Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 24 czerwca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w L.

o zapłatę

na skutek sprzeciwu pozwanego od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 11.12.2012 r. sygn. akt V GNc 1782/12, który utracił moc w całości

I.  powództwo oddala w całości.

II.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 55,16 zł tytułem zwrotu kosztów stawiennictwa świadka uiszczonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt V GC 10/13

UZASADNIENIE

A. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) A. K. reprezentowany przez radcę prawnego w pozwie z dnia 04.10.2012 r. skierowanym przeciwko (...) sp. z o.o. w L. wniósł o zasądzenie kwoty 15.215,28 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że wykonywał dla pozwanego prace malarskie w budynku wielorodzinnym w S. tytułem czego wystawił fakturę VAT na umówioną kwotę 45.215,28 zł i przekazał ją pozwanemu. Podniósł, że pozwany wpłacił częściowo należność z otrzymanej faktury tj. kwotę 30.000,00 zł, czym uznał swój dług. Zaznaczył, że pozostałej spornej kwoty pozwany nie uiścił, zaś wezwanie do zapłaty okazało się bezskuteczne.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział V Gospodarczy w dniu 11.12.2012 r. w postępowaniu upominawczym w sprawie V GNc 1782/12 wydał nakaz zapłaty (k.21) zgodny z żądaniem pozwu.

W wywiedzionym sprzeciwie od nakazu zapłaty (k.25) strona pozwana reprezentowana przez radcę prawnego wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył jakoby był dłużnikiem powoda z jakiegokolwiek tytułu, nie był rozliczony z powodem, powód wykonał dla pozwanego prace o wartości 15.215,28 zł, uznał roszczenie powoda objęte niniejszym pozwem, termin wymagalności świadczenia powoda wskazany na fakturze był prawidłowy. Potwierdził, że strony łączyła współpraca w zakresie robót malarskich wykonywanych przez powoda w S. na ul. (...). Zaznaczył, że jedynie częściowo zaakceptował należności wynikające z fv nr (...) a to odnośnie kwoty 30.000,00 zł którą uiścił w dniu 10.08.2012 r. Ponadto podniósł, że dnia 27.08.2012 r. działając przez swojego pracownika A. D. uiścił na rzecz przedstawiciela powoda na budowie – P. Z. (1) kwotę 10.000 zł a w dniu 06.09.2012 r. kwotę 5.215,28 zł. Potwierdzenia zapłaty zostały opieczętowane pieczątką firmy powoda i podpisane przez P. Z. (1), który przedłożył je do biura rachunkowego obsługującego powoda. Podkreślił, że tym samym nastąpiło spełnienie świadczenia przez pozwanego. Z ostrożności procesowej zakwestionował wykonanie oraz zakres i jakość robót powoda.

Powód w odpowiedzi na sprzeciw (k.44) oraz pozwany podczas rozprawy dnia 25.04.2013 r. (k. 84) nie reprezentowany już przez radcę prawnego podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Strony są przedsiębiorcami. Powód do dnia 31.08.2012 r. prowadził działalność gospodarczą w oparciu o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, natomiast pozwany działa w formie spółki kapitałowej legitymując się wpisem do KRS.

(bezsporne)

Strony zawarły umowę na podstawie której powód wykonywał dla pozwanego prace ogólnobudowlane, w tym malarskie w budynku wielorodzinnym w S. przy ul. (...). Kierownikiem budowy był W. R.. Strony nawiązały współpracę za pośrednictwem P. Z. (1) - współpracującego już wcześniej z pozwanym. Na podstawie ustnej umowy pracownikiem i przedstawicielem powoda na budowie został P. Z. (1). Za zgodą powoda dysponował on pieczątką firmową wymienionego i nadzorował pracę 9 pracowników powoda. Co miesiąc przedkładał on kierownikowi budowy przedmiar wykonanych robót potwierdzony rzeczoną pieczątką i po jego zaakceptowaniu przez kierownika powód mógł wystawić fakturę za wykonane prace. Odbioru prac wykonywanych przez P. Z. (1) i dziewięciu pracowników powoda dokonywała także inżynier budowy B. K.. P. Z. (1) wykonywał powierzone mu czynności codziennie i kontaktował się w imieniu powoda we wszystkich sprawach z kierownikiem budowy. P. Z. (1) wraz z 9 pracownikami powoda stanowili profesjonalną ekipę remontową, jedną z lepszych na rzeczonej budowie i dyrektor do spraw projektów zatrudniony u pozwanego - A. D. oceniał ich pracę na wysokim poziomie. Nie widział on nigdy na budowie powoda.

Powód tytułem wykonanych i następnie odebranych zgodnie w wyżej opisaną procedurą prac malarskich wystawił dnia 31.07.2012 r. fakturę VAT nr (...) na umówioną kwotę 45.215,28 zł brutto z terminem płatności 21 dni i przekazał ją pozwanemu. Pozwany dnia 10.08.2012 r. wpłacił częściowo należność z otrzymanej faktury przelewem bankowym na konto powoda tj. kwotę 30.000,00 zł.

Powód pomimo otrzymania częściowej zapłaty za fakturę VAT nr (...) nie wypłacał od trzech miesięcy P. Z. (1) i 9 pracownikom wynagrodzenia za pracę. W związku z tym pracownicy powoda znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej. P. Z. (1) przekonał więc po długich namowach A. D., aby zapłacił mu pozostałe pieniądze należne tytułem w/w faktury w gotówce, gdyż chciałby zapłacić za wykonaną pracę pracownikom powoda.

Dnia 27.08.2012 r. pozwany działając przez swojego pracownika A. D. uiścił na rzecz przedstawiciela powoda na budowie – P. Z. (1) kwotę 10.000,00 zł, a w dniu 04.09.2012 r. kwotę 5.215,28 zł. Potwierdzenia zapłaty zostały opieczętowane przez P. Z. (1) pieczątką firmową powoda, którą dotychczas dysponował i podpisane przez wymienionego. Dokumenty te wymieniony chciał dostarczyć powodowi, ale powód go unikał. P. Z. (1) przedłożył więc dnia 04.09.2012 r. potwierdzenia w biurze (...) obsługującym powoda.

P. Z. (1) pobrane od pozwanego kwoty (łącznie 15.215,28 zł) podzielił na równe części i rozdysponował tytułem zaległego wynagrodzenia pracownikom powoda. Pracownicy ci wobec tego nie wytoczyli w Sądzie Pracy przeciwko powodowi powództw o zapłatę zaległego wynagrodzenia.

Pismem z dnia 04.09.2012 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 15.263,08 zł w terminie 7 dni. Wezwanie okazało się bezskuteczne.

(faktura VAT nr (...) k.6, 35, dowód wpłaty z 10.08.2012 r. k.7, wezwanie do zapłaty k.7-8, , dowód przelewu k.34, dwa dowody wpłat k.35,36, zeznania świadków : D. B. k.86-86v, W. R. k. 85-85v, B. K. k.85v-86, P. Z. (1) k.111-112 , przesłuchanie pozwanego k.112-112v)

Dnia 17.09.2012 r. powód złożył w Komendzie Miejskiej Policji zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w którym wskazał, że P. Z. (1) posłużył się w dniach 27.08.2012 r. i 04.09.2012 r. ukradzioną pieczątką powoda w celu wyłudzenia pieniędzy.

(zawiadomienie z dnia 17.09.2012 r. k. 47-48)

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Zdaniem Sądu powód nie udowodnił zasadności twierdzeń wywodzonych w pozwie.

Sąd miał na uwadze, że zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c., strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Przepis ten nie nakłada zatem na sąd obowiązku dążenia do wykrycia prawdy obiektywnej (materialnej) bez względu na procesową aktywność stron. Wręcz przeciwnie, przy rozpoznawaniu sprawy rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Adresatem normy zawartej w art. 3 k.p.c. są strony a nie sąd, a zatem co do zasady nie można zarzucać, iż sąd go naruszył ( vide : wyrok S. A. w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2003 r. I ACa 1457/2003). Zważyć przy tym należało, że artykuł 6 kc dopuszcza możliwość rozstrzygnięcia przez sąd sporu także wtedy, gdy strona obarczona ciężarem dowodu nie udowodni faktów, z których wywodzi skutki prawne. Sąd nie ma obowiązku działania z urzędu w postępowaniu prowadzonym z udziałem podmiotów profesjonalnie zajmujących się działalnością gospodarczą, co jest zgodne z obecnymi tendencjami w ukształtowaniu kontradyktoryjnego postępowania sądowego ( vide : wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r. II CSK 22/2007).

W ocenie Sądu zaoferowane przez powoda w niniejszym postępowaniu dowody nie doprowadziły do udowodnienia roszczenia dochodzonego pozwem. Sąd miał bowiem na względzie, że inicjatywa dowodowa powoda sprowadzała się do wniosku o przeprowadzenie dowodów z dokumentów w postaci spornej faktury VAT, potwierdzenia przelewu, dowodów wpłaty, wezwania do zapłaty, zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz dowodu z zeznań świadka D. B., a także przesłuchania stron. Wszystkie wnioskowane dowody (poza przesłuchaniem powoda – o czym będzie mowa w końcowej części uzasadnienia) zostały przeprowadzone przez Sąd i nie wskazywały one zdaniem Sądu na zasadność powództwa z uwagi na skuteczność zarzutów i argumentacji strony pozwanej.

Sąd miał na uwadze jak w toku procesu ewoluowała linia obrony strony pozwanej. Początkowo bowiem w sprzeciwie od nakazu zapłaty zaprzeczyła jakoby była dłużnikiem powoda z jakiegokolwiek tytułu, nie była rozliczona z powodem, powód wykonał dla pozwanej prace o wartości 15.215,28 zł, uznała roszczenie powoda objęte niniejszym pozwem, termin wymagalności świadczenia powoda wskazany na fakturze był prawidłowy, a nadto zakwestionowała wykonanie oraz zakres i jakość robót powoda. Natomiast podczas przesłuchania strony pozwanej jej jedyny reprezentant A. D. przyznał okoliczności którym pierwotnie przeczył tj. fakt zawarcia i należytego wykonania prac objętych umową stron przez powoda. Jego obrona została zatem ograniczona do zarzutu, iż nastąpiło spełnienie świadczenia przez pozwanego. Sąd podzielił zasadność tegoż stanowiska.

Z wiarygodnych zeznań świadków W. R., P. Z. (1), B. K. a także ze spójnych z nimi twierdzeń pozwanego oraz dowodów wpłaty wynikało bowiem jednoznacznie, że P. Z. (1) był osobą uprawnioną do reprezentacji powoda na budowie w S. przy ul. (...). Świadków tych obecnie nic nie łączy ze stronami postępowania i w obiektywny sposób opisali warunki współpracy stron oraz powoda z P. Z. (1) na rzeczonej budowie. Upoważnienie to zostało udzielone ustnie. Wynikało stąd, że P. Z. (1) był osobą zaufaną dla powoda. Za jego pośrednictwem powód nawiązał współpracę z pozwanym, a następnie zatrudnił i ustnie zlecił mu nadzorowanie procesu wykonywania prac i czynności podejmowanych przez 9 pracowników powoda, nadto udostępnił mu pieczątkę firmową. P. Z. (1) niewątpliwie prace te codziennie wykonywał. Powód nie bywał na rzeczonej budowie i P. Z. (1) odpowiedzialny był za kontakty z kierownikiem budowy. Ustalał z nim m.in. wszystkie kwestie techniczne, co miesiąc przedstawiał kierownikowi budowy przedmiar wykonanych przez pracowników powoda robót ostemplowany pieczęcią firmową powoda. Zatem niewątpliwie powód udzielił P. Z. (1) ustnego upoważnienia do reprezentowania go na budowie. Nikt na budowie nie kwestionował tej okoliczności i zarówno 9 pracowników powoda jak i reprezentanci pozwanego współpracowali z P. Z. (1) na powyżej opisanych zasadach. Nie budziło w związku z tym zdziwienia Sądu zachowanie świadka P. Z. (1) wówczas, gdy pobrał w gotówce od pozwanego dnia 27.08.2012 r. kwotę 10.000,00 zł, a w dniu 04.09.2012 r. kwotę 5.215,28 zł. Wymieniony podpisał bowiem swoim imieniem i nazwiskiem pisemne pokwitowania na rzeczone kwoty, nadto ostemplował pieczęcią firmową powoda i chciał pokwitowania te dostarczyć powodowi. Zachował się zatem jak rzetelny pełnomocnik. Powód jednakże go unikał albowiem zarówno P. Z. (1), jak i pozostałym swoim 9 pracownikom zalegał za 3 miesiące z wypłatą wynagrodzeń. P. Z. (1) wówczas dnia 04.09.2012 r. przedłożył owe potwierdzenia w biurze (...) obsługującym powoda (k.37, 38). Zatem stwierdzić należało, że pozwany świadczył sporną kwotę do rąk osoby uprawnionej. Skutkowało to zwolnieniem go ze zobowiązania, co uzasadniało oddalenie powództwa.

Dodać przy tym można, że nawet gdyby hipotetycznie założyć, że P. Z. (1) nie był uprawniony do odbioru rzeczonych kwot, to i tak należałoby dojść do konkluzji, iż powództwo winno podlegać oddaleniu. Zgodnie bowiem z art. 452 k.c. in principio jeżeli świadczenie zostało spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, a przyjęcie świadczenia nie zostało potwierdzone przez wierzyciela, dłużnik jest zwolniony w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał. Jak od lat wskazuje się w literaturze przedmiotu i judykaturze skorzystanie przez wierzyciela ze świadczenia oznacza zwiększenie stanu czynnego lub zmniejszenie stanu biernego jego majątku ( vide : Bieniek G. red.: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom 1. Wydanie 6. LexisNexis.Warszawa 2005). Zgromadzone dowody wskazywały w niniejszej sprawie jednoznacznie, że powód zalegał za 3 miesiące z zapłatą wynagrodzenia zarówno P. Z. (1), jak i pozostałym 9 pracownikom. P. Z. (1) całą sporną sumę podzielił zaś na równe części i rozdysponował tytułem zaległego wynagrodzenia pracownikom powoda. Z tego wynika, że powód ze świadczenia skorzystał w pełnym zakresie kwoty 15.215,28 zł, o tyle bowiem mniej zobowiązany był wypłacić swoim pracownikom tytułem wynagrodzenia. Słusznie w tym zakresie zdaniem Sądu świadek P. Z. (1) konkludował, że „o tyle przecież mniej powód byłby nam winny i nie stała mu się żadna szkoda”. Pracownicy ci wobec tego nie wytoczyli w Sądzie Pracy przeciwko powodowi powództw o zapłatę zaległego wynagrodzenia. Zatem stwierdzić trzeba, że również i w powyżej opisanym przypadku pozwany zostałby zwolniony ze świadczenia.

Zdaniem Sądu zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z dnia 17.09.2012 r. złożone przez powoda nie mogło stanowić dowodu na okoliczności wskazane w jego treści. Treści zawiadomienia przeczyły bowiem wiarygodne powyżej opisane dowody wskazujące na okoliczność, iż powód nie tylko udostępnił P. Z. (2) pieczątkę firmową ale i upoważnił go do reprezentowania powoda na budowie. Tym samym w powyższym zakresie Sąd nie dał wiary zeznaniom D. B.. Świadek zna bowiem powoda od wielu lat, jest jego sąsiadką i powtarzała jedynie zasłyszane od niego twierdzenia w kwestii zgubienia pieczątki.

Sąd podczas rozprawy dnia 25.04.2013 r. oddalił wniosek dowodowy strony pozwanej z punktu 10 sprzeciwu od nakazu zapłaty albowiem przeprowadzenie wnioskowanych dowodów w zakresie protokołów przesłuchania byłoby niedopuszczalne, gdyż godziłoby w zasadę bezpośredniości (art. 235 k.p.c.). Nadto Sąd zobligowany jest przeprowadzać dowody na okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia (art. 227 k.p.c.), tymczasem wnioskowane dowody takowego waloru nie posiadały. Dodać przy tym trzeba, że postępowanie karne nie zakończyło się prawomocnym rozstrzygnięciem (art.11 k.p.c.).

Sąd podczas rozprawy dnia 17.06.2013 r. pominął dowód z przesłuchania powoda albowiem nie stawił się on na rozprawę, nie usprawiedliwił swojej nieobecności a był wzywany prawidłowo pod takim rygorem na poprzedniej rozprawie (k.87). Zatem powód świadomie pozbawił się możliwości ustosunkowania do treści materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Wobec powyższego powództwo oddalono w całości, co odzwierciedla punkt I sentencji wyroku.

W punkcie II sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art.113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd zasądził od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 55,16 zł tytułem zwrotu kosztów stawiennictwa świadka uiszczonych tymczasowo przez Skarb Państwa. Zważyć bowiem trzeba, że koszty te zostały przyznane świadkowi B. K. za stawiennictwo na rozprawie dnia 25.04.2013 r. (k.91). Pozwany był wzywany zarządzeniem z dnia 26.04.2013 r. do uiszczenia kwoty 55,16 zł pod rygorem rozstrzygnięcia w tym zakresie w orzeczeniu kończącym postępowanie, jednakże kwoty tej nie wpłacił. Stąd tymczasowo rzeczoną sumę wydatkowano na rzecz świadka ze środków Skarbu Państwa. Skoro zaś powód w całości przegrał sprawę, winien był ponieść w/w koszt procesu.