V CZ 55/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-11-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 55/14
POSTANOWIENIE
Dnia 18 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa B. M. i W. O.
przeciwko S. C. i M. R.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 września 2014 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 7 maja 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w pkt 2 w części dotyczącej
rozstrzygnięcia o odrzuceniu skargi kasacyjnej skierowanej
przeciwko orzeczeniu o roszczeniu powódki, a w pozostałym
zakresie zażalenie oddala.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z 7 maja 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
pozwanych S. C. i M. R. od postanowienia tego Sądu z 30 grudnia 2013 r. Sąd
Apelacyjny przyjął, że skarga kasacyjna jest niedopuszczalna z uwagi na zbyt niską
wartość przedmiotu zaskarżenia i jako podstawę rozstrzygnięcia powołał art. 39821
k.p.c., art. 368 § 2 k.p.c. oraz art. 3986
§ 2 k.p.c.
W zażaleniu na postanowienie z 7 maja 2014 r. pozwani zarzucili,
że zapadło ono z naruszeniem przepisów postępowania, a to art. 25 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 368 § 2 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c., jak również art. 3986
§ 2 k.p.c.
w związku z art. 3982
§ 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Rację ma Sąd drugiej instancji, że po stronie powodów, którzy występowali
z roszczeniem o zwrot nakładów poczynionych na nieruchomości stanowiącej
współwłasność stron, rozliczonych stosownie do wielkości udziałów każdego ze
współwłaścicieli w tym prawie, występuje współuczestnictwo formalne, a nie
współuczestnictwo materialne, ponieważ roszczenie powodów jest oparte na
jednakowej podstawie faktycznej i prawnej (art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c.). Roszczenie
powodów wynika z tego, że każdy z nich łożył na wspólną nieruchomość,
a stosunek współwłasności między stronami decyduje jedynie o tym, w jakich
częściach inne osoby mają obowiązek zwrócić każdemu z powodów to, co ten
świadczył na wspólny przedmiot. Ten rodzaj współuczestnictwa, w przeciwieństwie
do współuczestnictwa materialnego, charakteryzuje się brakiem materialnoprawnej
więzi między współuczestnikami, z których każdy dochodzi własnego roszczenia,
a ich współwystępowanie po jednej ze stron procesu ma stricte procesowy
charakter (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 21 listopada 2007 r., I PZ 18/07,
niepubl.). Przy współuczestnictwie formalnym ograniczenia dopuszczalności skargi
kasacyjnej ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia odnoszą się do każdego
z powodów oddzielnie. Skoro zatem współuczestnictwo powodów dochodzących
zwrotu przypadającej na pozwanych sumy nakładów poczynionych na
nieruchomości wspólnej nie ma charakteru materialnego, to wartość przedmiotu
zaskarżenia skargą kasacyjną należy określić odrębnie dla roszczeń dochodzonych
przez każdego z powodów (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 sierpnia 2013
3
r., IV CSK 200/13, niepubl.; z 14 stycznia 2009 r., IV CZ 105/08, niepubl.; wyrok Sądu
Najwyższego z 16 października 2008 r., III CSK 143/08, niepubl.).
Z akt sprawy wynika, że powódka domagała się zasądzenia od pozwanych
solidarnie na swoją rzecz ze wskazanego wyżej tytułu kwoty 84.568,45 zł z odsetkami
ustawowymi, natomiast powód kwoty 11.647,25 zł. Sąd Okręgowy wyrokiem z 14 maja
2013 r. uwzględnił to powództwo do kwoty 62.432,84 zł, gdy chodzi o roszczenie
dochodzone przez powódkę i do kwoty 8.568,70 zł, gdy chodzi o roszczenie
dochodzone przez powoda. Wyrok ten zaskarżyli apelacją pozwani, przy czym
w odniesieniu do roszczenia dochodzonego przez powódkę zaskarżenie to dotyczyło
rozstrzygnięcia o roszczeniu przewyższającym kwotę 9.120,47 zł, gdyż w tej części
pozwani uznali roszczenie (k. 761 i 766). Rozstrzygnięcie dotyczące roszczenia
powódki zostało zatem zaskarżone apelacją co do kwoty 53.312,37 zł. Rozstrzygnięcie
o roszczeniu dochodzonym przez powoda pozwani zakwestionowali w całości.
Wyrokiem z 30 grudnia 2013 r. Sąd Apelacyjny, w częściowym uwzględnieniu
apelacji pozwanych, zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że zasądzoną na
rzecz powódki kwotę 62.432,84 zł obniżył do kwoty 57.553,84 zł, gdy chodzi o
roszczenie dochodzone przez powódkę, a kwotę 8.568,70 zł zasądzoną na rzecz
powoda obniżył do kwoty 7.514,10 zł.
Apelacja powodów od wyroku częściowo oddalającego powództwo została
oddalona w całości.
Skoro w postępowaniu apelacyjnym Sąd drugiej instancji zasądził od
pozwanych na rzecz powódki kwotę przekraczającą 50.000 zł, a pozwani kwestionują
to orzeczenie w całości, to ich skarga kasacyjna co do tego rozstrzygnięcia jest
dopuszczalna (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
Skarga kasacyjna pozwanych od wyroku rozstrzygającego o roszczeniu
powoda jest jednak niedopuszczalna z uwagi na zbyt niską wartość przedmiotu
zaskarżenia i w tym zakresie stanowisko Sądu drugiej instancji zajęte w zaskarżonym
postanowieniu jest zasadne.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art.
39814
i art. 39815
§ 1 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.
4
POSTANOWIENIE
Dnia 18 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa B. M. i W. O.
przeciwko S. C. i M. R.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 września 2014 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 7 maja 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w pkt 2 w części dotyczącej
rozstrzygnięcia o odrzuceniu skargi kasacyjnej skierowanej
przeciwko orzeczeniu o roszczeniu powódki, a w pozostałym
zakresie zażalenie oddala.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z 7 maja 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
pozwanych S. C. i M. R. od postanowienia tego Sądu z 30 grudnia 2013 r. Sąd
Apelacyjny przyjął, że skarga kasacyjna jest niedopuszczalna z uwagi na zbyt niską
wartość przedmiotu zaskarżenia i jako podstawę rozstrzygnięcia powołał art. 39821
k.p.c., art. 368 § 2 k.p.c. oraz art. 3986
§ 2 k.p.c.
W zażaleniu na postanowienie z 7 maja 2014 r. pozwani zarzucili,
że zapadło ono z naruszeniem przepisów postępowania, a to art. 25 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 368 § 2 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c., jak również art. 3986
§ 2 k.p.c.
w związku z art. 3982
§ 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Rację ma Sąd drugiej instancji, że po stronie powodów, którzy występowali
z roszczeniem o zwrot nakładów poczynionych na nieruchomości stanowiącej
współwłasność stron, rozliczonych stosownie do wielkości udziałów każdego ze
współwłaścicieli w tym prawie, występuje współuczestnictwo formalne, a nie
współuczestnictwo materialne, ponieważ roszczenie powodów jest oparte na
jednakowej podstawie faktycznej i prawnej (art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c.). Roszczenie
powodów wynika z tego, że każdy z nich łożył na wspólną nieruchomość,
a stosunek współwłasności między stronami decyduje jedynie o tym, w jakich
częściach inne osoby mają obowiązek zwrócić każdemu z powodów to, co ten
świadczył na wspólny przedmiot. Ten rodzaj współuczestnictwa, w przeciwieństwie
do współuczestnictwa materialnego, charakteryzuje się brakiem materialnoprawnej
więzi między współuczestnikami, z których każdy dochodzi własnego roszczenia,
a ich współwystępowanie po jednej ze stron procesu ma stricte procesowy
charakter (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 21 listopada 2007 r., I PZ 18/07,
niepubl.). Przy współuczestnictwie formalnym ograniczenia dopuszczalności skargi
kasacyjnej ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia odnoszą się do każdego
z powodów oddzielnie. Skoro zatem współuczestnictwo powodów dochodzących
zwrotu przypadającej na pozwanych sumy nakładów poczynionych na
nieruchomości wspólnej nie ma charakteru materialnego, to wartość przedmiotu
zaskarżenia skargą kasacyjną należy określić odrębnie dla roszczeń dochodzonych
przez każdego z powodów (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 sierpnia 2013
3
r., IV CSK 200/13, niepubl.; z 14 stycznia 2009 r., IV CZ 105/08, niepubl.; wyrok Sądu
Najwyższego z 16 października 2008 r., III CSK 143/08, niepubl.).
Z akt sprawy wynika, że powódka domagała się zasądzenia od pozwanych
solidarnie na swoją rzecz ze wskazanego wyżej tytułu kwoty 84.568,45 zł z odsetkami
ustawowymi, natomiast powód kwoty 11.647,25 zł. Sąd Okręgowy wyrokiem z 14 maja
2013 r. uwzględnił to powództwo do kwoty 62.432,84 zł, gdy chodzi o roszczenie
dochodzone przez powódkę i do kwoty 8.568,70 zł, gdy chodzi o roszczenie
dochodzone przez powoda. Wyrok ten zaskarżyli apelacją pozwani, przy czym
w odniesieniu do roszczenia dochodzonego przez powódkę zaskarżenie to dotyczyło
rozstrzygnięcia o roszczeniu przewyższającym kwotę 9.120,47 zł, gdyż w tej części
pozwani uznali roszczenie (k. 761 i 766). Rozstrzygnięcie dotyczące roszczenia
powódki zostało zatem zaskarżone apelacją co do kwoty 53.312,37 zł. Rozstrzygnięcie
o roszczeniu dochodzonym przez powoda pozwani zakwestionowali w całości.
Wyrokiem z 30 grudnia 2013 r. Sąd Apelacyjny, w częściowym uwzględnieniu
apelacji pozwanych, zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że zasądzoną na
rzecz powódki kwotę 62.432,84 zł obniżył do kwoty 57.553,84 zł, gdy chodzi o
roszczenie dochodzone przez powódkę, a kwotę 8.568,70 zł zasądzoną na rzecz
powoda obniżył do kwoty 7.514,10 zł.
Apelacja powodów od wyroku częściowo oddalającego powództwo została
oddalona w całości.
Skoro w postępowaniu apelacyjnym Sąd drugiej instancji zasądził od
pozwanych na rzecz powódki kwotę przekraczającą 50.000 zł, a pozwani kwestionują
to orzeczenie w całości, to ich skarga kasacyjna co do tego rozstrzygnięcia jest
dopuszczalna (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
Skarga kasacyjna pozwanych od wyroku rozstrzygającego o roszczeniu
powoda jest jednak niedopuszczalna z uwagi na zbyt niską wartość przedmiotu
zaskarżenia i w tym zakresie stanowisko Sądu drugiej instancji zajęte w zaskarżonym
postanowieniu jest zasadne.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art.
39814
i art. 39815
§ 1 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.
4