Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 99/14
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Lech Paprzycki
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 4 lipca 2014 r.,
sprawy T. R.
skazanego z art. 158 § 3 kk
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 13 listopada 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w B.
z dnia 29 maja 2013 r.
p o s t a n o w i ł
1/ oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2/ zwolnić skazanego T. R. od ponoszenia
kosztów sądowych postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny, wyrokiem z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie … 199/13,
utrzymał w mocy, również w stosunku do T. R., wyrok Sądu Okręgowego w B. z
dnia 29 maja 2013 r. wydany w sprawie … 153/12, którym także ten oskarżony
został skazany za czyn zakwalifikowany z art. 158 § 3 k.k. na karę siedmiu lat
pozbawienia wolności.
2
Od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego, kasację na korzyść skazanego
T. R. wniósł jego obrońca i, zarzucając rażące naruszenie: 1) przepisów
postępowania tj. art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.k. w zw. z art. 4 k.p.k., art.
5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. poprzez brak szczegółowego odniesienia się w
uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego do zarzutów apelacyjnych w zakresie
okoliczności, że podstawą skazania T. R. były przede wszystkim wewnętrznie
sprzeczne zeznania J. J. oraz w zakresie oceny zeznań świadka H. T., co
skutkowało poczynieniem ustaleń faktycznych mających istotny wpływ na treść
wyrok wbrew wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego oraz z naruszeniem
zasady in dubio pro reo, zwłaszcza wobec jednoznacznej wymowy zeznań
współsprawców, 2) art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k.
w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez podzielenie przez Sąd Apelacyjny całkowicie
dowolnych ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji w zakresie
sprawstwa skazanego oraz oceny charakteru obrażeń stwierdzonych na ciele D.
W. i czasokresu ich powstania, pomimo zaniechania dopuszczenia dowodu z
uzupełniającej opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej na okoliczność
wskazania czasokresu powstawania poszczególnych obrażeń ciała stwierdzonych
u zmarłego D. W., szczególnie, iż biegły J. Z. na rozprawie w dniu 23 maja 2013 r.
stwierdził, iż da się ustalić na podstawie precyzyjnych bądź zbliżonych danych,
kiedy ktoś opuścił posesję i co w tym czasie kto widział (k. 1412-1415), co powinno
skutkować, zgodnie z wykładnią arat. 201 k.p.k., opinią uzupełniającą biegłego w
zakresie medycyny sądowej, a która jako jedyna mogłaby wyjaśnić wszystkie
okoliczności zdarzenia, mające istotne znaczenie dla ustalenia bezpośredniego
sprawcy następstwa w postaci śmierci D. W., a w konsekwencji także dla
prawidłowej kwalifikacji prawnej przypisanego skazanemu czynu, 3) zarzut rażącej
niewspółmierności orzeczonej kary 7 lat pozbawienia wolności w stosunku do
stopnia winy oskarżonego, przejawiającą się w odstąpieniu od orzeczenia wobec T.
R. kary 2 lat pozbawienia wolności, która odpowiadałaby winie i społecznej
szkodliwości popełnionego przez niego czynu, pomimo iż skazany nie był uprzednio
karany sądownie i przyznał się częściowo do popełnienia zarzucanego mu czynu i
wyraził żal i skruchę oraz skierował przeprosiny pod adresem matki
pokrzywdzonego i nieprzymuszenie wrócił do kraju, dobrowolnie stawił się w
3
Prokuraturze Rejonowej w S. oraz złożył obszerne wyjaśnienia, tym samym jego
postawa wskazuje, iż cele postępowania zarówno w zakresie prewencji
indywidualnej, jak i generalnej zostałyby osiągnięte w przepadku orzeczenia
postulowanej kary pozbawienia wolności, wniósł o: zmianę zaskarżonego wyroku
Sądu Apelacyjnego oraz wyroku Sądu Okręgowego w części dotyczącej T. R.
poprzez orzeczenie wobec T. R. kary dwóch lat pozbawienia wolności, ewentualnie
uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w części dotyczącej T. R. i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania.
Prokurator Prokuratury Apelacyjnej, w odpowiedzi na kasację, wniósł o jej
oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja obrońcy skazanego T. R., co do wszystkich trzech zarzutów, jest
oczywiście bezzasadna, w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k., i jako taka została
oddalona, natomiast T. R., wobec jego aktualnej sytuacji majątkowej i możliwości
zarobkowania, został zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych postępowania
kasacyjnego.
Już tylko na marginesie, wobec oddalenia kasacji, zauważyć należy
oczywiście błędnie sformułowane wnioski tej kasacji. Nawet bowiem w wypadku
uwzględnienia kasacji obrońcy, Sąd Najwyższy, jako sąd kasacyjny, wobec
jednoznacznego brzmienia przepisów art. 537 k.p.k., nie mógłby zmienić wyroków
Sądów obu instancji. Natomiast wniosek drugi, ewentualny, nie precyzuje, czy
obrońcy chodzi o uchylenie wyroku Sądu odwoławczego i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania temu Sądowi, czy też o uchylenie wyroków Sądów obu
instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w
B. jako sądowi pierwszej instancji.
Przechodząc natomiast do zarzutów kasacji, przede wszystkim należy
zauważyć, że z ich sformułowania i uzasadnienia kasacji wynika jednoznacznie, że
dotyczą one, poza zarzutem naruszenia przez Sąd odwoławczy art. 457 § 3 k.p.k.,
orzeczenia Sąd pierwszej instancji, co w kasacji, wobec brzmienia przepisu art. 519
k.p.k., jest niedopuszczalne. Również na granicy dopuszczalności jest zarzut trzeci
– „rażącej niewspółmierności kary 7 lat pozbawienia wolności” wymierzonej
skazanemu T. R., wobec unormowania art. 523 § 1 in fine k.p.k.
4
Jednak również zarzut naruszenia przez Sąd Apelacyjny w tej sprawie
przepisu art. 457 § 3 k.p.k. jest oczywiście bezzasadny, także dlatego, że zarzuty
pierwszy i drugi, w istocie, dotyczą orzeczenia Sądu pierwszej instancji i
sprowadzają się do kwestionowania ustaleń faktycznych, których dokonał ten
ostatni Sąd.
Autor kasacji, w ramach zarzut pierwszego – naruszenia art. 457 § 3 k.p.k. w
zw. z art. 433 § 2, art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 i arat. 7 k.p.k., jak i w jej uzasadnieniu
ocenia jako niewiarygodne zeznania dwojga świadków: J. J. i H. T., jednak nie
wykazuje przekonująco, że odmienna ocena przedstawiona w uzasadnieniu wyroku
Sądu Okręgowego, a następnie, w pełnym zakresie w uzasadnieniu Sądu
Apelacyjnego (s. 9 i 10 uzasadnienia SA), jest dowolna a nie swobodna, dokonana
według zasad określonych w art. 7 k.p.k. Z kolei, wskazanie w kasacji jako
naruszonego tylko przepisu art. 4 k.p.k., określającego jedną z naczelnych zasad
procesu karnego, bez jednoczesnego wykazania naruszenia w związku tym innych
przepisów postępowania karnego, powoduje, że tak sformułowany w tej kasacji
zarzut naruszenia art. 4 k.p.k. jest po prostu bezprzedmiotowy. Podobnie jest jeżeli
chodzi o zarzut naruszenia, przez Sądy obu instancji art. 5 § 2 k.p.k., gdyż w tej
sprawie Sądy te nie tylko nie miały, ale w tych okolicznościach procesowych i
wobec przeprowadzonych dowodów, nawet nie mogły mieć wątpliwości, które
należałoby rozstrzygnąć według zasady określonej w tym ostatnim przepisie.
Również bezprzedmiotowy jest zarzut naruszenia przez Sąd odwoławczy przepisu
art. 7 k.p.k., gdy Sąd ten nie przeprowadzał dowodów, nie dokonywał ustaleń we
własnym zakresie i nie sformułował odmiennej oceny dowodów niż było to udziałem
Sądu pierwszej instancji.
Oczywiście bezzasadny jest zarzut drugi kasacji – naruszenia art. 457 § 3
k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 201 k.p.k. Naruszenie – obraza
art. 366 § 1 k.p.k., art. 7 k.p.k., jak i art. 201 k.p.k., w realiach procesowych tej
sprawy, mogła być udziałem tylko Sądu pierwszej instancji. Z kolei, Sąd Apelacyjny,
w uzasadnieniu swego wyroku, o czym przekonuje staranna i rzetelna lektura tego
dokumentu, odnosząc się do zarzutu apelacji, przekonująco wykazał, że
przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lekarza medycyny sądowej nie było
uzasadnione, także wobec rzeczywistej treści opinii biegłego J. Z., który
5
przekonująco wskazał, że ustalenia, o które chodzi obrońcy, mogłyby być udziałem
biegłego tej specjalności, gdyby oskarżeni i świadkowie chcieli lub byli w stanie
złożyć bardziej szczegółowe wyjaśnienia i zeznania dotyczące okoliczności tego
zdarzenia, a w szczególności dotyczące zachowania poszczególnych oskarżonych.
To jednak nie nastąpiło pomimo podejmowanych przez Sąd pierwszej instancji na
rozprawie wszystkich możliwych w tym zakresie starań.
Zarzut trzeci kasacji jest dosłownym powtórzeniem takiego samego zarzutu
apelacji, z identyczną argumentacją przedstawioną w ich uzasadnieniach. To, w
zasadzie, pozwalałoby uznać kasację, w tej części za niedopuszczalną wobec
unormowania art. 523 § 1 k.p.k. Jednak, także w tym zakresie kasacja została
uznana za oczywiście bezzasadną, wobec stwierdzenia, w oparciu o treść zarzutu
trzeciego i treść uzasadnienia, że skarżący nawet nie podejmuje próby wykazania,
że Sądy obu instancji, w związku z orzeczeniem o karze pozbawienia wolności
dopuściły się naruszenia prawa materialnego lub procesowego, ograniczając się do
oceny, że wymierzona w tej sprawie skazanemu T. R. kara 7 lat pozbawienia
wolności jest rażąco niewspółmiernie surowa.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu.