Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III UZ 10/10
POSTANOWIENIE
Dnia 2 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z odwołania J. S. - Przedsiębiorstwa Budowlano - Usługowego "S."
Spółki Jawnej w S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej G. K.
o zasiłek chorobowy i macierzyński,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 2 grudnia 2010 r.,
zażalenia ubezpieczonego na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w P.
z dnia 9 września 2010 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P.
postanowieniem z dnia 9 września 2010 r. odrzucił skargę kasacyjną J. S. – PBU
„S.” spółki jawnej od wyroku tego Sądu z dnia 28 maja 2010 r.
W uzasadnieniu wskazano, że wyrokiem z dnia 28 maja 2010 r. Sąd
Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. oddalił apelację płatnika
składek J. S. – PBU „S.” spółki jawnej od wyroku Sądu Rejonowego – Sądy Pracy i
2
Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 lutego 2010 r. Wyrok ten został zaskarżony
skargą kasacyjną płatnika.
Analizując dopuszczalność wniesionej skargi kasacyjnej w kontekście
unormowań art. 398² § 1 k.p.c. Sąd drugiej instancji zauważył, iż w sprawach o
prawa majątkowe z zakresu ubezpieczeń społecznych dopuszczalność ta jest
uzależniona od wartości przedmiotu zaskarżenia nie niższej niż 10.000 złotych.
Wskazana przez stronę stosownie do art. 3984
§ 3 k.p.c. wartość przedmiotu
zaskarżenia podlega ocenie sądu. W wartość tę, będącą pochodną wartości
przedmiotu sporu, wyznacza zaś przedmiot zaskarżonej decyzji organu rentowego.
W rozpoznawanej sprawie jest nią określona w decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych Oddziału z dnia 5 lipca 2002 r. wysokość nadpłaconego na rzecz G.
K. zasiłku chorobowego i macierzyńskiego w łącznej kwocie 8.976,66 złotych.
Skoro kwota ta jest niższa od 10.000 złotych, skarga kasacyjna – jako
niedopuszczalna - podlega odrzuceniu z mocy art. 3986
§ 2 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie płatnik wniósł o uchylenie
przedmiotowego postanowienia. Zdaniem żalącego, wartość przedmiotu sporu w
niniejszej sprawie wynosi 12.780,00 złotych i składa się na nią wysokość
wypłaconego zainteresowanej zasiłku chorobowego i macierzyńskiego, określona w
decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na 10.626,00 złotych (w tym 8.976,66
złotych tytułem świadczenia, którego zwrotu od wnioskodawcy domagał się organ
rentowy i 1.649,34 złotych jako kwota uznana)oraz wysokość wypłaconego przez
pracodawcę wynagrodzenia chorobowego w kwocie 2.154,00 złotych. Natomiast
wartość przedmiotu zaskarżenia opiewa na 10.976,66 złotych i obejmuje
nadpłacone świadczenie z środków ubezpieczenia społecznego ( 8.976,66 złotych)
oraz nadpłacone świadczenie z środków wnioskodawcy (2.000 złotych). W ocenie
skarżącego niedopuszczalne było ponowne ustalenie przez Sąd drugiej instancji
wartości przedmiotu sporu i zaskarżenia po wniesieniu skargi kasacyjnej. Nastąpiło
to z naruszeniem zasad wynikających z art. 25 i art. 26 k.p.c., gdyż w trakcie
procesu nie doszło do sprawdzenia wartości przedmiotu sporu w trybie tychże
przepisów, a w apelacji i skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia
oznaczono na kwotę 10.976, złotych i jest to wartość niezmieniona w toku całego
postępowania.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Analizę prawidłowości zaskarżonego postanowienia rozpocząć wypada od
przytoczenia treści art. 398¹ § 1 k.p.c., z którego wynika, że skarga kasacyjna
przysługuje od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku
kończącego postępowanie w sprawie. W art. 398² § 1 k.p.c. wymieniono przy tym
kategorie spraw, w których nie jest możliwe wniesienie tegoż środka
odwoławczego. Ogólną zasadą jest, że w sprawach o prawa majątkowe
dopuszczalność skargi kasacyjnej uzależniona jest od wartości przedmiotu
zaskarżenia, którą dla spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - w
wyłączeniem spraw o przyznanie i wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie
obowiązkiem ubezpieczenia społecznego - określono na kwotę nie niższą od
10.000 złotych. Przepis art. 476 § 2 i 3 k.p.c. wyjaśnia ustawowe pojęcie spraw z
zakresu ubezpieczeń społecznych, stanowiąc w § 2 pkt 1, iż należą do nich między
innymi sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych,
dotyczących ubezpieczeń społecznych. Zakres rozpoznania i orzeczenia
(przedmiot sporu) w tych sprawach wyznaczony jest zatem w pierwszej kolejności
przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń
społecznych (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r., II UZ
52/99, OSPAPIUS 2000 nr 15, poz. 601), a w drugim rzędzie przedmiotem
postępowania sądowego, określonego zakresem odwołania od decyzji organu
rentowego do sądu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r., II
UZ 1/06, niepublikowane).
Warto podkreślić, że do określenia wartości przedmiotu zaskarżenia
stosuje się przepisy o wartości przedmiotu sporu. Obowiązuje przy tym zasada, iż
wartość przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego nie może być wyższa od wartości
przedmiotu sporu ani wartości przedmiotu zaskarżenia w postępowaniu
apelacyjnym. Przedmiot zaskarżenia nie jest bowiem samodzielny, lecz stanowi
pochodną przedmiotu sporu (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego
4
2001 r., II UKN 249/00, LEX nr 551037 i z dnia 22 kwietnia 2002 r., II UZ 11/02,
OSNP wkł. 2002, nr 17, poz.7).
Według utrwalonego w judykaturze poglądu, sąd drugiej instancji, do
którego wniesiono skargę kasacyjną, jest zobowiązany do kontroli jej
dopuszczalności, z związku z czym może z urzędu sprawdzić podaną wartość
przedmiotu zaskarżenia stosownie do art. 25 § 1 w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c.
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1998 r., II UZ 24/98, OSNP
1999, nr 8, poz. 291; z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, LexPolonica nr
394248 i z dnia 29 listopada 2007 r., II UZ 37/07, OSNP 2009, nr 1 – 2, poz. 30).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy
przypomnieć, że zaskarżoną decyzją z dnia 5 lipca 2002 r. Zakład Ubezpieczeń
Społecznych stwierdził nadpłatę na rzecz zainteresowanej G. K. przez płatnika PBU
„S.” spółki jawnej J. S. zasiłku chorobowego i macierzyńskiego za okresy od 5
listopada 1999 r. do 27 marca 2000 r. i od 2 maja 2000 r. do 16 maja 2000 r. w
łącznej kwocie brutto 8.976,66 złotych i zażądał od płatnika zwrotu tejże sumy.
Decyzja nie dotyczyła natomiast zwrotu wypłaconego przez pracodawcę na rzecz
pracownika, na podstawie art. 92 Kodeksu pracy, wynagrodzenia za pierwsze 35
dni niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, przypadające od 1 października
do 4 listopada 1999r. Jest to zrozumiałe, jeśli zważyć, że wynagrodzenie to,
realizowane z własnych środków pracodawcy, jest świadczeniem ze stosunku
pracy, do którego jedynie stosuje się – z mocy odesłania zawartego w tymże
artykule – przepisy dotyczące zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłku
chorobowego oraz okoliczności powodujących wyłączenie prawa do niego, a okres
pobierania tego wynagrodzenia nie jest okresem tożsamym z okresem pobierania
zasiłku chorobowego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 1996 r., II
UZP 7/96, OSNP 1997 nr 6, poz. 100). Nie będąc zatem przedmiotem decyzji
organu rentowego, kwestia nienależnie wypłaconego przez pracodawcę
wynagrodzenia chorobowego nie mogła być przedmiotem sporu w sprawie
zainicjowanej odwołaniem od decyzji tego organu, dotyczącej obowiązku zwrotu
przez płatnika składek nienależnie wypłaconego pracownikowi zasiłku
chorobowego, ani przedmiotem zaskarżania apelacyjnego i kasacyjnego od
zapadłych w procesie wyroków sądowych. Rację ma zatem Sąd drugiej instancji
5
ustalając wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną na kwotę niższą od
10.000 złotych, co w świetle art. 3986
§ 2 w związku z art. 398² § 1 k.p.c. skutkuje
odrzuceniem skargi jako niedopuszczalnej.
Mając powyższe na uwadze, z mocy art. 39814
w związku z art. 394¹ § 3 k.p.c.
orzeczono jak w sentencji postanowienia.