Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 237/14
POSTANOWIENIE
Dnia 30 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Gierszon
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 30 września 2014 r.,
sprawy D. F.
oskarżonego z art. 222 § 1 k.k. art. 226 § 1 k.k.
na posiedzeniu w przedmiocie spełnienia formalnych warunków dopuszczalności
kasacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 4 października 2013 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w
W.
z dnia 18 stycznia 2013 r.,
p o s t a n o w i ł
1. na podstawie art. 531 § 1 k.p.k. w zw. z art. 530 § 2 k.p.k.
pozostawić kasację obrońcy oskarżonego bez rozpoznania;
2. na podstawie art. 637 § 1 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k.
obciążyć oskarżonego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2013 r., sygn. akt … 90/12 Sąd Rejonowy w W.
na podstawie art. 66 § 1 i § 2 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył na okres
próby 2 lat postępowanie karne przeciwko D. F. o zarzucane mu występki z: art.
222 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k., na podstawie art. 67 § 2 k.k. oddał go na czas
trwania okresu próby pod dozór kuratora, na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art.
72 § 1 pkt 2 i 5 k.k. zobowiązał go do przeproszenia pokrzywdzonych
2
funkcjonariuszy Policji w formie pisemnego oświadczenia w terminie 1 miesiąca od
dnia prawomocności wyroku oraz do powstrzymywania się od nadużywania
alkoholu, na podstawie art. 67 § 3 k.k. i art. 49 § 1 k.k. zobowiązał go do uiszczenia
na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy postpenitencjarnej
świadczenia pieniężnego w kwocie 500 zł.
Wyrok tern zaskarżyli oskarżony i jego obrońca, ale Sąd Okręgowy w W.
wyrokiem z dnia 4 października 2013 r., sygn. akt … 636/13, uznał wniesione przez
nich apelacje za oczywiście bezzasadne i zaskarżony nimi wyrok utrzymał w mocy.
Ten wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyła kasacją obrońca D. F. i zarzuciła w
niej temu orzeczeniu:
1. rażące naruszenie prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ
na treść wyroku:
a) art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 170 k.p.k. w zw. z art. 410
k.p.k. polegające na ukształtowaniu przez Sąd swojego przekonania na podstawie
przeprowadzonych dowodów, jednakże bez uwzględnienia zasad prawidłowego
rozumowania i doświadczenia życiowego, poprzez oparcie ustaleń jedynie na
części materiału dowodowego niekorzystnego dla oskarżonego, mimo istnienia
sprzeczności między poszczególnymi dowodami, z pominięciem dowodów
korzystnych dla oskarżonego m.in. z jego wyjaśnień, które Sąd bezpodstawnie
uznał za nielogiczne i wewnętrznie niespójne, ponadto, Sąd nie uwzględnił dowodu
z karty ewidencyjnej dotyczącej pobytu oskarżonego w S. na okoliczność jego
obrażeń, których doznał na skutek dostania gazem w twarz. Korelują z tym
zeznania w charakterze świadka E. F., która zeznała „jej syn po powrocie do domu
miał zaczerwienione oczy, zaś na koszuli miał żółtawo-różowe ślady,
przypominające rozwodnioną krew. Ponadto uskarżał się na ból kręgosłupa i miał
problemy z chodzeniem w postaci utykania na nogę”;
b) art. 5 § 2 k.p.k. polegające na nie rozstrzygnięciu wątpliwości na korzyść
oskarżonego, co doprowadziło do wydania orzeczenia skazującego, brak
uwzględnienia wniosków wynikających z opinii biegłego psychologa, z której wynika,
iż oskarżony był w chwili czynu w stanie wyłączającym możliwość przypisania mu
winy;
3
c) art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. polegające na
obdarzeniu wiarą świadków: policjantów K. Z. i A. P. bez uwzględnienia
okoliczności, iż ich zeznania są subiektywne i jednostronne, oraz poprzez
nieuzasadnienie dlaczego zeznaniom tym Sąd dał wiarę. pomimo ich
wewnętrznych sprzeczności oraz sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonego, w
sposób dowolny Sąd I instancji uznał, iż zeznania świadka E. F., która widziała
syna po zdarzeniu nie miały znaczenia dla ustalenia przebiegu interwencji
policjantów w dniu 26 grudnia 2011 r.;
d) art. 424 §n 1 pkt 1 k.p.k. poprzez brak dokładnego wskazania. na jakich
dowodach oparł się Sąd uznając winę oskarżonego oraz istnienie przesłanek
przemawiających za wydaniem wyroku skazującego oraz na jakiej podstawie
odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, dokonania dowolnej, a nie
swobodnej oceny dowodów, oparcie się na poszlakach;
e) art. 6 k.p.k. poprzez dokonanie personalnej oceny obrońcy oskarżonego w
uzasadnieniu Sądu II instancji, wyrażającej się w słowach o negatywnym
wydźwięku;
2. rażące naruszenie prawa materialnego, które mogło mieć istotny wpływ na
treść orzeczenia:
a) art. 25 § 1 k.k. poprzez nieuwzględnienie, że zachowanie oskarżonego
wyczerpuje znamiona obrony koniecznej względem niewłaściwie zachowujących
się funkcjonariuszy publicznych, którzy dokonali bezpośredniego, bezprawnego
zamachu na osobę oskarżonego, narażając na uszczerbek jego zdrowie oraz
prawo do poczucia bezpieczeństwa poprzez bezprawne użycie gazu wprost w
twarz oskarżonego, wobec czego oskarżony nie popełnił zarzucanego mu
przestępstwa;
- na wypadek nieuwzględnienia powyższego zarzutu, zarzuciła obrazę:
b) art. 222 § 2 k.k. poprzez nieuwzględnienie, że zachowanie oskarżonego
było wynikiem niewłaściwego zachowania funkcjonariuszy publicznych w postaci
obelżywych wypowiedzi, użycia gazu wprost w twarz oskarżonego;
c) art. 222 § 1 k.k. poprzez nieuwzględnienie, iż okoliczności niniejszej
sprawy nie pozwalają na przyjęcie przez Sąd, że doszło do naruszenia
4
nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem
obowiązków służbowych;
d) art. 226 § 2 k.k. poprzez nieuwzględnienie, że zachowanie oskarżonego
było wynikiem niewłaściwego zachowania funkcjonariuszy publicznych w postaci
obelżywych wypowiedzi, użycia gazu wprost w twarz oskarżonego;
e) art. 226 § 1 k.k. poprzez nieuwzględnienie, że okoliczności przedmiotowej
sprawy nie pozwalają na przyjęcie przez Sąd, iż doszło do znieważenia
funkcjonariusza publicznego podczas i w związku z pełnieniem obowiązków
służbowych i wniosła o:
1. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania właściwemu Sądowi Rejonowemu w W., względnie
uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów;
- w przypadku nieuwzględnienia wniosku z pkt I wniosła o zmianę kwalifikacji
prawnej czynu z art. 222 § 1 na art. 222 § 2 k.k. oraz zmianę z art. 226 § 1 k.k. na
art. 226 § 2 k.k., a w konsekwencji odstąpienia od wymierzenia oskarżonemu kary.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Okręgowej w W.
wniósł o pozostawienie jej bez rozpoznania z uwagi na jej niedopuszczalność z
mocy prawa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W stwierdzonych w sprawie okolicznościach kasację obrońcy oskarżonego
należy pozostawić bez rozpoznania.
Stosownie do treści art. 523 § 2 k.p.k. – nie nasuwającej żadnych
wątpliwości interpretacyjnych – kasację na korzyść strona (art. 520 § 1 k.p.k.) może
wnieść jedynie od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego, kończącego
postępowanie, w razie skazania oskarżonego za przestępstwo lub przestępstwo
skarbowe na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej
wykonania. To ograniczenie we wnoszeniu przez stronę kasacji nie dotyczy – z
mocy § 4 art. 523 k.p.k. - takiej, którą wniesiono z powodu uchybień wymienionych
w art. 439 k.p.k.
Regulacja ta oznacza, że – z mocy prawa – nie jest dopuszczalne wniesienie
kasacji na korzyść oskarżonego od prawomocnego wyroku sadu odwoławczego
kończącego postępowanie, gdy to postępowanie warunkowo umorzono, chyba , że
5
w tej kasacji strona powołała się na bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia
wskazaną w art. 439 k.p.k. Spełnienie tego ostatniego warunku skutkuje
dopuszczalnością kasacji także i od takiego wyroku sądu odwoławczego.
Obrońca oskarżonego D. F. w rozpoznawanej kasacji nie podniosła jednak w
ogóle uchybienia, które stanowiłoby jedną z wskazanych w art. 439 k.p.k. tzw.
bezwzględnych przyczyn odwoławczych, pomimo, że tą skargą zaskarżyła
prawomocny wyrok sądu odwoławczego, utrzymujący w mocy orzeczenie sądu I
instancji o warunkowym umorzeniu postępowania.
Stąd też – w tych warunkach – kasację tą należało uznać za
niedopuszczalną z mocy prawa i jako taką, stosownie do przywołanych na wstępie
przepisów, pozostawić bez rozpoznania.
Tym samym Sąd Najwyższy zwolniony był też i od rozważania czy in
concreto wspomniane uchybienia z art. 439 k.p.k. w ogóle zaistniały. Przepis który
obliguje sad kasacyjny do rozpoznania kasacji także w tym zakresie, niezależnie
od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, tj. art. 536 k.p.k., dotyczy
jedynie sytuacji w której kasacja ta jest dopuszczalna z mocy ustawy (por. także
wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2001 r., VKKN 368/00, OSNKW 2001, z. 3-4,
poz. 26).
Orzeczenie o kosztach uzasadnia treść przywołanych powyżej przepisów.
Z tych wszystkich względów postanowiono jak wyżej.