Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Zabrocka

Protokolant: st.sekr.sądowy Alina Bastuba

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2013 r. w Gdańsku

sprawy W. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 23 sierpnia 2012 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. i przyznaje ubezpieczonemu W. B. prawo do emerytury od 30 lipca 2012r.

/ na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VII U 2668/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 sierpnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy W. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w wobec nie udowodnienia 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury, w oparciu o uznanie, iż w okresie od 03.11.1969r. do 30.06.1983r. będąc zatrudnionym w (...) Zakładach (...) w P. wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Ponadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków M. B. i M. P..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał argumentację prezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto wskazał, iż brak jest podstaw do zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu od 03.11.1969r. do 30.06.1983r. z tytułu zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w P. z uwagi na brak udowodnienia charakteru wykonywanej pracy.

Decyzją z dnia 18 lutego 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. ponownie odmówił wnioskodawcy W. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa. Pozwany zaliczył wnioskodawcy do pracy w szczególnych warunkach okres 4 lat, 10 miesięcy i 27 dni.

( decyzja z dnia 18.02.2013r. k. 55 akt ubezpieczeniowych )

Na rozprawie w dniu 15 maja 2013r. ubezpieczony wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka w miejsce M. P. ( ciężko chorego i przebywającego w hospicjum , świadka T. C. (k. 58)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. B., urodzony dnia (...)., w dniu 02 lipca 2012r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę. Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 23 sierpnia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wnioskodawcy W. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach, z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa.

Wobec odwołania ubezpieczonego od przedmiotowej decyzji , pozwany wydał koleją decyzję z dnia 18.02.2013r., którą w części zmienił decyzję z dnia 23 sierpnia poprzez uwzględnienie do pracy w warunkach szczególnych łącznego okresu 4 lat, 10 miesięcy i 27 dni.

Wnioskodawca, nie jest członkiem OFE, nie pozostaje w zatrudnieniu.

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił na dzień 01 stycznia 1999 r. staż ubezpieczeniowy wymiarze 28 lat, 11 miesięcy i 19 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 4 lata, 10 miesięcy i 27 dniokresów pracy w szczególnych warunkach.

Okoliczności bezsporne, vide : wniosek – k. 1 – 3 plik akt ubezpieczeniowych, karta przebiegu zatrudnienia – k. 38 plik akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z dnia 28.08.2012r. k. 39 plik akt ubezpieczeniowych, decyzja z dnia 18.02.2013r. k. 25 plik akt ubezpieczeniowych

Wnioskodawca z zawodu jest ślusarzem.

W. B. był zatrudniony w (...) Zakładach (...) od 03 listopada 1969r. do 30 czerwca 1983r. Na ternie zakładów znajdowała się ślusarnia obróbki ciężkiej (wykonywano tam miedzy innymi szlifowanie szlifierkami pneumatycznymi) oraz ślusarnia obróbki lekkiej (wykonywano tam szlif pilnikami – tzw. szlif drobny).

W okresie tegoż zatrudnienia od 03.11.1969r. do 31 .01.1971r. (1rok, 2m i 28 dni) wnioskodawca będąc formalnie zatrudniony na stanowisku ślusarza, pracował w ślusarni obróbki ciężkiej zajmując się szlifowaniem na szlifierkach pneumatycznych głowic do silników spalinowych. Bezpośrednio przed przystąpieniem do szlifowania wnioskodawca musiał wypiaskować głowicę. Piaskowanie było wykonywane pod ciśnieniem. W czasie wykonywania tych czynności wnioskodawca był ubrany w odzież ochronną – kombinezon, miał maskę na twarzy, która była podłączona pod kompresor. Wnioskodawca pracując na stanowisku ślusarza wykonywał zatem pracę szlifierza i piaskarza.

Następnie od 01.02.1971r. do 13.06.1971r. (4m i 14 dni ), został zatrudniony na stanowisku piaskarza. W tym czasie zajmował się wyłącznie piaskowaniem. W okresie od 14.06.1971r. do 12.11.1972r. (1 rok 4 m, 28 dni) ponownie powierzono wnioskodawcy stanowisku ślusarza. Zakres zadań obejmował prace ślusarza obróbki ciężkiej tj. szlifowanie głowic silników za pomocą szlifierki pneumatycznej i piaskarza. W okresie od 13.11.1972r. do 31.12.1972r. (1m i 18 dni) powierzono wnioskodawcy stanowisku pomocy ogólnej. W kolejnym okresie od 01.01.1973r. do 23.01.1973r. (23 dni) wnioskodawca ponownie wykonywał prace na stanowisku ślusarza. W tym czasie zajmował się szlifowaniem głowic za pomocą szlifierki pneumatycznej. Następnie od 24.01.1973r.do 07.02.1975r. ( 2 lata i 15 dni ) powierzono wnioskodawcy stanowisko pomocnika hamownika. Do zadań hamownika należało wykonywanie prób silników (ich docieranie ). Czynności te wykonywano na specjalnym urządzeniu. Wnioskodawca nie był hamownikiem, nie wykonywał tych czynności. Do zdań wnioskodawcy należało natomiast zdemontowanie silnika po wykonanej próbie hamowania a następnie ponowna jego instalacja. W okresie od 07.02.1975r. do 01.11.1981r. ( 6 lat , 8 m i 25 dni ) wnioskodawca został ponownie przeniesiony na stanowisku ślusarza. Do jego zakresu zadań ponownie należało szlifowanie głowic szlifierkami pneumatycznymi i ich piaskowanie .

W (...) Zakładach (...) wykonywano prace nad sześcioma rodzajami głowic do silników. Zakres przedmiotowy prac przy szlifowaniu było szeroki.

W okresie od 02.11.1981r. do 20.03.1982r. ( 4m i 19 dni) wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko obsługi żeliwiaka. Powierzono mu stanowisko wybijacza odlewów. Żeliwiak to piec, w którym topi się żelazo a stopionym żelazem zalewa się formy. Żelazo do pieca wkłada piecowy a po stopieniu żelaza piecowy zalewa żeliwo do formy. Do zadań wnioskodawcy należało wybijanie odlewu z formy. Natomiast od 21.03.1982r. do 17.04.1983r. ( 1 rok i 28 dni) wnioskodawcy powierzono stanowisku wybijacza odlewów. Praca na stanowisko obsługi żeliwiaka i wybijacza form był tożsama. Od 18.04.1983r. do 30.06.1983r. ( 2 miesiące 13 dni) wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku formierza. Do zadań formierza należało wykonanie skrzyni - modelu później zalewanego żeliwem. W szczególności praca formierza polegała na pracy przy użyciu drewnianego modelu, który był umieszczony w skrzynce, przesypanie piaskiem formierskim, który należało ubić a następnie skrzynkę trzeba odwrócić, dać drugą skrzynkę, zrobić wlew i znowu to ubić. Później te dwie skrzynki się rozłączało, wyciągało gotowy model, jego boki trzeba było zaklamrować, żeby nie wypłynęło żeliwo. Prace wykonywane były w Odlewni żeliwa.

Wnioskodawca przez cały sporny okres zatrudnienia otrzymywał dodatek za pracę w szkodliwych warunkach i posiłek regeneracyjny.

M. B. pracował (...) Zakładach (...) od 01.09.1973r do 31.08.1984r. na stanowisku ślusarza a następnie na Odlewni.

T. C. pracował (...) Zakładach (...) od 01.09.1972r. do 31 . 08.1983r. początkowo jako ślusarz , a potem pracownik transportu.

Dowód:

- akta osobowe za okres zatrudnienia w (...) Zakładach (...) k. koperta w tym świadectwo pracy z dnia 0.07.1983r k.1, angaż z dnia 03.11.1969r. k 11, angaż z dnia 18.01.1971r. k. 12, angaż z dnia 14.06.1971r. k. 14, angaż z dnia 11.11.1972r. k. 15, angaż z dnia 25.01.1973r. k. 16, angaż z dnia 10.02.1975r. k. 18, angaż dnia 02.11.1981r. k. 31, angaż z dnia22.03.1982r. k 27, angaż z dnia 18.04.1983r. k. 25

- akta sprawy w tym zeznania świadka M. B. k. 34-35, zeznania świadka T. C. k. 59-60 , zeznania wnioskodawcy k. 35-36 w zw. z k. 32-33

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach ubezpieczeniowych pozwanego organu emerytalnego, aktach osobowych wnioskodawcy oraz aktach sprawy, których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawą ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadka M. B. i T. C. –współpracowników wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia, które zasługiwały na wiarę, albowiem były jasne, spójne, rzetelne i razem z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie tworzyły zwartą i logiczną całość. W poczet materiału dowodowego Sąd zaliczył także zeznania samego wnioskodawcy, które w pełni ocenił jako wiarygodne, wewnętrznie spójne i znajdujące odzwierciedlenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego W. B. zasługują na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, że stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009, Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Podkreślenia wymaga, iż art. 184 ust 2, zmieniony został przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. ( Dz.U.2012.637) z dniem 1 stycznia 2013r., co skutkuje tym iż od 1 stycznia 2013r. aby uzyskać uprawnienia do emerytury w warunkach szczególnych nie ma konieczności spełniania przesłanki rozwiązania stosunku pracy.

Podkreślić także należy, iż dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale III ( w hutnictwie i przemyśle metalowym) pod poz. 21 opisano przygotowanie mas formierskich i prace formierzy oraz rdzeniarzy, pod poz. 22 wskazano obsługę żeliwiaków, rozlewni i urządzeń pomocniczych, pod poz. 23 opisano wybijanie, oczyszczenie i wykończanie odlewów, pod poz. 78 opisano szlifowanie lub ostrzeżenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne, pod poz. 81 opisano prace w hamowaniach przy próbach silników spalinowych a pod poz. 80 opisano piaskowanie na sucho i śrutowanie wewnątrz komór. Natomiast w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego dział dziale III (w hutnictwie i przemyśle metalowym) pod poz. 21 ( przygotowanie mas formierskich i prace formierzy oraz rdzeniarzy ) w pkt 1 wskazano stanowisko formierza maszynowego, w pkt 2 wskazano stanowisko formierza ręcznego, pod poz. 22 (obsługę żeliwiaków, rozlewni i urządzeń pomocniczych) w pkt. 15 wskazano stanowisko ślusarza w odlewni, poz. 23 (wybijanie, oczyszczenie i wykończanie odlewów) w pkt 8 wskazano stanowisko wybijacza odlewów form i rdzeni, pod poz. 78 (szlifowanie lub ostrzeżenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne) w pkt 6 wskazano stanowisko szlifierza, krajacza metali tarczą ścierną, a w pkt 7 wskazano stanowisko ślusarza –wyrównywacza tarcz szlifierskich, pod poz. 81 (prace w hamowaniach przy próbach silników spalinowych) w pkt 2 wskazano prace hamownika a pod poz. 80 (piaskowanie na sucho i śrutowanie wewnątrz komór) w pkt 3 opisano prace piaskarza.

Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 28 lat, 11 miesięcy i 19 dni oraz okres pracy w szczególnych w wymiarze 4 lat, 10 miesięcy i 27 dni. Nie jest członkiem OFE.

Przedmiotem sporu pozostawało zatem jedynie ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach może zostać uznany okresy od 03 listopada 1969r. do 30 czerwca 1983r. z tytułu zatrudnienia w (...) Zakładach (...).

Pozwany odmawiając zaliczenia spornego okresów zatrudnienia wskazywał, iż wnioskodawca nie udokumentował wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Podkreślenia wymaga, iż wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego potwierdza w sposób nie budzących żadnych wątpliwości interpretacyjnych, iż wnioskodawca w okresie od 03 listopada 1969r. do 30 czerwca 1983r. będąc zatrudnionym w (...) Zakładach (...) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach.

Okoliczności powyższe potwierdzają dokumenty z akt osobowych wnioskodawcy w tym świadectwo pracy z dnia 0.07.1983r. (k.1), angaż z dnia 03.11.1969r. (k 11), angaż z dnia 18.01.1971r. (k. 12), angaż z dnia 14.06.1971r. (k. 14), angaż z dnia 11.11.1972r. (k. 15), angaż z dnia 25.01.1973r. (k. 16), angaż z dnia 10.02.1975r. (k. 18), angaż dnia 02.11.1981r. (k. 31), angaż z dnia22.03.1982r. (k 27), angaż z dnia 18.04.1983r.( k. 25) a także zeznania świadka M. B. i świadka T. C. oraz zeznania samego wnioskodawcy.

Świadkowie M. B. i T. C. powołani w sprawie byli współpracownikami wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia, pracowali w tym samym zakładzie znali specyfikę pracy, zakres obowiązków i charakter wykonywanego zatrudnienia.

Wnioskodawca w bardzo szczegółowy sposób opisał zakres wykonywanego zatrudnienia oraz charakter pracy wykonywanej w (...) Zakładach (...). Nie uszło uwadze Sądu, iż wnioskodawca pomimo tego, iż jest osobą osobiście zainteresowana wynikiem sprawy, słuchany jako strona w sposób rzetelny opisywał zakres wykonywanego zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach , co w pełni korespondowało z dokumentacją zawartą w jego aktach osobowych . Ubezpieczony rzetelnie wskazał także na zakres czynności na stanowisku pomocnika hamownika , na wykonywanie przez krótki okres pracy tzw. pomocy ogólnej. Powyższe w sposób nie buczący wątpliwości potwierdza rzetelność przekazu ubezpieczonego co do rodzaju wykonywanych czynności w spornym okresie i pozwala przyjąć, iż wnioskodawca W. B. w okresie zatrudnienia z wyłączeniem dwóch okresów zatrudnienia na stanowisku pomocnika hamownika od 24.01.1973r.d o 07.02.1975r. oraz pracy na stanowisku pomocy ogólnej od 13.11.1972r. do31.12.1972r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Biorąc pod uwagę powyższe wskazać należy, iż niewątpliwie charakter pracy świadczonej przez wnioskodawcę w okresie od 03 listopada 1969r. do 30 czerwca 1983r. ( z wyłączeniem pracy na stanowisku pomocnika hamownika i stanowisku pomocy ogólnej) kwalifikuje do pracy w szczególnych warunkach.

W świetle powyższego, brak jest w ocenie Sądu jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania szczególnego charakteru pracy wnioskodawcy w spornym okresie czasu z wyłączeniem wskazanym powyżej.

Biorąc pod uwagę, powyższe w ocenie Sądu ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ ukończył 60 lat, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze, co najmniej 25 lat, nie jest członkiem OFE. Wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wykazał, iż wnioskodawca legitymuje się ponad 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach wobec doliczenia do okresu zaliczonego przez pozwanego (4 lata, 10 miesięcy i 27 dni) okresu od 03.08.1966r. 30.06.1982r. z wyłączeniem okresu od 13.11.1972r. do 31.12.1972r. oraz od 24.01.1973r. do 07.02.1975r. z tytułu zatrudnienia w (...) Zakładach (...).

W konkluzji, z wyżej przytoczonych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 30 lipca 2012r., mając na uwadze datę złożenia wniosku tj. 02.07.2012r oraz datę ukończenia 60 r. ż tj. 30.07.2012r. oraz dyspozycję art. 129 w zw. z art. 100 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej, zgodnie z którą świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek a nadto mając na uwadze

SSO Elżbieta Zabrocka