Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 256/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Barbara Skoczkowska
SSN Roman Sądej (sprawozdawca)
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie B. S.,
skazanego z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 4 września 2014r.,
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego,
od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w B. z dnia 12 kwietnia 2013 r., ,
uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w.
w zw. z art. 45 § 1 k.w. postępowanie w sprawie umarza, kosztami
procesu obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem zaocznym z dnia 12 kwietnia 2013 r., Sąd Rejonowy w B. uznał B.
S. za winnego popełnienia, w warunkach powrotu do przestępstwa, w okresie od 18
lipca do 5 sierpnia 2011 r. ciągu pięciu przestępstw, polegających na
przywłaszczeniu paliwa z różnych stacji paliw, każdorazowo o wartości
2
nieprzekraczającej 250 zł, które to działania zakwalifikował z art. 278 § 1 k.k. w zw.
z art. 64 § 1 k.k. i na podstawie art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 91 k.k. wymierzył karę
roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności; nadto orzekł karę grzywny w wysokości 50
stawek dziennych po 10 zł każda; wykonanie kary pozbawienia wolności
warunkowo zawiesił na 4 lata, oddając oskarżonego pod dozór kuratora;
zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody; zaliczył na poczet grzywny dwa
dni rzeczywistego pozbawienia wolności; orzekł o dowodach rzeczowych i kosztach
postępowania.
Wyrok ten, bez zaskarżenia, uprawomocnił się dnia 26 kwietnia 2013 r.
Kasację od tego wyroku w dniu 23 lipca 2014r., na korzyść skazanego,
wniósł Prokurator Generalny. Podniósł w niej zarzut rażącego i mającego istotny
wpływ na treść wyroku naruszenia prawa karnego materialnego, to jest art. 278 § 1
k.k., polegającego na przyjęciu, że opisane pięć przypadków kradzieży mienia o
wartości nieprzekraczającej każdorazowo 250 zł stanowią przestępstwa, podczas
gdy taka wartość mienia powodowała konieczność zakwalifikowania wszystkich
przypisanych oskarżonemu czynów z art. 119 § 1 k.w., co w konsekwencji
doprowadziło do następczej rażącej obrazy prawa materialnego w postaci art. 91 §
1 k.k., poprzez orzeczenie kary przy przyjęciu istnienia ciągu przestępstw w sytuacji,
gdy przypisane oskarżonemu, pozostające w zbiegu realnym czyny, wyczerpywały
znamiona wykroczeń określonych w art. 119 § 1 k.w., w związku z czym brak było
podstaw do przyjęcia konstrukcji ciągu przestępstw.
W oparciu o tak sformułowany zarzut Prokurator Generalny wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku i na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45
§ 1 k.w. i art. 537 § 2 k.p.k. umorzenie postępowania wobec przedawnienia
karalności czynów.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego była zasadna w stopniu oczywistym,
uzasadniającym jej uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Bezspornym jest, że do dnia 9 listopada 2013r. wartość progową
wykroczenia wyznaczała kwota 250 zł, co uległo zmianie na podstawie art. 2 ust. 4
ustawy z dnia 27 września 2013r. (Dz.U. 2013, poz.1247), co jednak w realiach tej
sprawy nie ma znaczenia. Równie bezspornym pozostaje, że w każdej z pięciu
3
opisanych w zaskarżonym wyroku kradzieży paliwa, popełnionych w okresie od 18
lipca do 5 sierpnia 2011r., jego wartość nie przekroczyła 250 zł. Doszło zatem do
realnego zbiegu wykroczeń, przewidzianego w art. 9 § 2 k.w. Skoro Sąd pierwszej
instancji nie przyjął konstrukcji czynu ciągłego, przewidzianej w art. 12 k.k.,
sumowanie poszczególnych kwot wykroczeń nie znajdowało żadnego uzasadnienia.
Przyjęta w zaskarżonym wyroku konstrukcja ciągu przestępstw – art. 91 § 1 k.k. –
jak już z samej nazwy wynika, ma zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy na ów
ciąg składają się czyny, z których każdy wyczerpuje znamiona przestępstwa. Opisy
poszczególnych czynów przyjęte przez Sąd Rejonowy nie pozwalały na ich
modyfikację w kierunku ustalenia, że zachowania oskarżonego stanowiły „czyn
ciągły”. Nie wystąpiła bowiem przesłanka działania „w wykonaniu z góry powziętego
zamiaru”, stanowiąca warunek sine qua non konstrukcji przewidzianej w art. 12 k.k.,
a jej ustalenie byłoby niekorzystne dla oskarżonego, a więc obecnie
niedopuszczalne w świetle zakazu przewidzianego w art. 524 § 3 k.p.k.
W tym stanie rzeczy podniesione w kasacji naruszenia art. 278 § 1 k.k., a
następnie również art. 91 § 1 k.k., jawią się jako rażące i mające wręcz zasadniczy
wpływ na treść wyroku.
Przewidziany w art. 45 § 1 k.w. okres przedawnienia karalności wykroczeń,
w sytuacji wszczęcia postępowania wynosi dwa lata od popełnienia czynu, a zatem
w tej sprawie upłynął z dniem 5 sierpnia 2013 r. Jednocześnie nie miał
zastosowania szczególny okres przedawnienia przewidziany w art. 45 § 2 k.w., jako
że uchylenie prawomocnego wyroku nastąpiło już po upływie przedawnienia
karalności (por. np. wyrok SN z dnia 16 listopada 2009r., V KK 131/09, R-OSNKW
2009, poz. 2260).
W konsekwencji, wobec spełnienia przesłanek przewidzianych w art. 523 §
1 k.p.k. zaskarżony wyrok musiał zostać uchylony, a upływ okresu przedawnienia
karalności wykroczeń implikował umorzenie postępowania w sprawie.
Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. koszty procesu ponosi Skarb Państwa.
4

V KK 256/14

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia