastruktury torowo-peronowej tj.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie, jak i również
zastępczej komunikacji autobusowej, druku i kolportażu plakatowego rozkładu jazdy i ulotek
informacyjnych dla podróżnych oraz koszty poniesione przez przewoźników, wynikających
z jazdy wydłużoną „drogą okrężną” (objazdową).(..)”.


Zamawiający określił także w pkt XVI ust. 2 i 3 SIWZ: „(…)
2. W związku z powyższym Wykonawca powinien sporządzić własną kalkulację
obejmującą wszystkie niezbędne koszty związane z realizacją zamówienia, takie jak
m.in. koszt uzgodnień, map, uzyskania uzgodnień i poniesienia niezbędnych opłat
wynikających z wymogów proceduralnych przed wpuszczeniem Wykonawcy na teren
kolejowy, z procedur współdziałania z PKP PLK S.A., koszty zamknięć torów, zgodnie z
SIWZ i załącznikami stanowiącymi integralną część SIWZ. Wykonawca winien zapoznać
się szczegółowo z wzorem umowy i uwzględnić wszystkie wynikające z niej ryzyka.
Ponadto Wykonawca dla wyceny winien uwzględnić wszystkie rozwiązania przewidziane
w dokumentacji przetargowej.
3. Podana w ofercie cena musi być wyrażona w PLN i będzie stanowić wynagrodzenie
ryczałtowe Wykonawcy. Cena musi uwzględniać wszystkie wymagania niniejszej SIWZ
oraz obejmować wszystkie koszty, jakie poniesie Wykonawca z tytułu należytej oraz
zgodnej z obowiązującymi przepisami realizacji przedmiotu zamówienia, w tym koszty

ewentualnych ryzyk jakie mogą wystąpić w trakcie realizacji zamówienia.”.
W ramach odpowiedzi na pytania – pismo z dnia 01.07.2014 r. Zamawiający dokonał
zmiany postanowień SIWZ. W ramach pkt III zmieniony został ust. 3, który stał się ust.4: „Na
Wykonawcy spoczywa obowiązek uzgadniania i pokrycia kosztów wszelkich zamknięć
torowych i części peronów do wykonania niezbędnych prac budowlanych z właścicielem
infrastruktury torowo-peronowej tj. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych
w Szczecinie, jak i również zastępczej komunikacji autobusowej, druku i kolportażu
plakatowego rozkładu jazdy i ulotek informacyjnych dla podróżnych oraz koszty poniesione
przez przewoźników, wynikających z jazdy wydłużoną „drogą okrężną" (objazdową).
Powyższe zagadnienia reguluje Instrukcja lr-19 (w załączeniu) (…). Nadto: „(…)
Dotychczasowe postanowienie rozdziału XVI ust. 2 SIWZ, otrzymuje następujące brzmienie:
„2. W związku z powyższym Wykonawca powinien sporządzić własną kalkulację obejmującą
wszystkie niezbędne koszty związane z realizacją zamówienia, takie jak m.in. koszt
uzgodnień, map, uzyskania uzgodnień i poniesienia niezbędnych opłat wynikających
z wymogów proceduralnych przed wpuszczeniem Wykonawcy na teren kolejowy, z procedur
współdziałania z PKP PLK S.A., zgodnie z SIWZ i załącznikami stanowiącymi integralną
część SIWZ. Wykonawca winien zapoznać się szczegółowo z wzorem umowy i uwzględnić
wszystkie wynikające z niej ryzyka. Ponadto Wykonawca dla wyceny winien uwzględnić
wszystkie rozwiązania przewidziane w dokumentacji przetargowej."
Dodatkowo w ramach odpowiedzi na pytania – pismo z 01.07.2014 r. – Zamawiający
stwierdził: „(…)
Pytanie 7
WZÓR UMOWY, §7, PKT 17 Wnosimy, aby dodać zapis „z winy Wykonawcy" po słowach
„za wydłużenie zamknięcia toru"
Odpowiedź:
Zamawiający w myśl przepisu art. 38 ust. 4 ustawy Pzp dokonuje modyfikacji treści SIWZ.
Dotychczasowe postanowienie § 7 ust. 17 - załącznika nr 9 do SIWZ - Wzór umowy,
otrzymuje następujące brzmienie:
„17. Za wydłużenie zamknięcia toru poza harmonogram zatwierdzony przez PKP PLK S.A.
Wykonawca będzie obciążony karą umowną w wysokości 1000 złotych za każdą rozpoczęta
godzinę wydłużenia zamknięcia toru z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy."
Pytanie 8
WZÓR UMOWY, §8, PKT 4, ppkt 4) Prosimy o wskazanie jakie to mogą być koszty i podanie
szacunkowego kosztu zamknięć w przeliczeniu na konkretną jednostkę
(godzinę/dzień/tydzień).
Odpowiedź:

Wszelkie informacje dotyczące zamknięć torowych, komunikacji zastępczej zawarte są w
Instrukcji Ir 19. Wykonawca we własnym zakresie w zależności od technologii robót określi
potrzebne dodatkowe zamknięcia torowe i ewentualną komunikację zastępcza. (…)
Pytanie 24
Prosimy o wskazanie listy wszelkich kosztów zamknięć torowych i części peronów
(w jednostkach np. zł/dzień lub zł/godzinę) jakie zgodnie z zapisami siwz wykonawca musi
wliczyć do ceny ofertowej, z założeniem zamknięcia obu torów po obu stronach peronów.
Odpowiedź:
Wszelkie informacje dotyczące zamknięć torowych, komunikacji zastępczej zawarte są w
Instrukcji Ir 19. Wykonawca we własnym zakresie w zależności od technologii robót określi
potrzebne zamknięcia torowe i ewentualną komunikację zastępcza. (…)”.
W ramach Instrukcji Ir 19 (Zasady organizacji i udzielania zamknięć torowych) –
załącznik do zarządzenia Nr 17/2002 Zarządu PKP PLK SA z dnia 22 maja 2012 r.
Określone w § 7 ust. 10: „W przypadku nie dotrzymania terminu zakończenia robót,
przedłużenie zamknięcia torowego może nastąpić po złożeniu stosownego wniosku przez
wykonawcę, niezwłocznie po podjęciu wiadomości o niemożliwości zakończenia robót
w planowanym terminie. W tym wypadku będzie udzielane w trybie awaryjnym, a wszelkie
dodatkowe koszty oraz utracone przychody wynikające z realizacji tego zamknięcia obciążać
będą wykonawcę, co powinno być określone w umowie na wykonanie robót”.
Względem powyższego zarzutu Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu,
aby opisał przedmiot zamówienia w taki sposób, aby można było w sposób obiektywny
i równy dla wszystkich wykonawców przygotować ofertę cenową w tym zakresie (poprzez
np. podanie np. kosztów jednostkowych dla tego typu czynności).
Izba w tym zakresie oddaliła zarzut po przeanalizowaniu pierwotnych postanowień
SIWZ, dokonanych zmian postanowień SIWZ, ale także odpowiedzi na pytania,
w szczególności na pytanie Nr 8 i 14, jak i Instrukcji IR19. Izba wzięła także pod uwagę § 1
ust. 3 wzoru umowy: „W przypadku wystąpienia takiej konieczności dokumenty, o których
mowa w ust. 2 należy interpretować w hierarchii ważności podanej w ust. 2.” Z kolei w ust. 2:
„Strony zgodnie ustalają, że zobowiązania Wykonawcy związane z wykonaniem Przedmiotu
Umowy będą realizowane zgodnie z:

• niniejszą Umową,
• ofertą Wykonawcy z dnia …………………….., stanowiącą załącznik nr 1 do Umowy,
• Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia wraz z załącznikami w postępowaniu
……………………., oraz pytaniami i odpowiedziami do SIWZ stanowiącymi załącznik
nr 2 do Umowy.”.
Niewątpliwie z odpowiedzi na pytanie 8 oraz § 7 ust.10 Instrukcji IR 19 wynika, że nie
chodziło o każde zamknięcia torów, ale że wiążąca jest dla Zamawiającego, iż chodziło

o koszt dodatkowego zamknięcia torów i ewentualnej komunikacji zastępczej, ponad
wcześniej uzgodnioną. Przy czym, z § 7 ust.1 wzoru umowy także powyższe wynikało tak
przed, jak i po modyfikacji z dnia 01.07.2014 r. (odpowiedz na pytanie 7).

Odnośnie zarzutu trzeciego – naruszenia przez Zamawiającego – art. 7 ust. 1 Pzp,
oraz art. 5,3531 i 483 § 1 Kc w zw. z art. 14 Pzp i 139 ust. 1 Pzp - poprzez ukształtowanie
warunków umowy w sposób sprzeczny z właściwością wzajemnego stosunku
zobowiązaniowego, powodujące rażącą nierównowagę stron stosunku cywilnoprawnego
oraz naruszający zasady prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji:
1) poprzez ustanowienie kar umownych: za opóźnienie w wykonaniu Przedmiotu Umowy (§
6 ust. 1 wzoru umowy), opóźnienie w wykonaniu poszczególnych elementów Przedmiotu
Umowy, których terminy wykonania wynikają z § 6 ust. 2, § 4 ust. 18 wzoru umowy»
opóźnienie w usunięciu wad i usterek,
2) wobec zaniechania przez Zamawiającego wprowadzenia do Umowy postanowień, które
umożliwiałyby anulowanie tzw. kar umownych pośrednich (kary za opóźnienie w wykonaniu
poszczególnych elementów Przedmiotu Umowy) - w sytuacji terminowego wykonania
przedmiotu Umowy, oraz
3) zaniechania wprowadzenia kary umownej za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących
po stronie Zamawiającego,
4) zaniechanie wprowadzenie limitu kar umownych,
5) zastrzeżenie tylko dla Zamawiającego możliwości żądania odszkodowania
uzupełniającego, przenoszącego wysokość zastrzeżonych kar umownych (§ 24 wzoru
umowy - kary umowne). Izba wskazuje na następuje okoliczności.
Zamawiający w ramach zał. nr 9 (wzoru umowy) określił w § 4: „(…)
1. Wykonawca zobowiązuje się do wykonania Przedmiotu Umowy zgodnie z Umową
wymaganiami zawartymi w SIWZ wraz ze wszystkimi załącznikami, oraz w złożonej przez
siebie ofercie.
2. Wykonawca wykona Zamówienie z należytą starannością wynikającą
z profesjonalnego charakteru prowadzonej przez niego działalności, zgodnie
z obowiązującymi przepisami, normami i zasadami sztuki budowlanej, w tym mającymi
zastosowanie przy opracowaniu Dokumentacji projektowej oraz zgodnie z zaleceniami
nadzoru inwestorskiego przy wykonywaniu robót budowlanych oraz wymaganiami SIWZ
i Umowy.
3. Wykonawca zobowiązuje się wykonać i przekazać Zamawiającemu Przedmiot Umowy
wraz z ostateczną decyzją o pozwoleniu na użytkowanie oraz usuwać wszelkie wady

i usterki występujące w Przedmiocie Umowy w okresie umownej odpowiedzialności za wady
z tytułu gwarancji jakości i rękojmi.
4. Wykonawca ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za treść Dokumentacji
projektowej, poczynione w niej założenia i dokonane na jej potrzeby ustalenia.
5. Wykonawca oświadcza, że zapoznał się przepisami dotyczącymi realizacji Przedmiotu
Umowy i warunkami Zamawiającego zawartymi w SIWZ i przyjmuje wszystkie tam zawarte
wymagania i zobowiązania dotyczące realizacji Projektu.
6. Wykonawca zapewnia, że Dokumentacja projektowa będzie posiadała wszystkie
niezbędne bezwarunkowe opinie, uzgodnienia i sprawdzenia projektowe w zakresie
wynikającym z przepisów prawa obowiązujących na dzień przekazania dokumentacji
projektowej Zamawiającemu.
7. Wykonawca uzyska niezbędne warunki techniczne podłączenia mediów i dokona
wszelkich uzgodnień niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę oraz do realizacji
Projektu.
8. Na podstawie niniejszej Umowy Wykonawca zobowiązuje się do pełnienia nadzoru
autorskiego nad inwestycją wykonywaną ma podstawie opracowanej Dokumentacji
projektowej, w ramach wynagrodzenia, o którym mowa w § 8 ust. 1 a) Umowy, zgodnie
z obowiązującymi przepisami, w tym Prawa Budowlanego oraz przyjętym zobowiązaniem
Umownym.
9. Wykonawca do przekazywanej Dokumentacji projektowej dołączy pisemne
oświadczenie, że dostarczona Dokumentacja projektowa jest wykonana zgodnie z Umową,
obowiązującymi przepisami techniczno – budowlanymi oraz normami i jest kompletna
z punktu widzenia celu któremu ma służyć oraz że zostaje przekazana Zamawiającemu
wraz z wykazem tej dokumentacji.
10. Wykonawca uzyska w imieniu Zamawiającego wszelkie bezwarunkowe zezwolenia,
zatwierdzenia, decyzje administracyjne, uzgodnienia i inne dokumenty, wymagane dla
wykonania, odbioru i użytkowania obiektów powstałych w wyniku realizacji robót, które nie
zostały uzyskane lub przekazane Wykonawcy przez Zamawiającego w dniu zawarcia
Umowy lub w czasie jej realizacji. Wykonawca opracuje wymagane w tym celu wnioski
i inne dokumenty oraz w razie potrzeby uzyska wymagane pełnomocnictwa Zamawiającego.
Wszystkie koszty związane z uzyskaniem tych zezwoleń obciążą Wykonawcę.
11. Wykonawca wystąpi do Zamawiającego o stosowne pełnomocnictwa do działania
w jego imieniu wobec odpowiednich organów administracyjnych. Wyżej wymienione
zezwolenia, zatwierdzenia, decyzje administracyjne, uzgodnienia i inne dokumenty obejmują
również takie, które wynikają z obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności
z ustawy Prawo Budowlane (Dz. U. z 2013 poz. 1409 z późn. zm.), ustawy z dnia 21

kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.), ustawy
z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późn. zm.) i ustawy z 16
kwietnia2004 r. o ochronie przyrody ( Dz. U. z 2013 r. poz. 627 z późn. zm.), ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.), ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U.
z 2013r. poz. 260 z późn. zm.). Wykonawca zobowiązany jest przygotować kompletne
wnioski do odpowiednich organów administracyjnych i pokryć wszelkie koszty i opłaty z tym
związane w ramach wynagrodzenia, o którym mowa w § 8 Umowy. Powyższe obejmuje
w szczególności:
1) zgłoszenie robót i wykonanie ewentualnych innych działań niezbędnych dla
realizacji robót budowlanych;
2) uzyskanie pozwoleń na użytkowanie.
12. Wykonawca oświadcza, że materiały i urządzenia dostarczane przez niego lub jego
podwykonawców będą odpowiadały wymogom wyrobów dopuszczonych do obrotu
i stosowania w budownictwie zgodnie z art. 10 ustawy Prawo Budowlane oraz w ustawie
z dnia 16 kwietnia 2004r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881 z późn.
zm.) oraz wymaganiom określonym w Dokumentacji Projektowej dla materiałów
posiadających odpowiednie atesty i dopuszczenia do obrotu i stosowania na rynku polskim.
Na każde żądanie Inżyniera lub jego personelu (Inspektora Nadzoru) Wykonawca
zobowiązuje się do okazania w odniesieniu do wskazanych materiałów, urządzeń
i kompletnych instalacji dane techniczne oraz certyfikat na znak bezpieczeństwa, a dla
materiałów nie objętych certyfikacją deklarację zgodności lub certyfikat zgodności
z właściwymi normami lub aprobatę techniczną. Wszelkie urządzenia winny być dostarczone
z katalogami, instrukcjami obsługi, użytkowania i konserwacji.
13. Z zastrzeżeniem odmiennych postanowień umowy, roboty, które ze względu na
zastosowany materiał bądź ich wykonanie nie będą odpowiadały obowiązującym przepisom
lub wymaganiom Umownym, nie zostaną przez Zamawiającego przyjęte a Wykonawcy nie
przysługuje z tego tytułu żadne wynagrodzenie.
14. Wykonawca zobowiązuje się przestrzegać i wykonywać polecenia osób sprawujących
nadzór nad realizacją niniejszej Umowy ze strony Zamawiającego, w tym ze strony Inżyniera
Kontraktu i jego personelu.
15. Wykonawca zobowiązuje się przejąć teren budowy wraz z obiektami, na których
prowadzone będą roboty budowlane (zwanym dalej „terenem robót” lub „terenem budowy”)
w zakresie niezbędnym do ich wykonania.
16. Z dniem przejęcia od Zamawiającego terenu robót, Wykonawca ponosi

odpowiedzialność na zasadach ogólnych za wszelkie szkody wyrządzone na tym terenie.
17. Roboty budowlane będą prowadzone przy konieczności zachowania odprawy
podróżnych z uwzględnieniem ich bezpieczeństwa oraz w sposób umożliwiający
nieprzerwane korzystanie z kas biletowych, poczekalni , informacji, WC.
18. Wykonawca w terminie do 4 tygodni dni od daty przekazania Terenu budowy wykona
na własny koszt dworzec tymczasowy (np. zabudowa modułowa (kontenery) lub
odpowiednie etapowanie robót budowlanych) z podłączeniem wszystkich niezbędnych
instalacji koniecznych do prawidłowego jego funkcjonowania przy zachowaniu
ciągłości obsługi podróżnych oraz niezbędne oznakowanie, w tym w szczególności
oznakowanie dotyczące dworca tymczasowego, dojścia do kas, peronów, toalet itp.,
19. Wykonawca zobowiązany jest w ramach Przedmiotu Umowy także do wykonania
Robót budowlanych, usług lub dostaw, których konieczność wykonania ujawni się w trakcie
wykonywania Kontraktu (np. gdyby prace nie były wyraźnie wymienione w Umowie, jego
Załącznikach lub wykraczały poza szczegółowe wyliczenia czynności i prace w nich zawarte,
ale które posiadający odpowiednią wiedzę i doświadczenie wykonawca powinien był
przewidzieć w świetle obowiązujących przepisów techniczno -budowlanych
i administracyjnych, jak również wiedzy technicznej i doświadczenia).
20. Wykonawca zobowiązany jest powiadamiać Zamawiającego o wszelkich istotnych
zdarzenia mających wpływ na realizacje Kontraktu, płacić wszystkie podatki, należności
i opłaty, oraz uzyskać wszystkie pozwolenia, licencje i zatwierdzenia, jakie są wymagane
przez właściwe przepisy, w odniesieniu do, realizacji i ukończenia Robót oraz usunięcia
wszelkich wad. Wykonawca zapłaci Zamawiającemu odszkodowanie i przejmie od niego
odpowiedzialność materialną, w związku z konsekwencjami jakiegokolwiek zaniedbania
w tym zakresie.
A nadto do obowiązków Wykonawcy należy:
21. Zorganizowanie zaplecza budowy, które powinno być utrzymywane w należytym
porządku i czystości.
22. Wykonanie ogrodzenia terenu budowy przed przystąpieniem do prowadzenia robót
odpowiadającego wymaganiom prawa oraz uniemożliwiającego przedostawanie się na teren
i z terenu budowy zanieczyszczeń.
23. Stałe utrzymywanie czystości na drodze dojazdowej do terenu budowy, oraz
wykonanie natychmiastowej naprawy nawierzchni przypadku powstania
uszkodzeń spowodowanych przez Wykonawcę lub podmioty, którymi się posługuje przy
realizacji Przedmiotu Umowy.
24. Wykonawca ma obowiązek własnym staraniem i na własny koszt, zabezpieczyć teren
budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami i urządzeniami, zapewnić warunki

bezpieczeństwa a także utrzymywać w należytym porządku i stanie technicznym teren
budowy oraz drogi wykorzystywane w celach transportowych na potrzeby swojej budowy.
25. Likwidacja zbędnych lub przeniesienie użytkowanych tras instalacji stanowiących
uzbrojenie terenu, kolidujących z realizowanymi obiektami, które nie są wykazane na
aktualnej mapie do celów projektowych.
26. Wykonanie niezbędnych projektów wykonawczych zamiennych. Wykonawca może
przystąpić do realizacji robót objętych projektami zamiennymi po ich zaakceptowaniu przez
Zamawiającego. Wykonawca wykona i przedstawi do akceptacji rozwiązania zamienne
w terminie 2 tygodnia od daty zaistnienia powodów jego wykonania. Zamawiający
zaakceptuje te rozwiązania lub przedstawi swoje uwagi w terminie 1 tygodni dni od daty ich
otrzymania. Przy czym:
1) czas przeznaczony na powyższe uzgodnienia będzie się mieścił
w terminie określonym na realizację Przedmiotu Umowy i nie zostanie przekroczony,
2) uzyskanie na podstawie projektów zamiennych koniecznych zgód,
uzgodnień i pozwoleń jeśli będą wymagane obciąża Wykonawcę.
Wykonawca zobowiązany jest przekazać równolegle projekty Inżynierowi, który
przedstawi Zamawiającemu opinię wraz z wnioskami i zaleceniami dotyczącymi
zaproponowanych rozwiązań.
27. Wykonanie dokumentacji powykonawczej.
28. Wykonawca, własnym staraniem i na własny koszt zapewni energię elektryczną
i wodę do placu budowy w celu realizacji inwestycji oraz poniesie koszty zużycia tych
mediów w okresie realizacji robót, wynikających z ustaleń poczynionych z Właścicielami
mediów.
29. Wykonawca może na własny koszt zorganizować na terenie budowy zaplecze
socjalno-
techniczne na okres i w rozmiarach koniecznych dla realizacji robót, w miejscu
uzgodnionym z Zamawiającym.
30. Wykonawca zapewni przestrzeganie zasad bezpieczeństwa ruchu kolejowego,
warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, mając szczególnie na względzie, iż prowadzenie
robót będzie miało miejsce przy czynnym ruchu kolejowym. Roboty budowlane muszą być
wykonywane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U.
z 2003 r. Nr 47, poz. 401).
31. Wykonawca przed przystąpieniem do wykonywania robót budowlanych obowiązany
jest opracować instrukcję bezpiecznego ich wykonywania i zaznajomić z nią pracowników
w zakresie wykonywanych przez nich robót. Przed rozpoczęciem robót Wykonawca

sporządzi również plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ), zgodnie z Prawem
Budowlanym, a także zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca
2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2003 r. nr 120, poz.1126).
32. Z uwagi na to, że wstęp na obszar kolejowy, zarządzany przez PKP Polskie Linie
Kolejowe S.A. nie jest publicznie dostępny, lecz dozwolony na podstawie upoważnienia
wydanego przez właściwą terenowo Komendę Regionalną Straży Ochrony Kolei –
Wykonawca zobowiązany jest uzyskać ww. upoważnienia dla wszystkich osób, które z racji
zaangażowania w realizację Umowy powinny mieć dostęp do terenów objętych robotami
budowlanymi zgodnie z warunkami określonymi w instrukcji Id-21 - „Zasady
wstępu na obszar kolejowy zarządzany przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.”,
będącej załącznikiem do Zarządzenia Nr 27/2010 Zarządu PKP PLK S.A. z dnia 6 grudnia
2010 r.
33. Przy wykonywaniu robót należy zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo ludzi
i sprzętu podczas pracy w pobliżu czynnych torów i w sąsiedztwie sieci trakcyjnej pod
napięciem. Wykonawca ma obowiązek poinformować pracowników o możliwych
zagrożeniach podczas prowadzenia robót oraz ograniczeniach i eliminacji tych zagrożeń,
z uwzględnieniem „Wytycznych informowania pracownika innego pracodawcy
o zagrożeniach dla bezpieczeństwa i zdrowia podczas wykonywania prac na terenie PKP
Polskie Linie Kolejowe S.A.” (Zarządzenie nr 8/2009 Zarządu PKP PLK S.A. z dnia 4 maja
2009, wprowadzone Uchwałą Nr 164/2009 z dnia 4 maja 2009 r. Zarządu PKP Polskie Linie
Kolejowe S.A.). W tym celu Wykonawca zwróci się do PKP PLK S.A. Zakładu Linii
Kolejowych w Szczecinie i przekaże odpowiednie dokumenty Inżynierowi.
34. Wykonawca zobowiązuje się do ochrony przed zniszczeniem lub uszkodzeniem
mienia Zamawiającego znajdującego się na terenie objętym inwestycją i na placu budowy.
Wykonawca zobowiązuje się strzec bezpieczeństwa mienia i osób znajdujących się na
terenie wykonywanych robót, w tym także zapobiec ewentualnym szkodom poniesionym
przez osoby trzecie.
35. Wykonawca jest zobowiązany do niezwłocznego usunięcia, własnym staraniem i na
koszt własny, ewentualnych szkód powstałych z jego winy w związku z realizacją niniejszej
Umowy.
36. Wykonawca zobowiązuje się do prowadzenia robót w należytym porządku, w stanie
wolnym od przeszkód komunikacyjnych i w stanie zgodnym z przepisami bhp i p.poż.,
z uwzględnieniem zaleceń udzielonych przez Inżyniera Kontraktu, Inspektorów Nadzoru lub
Zamawiającego, a po zakończeniu realizacji Przedmiotu Umowy przed dokonaniem
odbiorów częściowych i odbioru końcowego do uprzątnięcia terenu budowy wraz

z przyległym otoczeniem; w przypadku nie wykonania tych obowiązków, Zamawiający po
uprzednim wyznaczeniu Wykonawcy odpowiedniego dodatkowego terminu i jego
bezskutecznym upływie może nakazać osobie trzeciej wykonanie tych czynności na koszt
Wykonawcy.
37. Wykonawca ma obowiązek uwzględnienia iż roboty budowlane prowadzone będą na
terenie czynnego dworca, co wymaga: zabezpieczenia ciągów komunikacyjnych dla
pieszych, zapewnienia bezpieczeństwa osób przebywających na terenie dworca,
szczególnej ostrożności w celu zabezpieczenia przed zniszczeniem urządzeń znajdujących
się na terenie objętym budową.
38. Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia dziennika budowy, w sposób i w trybie
regulowanym odpowiednimi przepisami Prawa budowlanego.
39. Wykonawca jest zobowiązany składować materiały i urządzenia nie stwarzając
przeszkód komunikacyjnych, a także na własny koszt usuwać wszelkie odpady oraz śmieci
z terenu budowy, przy przestrzeganiu przepisów obowiązujących w zakresie utylizacji
odpadów, w szczególności odpadów budowlanych, przy przestrzeganiu przepisów ustawy
z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późn. zm.) oraz
w uzgodnieniu z Zarządcą dworca Szczecin Główny.
40. Wykonawca, niezależnie od wykonywanych zadań, przyjmuje pełną odpowiedzialność
za:
1) przyjęty teren budowy do dnia protokolarnego odbioru jego części lub całości,
przez Zamawiającego,
2) koordynację robót realizowanych prze jego podwykonawców.
41. Wykonawca zapewni wykonanie Przedmiotu Umowy przez osoby posiadające
wymagane przez prawo uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie, których kwalifikacje i stan zdrowia pozwalają na wykonanie robót zgodnie
z zasadami wiedzy technicznej, oraz obowiązującymi przepisami prawa.
42. Wykonawca zobowiązuje się do zagwarantowania na terenie budowy pomieszczenia
do przeprowadzania okresowych i doraźnych spotkań z Zamawiającym i Inżynierem.
W szczególności wymagana jest dostępność sali konferencyjnej na minimum 20 osób
z drukarką i dostępem do sieci Internet, umożliwiającym opracowanie, przechowywanie
i przesyłanie dokumentów.
43. Wykonawca zobowiązany jest do zapewnienia Zamawiającemu oraz wszystkim
osobom przez niego upoważnionym, a także pracownikom Nadzoru Budowlanego lub
Inspekcji Pracy, dostępu do terenu budowy oraz do wszystkich miejsc gdzie wykonywane są
roboty budowane lub gdzie przewiduje się ich wykonanie, a są związane z Przedmiotem
Umowy.

44. Wykonawca zobowiązuje się do wykonywania bieżącej inwentaryzacji prowadzonych
robót budowlanych oraz do sporządzenia na własny koszt dokumentacji powykonawczej
(w trzech egzemplarzach) i jej niezwłocznego tj. najpóźniej wraz ze zgłoszoną gotowością
do odbioru, przekazania wraz z dokumentami pozwalającymi na ocenę jakości
i prawidłowego wykonania robót zgłaszanych do odbioru.
45. Wykonawca zobowiązuje się do zgłoszenia Zamawiającemu Przedmiotu Umowy do
odbioru w terminach określonych w Szczegółowym Harmonogramie Rzeczowo-
Finansowym, uczestniczenia w czynnościach odbioru i zapewnienia usunięcia
stwierdzonych wad.
46. Wykonawca zobowiązuje się do wykonania, utrzymania i zlikwidowania na własny
koszt tymczasowych urządzeń placu budowy a także po zakończeniu realizacji
Przedmiotu
Umowy do doprowadzenia terenu do planowanego stanu w terminie ustalonym na
odbiór końcowy.
47. Wykonawca zobowiązuje się do sukcesywnego wywożenia demontowanych
elementów stalowych i metalowych oraz wszelkich innych pozostałości w postaci złomu
i innych odpadów z terenu dworca kolejowego. Koszt wywiezienia uwzględniony został
w Cenie Umowy.
48. Wywiezienie oraz utylizacja powstałych podczas realizacji Przedmiotu Umowy
odpadów, w szczególności materiałów pochodzenia nieorganicznego, odbywa się na koszt
Wykonawcy i została uwzględniona w Cenie Umowy.
49. Wykonawca przy udziale Zamawiającego dokona klasyfikacji odzyskanych materiałów
i urządzeń dokona demontażu wybudowanych materiałów i urządzeń i przewiezie je
w miejsce wskazane przez Zamawiającego.
50. Wykonawca jest zobowiązany do wywiezienia złomu z terenu dworca kolejowego oraz
składowania go we własnym zakresie i na swój koszt do czasu wskazania przez
Zamawiającego punktu skupu złomu, na który Wykonawca ma za zadanie w ramach
wynagrodzenia przewieźć złom. Zamawiający dokona sprzedaży złomu zgodnie
z obowiązującymi go przepisami.
51. Wykonawca zobowiązuje się w terminie wskazanym przez Zamawiającego do
wykonania i umieszczenia w miejscach z nim uzgodnionych do 6 (sześciu) tablic
z wizualizacjami dworca po przebudowie oraz do 6 (sześciu) tablic o współfinansowaniu
zadania inwestycyjnego ze środków UE.
52. Wykonawca zobowiązuje się w ramach Ceny Umowy w terminie wskazanym przez
Zamawiającego do umieszczenia na konstrukcji rusztowań oraz ogrodzeniach placu budowy
siatek informacyjnych oraz ewentualnych nośników reklamowych dostarczonych przez

Zamawiającego.
53. Wykonawca oświadcza że ponosi:
1) pełną odpowiedzialność wobec Zamawiającego za roboty i usługi wykonane przez
jego podwykonawców,
2) pełną odpowiedzialność wobec Zamawiającego oraz osób trzecich z tytułu strat,
uszkodzeń i szkód związanych i wynikłych podczas i w związku z realizacją Przedmiotu
Umowy na zasadach ustalonych przepisami Kodeksu cywilnego,
3) pełną odpowiedzialność za wszelkie naruszenia praw ochronnych, a w szczególności
praw z patentów, praw autorskich i praw do wzorów użytkowych w związku z realizacją
Przedmiotu Umowy oraz za szkody wynikłe w związku z tymi naruszeniami,
4) ryzyko finansowe z tytułu uszkodzenia, zniszczenia obiektu budowlanego oraz
uszkodzenia, zniszczenia lub utraty wszelkich materiałów, urządzeń i wyposażenia
znajdujących się na terenie budowy oraz wszelkich innych szkód w mieniu znajdującym się
na terenie budowy oraz bezpośredniego sąsiedztwa terenu budowy; wystąpienie takich
szkód nie zwalnia Wykonawcy z obowiązku terminowego i należytego wykonania
Przedmiotu Umowy; z chwilą przekazania terenu budowy Wykonawca ponosi ryzyko
ewentualnych – w tym wywołanych ingerencją osób trzecich – opóźnień w wykonaniu robót
jak i w usuwaniu stwierdzonych wad i usterek.
51.Zamawiający zastrzega sobie prawo do audytowania miejsca realizacji robót
budowlanych przez Wykonawcę oraz wydawania pracownikom Wykonawcy zaleceń
w zakresie realizacji robót budowlanych oraz bezpieczeństwa na terenie objętym
inwestycją. W razie nieprzestrzegania zaleceń uprawnieni pracownicy Zamawiającego
wezwą Wykonawcę do zaniechania naruszeń przepisów i zaleceń i wyznaczą
Wykonawcy termin nie krótszy niż 5 dni na zaniechanie w/w naruszeń.
52. W przypadku gdy Wykonawca pomimo dwukrotnego pisemnego wezwania
Zamawiającego i wyznaczenia mu dodatkowych terminów w odniesieniu do
stwierdzonych naruszeń nadal nie będzie przestrzegał zaleceń, Zamawiający
uprawniony będzie do odstąpienia od Umowy z winy Wykonawcy.
53. Wykonawca zobowiązany jest przejąć teren budowy w dniu jego protokolarnego
przekazania przez Zamawiającego.
54. Kierownik budowy Wykonawcy, obowiązany jest sporządzić przed rozpoczęciem
wykonywania robót, stanowiących Przedmiot niniejszej Umowy, plan bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia zgodnie z Ustawą z dnia 07.07.1994 r. – Prawo budowlane(Dz. U. z 2013
poz. 1409 z późn. zm.) oraz Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23.06.2003 r.
w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1126).

55. W ramach wykonywanych robót Wykonawca zapewnia przeprowadzenie
koniecznych prób i rozruchów urządzeń technicznych.
56. Wykonawca zapewnia, iż jakość urządzeń, materiałów i wszelkich części robót
będzie badana i kontrolowana na bieżąco w trakcie wykonywania robót i po ich zakończeniu.
Wyniki wszystkich badań i kontroli powinny być zawarte w protokołach załączonych do
Dziennika budowy i przywołane w Dzienniku budowy oraz potwierdzane, że zostały
zastosowane przy realizacji obiektu. Koszt wykonania badań i kontroli będzie ponoszony
przez Wykonawcę.
57. Wykonawca zapewni na swój koszt odpowiednie szkolenia dla osób Zamawiającego
w zakresie użytkowania, obsługi i konserwacji Urządzeń technicznych w terminie i w sposób
wskazany przez Zamawiającego.
58. Wykonawca zobowiązany jest zabezpieczyć wszelkie wykonane roboty aż do
odbioru, także w czasie ewentualnej przerwy lub wstrzymania robót budowlanych.
Wykonawca zobowiązany jest chronić przed uszkodzeniem i kradzieżą wykonane roboty
budowlane, wyposażenie i urządzenia. Dotyczy to również zabezpieczenia ich przed
szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych;”. Nadto, w § 6 zawarł: „(…)
1. Wykonawca zobowiązany jest wykonać Przedmiot Umowy, w tym zakończyć wszystkie
roboty budowlane i uzyskać ostateczne decyzje pozwolenia na użytkowanie dla obiektów
objętych Przedmiotem zamówienia, jeżeli przepisy prawa nakładają taki obowiązek
w terminie od dnia 31.10.2015r, zgodnie z Harmonogramem Ramowym Realizacji Projektu,
oraz Szczegółowym Harmonogramem Rzeczowo –Finansowym.
2. Ustala się maksymalny termin wykonania kompletnej wielobranżowej Dokumentacji
projektowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę na 16 tygodni licząc od dnia
zawarcia Umowy, w tym:
1) Etap I
a) wykonanie wielobranżowych projektów budowlanych w rozumieniu Rozporządzenia
Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 roku
w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej (Dz.U. z dnia 27
kwietnia 2012, poz. 462) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września
2004r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji
technicznych wykonanie i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-
użytkowego (Dz. U. z 2004r. Nr 202 poz. 2072 ze zm.) w terminie 10 tygodni od dnia
zawarcia umowy i przekazanie ich Zamawiającemu do akceptacji,
b) złożenie kompletnych wniosków o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę - 12 tygodni
od dnia zawarcia Umowy,

2) Etap II - uzyskanie pozwoleń na budowę w terminie 16 tygodni od dnia
zawarcia Umowy,

3) Etap III - wykonanie wielobranżowych projektów wykonawczych w terminie 24
tygodni od dnia zawarcia Umowy,
4) Etap IV - pełnienie nadzoru autorskiego - od uzyskania przez Wykonawcę
prawomocnych pozwoleń na budowę przez okres realizacji robót budowlanych.
3. Wykonawca zobowiązuje się wykonać poszczególne Etapy i elementy Przedmiotu
zamówienia w terminach określonych w Harmonogramie Ramowym Realizacji Projektu
stanowiącym załącznik nr 10 do SIWZ oraz stanowiącym jego uszczegółowienie
zatwierdzonym Szczegółowym Harmonogramie Rzeczowo-Finansowym.
4. Za zakończenie robót uznaje się datę podpisania protokołu odbioru końcowego.
5. Wykonane i zgłoszone do odbioru części Przedmiotu Umowy podlegają odbiorom zgodnie
z procedurą określoną w § 26 Umowy, jeżeli zostały wskazane w zaakceptowanym
Szczegółowym Harmonogramie Rzeczowo-Finansowym, zastrzeżeniem iż w przypadku
Dokumentacji projektowej obowiązują następujące zasady:

1) Przekazanie Dokumentacji projektowej stanowiącej odrębny element Przedmiotu umowy
nastąpi po wykonaniu etapu realizacji Umowy każdorazowo w siedzibie Zamawiającego po
pisemnym zawiadomieniu przez Wykonawcę o gotowości przekazania dokumentacji do
odbioru. Wraz z przekazaniem dokumentacji, Wykonawca składa pisemne oświadczenie, że
przekazywana dokumentacja została wykonana zgodnie z Umową jest kompletna i nie
posiada wad fizycznych i prawnych.
2) Dokonanie czynności odbioru Dokumentacji projektowej Zamawiający potwierdzi
każdorazowo przez podpisanie protokołu odbioru. Podpisanie protokołu odbioru nastąpi
w terminie do 7 dni i nie oznacza potwierdzenia braku wad fizycznych i prawnych
przekazanej dokumentacji projektowej.
3) Odbiór przedmiotu umowy w zakresie wykonania całości Dokumentacji projektowej
Zamawiający potwierdzi poprzez spisanie protokołu odbioru końcowego Dokumentacji
projektowej, do którego Wykonawca załączy pisemną gwarancję jakości na wykonane prace.
Data podpisania protokołu rozpoczyna bieg gwarancji i rękojmi. W zakresie terminu
sporządzenia protokołu stosuje się odpowiednio regulacje pkt. 2.
4) W przypadku stwierdzenia braków formalnych lub innych przesłanek uniemożliwiających
odbiór Dokumentacji projektowej, Zamawiający wskaże w protokole odbioru lub innym
dokumencie z zachowaniem formy pisemnej uwagi w terminie, o którym mowa w pkt. 2,
a Wykonawca będzie zobowiązany do ich usunięcia w terminie do 7 dni od otrzymania
zawiadomienia. Powody odmowy przyjęcia Dokumentacji projektowej mogą dotyczyć
w szczególności:
a. zmniejszeniu użyteczności obiektów w stosunku do ustalonych oczekiwań
zamawiającego określonych w PFU;

b. niezgodności rozwiązań z przekazanymi Decyzjami o lokalizacji celu
publicznego;
c. niekompletności, błędów w obliczeniach;
d. niezgodności proponowanych rozwiązań z obowiązującymi przepisami (przy
czym podstawą do oceny, w tym zakresie stanowią przepisy prawne
obowiązujące w chwili odbioru prac projektowych) bądź zasadami sztuki budowlanej
5) Z czynności przekazania przez Wykonawcę pozwolenia na budowę zostanie spisany
odrębny protokół odbioru.
6) O wadach Dokumentacji projektowej ujawnionych po jej odbiorze lub uchybieniach
w sprawowaniu nadzoru autorskiego dostrzeżonych przez Zamawiającego, jest on
zobowiązany zawiadomić Wykonawcę niezwłocznie jednakże nie dłużej niż w terminie do 14
dni od ich ujawnienia.
7) Wykonawca zawiadomiony na podstawie pkt. 6 zobowiązany jest do usunięcia wad
niezwłocznie na własny koszt, bez wyznaczania terminu, nie później niż w terminie do 14 dni
od otrzymania zawiadomienia

6. Wykonawca winien dołożyć wszelkich starań w celu uniknięcia jakichkolwiek opóźnień
w realizacji Przedmiotu Umowy oraz niezwłocznie poinformować Inżyniera i Zamawiającego
o wystąpieniu jakichkolwiek okoliczności mogących skutkować lub skutkujących opóźnieniem
w wykonaniu przedmiotu umowy.
7. W przypadku przerwania robót Wykonawca zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić
na piśmie o tym fakcie Inżyniera i Zamawiającego wraz z podaniem przyczyny przerwania
robót.”.
Z kolei w ramach § 24 Zamawiający określił: „(…)
1. Wykonawca poniesie odpowiedzialność odszkodowawczą w formie kar Umownych
w następujących przypadkach i wysokościach:
1) za opóźnienie w wykonaniu Przedmiotu Umowy w określonym w § 6 ust. 1 Umowy
terminie - 0,2% Ceny Umownej brutto, za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia;
2) za opóźnienie w wykonaniu danego etapu określonego w § 6 ust. 2 Umowy –
w wysokości 0,05% Ceny Umownej brutto za każdy dzień opóźnienia;
3) za opóźnienie w usunięciu stwierdzonych wad Dokumentacji projektowej w okresie
realizacji Umowy - w wysokości 0,05% Ceny Umownej brutto za każdy dzień
opóźnienia w usunięciu wad;
4) za opóźnienie w wykonaniu i uruchomieniu dla potrzeb realizacji Projektu dworca
tymczasowego w terminie określonym w § 4 ust. 11 Umowy, w wysokości 0,1 % ceny
Umownej brutto za każdy dzień opóźnienia,
5) za opóźnienie w terminowym usunięciu wad i usterek (w tym wynikających z użycia

niewłaściwych wyrobów i materiałów), stwierdzonych w okresie realizacji lub w trakcie
odbiorów – w wysokości 0,03% Ceny Umownej brutto, za każdy dzień opóźnienia
liczony od upłynięcia terminu wyznaczonego na usunięcie wad i usterek, jednak nie
więcej niż 15 % Ceny Umownej brutto.
6) w przypadku stwierdzenia przez Zamawiającego, że Wykonawca nie realizuje
obowiązków określonych w dokumentach gwarancyjnych Wykonawca zapłaci
Zamawiającemu karę Umowną w wysokości 0,05% Ceny Umownej brutto, za każdy
dzień opóźnienia licząc od dnia przewidzianego na wykonanie danego obowiązku
w pierwotnym terminie. W przypadku opóźnienia trwającego ponad 30 dni
Zamawiający może zlecić wykonanie obowiązków na koszt Wykonawcy innemu
podmiotowi;
7) za rozwiązanie Umowy przez Zamawiającego (wypowiedzenie lub odstąpienie od
Umowy) na jakiejkolwiek podstawie z powodu okoliczności leżących po stronie
Wykonawcy - w wysokości 20% Ceny Umownej brutto.
8) w przypadku stwierdzenia przez Zamawiającego, że Wykonawca nie realizuje
któregokolwiek z pozostałych obowiązków wynikających z Umowy lub też realizuje go
niezgodnie z Umową, Zamawiający wezwie Wykonawcę do prawidłowego wykonania
Przedmiotu Umowy w terminie wskazanym w tym wezwaniu. W razie nie dotrzymania
terminu wskazanego w wezwaniu, o którym mowa powyżej, Wykonawca zapłaci
Zamawiającemu karę Umowną w wysokości 0,01 % Ceny Umownej brutto, za każdy
dzień opóźnienia licząc od dnia wskazanego w wezwaniu na wykonanie danego
obowiązku. W przypadku opóźnienia trwającego ponad 30 dni, Zamawiający może
zlecić wykonanie obowiązków na koszt Wykonawcy innemu podmiotowi; na co
Wykonawca wyraża zgodę .

2. Każdy z przypadków określony w ust. 1 stanowi samodzielną podstawę do naliczenia kar
Umownych. Kary umowne podlegają kumulacji.
3. Jeżeli kary Umowne z przyczyn wskazanych w ust. 1 pkt 1, 2, 3, 4 i 6) przekroczą 10%
Ceny Umownej brutto, po powiadomieniu Wykonawcy, Zamawiający może odstąpić od
Umowy z winy Wykonawcy.
4. Jeżeli kara Umowna, z któregokolwiek tytułu wymienionych w Umowie nie pokrywa
poniesionej szkody, Zamawiający może dochodzić odszkodowania uzupełniającego, na
zasadach ogólnych określonych przepisami KC.
5. Wykonawca może zwolnić się z odpowiedzialności z tytułu zapłaty kar w przypadku
działania siły wyższej oraz jeżeli wykonanie Umowy nie było możliwe z przyczyn leżących
po stronie Zamawiającego. Kary nie będą naliczone tylko za okres trwania przeszkody
spowodowanymi okolicznościami wskazanymi w zdaniu poprzednim.

6. Kary umowne stają się wymagalne z chwilą powstania okoliczności do ich naliczenia.
7. Kara Umowna, powinna być zapłacona przez Wykonawcę, w terminie 30 dni od daty
wystąpienia przez Zamawiającego z żądaniem zapłaty. W przypadku zwłoki w zapłacie
kary przez Wykonawcę, Zamawiający zastrzega sobie możliwość potrącenia kar
Umownych lub innych należności z wynagrodzenia Wykonawcy lub zabezpieczenia
należytego wykonania Umowy bez konieczności odrębnego wzywania Wykonawcy do ich
zapłaty.
8. Ustanowione w ust. 1 pkt 1) – 7) odszkodowania w formie kar Umownych oraz
uregulowanie kar przez Wykonawcę, nie zwalnia go z wykonania zobowiązań
wynikających z Umowy.”.
Dodatkowo w ramach odpowiedzi na pytania – pismo z 01.07.2014 r. – Zamawiający
stwierdził: „(…)
Pytanie 25
Dotyczy Wzoru Umowy § 6 TERMINY REALIZACJI i terminów uzyskania pozwolenia na
budowę (założono obecnie 4 tygodnie na uzyskanie pozwolenia licząc od dnia złożenia
wniosku) - wnioskujemy o przedłużenie tego terminu do 65 dni zgodnie z k.p.a. oraz
przesunięcie końcowego terminu realizacji inwestycji również o 65 dni.
Odpowiedź:
Zamawiający w myśl przepisu art. 38 ust. 4 ustawy Pzp dokonuje modyfikacji treści SIWZ.
Dotychczasowe postanowienie rozdziału VIII pkt 1 lit. a) i b) SIWZ i § 6 ust. 2 pkt 1 lit. a) i b)
- załącznika nr 9 do SIWZ - Wzór umowy, otrzymuje następujące brzmienie:
„a) wykonanie wielobranżowych projektów budowlanych w rozumieniu Rozporządzenia
Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 roku w
sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej (Dz. U. z dnia 27 kwietnia
2012, poz. 462) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004r. w
sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonanie i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U.
z 2004r. Nr 202 poz. 2072 ze zm.) w terminie 6 tygodni od dnia zawarcia umowy
i przekazanie ich Zamawiającemu do akceptacji,
b) złożenie kompletnych wniosków o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę - 8 tygodni
od dnia zawarcia Umowy," (…).
Względem powyższego zarzutu Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu:
1) zastąpił w § 24 Umowy termin „opóźnienie” terminem „zwłoka”,
2) wprowadził do umowy postanowienia dot. anulowania tzw. kar umownych za
niedotrzymanie terminów pośrednich (za opóźnienie w wykonaniu poszczególnych
elementów Przedmiotu Umowy) w sytuacji terminowego wykonania przedmiotu Umowy,

3) aby wprowadził karę umowną w wysokości 20% Ceny Umownej brutto za odstąpienie od
umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego,
4) wprowadził limit kar umownych,
5) jak również przewidział możliwość ubiegania się o odszkodowanie przekraczające
wysokość kary umownej również dla wykonawcy.

Izba uznała oddaliła zarzut w zakresie wszystkich pięciu wskazanych przez
Odwołującego naruszeń. Względem kar za opóźnienia, w ocenie Izby, fakt podwyższonej
odpowiedzialności wynikającej z § 4 i 6 wzoru umowy daje podstawę do uznania za
dopuszczalne ukształtowania kar umownych w § 24 wzoru umowy w sposób adekwatny do
tej odpowiedzialności. W tym zakresie Izba kierowała stanowiskiem wynikającym
z orzecznictwa m.in. za wyrokiem KIO z 07.06.2013 r., sygn. akt: KIO 1238/13: „(…) Co do
zastrzeżenia przez zamawiającego kar za opóźnienie, to w ocenie Izby wobec faktu
podwyższonej odpowiedzialności wynikającej z paragrafu 5 wzoru umowy stanowiącego m.
in. o odpowiedzialności wykonawcy za terminowość i wysoką jakość przedmiotu
świadczenia, dopuszczalne było ukształtowanie kar umownych w sposób adekwatny do tej
odpowiedzialności.(…)”. Podobnie za wyrokiem z 24.01.2013 r., sygn. akt: KIO 78/13 co do
zasady, choć odmiennie niż w rozpatrywanym stanie faktycznym: „(...) zamawiający przed
określeniem kary za opóźnienie powinien był określić, że wykonawca za opóźnienie
w realizacji określonych czynności na mocy przyszłej umowy o zamówienie publiczne będzie
odpowiadał. W tej sytuacji Izba uważa, że wobec braku postanowień rozszerzających
odpowiedzialność wykonawcy z tytułu przedmiotowej umowy brak było podstaw do
określenia obciążenia wykonawców karą umowną za opóźnienie. (...)”. W konsekwencji
dopuszczalne było rozszerzenie odpowiedzialności Wykonawcy za zasadzie ryzyka za
okoliczności za które z mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi. Z tych samych względów
Izba uznała, że brak wprowadzenia postanowień dotyczących anulowania tzw. kar
umownych wynika z przyjętej przez Zamawiającego konstrukcji umowy i rozszerzonej
odpowiedzialności Wykonawcy. Izba w tym zakresie, nie widzi podstaw do ingerencji, skoro
Zamawiający uznał konieczność takich, a nie innych postanowień wzoru umowy, uwagi na
charakter realizowanej inwestycji. Względem wprowadzenia limitu kar umownych,
wprowadzenia kary umownej w wysokości 20 % ceny Umownej brutto za odstąpienie od
umowy leżących po stronie Zamawiającego, czy też możliwości dochodzenia
odszkodowania uzupełniającego przez Wykonawcę, Izba wskazuje, że zdecydowana
większość świadczeń niepieniężnych w robotach budowlanych należy się Zamawiającemu
stąd dysproporcja w ilości kar umownych. Nie pozbawia to jednak Wykonawcy możliwości
dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych. W tym zakresie za orzecznictwem –
wyrok KIO z 07.06.2013 r., sygn. akt: KIO 1238/13: „(…) zastrzeżenie kar umownych ma

służyć możliwości szybkiego pokrycia zaistniałej szkody. Jeśli strony nie zastrzegą kar
umownych, to nie oznacza, że nie mogą dochodzić pokrycia swoich szkód, z tymże na
drodze cywilnoprawnej i z koniecznością udowodnienia faktu zaistnienia zdarzenia
szkodzącego, powstania szkody, związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zdarzeniem a
szkodą oraz wysokości szkody. Fakt nie zastrzeżenia kar na rzecz wykonawców nie
powoduje nierówności stron, bo nie pozbawia wykonawcy możliwości dochodzenia swoich
roszczeń. Co więcej kara umowna może być ustanawiana jako surogat odszkodowania na
wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania świadczeń niepieniężnych.
Zdecydowanie więcej świadczeń niepieniężnych w robotach budowlanych należy się
zamawiającemu od wykonawców, stąd dysproporcje w ilości kar umownych mogą wynikać
z samego charakteru stosunku prawnego łączącego strony i nie muszą oznaczać
nierówności stron. Zobowiązanie zamawiającego wobec wykonawcy ma przede wszystkim
charakter zobowiązania pieniężnego – zapłaty umówionego wynagrodzenia, z tytułu którego
strony mogą zastrzec odsetki umowne w sytuacji opóźnienia, a w ich braku i tak wykonawcy
należą się odsetki ustawowe. W przedmiotowym postępowaniu zamawiający przewidział dla
siebie szereg kar umownych, natomiast nie przewidział ich dla wykonawcy. Jednakże
w ocenie Izby nie przesądza to o naruszeniu równości stron. Instytucja kar umownych na
etapie ubiegania się o udzielenie zamówienia nie stanowi przeszkody w uzyskaniu
zamówienia. Miarkowanie naliczonych kar umownych jest realizowane przez sąd
powszechny w ramach procesu cywilnego i jest wynikiem zastosowania tej instytucji
w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania. (…)”. Podobnie
w wyroku KIO z 16.01.2014 r., sygn. akt: KIO 2970/13: „Nadto, Izba zwraca uwagę, że
zgodnie z art. 484 KC kara umowna zastrzegana jest na wypadek niewykonania lub
nienależytego wykonania obowiązków o charakterze niepieniężnym, te zaś obowiązki
obciążają głównie Wykonawców. Natomiast po stronie Zamawiającego występują
w przeważającej mierze obowiązki o charakterze pieniężnym. Stąd niejednakowy rozkład
kar umownych, a w konsekwencji możliwości dochodzenia odszkodowania uzupełniającego
nie świadczy samo w sobie o braku ekwiwalentności świadczeń.”. Izba jedynie dodatkowo
przypomina, że w ramach umowy o zamówienie publiczne jest zachwiana równowaga stron
ze zdecydowanym wskazaniem na Zamawiającego jako dysponenta środków publicznych.
Izba uznała także, że argumentacja Odwołującego sprowadzała się de facto do negacji
postanowień umowy w zaskarżonym zakresie, jako niemożliwych do przyjęcia i akceptacji
przez Wykonawcę. W ocenie Izby, jednakże powyższe postanowienia wzoru umowy
mieszczą się w granicach przywołanych przez Odwołującego w ramach zarzutu przepisów.

Odnośnie zarzutu czwartego – naruszenia przez Zamawiającego – art. 7 ust. 1, 29
ust. 1 oraz 29 ust. 2, 31 ust. 1 Pzp - poprzez niejednoznaczne i niewyczerpujące, bez

dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, bez uwzględnienia wszystkich wymagań
i okoliczności, mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, z naruszeniem zasady
nieopisywania przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję – opisanie przedmiotu zamówienia – poprzez wymaganie od wykonawców
pokrycia kosztów zorganizowania odpowiedniego szkolenia dla osób Zamawiającego
w zakresie użytkowania, obsługi i konserwacji Urządzeń technicznych w terminie i w sposób
wskazany przez Zamawiającego – bez szczegółowego przekazania informacji potrzebnych
do skalkulowania tych kosztów (§ 4 ust. 57 wzoru umowy). Izba wskazuje na następuje
okoliczności.
Zamawiający w myśl przepisu art. 38 ust. 4 ustawy Pzp dokonuje modyfikacji treści
SIWZ w ramach zmiany z dnia 01.07.2014 r. Dotychczasowe postanowienie § 4 ust. 57 -
załącznika nr 9 do SIWZ - Wzór umowy, otrzymuje następujące brzmienie: „57 Wykonawca
zapewni na swój koszt odpowiednie szkolenia dla osób Zamawiającego w zakresie
użytkowania, obsługi i konserwacji Urządzeń technicznych w terminie i w sposób wskazany
w Szczegółowym Harmonogramie Rzeczowo-Finansowym”. Pierwotnie miał to być „(…)
w terminie i w sposób wskazany przez Zamawiającego”.
Względem powyższego zarzutu Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu,
aby opisał przedmiot zamówienia w taki sposób, aby można było w sposób obiektywny
i równy dla wszystkich wykonawców przygotować ofertę cenową w tym zakresie (poprzez
np. podanie szacowanej ilości osób, przybliżonych terminów, miejsca szkolenia)
Izba uznała w tym zakresie, oddaliła zarzut, kierując się stanowiskiem
Zamawiającego z rozprawy oraz dokonaną modyfikacją. Uznając, że tak termin, jak i sposób
szkolenia ma zostać określony przez Wykonawcę w harmonogramie, czyli nie ma być
wskazany przez Zamawiającego. W konsekwencji należy wiec uznać, ze Wykonawca winien
przyjąć w ramach sposobu szkolenia – ilość osób uzależnioną od urządzenia technicznego
dostarczanego w ramach zamówienia, które także obejmuje infrastrukturę techniczną
dworca. W tym zakresie organizacja wewnętrzna Zamawiającego jest bez znaczenia.
Stanowisko Zamawiającego z rozprawy powyższe potwierdzało. W rezultacie, to charakter
dostarczanego urządzenia, tudzież jego instrukcja, czy też zasady bezpieczeństwa winny
określać liczbę osób podlegających szkoleniu, nie zaś struktura organizacyjna
Zamawiającego w ramach zespołu obiektów objętych przedmiotem zamówienia.
Zamawiający w sposób świadomy pozbawił się możliwości dostosowawczych w tym
zakresie. Ewentualne działanie Inżyniera winny brać pod uwagę powyższą okoliczność,
gdyż także w tym zakresie Zamawiający jest gospodarzem postępowania.

Odnośnie zarzutu piątego – naruszenia przez Zamawiającego – art. 7 ust. 1 Pzp, art.
29 ust. 1 Pzp, art. 29 ust. 2 Pzp, art. 31 ust. 1 Pzp, oraz art. 5, 3531

i 647 Kc w zw. z art. 14 Pzp i 139 ust. 1 Pzp - poprzez ukształtowanie warunków umowy
w sposób sprzeczny z właściwością wzajemnego stosunku zobowiązaniowego, powodujące
rażącą nierównowagę stron stosunku cywilnoprawnego oraz naruszający zasady
prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji, jak również nieopisanie przedmiotu zamówienia w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty, jak również poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję - w związku z postanowieniami § 15 ust. 3 wzoru umowy,
w którym Zamawiający obciąża wykonawcę wszelkimi kosztami powstałymi w wyniku
zdarzeń, awarii powodujących zakłócenie procesu eksploatacyjnego - w sytuacji
niesporządzenia dokumentacji, o której mowa w § 15 ust. 3 wzoru umowy - przez Inżyniera,
a zatem przez podmiot zupełnie niezależny od wykonawcy, na który nie ma on żadnego
wpływu (§ 15 ust. 3 wzoru umowy). Izba wskazuje na następuje okoliczności.
W ramach odpowiedzi na pytania – pismo z 01.07.2014 r. – Zamawiający stwierdził:
„(…)
Pytanie 12
WZÓR UMOWY, §15, PKT 3 Wnosimy o zmianę zapisu. Skoro to Inżynier sporządza
dokumentację dot. awarii itp. to dlaczego za niesporządzenie takiej dokumentacji
odpowiedzialność ma ponosić Wykonawca??? Wykonawca może ponosić
odpowiedzialność, jeśli nie powiadomi właściwych służb o takiej awarii wynikłej z jego
działań!
Odpowiedź:
Zamawiający w myśl przepisu art. 38 ust. 4 ustawy Pzp dokonuje modyfikacji treści SIWZ.
Dotychczasowe postanowienie § 15 ust. 3 - załącznika nr 9 do SIWZ - Wzór umowy,
otrzymuje następujące brzmienie: „3. W przypadku zaistnienia w czasie wykonywania Robót
zdarzeń, awarii (innych niż wypadki i incydenty), które spowodowały uszkodzenie,
awarię infrastruktury kolejowej, skutkujące zakłóceniem procesu eksploatacyjnego,
Wykonawca natychmiast powiadomi o tym Inżyniera oraz Zakład Linii Kolejowych
w Szczecinie. Inżynier, wspólnie z przedstawicielem Zakładu Linii Kolejowych i Wykonawcy
stwierdzi na miejscu stan faktyczny, określi rodzaj, czas i skutki zakłóceń procesu
eksploatacyjnego, oraz sporządzi dokumentację ze wskazaniem strony odpowiedzialnej za
zaistniałe uszkodzenie, awarię."
Względem powyższego zarzutu Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu,
aby ten wykreślił w § 15 ust. 3 wzoru umowy następując fragment: „W przypadku nie

sporządzenia takiej dokumentacji, wszelkie koszty powstałe w wyniku zdarzeń, awarii
powodujących zakłócenie procesu eksploatacyjnego poniesie Wykonawca”.
Izba uznała w tym zakresie, że Zamawiający dokonał modyfikacji postanowień SIWZ
(pismo z dnia 01.07.2014 r.) w ramach których uwzględnił wniosek Odwołującego
z odwołania. Niezależnie od powyższego, w ocenie Izby, miało miejsce naruszenie art. 29
ust. 2 Pzp, stąd działanie Zamawiającego polegające na modyfikacji postanowień SIWZ.
Jednakże, w konsekwencji wobec dokonanej modyfikacji, która jak przyznał na rozprawie
Odwołujący była zgodna z jego wnioskiem (art. 190 ust. 5 zd. 2 Pzp), Izba z uwagi na art.
192 ust. 2 Pzp, mimo stwierdzonego naruszenia oddaliła zarzut, z uwagi na brak wpływu na
wynik.

Odnośnie zarzutu szóstego – naruszenia przez Zamawiającego – art. 7 ust. 1, art. 29
ust. 1 i 2 Pzp, art. 140 ust. 1 Pzp oraz art. 5, 3531 Kc w zw. z art. 14 Pzp i art. 139 ust. 1 Pzp
- poprzez ukształtowanie warunków umowy w sposób sprzeczny z właściwością
wzajemnego stosunku zobowiązaniowego powodujące rażącą nierównowagę stron stosunku
zobowiązaniowego» powodującą rażącą nierównowagę stron stosunku cywilnoprawnego
oraz naruszający zasady prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, jak również nieopisanie
przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności
mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, jak również poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, oraz w wyniku którego
może dojść do realizacji zamówienia poza zakres wynikający z oferty wykonawcy - poprzez
umieszczenie niejednoznacznego postanowienia o treści: „Likwidacja zbędnych lub
przeniesienie użytkowanych tras instalacji stanowiących uzbrojenie terenu, kolidujących
z realizowanymi obiektami, które nie są wykazane na aktualnej mapie do celów
projektowych” (§ 4 ust. 25 wzoru umowy). Izba wskazuje na następuje okoliczności.

Względem powyższego zarzutu Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu,
aby ten dopisał w § 4 ust. 25 wzoru umowy, zdanie o treści: „dotyczy to tylko elementów
uwidocznionych na dokumentach przekazanych przez Zamawiającego, ewentualnie
uwidocznionych na dokumentach, które są powszechnie dostępne”, lub innego o podobnym
brzmieniu.
Izba uznała w tym zakresie wskazanych zarzut za podlegający oddaleniu.
W pierwszej kolejności podkreślając, że nie chodzi o wszelkie, ale o zbędne oraz kolidujące
z realizowanymi obiektami instalacje. Następnie podnosząc, że Zamawiający miał
świadomość określonych kosztów inwestycji i w tym zakresie Wykonawcy określone ryzyka

winni wliczyć w cenę oferty, która ma charakter ryczałtowy. W tym zakresie Zamawiający
będzie bez wątpienie zmuszony zapłacić cenę z uwzględnieniem ryzyka które narzucił także
w zakresie ryzyka objętego zakresem rozpatrywanego zarzutu. Zasadnym wydaje się w tym
zakresie przywołanie za wyrokiem KIO z dnia 23.08.2013 r., sygn. akt: KIO 1691/12, KIO
1704/12 stanowiska Sądu Okręgowego we Wrocławiu, który stwierdził, iż „Na gruncie prawa
zamówień publicznych mamy niewątpliwie do czynienia ze swoistego rodzaju ograniczeniem
zasady wolności umów (art. 353¹ k.c.), które znajduje odzwierciedlenie w treści zawieranej
umowy. Zgodnie z charakterem zobowiązania publicznego Zamawiający może starać się
przenieść odpowiedzialność na wykonawców. W ramach swobody umów Zamawiający
może narzucić pewne postanowienia we wzorze umowy, a Wykonawca może nie złożyć
oferty na takich warunkach. Natomiast składając ofertę musi wziąć pod uwagę rozszerzony
zakres ryzyk i odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy kalkulując cenę ofertową. Należy
jednak podkreślić, iż błędem jest utożsamianie przez Skarżącego podziału ryzyk
z naruszeniem zasady równości stron stosunku zobowiązaniowego. Niezależnie od tego jak
dużo ryzyka zostanie w umowie przypisane wykonawcy to on dokonuje jego wyceny i ujmuje
dodatkowy koszt tych ryzyk w cenie oferty. Zamawiający zaś po wyborze najkorzystniejszej
oferty musi zawrzeć umowę na warunkach przedstawionych we wzorze umowy i zapłacić
wskazaną przez Wykonawcę cenę.” (wyrok z 14.04.2008 r., sygn. akt X Ga 67/08).
Dodatkowo należy także zauważyć, że Izba była zmuszona wziąć również pod uwagę
ograniczenie zakresu przedmiotu zamówienia w ramach modyfikacji z dnia 01.07.2014 r., co
także nie pozostaje bez znaczenia dla rozpatrywanego zarzutu.
W tym stanie rzeczy, Izba oddaliła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pzp w zw. z § 3 pkt 1 lit. a i pkt 2 lit. b oraz § 5 ust. 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba uznała wniosek
Zamawiającego o zasądzenie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł,
tj. zgodnie z przedłożonym rachunkiem (§ 3 pkt 2 lit. b w/w rozporządzenia).

Przewodniczący :

…………………………………