V KK 201/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 201/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Gradzik (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Józef Szewczyk (sprawozdawca)
Protokolant Anna Kowal
w sprawie A. Z.
obwinionego z art. 51 § 1 kw, art. 75 § 1 kw i art. 145 kw
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 17 lipca 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść obwinionego
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Ż.
z dnia 11 października 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Rejonowemu w Ż. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem nakazowym z dnia 11 października 2013 r., Sąd Rejonowy w Ż.
przyjmując, że okoliczności i wina obwinionego nie budzą wątpliwości, na mocy art.
93 § 1 i 2 k.p.w. uznał obwinionego A. Z. za winnego popełnienia zarzucanych mu
wykroczeń z art. 51 § 1 k.w., art. 75 § 1 k.w. oraz art. 145 k.w. i za to na podstawie
2
art. 51 § 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w. skazał go na łączną karę grzywny w kwocie
200 zł.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w
dniu 28 października 2013 roku.
Od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 11 października 2013 r.,
kasację wywiódł Prokurator Generalny.
Na podstawie art. 110 k.p.w. zaskarżył wyrok w całości na korzyść
obwinionego A. Z.
Na podstawie art. 111 k.p.w., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i 2 k.p.k. w
zw. z art. 112 k.p.w. zarzucił: rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku
naruszenie prawa karnego procesowego, to jest art. 93 § 2 i 4 k.p.w. w zw. z art. 21
§ 1 pkt 2 k.p.w., polegające na rozpoznaniu sprawy w postępowaniu nakazowym
pomimo tego, że było ono niedopuszczalne, gdyż w świetle zgromadzonych
dowodów, w tym informacji, iż obwiniony posiada umiarkowany stopień
niepełnosprawności, zachodziła uzasadniona wątpliwość co do poczytalności
obwinionego w chwili popełniania czynów.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Rejonowemu, do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna.
Zgodnie z treścią art. 93 § 2 i 4 k.p.w. orzekanie w postępowaniu
nakazowym w sprawach o wykroczenia może nastąpić tylko wówczas, jeżeli
okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości, a nadto jeżeli nie
zachodzą okoliczności wymienione w art. 21 § 1 k.p.w. czyli sytuacje, w których
obwiniony obligatoryjnie w toku postępowania musi mieć obrońcę (obwiniony jest
głuchy, niemy lub niewidomy albo zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego
poczytalności).
W rozpoznawanej sprawie wystąpiła przesłanka niedopuszczalności
rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym, określona w art. 21 § 1 pkt 2
k.p.w., bowiem zachodziła uzasadniona wątpliwość co do poczytalności
obwinionego.
3
Z protokołu przesłuchania A. Z. jako osoby podejrzanej o popełnienie
wykroczeń przeprowadzonego w dniu 17 września 2013 r. wynika, iż podczas tej
czynności oświadczył on, że ma ustalony stopień niepełnosprawności i utrzymuje
się z renty socjalnej (k. 21v). Znalazło to odzwierciedlenie w projekcie wniosku o
powołanie biegłego psychiatry celem ustalenia poczytalności obwinionego w czasie
popełnienia zarzucanych czynów, gdyż ustalono, że posiada on umiarkowany
stopień upośledzenia umysłowego (k. 24). Z niewiadomych przyczyn, nie powołano
biegłego psychiatry w sprawie.
Także analiza zeznań świadków oraz charakter zarzucanych A. Z.
wykroczeń uzasadnia przypuszczenie, iż zachowania te mogły wynikać z
zakłócenia czynności psychicznych.
Przedstawione okoliczności wskazują, iż istniały uzasadnione wątpliwości co
do poczytalności obwinionego w czasie popełnienia wykroczenia. W tej sytuacji
rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym było niedopuszczalne. Sprawa
obwinionego powinna zostać skierowana na rozprawę, zaś obwinionemu należało
wyznaczyć obrońcę z urzędu i poddać go badaniu przez biegłego psychiatrę (por.
wyrok Sądu Najwyższego z 16 lipca 2013 r., III KK 193/13).
Rażąca obraza art. 93 § 2 i 4 k.p.w. w zw. z art. 21 § 1 pkt 2 k.p.w. mogła
mieć istotny wpływ na treść wyroku.
W konsekwencji, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał
sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w L.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Gradzik (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Józef Szewczyk (sprawozdawca)
Protokolant Anna Kowal
w sprawie A. Z.
obwinionego z art. 51 § 1 kw, art. 75 § 1 kw i art. 145 kw
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 17 lipca 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść obwinionego
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Ż.
z dnia 11 października 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Rejonowemu w Ż. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem nakazowym z dnia 11 października 2013 r., Sąd Rejonowy w Ż.
przyjmując, że okoliczności i wina obwinionego nie budzą wątpliwości, na mocy art.
93 § 1 i 2 k.p.w. uznał obwinionego A. Z. za winnego popełnienia zarzucanych mu
wykroczeń z art. 51 § 1 k.w., art. 75 § 1 k.w. oraz art. 145 k.w. i za to na podstawie
2
art. 51 § 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w. skazał go na łączną karę grzywny w kwocie
200 zł.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w
dniu 28 października 2013 roku.
Od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 11 października 2013 r.,
kasację wywiódł Prokurator Generalny.
Na podstawie art. 110 k.p.w. zaskarżył wyrok w całości na korzyść
obwinionego A. Z.
Na podstawie art. 111 k.p.w., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i 2 k.p.k. w
zw. z art. 112 k.p.w. zarzucił: rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku
naruszenie prawa karnego procesowego, to jest art. 93 § 2 i 4 k.p.w. w zw. z art. 21
§ 1 pkt 2 k.p.w., polegające na rozpoznaniu sprawy w postępowaniu nakazowym
pomimo tego, że było ono niedopuszczalne, gdyż w świetle zgromadzonych
dowodów, w tym informacji, iż obwiniony posiada umiarkowany stopień
niepełnosprawności, zachodziła uzasadniona wątpliwość co do poczytalności
obwinionego w chwili popełniania czynów.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Rejonowemu, do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna.
Zgodnie z treścią art. 93 § 2 i 4 k.p.w. orzekanie w postępowaniu
nakazowym w sprawach o wykroczenia może nastąpić tylko wówczas, jeżeli
okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości, a nadto jeżeli nie
zachodzą okoliczności wymienione w art. 21 § 1 k.p.w. czyli sytuacje, w których
obwiniony obligatoryjnie w toku postępowania musi mieć obrońcę (obwiniony jest
głuchy, niemy lub niewidomy albo zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego
poczytalności).
W rozpoznawanej sprawie wystąpiła przesłanka niedopuszczalności
rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym, określona w art. 21 § 1 pkt 2
k.p.w., bowiem zachodziła uzasadniona wątpliwość co do poczytalności
obwinionego.
3
Z protokołu przesłuchania A. Z. jako osoby podejrzanej o popełnienie
wykroczeń przeprowadzonego w dniu 17 września 2013 r. wynika, iż podczas tej
czynności oświadczył on, że ma ustalony stopień niepełnosprawności i utrzymuje
się z renty socjalnej (k. 21v). Znalazło to odzwierciedlenie w projekcie wniosku o
powołanie biegłego psychiatry celem ustalenia poczytalności obwinionego w czasie
popełnienia zarzucanych czynów, gdyż ustalono, że posiada on umiarkowany
stopień upośledzenia umysłowego (k. 24). Z niewiadomych przyczyn, nie powołano
biegłego psychiatry w sprawie.
Także analiza zeznań świadków oraz charakter zarzucanych A. Z.
wykroczeń uzasadnia przypuszczenie, iż zachowania te mogły wynikać z
zakłócenia czynności psychicznych.
Przedstawione okoliczności wskazują, iż istniały uzasadnione wątpliwości co
do poczytalności obwinionego w czasie popełnienia wykroczenia. W tej sytuacji
rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym było niedopuszczalne. Sprawa
obwinionego powinna zostać skierowana na rozprawę, zaś obwinionemu należało
wyznaczyć obrońcę z urzędu i poddać go badaniu przez biegłego psychiatrę (por.
wyrok Sądu Najwyższego z 16 lipca 2013 r., III KK 193/13).
Rażąca obraza art. 93 § 2 i 4 k.p.w. w zw. z art. 21 § 1 pkt 2 k.p.w. mogła
mieć istotny wpływ na treść wyroku.
W konsekwencji, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał
sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w L.