Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 574/13
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z wniosku "P." Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością w Ż.
przy uczestnictwie H. G.
o wykreślenie hipotek ,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 lipca 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni
od postanowienia Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 15 marca 2013 r.
uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu w Z. do ponownego rozpoznania i
orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
W dniu 28 listopada 2012 r. „P.” sp. z o.o. wystąpiła z wnioskiem
o wykreślenie z księgi wieczystej Kw ...14940/0 pięciu hipotek łącznych kaucyjnych
w kwotach: 312.000 euro, 67.600 euro, 104.000 euro, 850.000 zł i 208.000 euro,
wpisanych na rzecz H. G.
Postanowieniem z dnia 8 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy w Ż. oddalił
wniosek „P.” sp. z o.o. o wykreślenie hipotek na podstawie art. 6268
§ 1 i 2 oraz art.
6269
k.p.c. Ustalił, że do wniosku dołączono oświadczenie wierzyciela H. G. z dnia
12 listopada 2012 r. stwierdzające, że wierzytelności wynikające z pożyczek
udzielonych „P. sp. z o.o. na kwoty: 300 000 euro, 100 000 euro, 817 059,93 zł,
200 000 euro i 60 000 euro zostały spłacone w całości.
Księga wieczysta Kw …14940/0 prowadzona jest dla nieruchomości oddanej
w użytkowanie wieczyste spółce „P.” w Ż. W Dziale IV tej księgi wpisane są
hipoteki łączne kaucyjne na rzecz H. G. w kwotach 312.000 euro, 67.600 euro,
104.000 euro, 850.000 zł i 208 000 euro.
Sąd Rejonowy podniósł, że dołączone do wniosku oświadczenie H. G. z dnia
12 listopada 2012 r. o spłacie pożyczek nie jest zgodą na wykreślenie z księgi
wieczystej wymienionych we wniosku hipotek i dlatego pismem z dnia 29 listopada
2012 r. doręczonym w dniu 6 grudnia 2012 r. wezwano wnioskodawcę do
uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni pod rygorem jego oddalenia, przez
dołączenie dokumentu stanowiącego podstawę wykreślenia hipoteki, to jest zgodę
H.G. na wykreślenie z księgi wieczystej Kw …14940/0 hipotek w kwotach 312.000
euro, 67.6000 euro, 104.000 euro, 850.000 zł i 208.000 euro sporządzonej w
formie oświadczenia z podpisem notarialnie poświadczonym.
W dniu 14 grudnia 2012 r. do akt wpłynęło pismo wnioskodawcy z dnia
12 grudnia 2012 r., do którego dołączono oświadczenie H. G. z dnia 12 listopada
2012 r. z podpisem notarialnie poświadczonym, z tym że nie była to zgoda na
wykreślenie hipotek, lecz oświadczenie o takiej samej treści, jak to dołączone do
wniosku o spłacie wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek.
3
Pismem z dnia 14 grudnia 2012 r. doręczonym w dniu 18 grudnia 2012 r.
ponownie wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia złożonego wniosku w terminie
7 dni pod rygorem jego oddalenia, przez dołączenie zgody na wykreślenie hipotek.
W wezwaniu tym wskazano, że zgoda powinna zawierać oznaczenie konkretnych
hipotek w określonej księdze wieczystej z wyraźnym sformułowaniem, że wierzyciel
zgadza się na ich wykreślenie. W zakreślonym terminie wniosek nie został
uzupełniony.
Analizując wniosek, treść dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść
księgi wieczystej Kw …14940/0/ Sąd Rejonowy ocenił, że brak jest podstaw do
wykreślenia ujawnionych w tej księdze hipotek. Dołączone do wniosku
oświadczenie H. G., z którego wynika, że wierzytelności z tytułu pożyczek
udzielonych Spółce „P.” zostały spłacone w całości nie jest podstawą do
wykreślenia hipotek. Konieczna jest zgoda wierzyciela z podpisem notarialnie
poświadczonym, z którego wynika że wierzyciel wyraża zgodę na wykreślenie z
księgi wieczystej Kw …14940/0 hipotek w kwotach 312 000 euro, 67 600 euro, 104
000 euro, 850 000 zł i 208 000 euro. Wnioskodawca nie dołączył do wniosku takiej
zgody. Brak jest zatem dokumentu stanowiącego podstawę wykreślenia hipotek.
Dokumentem takim nie jest oświadczenie wierzyciela, że udzielone pożyczki wraz
z odsetkami zostały spłacone w całości.
Apelację wnioskodawcy, Sąd Okręgowy w Z. oddalił postanowieniem z dnia
15 marca 2013 r. Przyjął za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd
Rejonowy i podzielił jego argumentację prawną.
Wskazał, że w odniesieniu do hipoteki kaucyjnej nowelizacja dokonana
ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych
i hipotece (Dz.U. Nr 131, poz. 1075, dalej: „nowela”.) co do zasady wywołuje skutek
retrospektywny, tzn. od wejścia w życie tej ustawy, czyli od dnia 20 lutego 2011 r.,
do hipoteki kaucyjnej wpisanej przed tą datą w zasadzie stosuje się już przepisy
w brzmieniu nadanym tą nowelą. Wyjątek wynika z art. 10 ust. 2 noweli.
Ustawodawca więc w stosunku do dawnych hipotek kaucyjnych, tj. istniejących
w dniu 20 lutego 2011 r. – z wyjątkiem przepisów dotyczących rozporządzenia
zwolnionym miejscem hipotecznym - przyjął zasadę bezpośredniego działania
4
przepisów nowych, co nie dotyczy jednak hipotek kaucyjnych zabezpieczających
roszczenia związane z wierzytelnością hipoteczną, lecz nieobjętych z mocy ustawy
hipoteką zwykłą. W tym zakresie bowiem obowiązuje zasada dalszego działania
dawnej ustawy.
Podniósł, że istota sporu sprowadza się do oceny, czy w sprawie zachodzi
podstawa do wykreślenia hipotek ustanowionych przed dniem 20 lutego 2011 r.
Podkreślił, że hipoteka jest prawem na mocy którego wierzyciel może dochodzić
zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością
i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości;
jest ustanawiana na zabezpieczenie oznaczonej wierzytelności pieniężnej.
Akcesoryjność hipoteki polega na tym, że prawo to nie ma samodzielnego
charakteru, jest ściśle związane z wierzytelnością i istnieje tylko o tyle, o ile istnieje
wierzytelność, którą zabezpiecza (art 65 i 68 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r.
o księgach wieczystych i hipotece, jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 707, dalej:
„u.k.w.h.”).
Uznał, że jeżeli dla ustanowienia hipoteki umownej konieczne jest
oświadczenie właściciela wierzytelności w formie aktu notarialnego (art. 245 § 1 i 2
k.c.), to dla wykreślenia wystarczający jest dokument z podpisem notarialnie
poświadczonym (art. 31 ust. 1 u.k.w.h.). Przepis ten nie określa jednak treści tego
dokumentu. W sprawie choć taki dokument został złożony przez wnioskodawcę,
jednakże budzi wątpliwości jego treść.
Wskazał, że w sprawie ma zastosowanie także art. 94 u.k.w.h. w aktualnym
brzmieniu, które jest odmienne od obowiązującego do dnia 20 lutego 2011 r.
Poprzednio przepis przewidywał, że wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej
hipotecznie pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej. Skutek ten następował ipso iure, niemniej zagadnieniem odrębnym
jest wykazanie przez właściciela nieruchomości obciążonej, że wierzytelność
wygasła. Oczywiście z chwilą wygaśnięcia wierzytelności w zasadzie kończyła swój
byt prawny hipoteka zabezpieczająca tę wierzytelność. Najbardziej doniosły wyjątek
dotyczył hipoteki kaucyjnej obecnie już nieobowiązującej. Hipoteka ta w zasadzie
bowiem nie wygasała wraz z wygaśnięciem zabezpieczonej wierzytelności, jeżeli
5
z danego stosunku prawnego mogą powstać w przyszłości inne wierzytelności
(art. 102 ust 2 in principio u.k.w.h.). Istniała w zasadzie tak długo jak istniał
rzeczony stosunek prawny. Artykuł 94 u.k.w.h. nie miał zastosowania do hipoteki
kaucyjnej z uwagi na brak domniemania istnienia zabezpieczonej wierzytelności
(art. 71 u.k.w.h. obowiązujący do dnia 20 lutego 2011 r.).
Według obecnego brzmienia art. 94 u.k.w.h. wygaśnięcie wierzytelności
zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki, chyba że z danego
stosunku prawnego mogą powstać w przyszłości kolejne wierzytelności
podlegające zabezpieczeniu. Niemożność powstania kolejnych wierzytelności
z danego stosunku prawnego może wynikać z aktu ustanawiającego hipotekę,
który stwierdza, że zabezpieczeniem objęte jest tylko jedno roszczenie i w takim
wypadku przesłanka niemożliwości powstania kolejnej wierzytelności jest spełniona
już w chwili ustanowienia hipoteki. Hipoteza normy wynikającej z art. 94 u.k.w.h.
jest spełniona także wtedy, gdy strony wiąże stosunek prawny, z którego mogą
powstać kolejne, lecz nie podlegające zabezpieczeniu hipoteką wierzytelności.
Podkreślił przy tym, że jeżeli z aktu stanowiącego podstawę wpisu hipoteki
nie wynika, czy mogą z danego stosunku prawnego powstać kolejne wierzytelności
podlegające zabezpieczeniu, to do wykreślenia hipoteki - poza dowodem
wygaśnięcia wierzytelności - konieczne jest zgodnie z art. 31 u.k.w.h. oświadczenie
wierzyciela w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.
Oświadczenie to, według jego oceny, stanowi wtedy podstawę wpisu wykreślenia
hipoteki w księdze wieczystej. Wskazał, że na wnioskodawcy domagającym się
wykreślenia hipoteki spoczywa ciężar wykazania odpowiednimi dokumentami,
w rozumieniu art. 31 u.k.w.h. wygaśnięcie wierzytelności, dla zabezpieczenia której
hipoteka została ustanowiona. Jeżeli dłużnik spłacił zabezpieczoną hipotecznie
wierzytelność, jest uprawniony do otrzymania od wierzyciela pokwitowania, także
w szczególnej formie (art. 462 § 1 i 2 k.c.). Ponadto, wierzyciel obowiązany jest
w takiej sytuacji do dokonywania wszelkich czynności umożliwiających wykreślenie
hipoteki (art. 100 u.k.w.h. w zw. z art. 94 u.k.w.h.).
Jeżeli jednak wierzyciel odmówi wydania potwierdzenia wygaśnięcia
wierzytelności w formie określonej w art. 31 ust. 1 u.k.w.h. lub gdy istnieje spór na
6
tym tle, dłużnikowi służy powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej
z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 u.k.w.h. w związku z art. 31 ust. 2
u.k.w.h.). Wobec faktu, że wierzyciel nie umożliwił wykreślenia przedmiotowych
hipotek (art. 100 u.k.w.h.) za trafne uznał stanowisko Sądu Rejonowego
o oddaleniu wniosku.
Dodatkowo zauważył, że umowa pożyczki zawarta dnia 22 listopada 2005 r.
na kwotę 100 000 euro została zawarta pomiędzy H. G. i D. G.-G. jako
pożyczkodawcami, a „P.” sp. z o.o. w Ż. jako pożyczkobiorcą, a w akcie
notarialnym z dnia 5 czerwca 2006 r. pożyczkobiorca ustanowił hipotekę łączną
kaucyjną do wysokości 104.000 euro i została ona ustanowiona na rzecz H. G. i D.
G.-G. Pozostałe hipoteki zostały ustanowione w kwotach: 312.000 Euro - na
zabezpieczenie pożyczki w wysokości 300.000 Euro; 67.600 Euro - na
zabezpieczenie pożyczki w wysokości 60.000 Euro; 850.000 zł - na
zabezpieczenie pożyczki w wysokości 817.059 zł; 2008.000 Euro - na
zabezpieczenie pożyczki w wysokości 200.000 Euro.
Od postanowienia Sądu Okręgowego skargę kasacyjną wniósł
wnioskodawca; zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 328 § 2 k.p.c.
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i z art. 13 § 2 k.p.c., oraz w zw. z art. 516 k.p.c., a także
z art 361 k.p.c. przez brak wskazania przez Sąd Okręgowy podstawy prawnej
wydania zaskarżonego postanowienia, co miało istotny wpływ na wynik sprawy,
a także obrazę prawa materialnego, a to art. 31 ust. 1 u.k.w.h. przez jego błędną
wykładnię polegającą na przyjęciu, że przepis ten wymaga dla dokonania
uwzględnienia wniosku o wykreślenie hipoteki, przedłożenia pisemnej „zgody”
wierzyciela na wykreślenie, natomiast oświadczenie o całkowitej spłacie (wraz
z odsetkami) wierzytelności zabezpieczonych hipotekami złożone przez wierzyciela
z podpisem notarialnie poświadczonym jest niewystarczające dla dokonania
wykreślenia hipotek.
Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i orzeczenie co do
istoty sprawy poprzez uwzględnienie wniosku, tj. wykreślenie z księgi wieczystej
prowadzonej przez Sąd w Ż. o nr KW ...14940/0 hipotek w kwotach 312.000 euro,
67.600 euro, 104.000 euro, 850.000 euro i 208.000 euro, ewentualnie uchylenie
7
zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uchybienie przez sąd drugiej instancji unormowaniu zawartemu w art. 328
§ 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. przez sporządzenie uzasadnienia nie
odpowiadającego wymaganiom, może wyjątkowo wypełniać podstawę kasacyjną
przewidzianą w art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c. (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
5 września 2012 r., IV CSK 76/12, LEX nr 1229815). W orzecznictwie utrwalony
jest pogląd, że obraza art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. może stanowić
usprawiedliwioną podstawę skargi kasacyjnej tylko wtedy, gdy uzasadnienie
zaskarżonego wyroku nie zawiera wszystkich koniecznych elementów, bądź
zawiera tak kardynalne braki, które uniemożliwiają kontrolę kasacyjną (por. np.
orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1997 r., I CKN 312/97, LEX
nr 1227409, z 19 lutego 2002 r., IV CKN 718/00, LEX nr 54362, z dnia 18 marca
2003 r., IV CKN 11862/00, z dnia 20 lutego 2003 r., I CKN 65/01, LEX nr 78271,
z dnia 22 maja 2003 r., II CKN 121/01, niepublikowane i z dnia 10 listopada 1998 r.,
III CKN 792/98,OSNC 1999, nr 4, poz. 83).
Dodać należy, że artykuł 328 § 2 k.p.c. ma odpowiednie zastosowanie
w postępowaniu kasacyjnym przez odesłanie zawarte w art. 391 § 1 k.p.c. Zakres
tego zastosowania zależy od rodzaju wydanego orzeczenia, oraz od czynności
procesowych podjętych przez sąd odwoławczy, wynikających z zarzutów
apelacyjnych, limitowanych granicami kognicji sądu drugiej instancji. Tylko, jeżeli
sąd odwoławczy, oddala apelację i orzeka na podstawie materiału zgromadzonego
w postępowaniu w pierwszej instancji nie musi powtarzać dokonanych ustaleń,
gdyż wystarczy stwierdzenie, że przyjmuje je za własne, oraz może wtedy wskazać
jako podstawę rozstrzygnięcia art. 385 k.p.c. (por. np. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia 13 grudnia 1935 r., C III 680/34. Zb. Urz. 1936, poz. 379,
z dnia 14 lutego 1938, r. C II 2172/37 Przegląd Sądowy 1938, poz. 380 i z dnia
10 listopada 1998 r., III CKN 792/98,OSNC 1999, nr 4, poz. 83).
Wbrew zarzutowi skarżącej, uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie
zawiera takich braków, które uniemożliwiałyby kontrolę kasacyjną, ma wszystkie
8
konieczne elementy oraz wyjaśnia podstawę prawną wydanego przez Sąd
Okręgowy orzeczenia. Innym zagadnieniem, nie podpadającym już jednak pod
podstawę naruszenia prawa procesowego, jest trafność rozważań prawnych
dotyczących prawa materialnego zawartych w zaskarżonym postanowieniu.
Sąd wieczystoksięgowy, rozpoznając wniosek o wpis, bada jedynie treść
i formę wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treść księgi wieczystej
(art. 6268
§ 2 k.p.c.). Ten ograniczony zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego
oznacza, że organ ten oceniając zasadność wniosku powinien czynić ustalenia na
podstawie tych dokumentów, oraz treści księgi wieczystej z chwili złożenia wniosku
(por. np. uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2009 r.,
III CZP 80/09, OSNC 2010, nr 6, poz. 84). Innymi słowy, nie jest dopuszczalne,
gdyż przekracza kognicję sądu wieczystoksięgowego, dokonanie wpisu na
podstawie innych nie dołączonych do wniosku dokumentów lub prowadzenie
postępowania dowodowego z osobowych środków dowodowych (por. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2001 r., III CKN 354/00,
OSNC 2001, nr 12, poz. 183).
Istotą występującego pomiędzy zainteresowanymi sporu jest ocena
oświadczenia wierzyciela z podpisem notarialnie poświadczonym, że zostały
spłacone w całości pożyczki, które były zabezpieczone przedmiotowymi
hipotekami. Wpis (jego wykreślenie - art. 6268
§ 7 k.p.c.) może bowiem być
dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli
przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2009 r., V CSK 127/09, LEX nr 610183).
Zagadnieniem jest natomiast, czy z treści tego zaświadczenia wynika, jak
twierdzi skarżąca, że wierzytelności zabezpieczone hipotekami kaucyjnymi zostały
spłacone w całej wysokości i czy na tej podstawie zasadnym jest ich wykreślenie.
Z tego względu wykładni wymagało (czego brak) oświadczenie wierzyciela z dnia
12 listopada 2012 r. w powiązaniu z treścią aktu notarialnego z dnia 5 czerwca
2006 r. w kierunku udzielenia odpowiedzi, czy objęte żądaniem hipoteki kaucyjne
zabezpieczać miały tylko kapitał pożyczek i należne od niego odsetki, czy też
ewentualne inne wierzytelności wynikłe z nawiązanych stosunków prawnych.
9
Z istoty hipoteki kaucyjnej wynika, że zabezpiecza ona wierzytelność, której
wysokość nie jest jeszcze ustalona. Wpis określonej hipoteki kaucyjnej oznacza
najwyższą sumę odpowiedzialności rzeczowej. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia
2 maja 1960 r., (4 CR 1028/59, niepubl.) wyjaśnił, że zapłata całej sumy
wymienionej we wpisie hipoteki uzasadnia wykreślenie tej hipoteki, bowiem
skutkuje wygaśnięciem wierzytelności z danego stosunku prawnego, w każdym
razie w takim zakresie, w jakim wierzyciel w wyniku wpisu hipoteki może jej
dochodzić z nieruchomości. Także w wypadku wystawienia przez wierzyciela
pokwitowania stwierdzającego zapłatę całego długu, nie budzi wątpliwości
wygaśnięcie zabezpieczonej wierzytelności. Tego rodzaju pokwitowanie,
sporządzone w odpowiedniej formie, jest zatem wystarczające do wykreślenia
hipoteki (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2008 r., V CSK
400/07, LEX nr 610184).
W innych wypadkach, wykreślenie hipoteki kaucyjnej z powołaniem się na
wygaśnięcie wierzytelności, którą zabezpieczała, w wyniku zapłaty długu, wymaga
stwierdzenia rzeczywistej wysokości tej wierzytelności, a następnie porównanie jej
z udokumentowaną spłatą zadłużenia. Skoro dokument wystawiony przez
wierzyciela potwierdzał w istocie wygaśnięcie całych wierzytelności
zabezpieczonych objętymi przedmiotem postępowania hipotekami (kapitałów
i odsetek), gdyż potwierdzał spłaty całości pożyczek, to mógłby być uznany
w okolicznościach sprawy za bezzasadny zarzut naruszenia art. 31 ust. 1 u.k.w.h.
tylko wtedy, gdyby można uznać, że stosunek prawny wynikający z tego typu
czynności prawnej nie wygasał na skutek takiej zapłaty.
Artykuł 94 u.k.w.h. wyraża zasadę akcesoryjności hipoteki w stosunku do
wierzytelności, którą zabezpiecza, w takim zakresie, w jakim hipoteka jest
uzależniona od zabezpieczonej wierzytelności. To oznacza, że wygaśnięcie
hipoteki na podstawie tego przepisu dotyczy wszystkich przypadków wygaśnięcia
wierzytelności, niezależnie od przyczyny, czy to na skutek zaspokojenia interesu
wierzyciela, czy wygaśnięcia mimo niezaspokojenia. Do wygaśnięcia hipoteki nie
jest potrzebny wpis jej wykreślenia w księdze wieczystej, nie ma on bowiem,
w przeciwieństwie do ustanowienia hipoteki, charakteru konstytutywnego.
W interesie właściciela nieruchomości obciążonej leży jednak to, aby wyłączyć
10
działanie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Do czasu wykreślenia działa
zgodnie z art. 3 ust. 1 u.k.w.h. domniemanie prawne istnienia hipoteki (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 r., II CSK 325/11, LEX nr 1147745).
Trafnie w literaturze podniesiono, że niemożność powstania kolejnych
wierzytelności z danego stosunku prawnego może wynikać z treści aktu
ustanawiającego hipotekę, który stwierdza, że zabezpieczeniem objęte jest tylko
jedno lub oznaczone roszczenia. W takim wypadku przesłanka niemożności
powstania kolejnej wierzytelności jest spełniona już w chwili ustanowienia hipoteki.
Gdyby więc po dokonaniu wykładni oświadczenia wierzyciela z dnia 12 listopada
2012 r. z uwzględnieniem także kontekstu sytuacyjnego okazało się, że
przedmiotowe hipoteki kaucyjne zabezpieczać miały tylko roszczenie o ich zwrot,
wraz z należnymi odsetkami i w rezultacie, iż po spełnieniu tych świadczeń wygasły
te stosunki prawne, to na nowo należałoby rozważyć kwestię zasadności wniosku.
Ze wskazanych względów na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 13
§ 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.