Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CK 820/04
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski
w sprawie z powództwa Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. w W.
przeciwko P. Ż.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 kwietnia 2005 r.,
na skutek kasacji strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 lipca 2004 r.,
odrzuca kasację i zasądza od strony powodowej na rzecz
pozwanego kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 22 lipca 2004 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda od
wyroku Sądu Okręgowego w W.
W kasacji powód zarzucił naruszenie prawa materialnego – art. 828 § 1 k.c.
i wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie powództwa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawie mają zastosowanie przepisy dotyczące kasacji w wersji
redakcyjnej i numeracji obowiązującej przed dniem 6 lutego 2005 r. (art. 3 ustawy
z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz
ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz.U. Nr 13, poz. 98).
Zgodnie z art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. skarżący obowiązany jest przedstawić
w kasacji okoliczności uzasadniające jej rozpoznanie, czyli wskazać, że w sprawie
występuje istotne zagadnienie prawne lub, że istnieje potrzeba wykładni przepisów
prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów albo, że orzeczenie oczywiście narusza prawo lub zachodzi
nieważność postępowania. Okoliczności z art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. mają charakter
kwalifikowany (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2003 r.,
V CZ 187/02, OSNC 2004, nr 3, poz. 49). Nie wystarczy powołać się na
uzasadnienie związane z podstawami kasacyjnymi. Należy przedstawić odrębną,
pogłębioną argumentację prawną wskazującą na zaistnienie powołanej okoliczności
uzasadniającej przyjęcie kasacji do rozpoznania. Tymczasem w sprawie skarżący
ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że sprawie doszło do oczywistego
naruszenia prawa, polegającego na zastosowaniu przez Sąd § 6 ogólnych
warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego
w ruchu krajowym innych niż te, które obowiązywały w ramach zawartej umowy
ubezpieczenia. Takie przytoczenie okoliczności uzasadniających przyjęcie kasacji
do rozpoznania nie jest skuteczne. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu
Najwyższego, prawem w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego
3
o kasacji są jedynie normy prawne wypływające ze źródeł prawa (konstytucji,
ustaw, aktów normatywnych niższego rzędu, umów międzynarodowych) (por. np.
postanowienie z dnia 9 lutego 1999 r., I CKN 891/98, nie publ., wyrok z dnia
2 grudnia 1998 r., I CKN 907/97, nie publ.). Dlatego też powołanie w kasacji tylko
przepisów ogólnych warunków ubezpieczenia, które miały zostać naruszone, bez
wskazania naruszenia konkretnego przepisu prawa, nie jest przytoczeniem
podstawy kasacyjnej (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca
1998 r., I CKN 774/97, OSNC 1999, nr 2, poz. 29 i z dnia 5 marca 1999 r., I CKN
1143/98, nie publ. oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1999 r., III CKN
299/98 i z dnia 24 lutego 1998 r., I CKN 506/97, nie publ.). Okolicznościami
uzasadniającymi rozpoznanie kasacji mogą być tylko takie okoliczności, które Sąd
Najwyższy mógłby uwzględnić przy rozpoznawaniu kasacji (art. 39311
k.p.c., por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2003 r., III CK 120/03, nie
publ., z dnia 29 czerwca 2001 r., I PKN 33/01, OSNAPUS 2003 nr 9, poz. 228 oraz
z dnia 23 września 2004 r., I CK 412/04, nie publ.). Dlatego też stanowisko
wyrażone w powołanych orzeczeniach ma zastosowanie również do przedstawienia
okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji.
Należy też podnieść, że w razie powołania się na przesłankę wskazaną
w art. 393 § 2 in principio k.p.c., skarżący powinien przytoczyć argumenty
świadczące, jego zdaniem, o tym, że naruszenie prawa nosi znamiona
oczywistości. Pojęcie „oczywistości” mieści się w sferze obiektywnej i łączy się
z powinnością wykazania, że określone przepisy zostały naruszone w sposób
zauważalny bez dokonywania głębszej analizy tekstu tych przepisów i bez
doszukiwania się ich znaczenia (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
12 grudnia 2002 r., II UK 163/02, OSNAPiUS 2003, nr 18 – wkładka,
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2004 r., I CZ 164/03, nie publ.).
Określony w art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. obowiązek przedstawienia okoliczności
uzasadniających rozpoznanie kasacji należy do wymagań dotyczących tylko kasacji
jako szczególnego środka odwoławczego. Wykazanie tych okoliczności umożliwia
Sądowi Najwyższemu dokonanie oceny czy nie zachodzą podstawy do odmowy
przyjęcia kasacji do rozpoznania (art. 393 k.p.c.). Bez tych argumentów,
nawiązujących wprost do treści art. 393, kasacja byłaby środkiem odwoławczym
4
niezupełnym, a selekcja wnoszonych kasacji, dokonywana przez Sąd Najwyższy
w ramach badania wstępnego – nazbyt dowolna. Dlatego też nieprzedstawienie
tych okoliczności skutkuje odrzuceniem kasacji a limine, a zatem bez wzywania
skarżącego do usunięcia istniejącej wady kasacji (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC 2001, nr 3, poz. 51
oraz z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00, OSNC 2001, nr 3, poz. 52).
Z tych względów, na podstawie art. 3937
§ 2 k.p.c., Sąd Najwyższy odrzucił
kasację. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono stosownie do art. 98 § 1
w zw. z art. 391 § 1 i art. 39319
k.p.c.