IV CZ 70/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:04-08-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 70/07
POSTANOWIENIE
Dnia 11 października 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa S.K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu […]
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 października 2007 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 marca 2007 r., sygn. akt [..],
oddala zażalenie i nie obciąża powoda kosztami procesu
w postępowaniu zażaleniowym.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił, jako nie opłaconą,
apelację od wyroku Sądu Okręgowego w E. z dnia 10 sierpnia 2006 r., wniesioną
przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, ustanowionego z urzędu dla
powoda zwolnionego przez sąd w całości od kosztów sądowych. Sąd Apelacyjny
uznał, że w sprawie znajduje zastosowanie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398) oraz
art. 1302
§ 3 k.p.c.
Zażalenie powoda na powyższe postanowienie Sąd Najwyższy uznał za
bezzasadne.
Wymóg opłacenia kwotą 30,- złotych apelacji powoda i to bez uprzedniego
wezwania oraz rygor, w razie nie zachowania powyższego wymogu, wynikał
z przepisów zastosowanych w zaskarżonym postanowieniu. W szczególności,
wbrew stanowisku skarżącego i wyrażanym niekiedy w piśmiennictwie
i orzecznictwie sądów powszechnych poglądom, opłata podstawowa w kwocie
30,- złotych, obiektywnie rzecz biorąc, nie powinna budzić wątpliwości co do tego,
czy jest opłatą w wysokości stałej, skoro na taki jej charakter wskazywało
określenie opłaty podstawowej w kwocie nie uwarunkowanej jakimikolwiek
zależnościami i nie podlegającej żadnym zmianom. Wnioskowanie skarżącego
o różnej treści pojęcia „strona” w k.p.c. i art. 7 ust. 1 wymienionej ustawy o kosztach
sądowych w celu przyjęcia, że pełnomocnik procesowy jest stroną w rozumieniu
ustawy o kosztach sądowych oraz nie jest stroną zwolnioną od kosztów sądowych,
wg kodeksu postępowania cywilnego, a zatem, że przy wniesieniu apelacji przez
adwokata sama strona, której sąd udzielił zwolnienia, powinna być wezwana do
uiszczenia opłaty podstawowej, nie uwzględnia, iż rozszerzone w w/w ustawie
o kosztach sądowych pojęcie strony zostało przewidziane na użytek sytuacji,
w której z udziałem określonych osób, nie będących podmiotami stosunku
materialno – prawnego stanowiącego przedmiot sprawy, wiąże się ponoszenie
kosztów sądowych. O ile zatem, trzeba się zgodzić, że przedstawiciel ustawowy
mieści się w kręgu osób, do których odnosi się pojęcie strony w rozumieniu art. 7
3
ust. 1 w/w ustawy o kosztach, o tyle nie sposób przyjąć, że tego rodzaju status
przysługuje pełnomocnikowi (art. 96 k.c. in fine); jest on reprezentantem
zaangażowanego w stosunek cywilno – prawny podmiotu na podstawie
oświadczenia reprezentowanego i to również w przypadku ustanowienia adwokata
z urzędu (art. 118 k.p.c.). Jako taki nie jest odrębną od reprezentowanego podmiotu
stroną ani w rozumieniu przepisów k.p.c. ani w świetle art. 7 ust. 1 w/w ustawy
o kosztach sądowych. Nie jego, jako strony, dotyczy obowiązek uiszczenia opłaty
podstawowej, natomiast jego, jako pełnomocnika, dotyczą przepisy art. 133 § 3
i art. 1302
§ 3 k.p.c.
Co do okoliczności, w wyniku których nie została uiszczona opłata
podstawowa od apelacji wniesionej przez adwokata, względnie w wyniku których
opłata ta została uiszczona, to - ze względu na nie podlegający wyjątkom wymóg
ustawy - pozostają one wyłącznie w sferze stosunków pomiędzy stroną
i reprezentującym ją adwokatem; skutki nieopłacenia apelacji, wniesionej przez
adwokata, w każdym razie poddają się unormowaniu przewidzianemu w art. 1302
§ 3 k.p.c.
Odnośnie do naruszenia prawa powoda do sądu w związku z zarzucanym
przez skarżącego naruszeniem art. 6 ust. 1 Konwencji z dnia 4 listopada 1950 r.
o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, należy zauważyć,
że podstawą wydania zaskarżonego postanowienia była obowiązująca ustawa,
której nie zmieniła ze skutkiem wstecznym ustawa z dnia 14 grudnia 2006 r.
o zmianie ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 21, poz.
123). W kwestii niezgodności z Konstytucją RP przepisu art. 10 ust. 2 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych należy
natomiast stwierdzić, że w tym zakresie uprawnionym do orzekania jest Trybunał
Konstytucyjny. Można dodać, że zasadę pobierania opłaty podstawowej od pism
pochodzących od strony zwolnionej od kosztów sądowych przez sąd przewidywał
art. 14 ust. 2 wymienionej ustawy, a nie art. 100 ust. 2, który dotyczył problematyki
powtarzalności opłaty podstawowej.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
4
Mając na uwadze sytuację, która legła u podstaw udzielenia powodowi przez
sąd całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych Sąd Najwyższy nie obciążył
powoda kosztami procesu za postępowanie zażaleniowe (art. 102 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 11 października 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa S.K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu […]
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 października 2007 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 marca 2007 r., sygn. akt [..],
oddala zażalenie i nie obciąża powoda kosztami procesu
w postępowaniu zażaleniowym.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił, jako nie opłaconą,
apelację od wyroku Sądu Okręgowego w E. z dnia 10 sierpnia 2006 r., wniesioną
przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, ustanowionego z urzędu dla
powoda zwolnionego przez sąd w całości od kosztów sądowych. Sąd Apelacyjny
uznał, że w sprawie znajduje zastosowanie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398) oraz
art. 1302
§ 3 k.p.c.
Zażalenie powoda na powyższe postanowienie Sąd Najwyższy uznał za
bezzasadne.
Wymóg opłacenia kwotą 30,- złotych apelacji powoda i to bez uprzedniego
wezwania oraz rygor, w razie nie zachowania powyższego wymogu, wynikał
z przepisów zastosowanych w zaskarżonym postanowieniu. W szczególności,
wbrew stanowisku skarżącego i wyrażanym niekiedy w piśmiennictwie
i orzecznictwie sądów powszechnych poglądom, opłata podstawowa w kwocie
30,- złotych, obiektywnie rzecz biorąc, nie powinna budzić wątpliwości co do tego,
czy jest opłatą w wysokości stałej, skoro na taki jej charakter wskazywało
określenie opłaty podstawowej w kwocie nie uwarunkowanej jakimikolwiek
zależnościami i nie podlegającej żadnym zmianom. Wnioskowanie skarżącego
o różnej treści pojęcia „strona” w k.p.c. i art. 7 ust. 1 wymienionej ustawy o kosztach
sądowych w celu przyjęcia, że pełnomocnik procesowy jest stroną w rozumieniu
ustawy o kosztach sądowych oraz nie jest stroną zwolnioną od kosztów sądowych,
wg kodeksu postępowania cywilnego, a zatem, że przy wniesieniu apelacji przez
adwokata sama strona, której sąd udzielił zwolnienia, powinna być wezwana do
uiszczenia opłaty podstawowej, nie uwzględnia, iż rozszerzone w w/w ustawie
o kosztach sądowych pojęcie strony zostało przewidziane na użytek sytuacji,
w której z udziałem określonych osób, nie będących podmiotami stosunku
materialno – prawnego stanowiącego przedmiot sprawy, wiąże się ponoszenie
kosztów sądowych. O ile zatem, trzeba się zgodzić, że przedstawiciel ustawowy
mieści się w kręgu osób, do których odnosi się pojęcie strony w rozumieniu art. 7
3
ust. 1 w/w ustawy o kosztach, o tyle nie sposób przyjąć, że tego rodzaju status
przysługuje pełnomocnikowi (art. 96 k.c. in fine); jest on reprezentantem
zaangażowanego w stosunek cywilno – prawny podmiotu na podstawie
oświadczenia reprezentowanego i to również w przypadku ustanowienia adwokata
z urzędu (art. 118 k.p.c.). Jako taki nie jest odrębną od reprezentowanego podmiotu
stroną ani w rozumieniu przepisów k.p.c. ani w świetle art. 7 ust. 1 w/w ustawy
o kosztach sądowych. Nie jego, jako strony, dotyczy obowiązek uiszczenia opłaty
podstawowej, natomiast jego, jako pełnomocnika, dotyczą przepisy art. 133 § 3
i art. 1302
§ 3 k.p.c.
Co do okoliczności, w wyniku których nie została uiszczona opłata
podstawowa od apelacji wniesionej przez adwokata, względnie w wyniku których
opłata ta została uiszczona, to - ze względu na nie podlegający wyjątkom wymóg
ustawy - pozostają one wyłącznie w sferze stosunków pomiędzy stroną
i reprezentującym ją adwokatem; skutki nieopłacenia apelacji, wniesionej przez
adwokata, w każdym razie poddają się unormowaniu przewidzianemu w art. 1302
§ 3 k.p.c.
Odnośnie do naruszenia prawa powoda do sądu w związku z zarzucanym
przez skarżącego naruszeniem art. 6 ust. 1 Konwencji z dnia 4 listopada 1950 r.
o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, należy zauważyć,
że podstawą wydania zaskarżonego postanowienia była obowiązująca ustawa,
której nie zmieniła ze skutkiem wstecznym ustawa z dnia 14 grudnia 2006 r.
o zmianie ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 21, poz.
123). W kwestii niezgodności z Konstytucją RP przepisu art. 10 ust. 2 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych należy
natomiast stwierdzić, że w tym zakresie uprawnionym do orzekania jest Trybunał
Konstytucyjny. Można dodać, że zasadę pobierania opłaty podstawowej od pism
pochodzących od strony zwolnionej od kosztów sądowych przez sąd przewidywał
art. 14 ust. 2 wymienionej ustawy, a nie art. 100 ust. 2, który dotyczył problematyki
powtarzalności opłaty podstawowej.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
4
Mając na uwadze sytuację, która legła u podstaw udzielenia powodowi przez
sąd całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych Sąd Najwyższy nie obciążył
powoda kosztami procesu za postępowanie zażaleniowe (art. 102 k.p.c.).