Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Maria Ołtarzewska

Protokolant: st.sekr.sądowy Alicja Jarzyna

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2013 r. w Gdańsku

sprawy L. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania L. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 31 maja 2012 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu L. K. prawo do emerytury od dnia 01 kwietnia 2012r.

i stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VII U 2215/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 maja 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy L. K. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w wobec nie udowodnienia 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Organ rentowy wyjaśnił, iż nie zaliczył do pracy w szczególnych warunkach okresu



od 15.02. 1973r. do 31.12.1975r. z tytułu zatrudnienia w (...) z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach;



od 01.08.1978r. do 20.07.1981r. z tytułu zatrudnienie w (...) z uwagi, że przedłożone do akt sprawy świadectwo pracy z dnia 28.02.2012r. budzi w ocenie pozwanego zastrzeżenia, co do faktów w nim stwierdzonych, w zakresie wskazanych w nim stanowisk pracy zajmowanych przez wnioskodawcę;



od 01.06.1982r. do 30.06.1984r. z tytułu zatrudnienia w (...)Spółdzielni (...) z uwagi, iż przedłożone świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach budzi zastrzeżenia, co do faktów w nim stwierdzonych odnoszących się do zajmowanego przez wnioskodawcę stanowiska pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca wniósł o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury, wskazując, iż okresie 15.02.1973r. do 31.06.1984r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku operatora spycharki i koparki.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał argumentację prezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Pismem procesowym z dnia 09.08.2012r. wnioskodawca wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków w tym: Z. S., S. W., A. P., J. B..

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony L. K., urodzony dnia (...), w dniu 30 kwietnia 2012r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę. Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 31 maja 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy L. K. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach, z uwagi na niespełnienie warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Wnioskodawca nie pozostaje w stosunku pracy, nie jest członkiem OFE.

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił na dzień 01 stycznia 1999 r. staż ubezpieczeniowy wymiarze 30 lat, 3 miesięcy i 16 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 8 lat, 4 miesiące i 21 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Okoliczności bezsporne, vide : wniosek – k. 27-29 plik III akt ubezpieczeniowych, karta przebiegu zatrudnienia – k.57 plik III akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z dnia 31.05.2012r. k. 59 plik III akt ubezpieczeniowych.

Wnioskodawca z zawodu jest ślusarzem mechanikiem oraz operatorem koparki i ładowarki.

W okresie od 15.02.1973r. do 31.12.1975r. był zatrudniony w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...), na stanowisku operatora zgarniarki - spychacza z dużą łyżką do zgarniania.

Od dnia 21.01.1976r do 20 .07.1981r. wnioskodawca był zatrudniony (...)Spółdzielni (...) w G. Zakład Budowlano – (...), którego następcą prawnym była Spółdzielnia Pracy (...), w której wnioskodawca był zatrudniony od 01 stycznia 1976r. do 20.07.1981r. i w okresie tegoż zatrudnienia od 01.08.1978r do 20.07.1981r.wykonywał pracę na stanowisku operatora spycharki.

Od 21 lipca 1981r. do 31 marca 1989r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...). W okresie tegoż zatrudnienia od 21.07.1981r. pracował na stanowisko operatora, od 01.06.1982r. do 30.06.1984r. na stanowisku maszynisty robót ziemnych, obsługiwał spycharkę (...), od 01.07.1984r. do 17.08.1986r. na stanowisku wydawcy narzędziowego, a od 18.08 1986r do 31.03.1989r. na stanowisku dekarza.

Wnioskodawca ukończył kurs maszynistów maszyn budowlanych i drogowych o specjalności spycharki w dniu 24.06.1971r., a także kurs maszynisty kl. II od dnia 24.11.1978r., kurs maszynisty ładowarki kl. III od dnia 16.06.1979r.. Posiada uprawnienia do obsługi ładowarki jednonaczyniowej do 2m ³ od dnia 16.06.1979r., oraz uprawnienia do obsługi spycharki kl. II do 250 KM od dnia 25.11,1978r.

Z. S. pracował z wnioskodawcą w Spółdzielni Mieszkaniowej (...), był zatrudniony od 1966r., na stanowisku operatora spycharki.

S. W. pracował z wnioskodawcą w Spółdzielni Mieszkaniowej (...), był zatrudniony 1971r. na stanowisku koparki spycharki;

J. B.pracował z wnioskodawcą w Spółdzielni Pracy (...) ((...)Spółdzielni (...)w Zakładzie (...)) od 02.08. 1976r. na stanowisku stażysty, referenta w dziale transportu, a po wojsku na stanowisku zastępcy kierownika działu transportu.

A. P. pracował z wnioskodawcą w Spółdzielni Mieszkaniowej (...), na stanowisku kierowcy.

Dowód:



akta ubezpieczeniowe w tym świadectwo pracy z dnia 04.01.1976r. k. 21 plik I, świadectwo pracy z dnia 20.07.1981r. k. 22 akt osobowe za okres zatrudnienia w (...)„ w tym świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 09.03.2012r. k 3, świadectwo pracy z dnia 17.02.2012r. , umowa o pracę z dnia 21.07.1981r. angaż z dnia 29.06.1982r , , angaż z dnia 30.06.1984r.



akta sprawy koperta k. 37 w tym zaświadczenie z dnia 24.11. 1978r. , zaświadczenie z dnia 16.06.1979r. zaświadczenie z dnia 14.12. 1972r. k.42, świadectwo nr (...)z/71 z dnia 24.06.1971r. uprawnienia nr (...), nr (...), k. 20, zeznania świadka Z. S. k. 28- 29, zeznania świadka S. W. k. 29 -30, zeznania J. B. (2) k. 30-31, zeznania A. P. k. 61

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych ubezpieczonego, dokumentach z aktach osobowych wnioskodawcy oraz z aktach sprawy, których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków w tym świadka Z. S., świadka S. W., świadka J. B.i świadka A. P., współpracowników wnioskodawcy za sporne okresy zatrudnienia, które zasługiwały na wiarę, albowiem co do zasady były one jasne, spójne, rzetelne i razem z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie tworzyły zwartą i logiczną całość. Nie uszło uwadze Sądu, iż w zeznaniach świadków pojawiły się pewne rozbieżności dotyczące obsługiwania przez wnioskodawcę zgarniarki, jednakże Sąd ocenił, iż zeznania świadka J. B.są w tym zakresie wiążące z uwagi, iż świadek ten był w Spółdzielni Pracy (...) zatrudniony na stanowisku z-cy kierownika(...)i miał wiedzę jaki sprzęt spółdzielnia posiada na stanie a zeznania świadka, co do powierzenia wnioskodawcy do obsługi zgarniarki są przekonujące, zostały także potwierdzone zeznaniami świadka Z. S.. Z uwagi na powyższe zeznania świadka S. W., co do zasady Sąd ocenił za wiarygodne z wyłączeniem zakresu ,w którym świadek ten wskazywał, iż wnioskodawca nie obsługiwał zgarniarki oraz że spółdzielnia nie miała zgarniarek.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego L. K. zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w szczególnych warunkach.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009, Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ( w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2012r. ) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, którzy spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, rozwiązali stosunek pracy.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale V ( w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych ) pod poz. 3 wskazano prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.

Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony osiągnął 60 rok życia, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 30 lat, 3 miesięcy i 16 dni, nie pozostaje w stosunku pracy oraz nie jest członkiem OFE.

Przedmiotem sporu pozostawało jedynie ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach może zostać uznany okres zatrudnienia wnioskodawcy: od 15.02. 1973r. do 31.12.1975r. z tytułu zatrudnienia w (...) (2 lata 10 miesięcy i 17 dni), od 01.08.1978r. do 20.07.1981r. z tytułu zatrudnienie w Spółdzielni (...) ( 2 lata 11 miesięcy i 20 dni ), od 01.06.1982r. do 30.06.1984r. z tytułu zatrudnienia w(...)Spółdzielni (...)( 2 lata i 1 miesiąc ).

Pozwany odmawiając zaliczenia spornych okresów zatrudnienia podnosił, iż wnioskodawca odnośnie okresu (od 15.02. 1973r. do 31.12.1975r.) nie legitymuje się świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a co do dwóch pozostałych okresów wskazywał na występujące rozbieżności w świadectwach pracy oraz w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Podkreślenia wymaga, iż w rzeczywistości wnioskodawca nie legitymuje się świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w (...), jednakże przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało sposób nie budzących żadnych wątpliwości interpretacyjnych, iż w okresie od 15.02. 1973r. do 31.12.1975r. wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę na stanowisku operatora zgarniarki, co kwalifikuje do uznania tej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach według wykazu A dział V poz.3 załącznika do rozporządzenia.

Niewątpliwie okoliczności te zostały wykazane zeznaniami świadków w tym świadka Z. S. (k. 28-29) i świadka S. W. (k. 29-30) a także potwierdzone dokumentami w tym świadectwem pracy z dnia 04.01.1976r.(k. 21 akt ubezpieczeniowych ). Podkreślić także należy, iż wnioskodawca L. K. ukończył kurs maszynistów maszyn budowlanych i drogowych o specjalności obsługa spycharki w dniu 24 czerwca 1971r. i z tą datą uzyskał uprawnienia do obsługi spycharki, od 25.11.1978r. posiada uprawnienia II kl. specjalność obsługa spycharki a od 16.06.1979r. posiada uprawnienia III kl. do obsługi ładowarki jednonaczyniowej, co potwierdza, iż spełniał wymogi formalne do zatrudnienia na stanowiskach związanych z obsługą ciężkiego sprzętu drogowego i budowlanego.

Natomiast świadkowie Z. S. i S. W. powołani w sprawie byli współpracownikami wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia, pracowali w tej samej spółdzielni, co wnioskodawca, znali specyfikę pracy, zakres obowiązków i charakter wykonywanego zatrudnienia a ich zeznania w sposób jednoznaczny wskazują, iż wnioskodawca był zatrudniony przy obsłudze ciężkiego sprzętu budowlanego tj. na stanowisku operatora zgarniarki .

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało także, iż okres zatrudnienia wnioskodawcy od 01.08.1978r. do 20.07.1981r. w Spółdzielni w (...) kwalifikuje do zaliczenia go do pracy w szczególnych warunkach. Niewątpliwe wnioskodawca ww. okresie wykonywał pracę na stanowisku operatora zgarniaki i spycharki. Okoliczności te zostały potwierdzone zeznaniami świadków w tym świadka Z. S. (k. 28-29) i S. W. (k. 29-30) oraz świadka J. B., a także znalazły potwierdzenia w dokumentacji w tym świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 08.02.2007r.

Odnośnie okresu zatrudnienia w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) to wskazać należy, iż wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wykazał, iż podlega on zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach i to nawet w szerszym zakresie niż wnioskowany tj. od 01.06.1982r. do 30.06.1984r., kiedy to wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku maszynisty robót ziemnych m.in. obsługiwał spycharkę (...). Okoliczności te zostały potwierdzone zeznaniami świadka A. P. (k. 61 ) oraz dokumentacją z akt osobowych w tym świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 09.03.2012r. (k. 3 akt osobowych ) oraz świadectw pracy z dnia 17.02.2012r. Początkowa data tj. 01 czerwca 1982r. została wskazana w angażu z dnia 29.06.1982r., którym to powierzono wnioskodawcy obowiązki maszynisty robót ziemnych. Podkreślić jednak należy, że już na podaniu o przyjęcie ubezpieczonego do pracy jest adnotacja o propozycji przyjęcia ubezpieczonego z dniem 21.07.1981r. na stanowisko operatora spycharki (...)ze stawką 22.50zł/godz.

Wszystkie te okoliczności oraz posiadane przez wnioskodawcę uprawnienia do obsługi maszyn budowlanych i drogowych ( od dnia 24.06.1971 r.), które sukcesywnie doskonalił i poszerzał (uprawnienie nr (...) z dnia 25.11.1978r., oraz uprawnienie nr (...) z dnia 16.06.1979r.) wskazują, iż wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku operatora spycharki mając do tego stosowne uprawnienia.

W ocenie Sądu, fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Niewątpliwie został on potwierdzony i uszczegółowiony zeznaniami świadków, współpracowników ubezpieczonego za sporne okres zatrudnienia – którzy zgodnie zeznali, iż wnioskodawca wykonywał prace przy obsłudze maszyn budowlanych a prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Biorąc pod uwagę, powyższe w ocenie Sądu ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ w dniu 27 lutego 2011r. ukończył 60 lat, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze, co najmniej 25 lat, nie jest członkiem OFE oraz nie pozostaje w stosunku pracy. Wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wykazał, iż wnioskodawca legitymuje się ponad 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach w wobec zaliczenia do okresu uwzględnionego przez pozwanego w wymiarze 8 lat 4 miesięcy i 21 dni, również okresów pracy od 15.02. 1973r. do 31.12.1975r., od 01.08.1978r do 20.07.1981r. oraz od 21.07.1981r. do 30.06.1984r.

Sąd rozstrzygając sprawę orzekł, o braku odpowiedzialności pozwanego za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sąd Okręgowy uznał, iż organ rentowy na etapie wydawania decyzji prawidłowo zaliczył staż ubezpieczonego w warunkach szczególnych uznając, iż nie spełnia on przesłanek uzyskania prawa do emerytury. W związku z powyższym Sąd wydając przedmiotowe orzeczenie nie stwierdził odpowiedzialność pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, stosownie do treści przepisu art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym, w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Ubezpieczony nie dysponował świadectwem pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w (...) P., a organ rentowy dysponując dokumentami złożonymi przez ubezpieczonego na etapie wydawania decyzji nie mógł na ich podstawie wydać decyzji przyznającej prawo do emerytury, gdyż dopiero zeznania świadków oraz dokumenty z akt osobowych dały podstawę do wydania takiego orzeczenia. Dlatego też organ rentowym nie ponosi odpowiedzialność za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z przyczyn wskazanych wyżej na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS , wnioskując a contrario.

W konkluzji, z wyżej przytoczonych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił decyzje organu rentowego z dnia 31 maja 2012r.. i przyznał wnioskodawcy L. K. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 1 kwietnia 2012r., mając na uwadze fakt, iż ubezpieczony w dniu 30 kwietnia 2012r. złożył w organie rentowym wniosek o przyznanie emerytury oraz dyspozycję art. 129 w zw. z art. 100 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej, zgodnie z którą świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

SSO Maria Ołtarzewska