Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Elżbieta Żak ( spr.) Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Iwona Tchórzewska

Sędzia Sądu Okręgowego Tomasz Lebowa

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2013 roku w Lublinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. W.

z udziałem C. P.

o wpis hipoteki przymusowej w księdze wieczystej Kw (...)

na skutek apelacji uczestnika

od wpisu Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie z dnia 5 czerwca 2012

roku, sygn. akt Dz. Kw 6316/12

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  przejąć na rachunek Skarbu Państwa opłatę od apelacji od uiszczenia, której
uczestnik postępowania C. P. był zwolniony.

3.  sprostować oczywiste niedokładności w zaskarżonym wpisie w ten sposób, że
w polu 4.4.1.8.C księgi wieczystej Kw (...) wykreślić słowa:
„wyrok z dnia 18 listopada 2008r. sygn. akt I C 240/07 Sądu Okręgowego w
Lublinie I Wydział Cywilny i Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 kwietnia
2009r. sygn. akt I A Ca 161/09" .

. Sygn. akt II Ca 306/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w dniu 5 czerwca 2012r. dokonał wpisu hipoteki przymusowej do sumy 164 078,51 zł w księdze wieczystej nr (...) z wniosku wierzyciela M. W.. Jako podstawę wpisu wskazał „wyrok zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 18 listopada 2008r. sygn. akt I C 240/07 Sądu Okręgowego w Lublinie I Wydział Cywilny ( k.61a).

Powyższy wpis zaskarżył w całości uczestnik postępowania C. P.. W apelacji zarzucił, iż Sąd dokonał wpisu nie uwzględniając:

1) faktu, że uczestnik złożył skargę na czynności Komornika Sądowego J. P. w sprawie KM 604/10 i przed Sądem Rejonowym Lublin- Zachód w Lublinie toczy się w tym przedmiocie sprawa o sygn. akt VIII Co 1449/12;

2) dokumentów i zaświadczeń z I Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Lublinie, w tym postanowienia z dnia 4 listopada 2010r. w sprawie I C 362/10 o zawieszeniu postępowania dotyczącego pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego o sygn. akt I C 240/07 do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawach toczących się przed Sądem Rejonowym w Lublinie za numerem II C 358/10 i II Ns 737/10 (obecnie o sygn. akt II Ns 352/11);

3) dokumentu złożonego przez uczestnika w postaci zaświadczenia Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie o tym, że toczy się postępowanie w sprawie II Ns 352/11 o uchylenie postanowienia o stwierdzenie nabycia praw do spadku po I. S. i jego wyniki może spowodować, że tytuł wykonawczy wydany w sprawie I C 240/07 zostanie pozbawiony wykonalności.

Wobec podniesionych zarzutów apelujący wnosił o wykreślenie zaskarżonego wpisu w całości lub „uchylenie zawiadomienia” i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji (k.77).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie należało wyjaśnić, że nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek skarżącego o uchylenie zaskarżonego wpisu ( skarżący zamiast wpis używa określenia „zawiadomienie”) i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Co prawda wniosek ten został określony przez apelującego jako ewentualny, niemniej jednak z uwagi na jego najdalej idące skutki, wymagał odniesienia się na wstępie rozważań.

Z przepisów art. 386 § 2 i 4 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. wynika, że uchylenie wydanego w postępowaniu nieprocesowym postanowienia ( tu wpisu, por. art.626 ⁸§ 6 k.p.c. ) co do istoty sprawy i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji może nastąpić tylko w razie stwierdzenia nieważności postępowania, w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie postanowienia wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Przepisy te zawierają zamknięty katalog przypadków, w których dopuszczalne jest uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z podstaw uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Postępowanie prowadzone przez Sąd Rejonowy nie zostało dotknięte nieważnością, Sąd rozpoznał istotę sprawy, a postępowanie dowodowe nie wymaga powtórzenia. Skarżący nie przytoczył zarzutów, których uwzględnienie mogłoby skutkować wydaniem takiego rozstrzygnięcia.

Niniejszą apelacją został zaskarżony wpis hipoteki przymusowej, którą reguluje art. z art. 109 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie z tym przepisem wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Wnioskodawczyni w niniejszej sprawie domagała się wpisu hipoteki przymusowej do sumy 164 078,51 zł na podstawie tytułu wykonawczego, który zgodnie z art.776 k.p.c. i w zw. z art.777§ 1pkt1 k.p.c. stanowi prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie I Wydział Cywilny z dnia 18 listopada 2008r. sygn. akt I C 240/07 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie I Wydział Cywilny z dnia 16 kwietnia 2009r. w sprawie I ACa 161/09 zaopatrzony w klauzulę wykonalności (k.53-54). Z treści postanowienia Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 10 kwietnia 2012r. jakie zapadło w sprawie I C 240/07w przedmiocie wydania dalszego tytułu wykonawczego przeciwko C. P. wynika, że Sąd postanowił wydać wierzycielowi M. W. trzeci tytuł wykonawczy celem ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości należącej do dłużnika C. P., położonej w L. przy ulicy (...) m29, dla której Sąd Rejonowy w Lublinie X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) (k.54)

Ten dalszy, już trzeci tytuł wykonawczy, jest odrębnym sformalizowanym, o oznaczonej treści, dokumentem urzędowym stwierdzającym istnienie i zakres nadającego się do egzekucji roszczenia wierzyciela i jednocześnie istnienie oraz zakres obowiązku prawnego dłużnika (art. 776, 783 k.p.c.). W myśl art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. sąd rozpoznając wniosek o wpis bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. W razie potrzeby prowadzenia egzekucji na rzecz lub przeciwko kilku osobom, albo z kilku składowych części majątku tego samego dłużnika, sąd oprócz pierwszego tytułu wykonawczego może wydawać dalsze, oznaczając cel, do którego mają służyć i ich liczbę porządkową (art. 793 k.p.c.). W nauce prawa jednolicie przyjmuje się, że wskazanie celu, dla którego wydano dalszy tytuł wykonawczy, jest wiążące dla wierzyciela i organów egzekucyjnych. Konsekwentnie tytuł wydany w celu prowadzenia egzekucji w określony sposób lub z określonego składnika majątku dłużnika nie może stanowić podstawy dla jej prowadzenia w sposób sprzeczny z treścią postanowienia sądu. Jakkolwiek hipoteka przymusowa nie jest środkiem egzekucyjnym, a postępowanie wieczystoksięgowe nie może być zrównane z postępowaniem egzekucyjnym, to - wobec odwołania zawartego w art. 109 ust. 1 u.k.w.h. - wskazana zasada ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu wieczystoksięgowym dotyczącym wniosku o wpis takiej hipoteki. Wierzyciel, po uzyskaniu dalszych tytułów wykonawczych na podstawie art. 793 k.p.c., uprawniony jest do zabezpieczenia hipotekami przymusowymi wierzytelności na nieruchomościach dłużnika w zakresie określonym w art. 68 i 69 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Zarzuty apelującego, że sąd pierwszej instancji dokonując wpisu nie uwzględnił takich okoliczności jak to, że złożył on skargę na czynności Komornika Sądowego J. P. w sprawie KM 604/10 i przed Sądem Rejonowym Lublin- Zachód w Lublinie toczy się w tym przedmiocie sprawa o sygn. akt VIII Co 1449/12, jak również dokumentów i zaświadczeń z I Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Lublinie, w tym postanowienia z dnia 4 listopada 2010r. w sprawie I C 362/10 o zawieszeniu postępowania dotyczącego pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego o sygn. akt I C 240/07 do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawach toczących się przed Sądem Rejonowym w Lublinie za numerem II C 358/10 i II Ns 737/10 (obecnie o sygn. akt II Ns 352/11), dokumentu złożonego przez uczestnika w postaci zaświadczenia Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie o tym, że toczy się postępowanie w sprawie II Ns 352/11 o uchylenie postanowienia o stwierdzenie nabycia praw do spadku po I. S. i jego wyniki może spowodować, że tytuł wykonawczy wydany w sprawie I C 240/07 zostanie pozbawiony wykonalności, dla rozstrzygnięcia w tej sprawie są bezprzedmiotowe. Jak wyżej podniesiono kognicja sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym jest ograniczona do badania wyłącznie treści i formy wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Nieruchomość objęta księgą wieczystą Kw (...) według wpisu w dziale II należy do dłużnika wnioskodawczyni C. P.. Wnioskodawczyni złożyła wniosek na urzędowym formularzu domagając się wpisu hipoteki przymusowej, która zgodnie z art.109 u.k.w.h. ma swoje uzasadnienie (podstawę) w dołączonym do wniosku dokumencie – tytule wykonawczym (k.53-54), stąd Sąd pierwszej instancji miał wszelkie podstawy do uwzględnienia wniosku. Ewentualna zmiana orzeczeń (które w konsekwencji stały się podstawą wpisu hipoteki), na skutek działań podejmowanych przez uczestnika ( co wynika z treści apelacji), może być w przyszłości uzasadnieniem do wszczęcia postępowania o wykreślenie hipoteki. Natomiast aktualny stan prawny, jaki wynika z dokumentów, nie pozwala na odmienne rozstrzygnięcie niż zawarte w sentencji postanowienia.

Z tych względów na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt I postanowienia.

Orzeczenie o kosztach sądowych uzasadnia art.113 ust.1 ( a contrario) ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz.594 j. t. z późn. zm.).

Rozstrzygnięcie w pkt III postanowienia o sprostowaniu oczywistych niedokładności zaskarżonego wpisu uzasadniają art. 350 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. O ile zasadne jest wypełnianie pola 4.4.1.8.C (stosunek prawny ) przy wpisie hipoteki umownej, która zgodnie z art. 68 ¹ ust. 1 u.k.w.h. może zabezpieczać kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych przysługujących temu samemu wierzycielowi, to w przypadku gdy sąd wpisuje hipotekę przymusową na podstawie tytułu wykonawczego, jakim jest orzeczenie sądowe brak jest ku temu jakichkolwiek podstaw. Z całą pewnością „wyrok z dnia 18 listopada 2008r. sygn. akt I C 240/07 Sądu Okręgowego w Lublinie I Wydział Cywilny i Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt I A Ca 161/09” nie jest stosunkiem prawnym, dlatego należało w tym zakresie zaskarżony wpis sprostować.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy postanowił jak w sentencji postanowienia.