Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CK 631/04
POSTANOWIENIE
Dnia 9 listopada 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bronisław Czech
SSA Wojciech Kościołek
w sprawie z powództwa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego […]
działającego na rzecz B.Z.
przeciwko Skarbowi Państwa działającemu przez Kuratorium Oświaty
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 listopada 2004 r.,
kasacji strony powodowej od postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 1 lipca 2004 r., sygn. akt [...],
2
uchyla zaskarżone postanowienie oraz postanowienie Sądu
Okręgowego w W. z dnia 13 kwietnia 2004 r. i sprawę przekazuje
Sądowi Okręgowemu w W. Wydziałowi Pracy do rozpoznania.
Uzasadnienie
Ogólnopolski Związek Zawodowy wystąpił w imieniu i na rzecz B.Z. z
powództwem skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Kuratorium Oświaty i
zażądał, aby pozwany dopełnił wskazane czynności potrzebne do usunięcia
skutków naruszenia dóbr osobistych B.Z. - naruszonych w piśmie z dnia 26
listopada 2003 r., nr [...]/2003, skierowanym do Dyrektora Wydziału Edukacji
Urzędu Miejskiego, zawierającym stwierdzenie, że: „B.Z. nie posiada kwalifikacji do
zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole w rozumieniu ustawy – Karta
nauczyciela, gdyż nie posiada kwalifikacji do nauczania informatyki”.
Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2004 r. odrzucił ten
pozew na podstawie przepisu art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd wyraził pogląd, że
powództwo o ochronę dóbr osobistych, które zostały naruszone przez stwierdzenie
kuratorium oświaty, iż nauczyciel nie posiada kwalifikacji do zajmowania
stanowiska nauczyciela w danej szkole, nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu
odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy. W konsekwencji uznał, że
powodowy związek zawodowy nie ma w sprawie zdolności sądowej.
Strona powodowa w kasacji zarzuciła naruszenia art. 24 § 1 k.c. w zw. z art.
300 k.p., a także art. 476 § 1 pkt 1 k.p.c. i wniosła o uchylenie postanowień Sądów
obu instancji oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Skarżący domaga się - jak wynika z przytoczonych okoliczności faktycznych
uzasadniających żądanie pozwu - usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych
B.Z. w postaci czci i dobrego imienia zawodowego (art. 23 i 24 k.c.). W ocenie
skarżącego ich naruszenie nastąpiło pismem z dnia 26 listopada 2003 r. W piśmie
tym stwierdzono, że B.Z. nie posiada wymaganych kwalifikacji do zajmowania
stanowiska nauczyciela w szkole w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. -
Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz. 1304, Nr 203,
poz. 1966 i Nr 213, poz. 2081 ze zm.) z uwagi na brak kwalifikacji do nauczania
informatyki.
Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.; dalej: ustawa systemowa) kurator oświaty
wykonuje swoje zadania i kompetencje przy pomocy kuratorium oświaty (art. 32).
Zadania kuratora oświaty zostały w ustawie systemowej wymienione
enumeratywnie i obejmują między innymi sprawowanie nadzoru pedagogicznego
nad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami oraz placówkami
doskonalenia nauczycieli (art. 31 pkt 1). Stosownie do art. 33 ust. 2 pkt 1 ustawy
systemowej nadzorowi pedagogicznemu w szczególności podlega zgodność
zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami. W razie stwierdzenia
uchybień w działalności szkoły organ nadzoru może polecić w drodze decyzji ich
usunięcie (art. 34 ust. 1).
Na gruncie tego unormowania przyjąć należało, że do zarzucanego naruszenia
dóbr osobistych doszło w związku z pełnionym przez kuratora oświaty nadzorem
pedagogicznym nad szkołą, z którą B.Z. łączył stosunek pracy.
W sprawie niniejszej chodzi zatem o związane ze stosunkiem pracy roszczenie
o ochronę dóbr osobistych naruszonych - według twierdzeń skarżącego -
bezprawnymi działaniami kuratora oświaty w ramach sprawowanego przez niego
nadzoru pedagogicznego, a więc o roszczenie w rozumieniu art. 476 § 1 k.p.c.
Prowadzi to do wniosku, że domaganie się skarżącego, aby dopełniono
czynności potrzebnych do usunięcia skutków zarzucanego naruszenia dóbr
osobistych B.Z. przez złożenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej
formie mieści się w pojęciu spraw z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 476 § 1
4
k.p.c. To zaś oznacza, że w tej sprawie związkowi zawodowemu przysługuje,
wbrew odmiennemu zapatrywaniu Sądów niższej instancji, procesowa legitymacja
z art. 462 k.p.c.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.