III CZ 18/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:06-10-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 18/05
POSTANOWIENIE
Dnia 20 maja 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Barbara Myszka
w sprawie ze skargi powoda J. A.
o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa J. A.
przeciwko Bankowi Z.(…) S.A. Oddziałowi w L.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, sygn. akt I ACz (…), po rozpoznaniu
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 maja 2005 r., zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 3 grudnia 2004 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2004 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę J. A. o
wznowienie postępowania zakończonego – według wnoszącego skargę -
postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 15 lutego 2001 r. W tym ostatnim
postanowieniu Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie J. A. na postanowienie Sądu
Okręgowego odmawiające mu zwolnienia od kosztów sądowych. Jako przyczynę
wznowienia postępowania wnoszący skargę wskazywał to, że w wydaniu postanowienia
z dnia 15 lutego 2001 r. brała udział Sędzia Sądu Apelacyjnego, która również
uczestniczyła w wydaniu wyroku tego Sądu z dnia 27 listopada 1997 r. [sygn. akt I A Ca
(…)]. Taki stan rzeczy, w ocenie wnoszącego skargę, powoduje nieważność
postępowania (art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c.).
2
Odrzucając skargę J. A., Sąd Apelacyjny powołał się na to, że wznowienia
postępowania można żądać wyłącznie wówczas, gdy zostało ono zakończone
prawomocnym orzeczeniem merytorycznym (art. 399 k.p.c.), a postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 9 sierpnia 2004 r. nie należy do kategorii takich orzeczeń.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 3 grudnia 2004 r. skarżący wskazywał na
naruszenie art. 363 § 1 k.p.c., art. 190 ust 4 Konstytucji oraz powołanych w zażaleniu
Trybunału Konstytucyjnego i wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wprawdzie postanowienie z dnia 3 grudnia 2004 r. zostało wydane jeszcze przed
wejściem w życie ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - kodeks
postępowania cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98), jednakże w obecnie
obowiązującym stanie prawnym wznowienie postępowania mogłoby nastąpić także
wówczas, gdy zachodzi sytuacja przewidziana w art. 4011
k.p.c. (art. 3 ustawy z 2004
r.). Oznacza to, że de lege lata mogłoby być wznowione postępowanie zakończone
także postanowieniem.
W skardze o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem z dnia 15
lutego 2001 r. skarżący powoływał się na to, że w wydaniu tego postanowienia brała
udział Sędzia Sądu Apelacyjnego, która uczestniczyła również w wydaniu wyroku tego
Sądu z dnia 15 marca 2000 r. i w związku z tym postępowanie dotknięte jest
nieważnością (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Wskazywał przy tym na orzeczenie Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2004 r., SK 19/02, zgodnie z którym art. 48 § 1 pkt 5 w
zw. z art. 401 pkt 1 i art. 379 pkt 4 k.p.c. w zakresie, w jakim ogranicza on wyłączenie
sędziego z mocy samej ustawy tylko do spraw, w których rozstrzygnięciu brał udział w
instancji bezpośrednio niższej, jest niezgodny z art. 45 ust 1 Konstytucji R.P.
Zażalenie skarżącego nie może być uznane za uzasadnione. W świetle art. 4011
k.p.c., brak było bowiem odpowiednich podstaw do wznowienia postępowania
w przedmiocie rozstrzygnięcia o zwolnieniu skarżącego od kosztów sądowych,
ponieważ w powołanym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2004 r.
wyraźnie określono to, w jakim zakresie można by uznać przepis art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c.
za sprzeczny z art. 45 ust 1 Konstytucji. Chodzi mianowicie o taką sytuację, w której
Sędzia brał udział w wykonaniu zaskarżonego wyroku w instancji bezpośrednio niższej.
De lege lata wyłączenie sędziego ex lege następuje wówczas, gdy sędzia brał udział w
wydaniu zaskarżonego orzeczenia jedynie w instancji niższej. Tymczasem w wydaniu
wyroku z dnia 27 listopada 1997 r. i postanowienia z dnia 15 lutego 2001 r. brała udział
3
Sędzia Sądu Apelacyjnego, a zatem nie sędzia niższej instancji. Ponadto należy
stwierdzić i to, że nie zachodziła sytuacja tożsamości przedmiotu rozstrzyganej sprawy.
W tej sytuacji należało oddalić zażalenie jako nieuzasadnione (art. 39814
k.p.c. w zw. z
art. 3941
§ 3 k.p.c. i w zw. art. 397 § 2 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 20 maja 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Barbara Myszka
w sprawie ze skargi powoda J. A.
o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa J. A.
przeciwko Bankowi Z.(…) S.A. Oddziałowi w L.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, sygn. akt I ACz (…), po rozpoznaniu
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 maja 2005 r., zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 3 grudnia 2004 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2004 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę J. A. o
wznowienie postępowania zakończonego – według wnoszącego skargę -
postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 15 lutego 2001 r. W tym ostatnim
postanowieniu Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie J. A. na postanowienie Sądu
Okręgowego odmawiające mu zwolnienia od kosztów sądowych. Jako przyczynę
wznowienia postępowania wnoszący skargę wskazywał to, że w wydaniu postanowienia
z dnia 15 lutego 2001 r. brała udział Sędzia Sądu Apelacyjnego, która również
uczestniczyła w wydaniu wyroku tego Sądu z dnia 27 listopada 1997 r. [sygn. akt I A Ca
(…)]. Taki stan rzeczy, w ocenie wnoszącego skargę, powoduje nieważność
postępowania (art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c.).
2
Odrzucając skargę J. A., Sąd Apelacyjny powołał się na to, że wznowienia
postępowania można żądać wyłącznie wówczas, gdy zostało ono zakończone
prawomocnym orzeczeniem merytorycznym (art. 399 k.p.c.), a postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 9 sierpnia 2004 r. nie należy do kategorii takich orzeczeń.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 3 grudnia 2004 r. skarżący wskazywał na
naruszenie art. 363 § 1 k.p.c., art. 190 ust 4 Konstytucji oraz powołanych w zażaleniu
Trybunału Konstytucyjnego i wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wprawdzie postanowienie z dnia 3 grudnia 2004 r. zostało wydane jeszcze przed
wejściem w życie ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - kodeks
postępowania cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98), jednakże w obecnie
obowiązującym stanie prawnym wznowienie postępowania mogłoby nastąpić także
wówczas, gdy zachodzi sytuacja przewidziana w art. 4011
k.p.c. (art. 3 ustawy z 2004
r.). Oznacza to, że de lege lata mogłoby być wznowione postępowanie zakończone
także postanowieniem.
W skardze o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem z dnia 15
lutego 2001 r. skarżący powoływał się na to, że w wydaniu tego postanowienia brała
udział Sędzia Sądu Apelacyjnego, która uczestniczyła również w wydaniu wyroku tego
Sądu z dnia 15 marca 2000 r. i w związku z tym postępowanie dotknięte jest
nieważnością (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Wskazywał przy tym na orzeczenie Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2004 r., SK 19/02, zgodnie z którym art. 48 § 1 pkt 5 w
zw. z art. 401 pkt 1 i art. 379 pkt 4 k.p.c. w zakresie, w jakim ogranicza on wyłączenie
sędziego z mocy samej ustawy tylko do spraw, w których rozstrzygnięciu brał udział w
instancji bezpośrednio niższej, jest niezgodny z art. 45 ust 1 Konstytucji R.P.
Zażalenie skarżącego nie może być uznane za uzasadnione. W świetle art. 4011
k.p.c., brak było bowiem odpowiednich podstaw do wznowienia postępowania
w przedmiocie rozstrzygnięcia o zwolnieniu skarżącego od kosztów sądowych,
ponieważ w powołanym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2004 r.
wyraźnie określono to, w jakim zakresie można by uznać przepis art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c.
za sprzeczny z art. 45 ust 1 Konstytucji. Chodzi mianowicie o taką sytuację, w której
Sędzia brał udział w wykonaniu zaskarżonego wyroku w instancji bezpośrednio niższej.
De lege lata wyłączenie sędziego ex lege następuje wówczas, gdy sędzia brał udział w
wydaniu zaskarżonego orzeczenia jedynie w instancji niższej. Tymczasem w wydaniu
wyroku z dnia 27 listopada 1997 r. i postanowienia z dnia 15 lutego 2001 r. brała udział
3
Sędzia Sądu Apelacyjnego, a zatem nie sędzia niższej instancji. Ponadto należy
stwierdzić i to, że nie zachodziła sytuacja tożsamości przedmiotu rozstrzyganej sprawy.
W tej sytuacji należało oddalić zażalenie jako nieuzasadnione (art. 39814
k.p.c. w zw. z
art. 3941
§ 3 k.p.c. i w zw. art. 397 § 2 k.p.c.).