Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2013 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Sławomir Gosławski

Protokolant Agnieszka Olczyk

przy udziale -------------

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2013 roku

sprawy K. K.

obwinionego z art.86§1 kw w zw. z art.23 ust. 1 pkt 2 Ustawy "Prawo o Ruchu Drogowym" z dn. 20.06.1997 r. Dz. U. nr 98 poz.602 z późn. zm.

z powodu apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 19 marca 2013 roku sygn. akt II W 216/12

na podstawie art. 437 § 2 kpk i art. 438 pkt 2 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpow uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do obwinionego K. K. i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie Mazowieckim.

IV Ka 304/13

UZASADNIENIE

K. K. został obwiniony o to, że:

w dniu 13 października 2011 roku około godz. 16. 00 na ul. (...) w T. M.. kierując samochodem ciężarowym marki F. o nr rej. (...) nie zachował bezpiecznego odstępu omijając zaparkowany pojazd marki V. o nr rej. (...) doprowadzając do zderzenia się pojazdów, czym spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a następnie odjechał z miejsca zdarzenia,

tj. o wykroczenie z art. 86 §1 kw w zw. z art. 323 ust. ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku „Prawo o ruchu drogowym” ( Dz. U. nr 98 poz. 602 z pózn. zm. ).

Sąd Rejonowy w Tomaszowie M.. wyrokiem z dnia 19 marca 2013 roku w sprawie II W 216/12:

1.obwinionego K. K. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 86 § 1 kw wymierzył mu karę grzywny w kwocie 600 złotych;

2.zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 złotych opłaty i 289 złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył obwiniony.

Wyrokowi zarzucił „rażącą i mającą bezpośredni wpływ na treść wyroku obrazę przepisów postępowania”:

1.art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk przez dowolną, sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania i wskazaniami doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego i przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów prowadzące do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a także rozstrzygnięcie nie dających się usunąć w drodze czynności dowodowych wątpliwości na niekorzyść obwinionego;

2.art. 2 kpk, art. 5kpk art. 7 kpk w zw. z art. 170 § 1 pkt 3 kpk wyrażającą się w ustaleniu okoliczności faktycznych sprawy co do zarzucanego czynu na podstawie niekompletnego materiału dowodowego bez przeprowadzenia dowodów: z kopii paragonów kasy fiskalnej sklepu (...). R.” w P. Tryb. na okoliczność zakupów zrobionych przez obwinionego w dniu i godzinie zarzucanego mu czynu, z faktur dokonywanej przez obwinionego dostawy w dniu 13 października 2011 roku na rzecz firmy (...);

3.art. 5 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk poprzez uznanie przez sąd za główny dowód w sprawie poszlak, a mianowicie notatki urzędowej o kolizji drogowej i protokołu oględzin, pomimo że mają one charakter pośredni, zostały sporządzone kilka tygodni po rzekomym zdarzeniu drogowym, nacechowane są subiektywizmem i dlatego nie powinny stanowić samodzielnego dowodu;

4.art. 4 kpk, art. 5 kpk, art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez bezpodstawne i niepoparte logicznymi argumentami uznanie wyjaśnień obwinionego za skonstruowaną linię obrony obliczoną na uniknięcie odpowiedzialności karnej a zeznań świadka K. M. za pomoc w skonstruowanej przez obwinionego linii obrony obliczonej na uniknięcie odpowiedzialności karnej.

W konkluzji wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie obwinionego od popełnienia zarzucanego mu czynu i zasądzenia na rzecz obwinionego zryczałtowanych kosztów poniesionych w sprawie, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie M..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja okazała się zasadna w takim zakresie, iż skutkowała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie M..

Ponieważ ocena zarzutów podniesionych w apelacji nastawionych na kwestionowanie sprawstwa i winy obwinionego jest aktualnie przedwczesna, sąd okręgowy ograniczy się do wskazania uchybień, które spowodowały uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Analiza wyników dotychczasowego postępowania nie upoważniała sądu I instancji do rozstrzygnięcia merytorycznego, a w konsekwencji nie stwarza sądowi odwoławczemu warunków do zajęcia stanowiska odnośnie trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia. W obecnym stanie postępowania dowodowego istnieją bowiem wątpliwości co do prawidłowości ustaleń faktycznych, które doprowadziły sąd merytoryczny do przekonania o sprawstwie obwinionego.

Przechodząc do rozważań szczegółowych należy podnieść, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego jedynie wtedy, gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy oraz stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego ( art. 7 kpk ). Zasada prawdy ( art. 2 § 2 kpk ) wprowadza wymóg opierania wszelkich rozstrzygnięć na prawdziwych ustaleniach faktycznych. Oznacza to zobligowanie wszystkich organów procesowych, w tym sądu do dołożenia – niezależnie od woli stron - maksymalnych starań i wyczerpania wszelkich dostępnych środków dla poznania prawdy. Tych wymagań sąd rejonowy nie dopełnił.

W tym kontekście trzeba zaznaczyć, iż sąd rejonowy w pisemnych motywach przedstawił bardzo ogólnikowy przebieg zajścia i pominął szereg okoliczności, które mogły mieć znaczenie dla oceny sprawstwa obwinionego.

Z zeznań A. S. ( z domu G. ) wynika, że wjechała ona na ulicę (...) od ulicy (...) i zatrzymała samochód marki V. (...) przy lewej krawędzi jezdni ( prawa strona pojazdu musiała więc pozostawać od strony ulicy (...) ). Pojazd ten na skutek kolizji ( otarcia przez inny pojazd poruszający się ulicą (...) ) został uszkodzony z prawej strony ( zarysowane zostało prawe nadkole i błotnik ), co było realne przy przedstawionym przez nią sposobie zaparkowania V.. Samochód dostawczy F. (...), który według niej potrącił jej pojazd - jechał w kierunku Placu (...). Przedstawiony przez A. S. kierunek i droga późniejszego pościgu za tym F. dodatkowo potwierdzają, iż samochody te musiały podążać w tym samym kierunku. Wskazuje na to również szkic miejsca zdarzenia ( sporządzony na podstawie relacji A. S. ). Mimo, że nie odzwierciedla on usytuowania pojazdów zgodnie z twierdzeniami w/w zawartymi w protokole zawiadomienia o wykroczeniu – to jednak zaznaczono na nim ruch obu samochodów w tym samym kierunku.

Z konsekwentnych i stanowczych twierdzeń A. B. - współwłaściciela i dysponenta samochodu F. (...) wynika, że w dniu 13 października 2011 roku pojazd ten został uszkodzony również z prawej strony ( zderzak, błotnik po stronie prawej ).

Zebrany w tej postaci – odnośnie istoty zajścia - materiał dowodowy ( uwzględniając również plan T. M.. obejmujący ulicę (...) i ulice przyległe - załączony do akt sprawy w postepowaniu odwoławczym ) wskazuje jednoznacznie, że oba pojazdy zostały uszkodzone z prawej strony mimo, że były ukierunkowane w stronę Placu (...); dowody w tym zakresie nie tłumaczą, ażeby zaistniał nietypowy ruch F. (...) w momencie kolizji, który doprowadził do zetknięcia prawych stron pojazdów ustawionych wcześniej w tym samym kierunku. Przy prostolinijnym torze jazdy samochodu dostawczego ( zgodnym z kierunkiem zaparkowania V. ) możliwe było otarcie prawej strony samochodu osobowego lewą stroną F. (...). W przypadku takiego charakteru jazdy samochodu dostawczego powstanie uszkodzeń po prawych stronach obu pojazdów byłoby możliwe, gdyby były ustawione względem siebie w przeciwnych kierunkach – jednakże taka wersja na obecnym etapie uszczegółowienia dowodów nie wynika z zeznań A. S.. Brak wyjaśnienia i zweryfikowania tych okoliczności wymaga powtórzenia, uzupełnienia i ponownej oceny dowodów, co wymaga przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w znacznej części ( art. 106a kpw ) i musi skutkować uchyleniem wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.

Niezależnie do tego należy podnieść, iż sąd I instancji - z puntu widzenia przebiegu zdarzeń w dniu 13 października 2011 roku, a w szczególności deklarowanego przez A. B. i A. S. powrotu obwinionego do firmy ( około godz. 16.00 ) - pominął ocenę i sprawdzenie informacji zawartej w ewidencji czasu pracy ( k 111 ), iż w tym dniu K. K. pracował do godziny 18.00.

Zaniechanie weryfikacji dotyczy również danych odnoszących się do przedmiotowej kolizji zawartych w pismach procesowych kierowanych przez pracodawcę do obwinionego w związku ze sprawami pracowniczymi ( k 35 ), odbiegających od treści zeznań A. B., zwłaszcza w zakresie uderzenia w słupek, identyfikacji i roli w zajściu A. Ż..

Wymóg wynikający z treści art. 410 kpk w zw. z art. 82 § 1 kpw oznacza nie tylko, że sąd nie może opierać się na materiale nie ujawnionym na rozprawie, ale też, że wyroku nie wolno wydawać na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego, a musi on być wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc i tych które go podważają ( OSNPG 3/ 1980, poz. 53 ). Pominięcie istotnych dla sprawy okoliczności, mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii winy, stanowi oczywistą obrazę tego przepisu.

Zebrany do tej pory niepełny i w sposób mało wnikliwy materiał dowodowy nie pozwala w sposób jednoznaczny na obecnym etapie postępowania na rozstrzygnięcie, która ze sprzecznych wersji wynikających z dowodów osobowych zasługuje na uwzględnienie. Gdyby uzupełnione dowody z wyjaśnień obwinionego i w/w świadków nie doprowadziły do usunięcia wątpliwości co do zaistnienia ( przebiegu ) przedmiotowego zdarzenia sąd I instancji rozważy ponownie dopuszczenie dowodu z paragonu i faktury opisanych w punkcie 2 apelacji ( k 145 ); w sprawach zawiłych, należy bowiem przeprowadzić każdy dowód, który może wnieść element przybliżający wyjaśnienie rzeczywistego przebiegu przedmiotowego czynu ( w tym przypadku weryfikacji wersji obwinionego ).

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że zaskarżony wyrok zapadł z obrazą przepisów prawa procesowego, która mogła mieć istotne znaczenie dla treści merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie. Nieprawidłowości te powodują, że zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie M..

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji winien w szczególności:

- powtórzyć i uzupełnić w pierwszej kolejności postępowanie dowodowe w zakresie uczestników przedmiotowego zdarzenia, mając na uwadze powyższe uwagi; co do dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku sąd może poprzestać na ich ujawnieniu;

- rozważyć argumenty podniesione w skardze apelacyjnej;

- po wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy zgodnie z zasadą prawdy - dokonać wyczerpującej oceny dowodów zgodnie z art. 4 kpk, art. 5 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk w zw. z art. 8 i art. 82 § 1 kpw;

Z tych wszystkich względów sąd okręgowy orzekł, jak w wyroku.