II CZ 79/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:22-01-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 79/14
POSTANOWIENIE
Dnia 19 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi L. S.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 17 marca 2008 r.,
wydanym w sprawie z powództwa L. S.
przeciwko C. M. i W. M.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 19 listopada 2014 r.,
zażalenia powoda - skarżącego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 2 kwietnia 2014 r.,
1) oddala zażalenie,
2) przyznaje adwokatowi G. M. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego w […] kwotę 1 800 ( jeden tysiąc osiemset) złotych
powiększoną o należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów
pomocy prawnej udzielonej z urzędu skarżącemu w
postępowaniu zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powoda L. S. o wznowienie postępowania w sprawie przeciwko C. M. i W. M. o
ustalenie i orzekł o kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.
Sąd Apelacyjny przyjął, że skarga powoda podlega odrzuceniu z powodu
niezachowania terminu do jej wniesienia. W uzasadnieniu, Sąd ten odniósł się do
przedstawionego przez skarżącego zagadnienia dotyczącego pozbawienia
go możliwości działania w procesie, co było, zdaniem skarżącego, spowodowane
przez nieprofesjonalne działanie pełnomocnika procesowego. W ocenie Sądu
Apelacyjnego nienależyte wykonywanie obowiązków przez pełnomocnika nie może
stanowić podstawy wznowienia postępowania.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powód podniósł, że był pozbawiony
możliwości obrony swych praw wobec nieprawidłowego działania reprezentującego
go adwokata z urzędu, ponadto w chwili składania pierwszej skargi o wznowienie
postępowania i we wcześniejszym okresie, miał problemy ze zdrowiem
psychicznym, pozostawał i nadal pozostaje pod opieką psychiatryczną oraz
psychologiczną. Nie miał więc wiedzy w jakim czasie powinna być zgłoszona
skarga o wznowienie postępowania, a problemy zdrowotne nie pozwoliły mu
działać racjonalnie, świadomie i zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie podlegało oddaleniu.
Sąd, do którego wpływa skarga o wznowienie postępowania bada przede
wszystkim, czy skarga została wniesiona w terminie w ustawowym terminie,
czy jest ona dopuszczalna (ze względu na zaskarżone orzeczenie) i czy oparto ją
na ustawowej podstawie. Skarga, która nie spełnia któregokolwiek z tych
warunków, nie może być przez sąd rozpoznana. Zgodnie bowiem z art. 410 § 1
k.p.c., sąd odrzuca skargę o wznowienie postępowania wniesioną po upływie
przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
3
Ustawowe podstawy wznowienia postępowania w sposób wyczerpujący
wskazane zostały przez przepisy art. 401, 4011
i 403 k.p.c.
Skarżący w wywiedzionej skardze powołał się na podstawę z art. 401 pkt 2
k.p.c. gdyż jego zdaniem, wskutek naruszenia przepisów prawa, był pozbawiony
możliwości działania.
Wznowienia postępowania jest uzasadnione, jeśli zostanie wykazane,
że w zakończonym postępowaniu strona była pozbawiona możliwości działania
"wskutek naruszenia przepisów prawa", Pozbawienie strony możności działania,
o którym stanowi art. 401 pkt 2 k.p.c. polega na tym, że z powodu wadliwości
proceduralnych sądu, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów
kodeksu postępowania cywilnego, strona nie mogła brać udziału w całym
postępowaniu lub istotnej jego części (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 marca 1998 r., III CKN 34/98, niepubl. oraz postanowienie SN z dnia
6 czerwca 2012 r., IV CZ 6/12, niepubl.).
W rozpoznawanej sprawie żaden z przedstawionych w zażaleniu zarzutów
nie odpowiada przedstawionym powyżej kryteriom. Natomiast wadliwe działanie
pełnomocnika procesowego nie może być uznane za pozbawiające stronę
możliwości działania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest
pogląd, że przyjęcie, iż ustanowiony dla pozwanego pełnomocnik nienależycie
wykonywał swe obowiązki, nie stanowi podstawy wznowienia zawartej w art. 401
pkt 2 k.p.c. To są bowiem kwestie relacji pomiędzy stroną a reprezentującym ją
pełnomocnikiem (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2003 r.,
II CZ 26/03, OSNC 2004, nr 6, poz. 97, z dnia 24 kwietnia 2003 r., l CZ 27/03
i z dnia 16 czerwca 2004 r., l CZ 38/04 niepubl., z dnia 13 lutego 2009 r., II CZ
93/08, niepubl.; z dnia 11 grudnia 2012 r., I UZ 109/12, niepubl.; z dnia 24 lutego
2006 r., II CZ 1/06, niepubl.; z dnia 17 lutego 2011 r., IV CZ 122/10, niepubl.).
Ponadto zgodnie z treścią art. 407 § 1 k.p.c. skargę o wznowienie
postępowania wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia,
w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest
pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym
o wyroku dowiedziała się strona jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.
4
Wobec praktycznie tożsamej treści pierwszej skargi o wznowienie
postępowania złożonej w dniu 26 czerwca 2013 r., do której został załączony odpis
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2009 r. nie można mieć
wątpliwości, że powód w chwili wniesienia wcześniejszej skargi o wznowienie
postępowania miał wiedzę o wyroku, którym zostało zakończone postępowanie.
Wobec powyższego, uwzględniając treść art. 407 § 1 k.p.c., należało
podzielić stanowisko Sądu Apelacyjnego, iż wnoszący skargę o wznowienie
postępowania nie zachował terminu do jej wniesienia.
Z tych względów Sąd Najwyższy postanowił jak wyżej na podstawie art.
39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
O kosztach należnych pełnomocnikowi z urzędu Sąd Najwyższy orzekł na
podstawie § 19 w zw. z 6 pkt 6, § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461).
POSTANOWIENIE
Dnia 19 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi L. S.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 17 marca 2008 r.,
wydanym w sprawie z powództwa L. S.
przeciwko C. M. i W. M.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 19 listopada 2014 r.,
zażalenia powoda - skarżącego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 2 kwietnia 2014 r.,
1) oddala zażalenie,
2) przyznaje adwokatowi G. M. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego w […] kwotę 1 800 ( jeden tysiąc osiemset) złotych
powiększoną o należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów
pomocy prawnej udzielonej z urzędu skarżącemu w
postępowaniu zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powoda L. S. o wznowienie postępowania w sprawie przeciwko C. M. i W. M. o
ustalenie i orzekł o kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.
Sąd Apelacyjny przyjął, że skarga powoda podlega odrzuceniu z powodu
niezachowania terminu do jej wniesienia. W uzasadnieniu, Sąd ten odniósł się do
przedstawionego przez skarżącego zagadnienia dotyczącego pozbawienia
go możliwości działania w procesie, co było, zdaniem skarżącego, spowodowane
przez nieprofesjonalne działanie pełnomocnika procesowego. W ocenie Sądu
Apelacyjnego nienależyte wykonywanie obowiązków przez pełnomocnika nie może
stanowić podstawy wznowienia postępowania.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powód podniósł, że był pozbawiony
możliwości obrony swych praw wobec nieprawidłowego działania reprezentującego
go adwokata z urzędu, ponadto w chwili składania pierwszej skargi o wznowienie
postępowania i we wcześniejszym okresie, miał problemy ze zdrowiem
psychicznym, pozostawał i nadal pozostaje pod opieką psychiatryczną oraz
psychologiczną. Nie miał więc wiedzy w jakim czasie powinna być zgłoszona
skarga o wznowienie postępowania, a problemy zdrowotne nie pozwoliły mu
działać racjonalnie, świadomie i zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie podlegało oddaleniu.
Sąd, do którego wpływa skarga o wznowienie postępowania bada przede
wszystkim, czy skarga została wniesiona w terminie w ustawowym terminie,
czy jest ona dopuszczalna (ze względu na zaskarżone orzeczenie) i czy oparto ją
na ustawowej podstawie. Skarga, która nie spełnia któregokolwiek z tych
warunków, nie może być przez sąd rozpoznana. Zgodnie bowiem z art. 410 § 1
k.p.c., sąd odrzuca skargę o wznowienie postępowania wniesioną po upływie
przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
3
Ustawowe podstawy wznowienia postępowania w sposób wyczerpujący
wskazane zostały przez przepisy art. 401, 4011
i 403 k.p.c.
Skarżący w wywiedzionej skardze powołał się na podstawę z art. 401 pkt 2
k.p.c. gdyż jego zdaniem, wskutek naruszenia przepisów prawa, był pozbawiony
możliwości działania.
Wznowienia postępowania jest uzasadnione, jeśli zostanie wykazane,
że w zakończonym postępowaniu strona była pozbawiona możliwości działania
"wskutek naruszenia przepisów prawa", Pozbawienie strony możności działania,
o którym stanowi art. 401 pkt 2 k.p.c. polega na tym, że z powodu wadliwości
proceduralnych sądu, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów
kodeksu postępowania cywilnego, strona nie mogła brać udziału w całym
postępowaniu lub istotnej jego części (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 marca 1998 r., III CKN 34/98, niepubl. oraz postanowienie SN z dnia
6 czerwca 2012 r., IV CZ 6/12, niepubl.).
W rozpoznawanej sprawie żaden z przedstawionych w zażaleniu zarzutów
nie odpowiada przedstawionym powyżej kryteriom. Natomiast wadliwe działanie
pełnomocnika procesowego nie może być uznane za pozbawiające stronę
możliwości działania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest
pogląd, że przyjęcie, iż ustanowiony dla pozwanego pełnomocnik nienależycie
wykonywał swe obowiązki, nie stanowi podstawy wznowienia zawartej w art. 401
pkt 2 k.p.c. To są bowiem kwestie relacji pomiędzy stroną a reprezentującym ją
pełnomocnikiem (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2003 r.,
II CZ 26/03, OSNC 2004, nr 6, poz. 97, z dnia 24 kwietnia 2003 r., l CZ 27/03
i z dnia 16 czerwca 2004 r., l CZ 38/04 niepubl., z dnia 13 lutego 2009 r., II CZ
93/08, niepubl.; z dnia 11 grudnia 2012 r., I UZ 109/12, niepubl.; z dnia 24 lutego
2006 r., II CZ 1/06, niepubl.; z dnia 17 lutego 2011 r., IV CZ 122/10, niepubl.).
Ponadto zgodnie z treścią art. 407 § 1 k.p.c. skargę o wznowienie
postępowania wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia,
w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest
pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym
o wyroku dowiedziała się strona jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.
4
Wobec praktycznie tożsamej treści pierwszej skargi o wznowienie
postępowania złożonej w dniu 26 czerwca 2013 r., do której został załączony odpis
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2009 r. nie można mieć
wątpliwości, że powód w chwili wniesienia wcześniejszej skargi o wznowienie
postępowania miał wiedzę o wyroku, którym zostało zakończone postępowanie.
Wobec powyższego, uwzględniając treść art. 407 § 1 k.p.c., należało
podzielić stanowisko Sądu Apelacyjnego, iż wnoszący skargę o wznowienie
postępowania nie zachował terminu do jej wniesienia.
Z tych względów Sąd Najwyższy postanowił jak wyżej na podstawie art.
39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
O kosztach należnych pełnomocnikowi z urzędu Sąd Najwyższy orzekł na
podstawie § 19 w zw. z 6 pkt 6, § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461).