Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 284/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Dorota Rysińska
Protokolant Jolanta Włostowska
w sprawie J. A.
oskarżonego z art. 218 § 1a k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 25 września 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w C.
z dnia 25 listopada 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę J. A. Sądowi
Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Prokurator Rejonowy w C. oskarżył J. A. o to, że:
I. w okresie od 6 maja 2011 roku do 24 czerwca 2013 roku w L., uporczywie
naruszył prawa pracownicze S. M. w ten sposób, że nie sprostował świadectwa
pracy oraz nie wywiązał się z obowiązku wypłaty wynagrodzenia w kwocie
8.000 zł, wynikającego z orzeczenia Sądu Rejonowego w G. z dnia 28 kwietnia
2
2011 roku, to jest o czyn z art. 218 § 1a k.k. i art. 218 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2
k.k.
1. w okresie od 9 czerwca 2011 roku do 24 czerwca 2013 roku w L. uporczywie
naruszył prawa pracownicze D. M. w ten sposób, że nie wydał nowego świa-
dectwa pracy oraz nie wywiązał się z obowiązku wypłaty wynagrodzenia w
kwocie 6.500 zł, wynikającego z orzeczenia Sądu Rejonowego w G. z dnia 1
czerwca 2011 roku, to jest o czyn z art. 218 § 1a k.k. i art. 218 § 3 k.k. w zw. z
art. 11 § 2 k.k.
Jednocześnie w akcie oskarżenia prokurator zawarł wniosek o wydanie
wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, o którym mowa w art. 335
§ 1 k.p.k., za zgodą oskarżonego wyrażoną przez niego w toku przesłuchania w
charakterze podejrzanego w dniu 10 lipca 2013 r. oraz wniósł o uznanie J. A. za
winnego zarzucanych mu przestępstw z art. 218 § la k.k. i art. 218 § 3 k.k. w zw.
z art. 11 § 2 k.k. i przy zastosowaniu art. 91 § 1 k.k. wymierzenie mu kary:
1. na podstawie art. 218 § 3 k.k. - 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k.
- na okres 2 (dwóch) lat próby,
2. na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 k.k. – zobowiązanie w terminie dwóch tygodni
do sprostowania świadectwa pracy S. M. i do wydania w tym terminie
nowego świadectwa pracy D. M. oraz zobowiązanie w terminie 6
miesięcy do wypłaty wynagrodzenia S. M. w kwocie 6.621,58 zł i do
wypłaty wynagrodzenia w tym samym terminie D. M. w kwocie 6.500 zł.
Sąd Rejonowy w C., na posiedzeniu w dniu 25 listopada 2013 r., bez
udziału oskarżonego zawiadomionego o terminie, uwzględniając złożony w
trybie art. 335 § 1 k.p.k. wniosek prokuratora, wyrokiem z tego samego dnia:
I. uznał oskarżonego J. A. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opi-
sanego w punkcie 1 i II aktu oskarżenia, tj. występku z art. 218 § 1a k.k. i 218 §
3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to przy zastosowaniu art. 91 § 1 k.k., art. 11 §
3 k.k. oraz na podstawie art. 218 § 3 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu)
miesięcy pozbawienia wolności;
II. na podstawie art. 69 § 1 k.k. i 70 § 1 pkt. 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary
warunkowo zawiesił na okres lat 2 (dwóch) tytułem próby;
3
3. na podstawie art. 72 § 1 pkt. 8 k.k. zobowiązał oskarżonego w terminie 2
tygodni do sprostowania świadectwa pracy S. M. i do wydania w tym terminie
nowego świadectwa pracy D. M. oraz zobowiązania w terminie 6 miesięcy do
wypłaty wynagrodzenia S. M. w kwocie 6.621.58 zł i do wypłaty wynagrodzenia
w tym samym terminie D. M. w kwocie 6.500 zł;
4. na podstawie art. 73 § 1 k.k. oddał oskarżonego pod dozór kuratora w okresie
próby;
5. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 (stu dwudziestu)
zł tytułem opłaty oraz obciążył go wydatkami poniesionymi w sprawie w kwocie
70 (siedemdziesięciu) zł.
Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron
procesowych i uprawomocnił się w dniu 3 grudnia 2013 r. (k. 126).
Obecnie kasację od powyższego wyroku wniósł Prokurator Generalny, który
zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów
prawa karnego procesowego - art. 343 § 7 k.p.k. w z w. z art. 335 § 1 k.p.k.,
polegające na skazaniu oskarżonego J. A. wyrokiem bez przeprowadzenia
rozprawy i orzeczeniu wobec niego kary niezgodnej z treścią wniosku
prokuratora oraz orzeczenia nieuzgodnionego z prokuratorem środka karnego w
postaci dozoru kuratora, a tym samym zamieszczeniu w wyroku rozstrzygnięć
odbiegających od wiążących sąd uzgodnień dokonanych pomiędzy
prokuratorem a oskarżonym.
W konkluzji nadzwyczajnego środka zaskarżenia autor kasacji wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego wniesiona w tej sprawie na korzyść J.
A. okazała się w pełni zasadna, a zamieszczony w niej wniosek o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w C. do
ponownego rozpoznania – zasługiwał na uwzględnienie. Podzielić trzeba pogląd
skarżącego, że przedmiotowe orzeczenie wydane zostało z rażącym
naruszeniem przepisów prawa karnego procesowego, wskazanych w zarzucie
kasacji.
4
Sąd Rejonowy w C., procedując na posiedzeniu w oparciu o
sformułowany w akcie oskarżenia wniosek Prokuratora Rejonowego w C.,
złożony w trybie art. 335 § 1 k.p.k., nie zastosował się do zamieszczonych tam
ustaleń przez to, że orzekł między innymi wobec oskarżonego karę 6 miesięcy
pozbawienia wolności oraz dozór kuratora.
Wydał zatem rozstrzygnięcie odbiegające w treści od uzgodnień dokonanych
pomiędzy prokuratorem, a oskarżonym. Tym samym sąd rażąco naruszył
przepis art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k.
Uwzględniając, w oparciu o przepis art. 343 § 6 k.p.k., umieszczony w akcie
oskarżenia wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego bez
przeprowadzenia rozprawy i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub
środków karnych (art. 335 § 1 k.p.k.), sąd związany jest treścią takiego wniosku.
Oznacza to. że możliwość dokonania w tym zakresie jakichkolwiek zmian, czy to
na korzyść, czy też na niekorzyść oskarżonego, uzależniona jest od dokonania
modyfikacji treści wniosku przez strony, zaś w sytuacji braku takiej modyfikacji i
stwierdzenia, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku w
zaproponowanym kształcie, obowiązkiem sądu jest skorzystanie z regulacji
określonej w art. 343 § 7 k.p.k., a wiec skierowanie sprawy na rozprawę celem jej
rozpoznania na zasadach ogólnych (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15
października 2013 r., III KK 265/13, LEX nr 1380961).
Zatem jeśli sąd decyduje się na uwzględnienie wniosku, to orzeczenie
skazujące nie może w zakresie kary i ewentualnych środków karnych w
jakikolwiek sposób różnić się od wniosku prokuratora uzgodnionego z oskarżonym.
Natomiast odstąpienie przez sąd meriti od ustaleń poczynionych przez
strony i zamieszczonych we wniosku w zakresie wymiaru kary lub środka karnego,
wymaga wcześniejszej jednoznacznej akceptacji uprawnionych podmiotów w
postaci zgody wyrażonej przez strony obecne na posiedzeniu.
Zatem, w realiach tej sprawy, skoro sąd dostrzegł potrzebę zmiany wniosku
w zakresie wymiaru kary za przestępstwa przypisane J. A. i dodatkowo uznał za
uzasadnione orzeczenie środka karnego w postaci dozoru kuratora, to powinien
wystąpić do stron postępowania ze stosowną inicjatywą co do modyfikacji – w
5
odpowiedniej części – wniosku prokuratora złożonego na podstawie art. 335 § 1
k.p.k.
W wypadku braku akceptacji stron postępowania dla zmian
zaproponowanych przez sąd i jednoczesnego przekonania, że nie ma podstaw do
jego uwzględnienia w kształcie określonym przez prokuratora, obligatoryjne było
skierowania sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych.
Wskazane wyżej uchybienie stanowi rażące naruszenie przepisów prawa
karnego procesowego i miało istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. W
jego następstwie doszło bowiem do wydania wyroku w kształcie, który nie
odpowiadał uzgodnieniem poczynionym przez strony procesowe, a zatem nie
mógł zapaść w trybie skazania bez rozprawy przewidzianym w art. 335 § 1 k.p.k.
W tych warunkach, zarzut kasacji Prokuratora Generalnego wniesionej na
korzyść J. A., jak i jej wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i
przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania,
okazały się w pełni uzasadnione, co przemawiało za ich uwzględnieniem na
posiedzeniu przewidzianym w art. 535 § 5 k.p.k.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy w C. uwzględni
przedstawione wyżej zapatrywania oraz zastosuje się do reguł wynikających z
dyspozycji zawartej w art. 335 § 1 k.p.k.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak w wyroku.