III KK 302/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:21-01-2015
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 302/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk (sprawozdawca)
SSN Eugeniusz Wildowicz
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Małgorzaty Wilkosz - Śliwy,
w sprawie E. G. ukaranej z art. 119 § 1 k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na rozprawie
w dniu 15 stycznia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść ukaranej
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w P.
z dnia 21 maja 2014 r.
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Rejonowemu w P. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem E. G. została uznana winną tego, że w okresie od 18
do 26 marca 2014 r., w bursie szkolnej na ul. W. dokonała kradzieży pieniędzy w
kwocie 420 zł na szkodę A. M., tj. wykroczenia z art. 119 § 1 k.w., za co
wymierzono jej karę „300 (dwustu) zł grzywny”, obciążając ją też zryczałtowanymi
2
wydatkami postępowania. Wyrok ten uprawomocnił się bez zaskarżania w dniu 11
czerwca 2014 r. W sierpniu 2014 r., z kasacją na niekorzyść ukaranej wystąpił
Prokurator Generalny, zarzucając naruszenie prawa procesowego, a to art. 413 § 2
pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w., polegające na orzeczeniu za przypisane
wykroczenie kary grzywny w sposób uniemożliwiający wykonanie wyroku, co
stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia, przewidzianą w art. 104 § 1
pkt 5 k.p.w., wnosząc w związku z powyższym o uchylenie tego orzeczenia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Na rozprawie kasacyjnej
prokurator Prokuratury Generalnej poparła tę skargę.
Rozpoznając tę kasację Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja ta jest oczywiście zasadna, jako że, jak już wcześniej wskazano,
Sąd Rejonowy, orzekając karę grzywny, stwierdził, że wymierza ją ukaranej w
kwocie „300 (dwustu) zł”. Tym samym, prawdą jest, że w orzeczeniu tym w zakresie
kary zachodzi sprzeczność, która uniemożliwia jego wykonanie. Nie wiadomo
bowiem, jaką w rzeczywistości karę grzywny Sąd orzekł wobec ukaranej, a więc,
czy jest to 200 czy 300 zł. W konsekwencji zaskarżony wyrok, jako dotknięty
bezwzględną przyczyną uchylenia orzeczenia wskazaną w art. 104 § 1 pkt 5 k.p.w.,
ostać się nie może. Dlatego też Sąd Najwyższy uchylił to orzeczenie i przekazał
sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w P.
Kasacja niniejsza została wprawdzie wniesiona na niekorzyść ukaranej, a w
uzasadnieniu tego jej kierunku wskazano, że czyni się tak ponieważ „nie upłynął
termin wskazany w art. 110 § 2 k.p.w., a nie wiadomym jest, czy intencją Sądu było
ukaranie obwinionej karą grzywny w wysokości 200 złotych, czy 300 złotych”.
Należy jednak zauważyć, że w sprawie tej, we wniosku o ukaranie, zawarty był
jednocześnie wniosek o skazanie obwinionej grzywną w wysokości 200 zł bez
przeprowadzania rozprawy (k. 18v), a sama obwiniona zgodę na takie ukaranie jej
wyraziła (k. 12v). Mimo to Sąd zamiast orzekania na posiedzeniu w przedmiocie
takiego skazania, do czego obligował go przepis art. 60 § 1 pkt 1 k.p.w., orzekał w
tej sprawie na posiedzeniu nakazowym. Wprawdzie, stosownie do art. 2 § 1a k.p.w.,
orzekanie w sprawach o wykroczenia w trybie zwyczajnym następuje tylko
wówczas, gdy brak jest podstaw do rozpoznania sprawy w postępowaniu
przyspieszonym lub nakazowym, to jednak należy przyjąć, że wskazany wcześniej
3
przepis art. 60 § 1 pkt 1 k.p.w., wyłącza możliwość orzekania w postępowaniu
nakazowym w sytuacji, gdy oskarżyciel publiczny wystąpił z wnioskiem o skazanie
bez rozprawy, jako że przepis art. 60 § 1 pkt 7 k.p.w. odrębnie zakłada kierowanie
sprawy do postępowania nakazowego.
Powyższe wskazuje, że możliwość orzeczenia przez Sąd Rejonowy w tej
sprawie kary grzywny wyższej niż sugerowana przez oskarżyciela publicznego
wchodziła w rachubę jedynie wtedy, gdyby Sąd uznał na tym forum, iż nie ma
podstaw do uwzględnienia tego wniosku i sprawę skierował na rozprawę do
rozpoznania na zasadach ogólnych (art. 63 § 5 k.p.w.). W tej sprawie tak jednak się
nie stało, gdyż po wpłynięciu wniosku o ukaranie Przewodniczący Wydziału od razu
zarządził o skierowaniu sprawy na posiedzenie nakazowe (k. 16). Niewykluczone,
że takie właśnie postąpienie przyczyniło się do wadliwości, jaką dotknięty jest
zaskarżony wyrok.
W konsekwencji, mimo kierunku tej kasacji, przy ponownym rozpoznaniu tej
sprawy Sąd Rejonowy powinien rozpocząć od prawidłowego w niej procedowania,
a więc od orzekania na posiedzeniu, o którym mowa w art. 63 k.p.w. i dopiero,
gdyby uznał za niemożliwe uwzględnienie wniosku o skazanie bez rozprawy,
powinien skierować ją na rozprawę, ale już nie na posiedzenie nakazowe. Skoro
bowiem nie można było wydać wyroku na posiedzeniu z udziałem stron, to tym
bardziej nie powinno się rozstrzygać o odpowiedzialności obwinionego bez udziału
stron.
Mając to wszystko na uwadze, orzeczono jak na wstępie.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk (sprawozdawca)
SSN Eugeniusz Wildowicz
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Małgorzaty Wilkosz - Śliwy,
w sprawie E. G. ukaranej z art. 119 § 1 k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na rozprawie
w dniu 15 stycznia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść ukaranej
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w P.
z dnia 21 maja 2014 r.
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Rejonowemu w P. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem E. G. została uznana winną tego, że w okresie od 18
do 26 marca 2014 r., w bursie szkolnej na ul. W. dokonała kradzieży pieniędzy w
kwocie 420 zł na szkodę A. M., tj. wykroczenia z art. 119 § 1 k.w., za co
wymierzono jej karę „300 (dwustu) zł grzywny”, obciążając ją też zryczałtowanymi
2
wydatkami postępowania. Wyrok ten uprawomocnił się bez zaskarżania w dniu 11
czerwca 2014 r. W sierpniu 2014 r., z kasacją na niekorzyść ukaranej wystąpił
Prokurator Generalny, zarzucając naruszenie prawa procesowego, a to art. 413 § 2
pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w., polegające na orzeczeniu za przypisane
wykroczenie kary grzywny w sposób uniemożliwiający wykonanie wyroku, co
stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia, przewidzianą w art. 104 § 1
pkt 5 k.p.w., wnosząc w związku z powyższym o uchylenie tego orzeczenia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Na rozprawie kasacyjnej
prokurator Prokuratury Generalnej poparła tę skargę.
Rozpoznając tę kasację Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja ta jest oczywiście zasadna, jako że, jak już wcześniej wskazano,
Sąd Rejonowy, orzekając karę grzywny, stwierdził, że wymierza ją ukaranej w
kwocie „300 (dwustu) zł”. Tym samym, prawdą jest, że w orzeczeniu tym w zakresie
kary zachodzi sprzeczność, która uniemożliwia jego wykonanie. Nie wiadomo
bowiem, jaką w rzeczywistości karę grzywny Sąd orzekł wobec ukaranej, a więc,
czy jest to 200 czy 300 zł. W konsekwencji zaskarżony wyrok, jako dotknięty
bezwzględną przyczyną uchylenia orzeczenia wskazaną w art. 104 § 1 pkt 5 k.p.w.,
ostać się nie może. Dlatego też Sąd Najwyższy uchylił to orzeczenie i przekazał
sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w P.
Kasacja niniejsza została wprawdzie wniesiona na niekorzyść ukaranej, a w
uzasadnieniu tego jej kierunku wskazano, że czyni się tak ponieważ „nie upłynął
termin wskazany w art. 110 § 2 k.p.w., a nie wiadomym jest, czy intencją Sądu było
ukaranie obwinionej karą grzywny w wysokości 200 złotych, czy 300 złotych”.
Należy jednak zauważyć, że w sprawie tej, we wniosku o ukaranie, zawarty był
jednocześnie wniosek o skazanie obwinionej grzywną w wysokości 200 zł bez
przeprowadzania rozprawy (k. 18v), a sama obwiniona zgodę na takie ukaranie jej
wyraziła (k. 12v). Mimo to Sąd zamiast orzekania na posiedzeniu w przedmiocie
takiego skazania, do czego obligował go przepis art. 60 § 1 pkt 1 k.p.w., orzekał w
tej sprawie na posiedzeniu nakazowym. Wprawdzie, stosownie do art. 2 § 1a k.p.w.,
orzekanie w sprawach o wykroczenia w trybie zwyczajnym następuje tylko
wówczas, gdy brak jest podstaw do rozpoznania sprawy w postępowaniu
przyspieszonym lub nakazowym, to jednak należy przyjąć, że wskazany wcześniej
3
przepis art. 60 § 1 pkt 1 k.p.w., wyłącza możliwość orzekania w postępowaniu
nakazowym w sytuacji, gdy oskarżyciel publiczny wystąpił z wnioskiem o skazanie
bez rozprawy, jako że przepis art. 60 § 1 pkt 7 k.p.w. odrębnie zakłada kierowanie
sprawy do postępowania nakazowego.
Powyższe wskazuje, że możliwość orzeczenia przez Sąd Rejonowy w tej
sprawie kary grzywny wyższej niż sugerowana przez oskarżyciela publicznego
wchodziła w rachubę jedynie wtedy, gdyby Sąd uznał na tym forum, iż nie ma
podstaw do uwzględnienia tego wniosku i sprawę skierował na rozprawę do
rozpoznania na zasadach ogólnych (art. 63 § 5 k.p.w.). W tej sprawie tak jednak się
nie stało, gdyż po wpłynięciu wniosku o ukaranie Przewodniczący Wydziału od razu
zarządził o skierowaniu sprawy na posiedzenie nakazowe (k. 16). Niewykluczone,
że takie właśnie postąpienie przyczyniło się do wadliwości, jaką dotknięty jest
zaskarżony wyrok.
W konsekwencji, mimo kierunku tej kasacji, przy ponownym rozpoznaniu tej
sprawy Sąd Rejonowy powinien rozpocząć od prawidłowego w niej procedowania,
a więc od orzekania na posiedzeniu, o którym mowa w art. 63 k.p.w. i dopiero,
gdyby uznał za niemożliwe uwzględnienie wniosku o skazanie bez rozprawy,
powinien skierować ją na rozprawę, ale już nie na posiedzenie nakazowe. Skoro
bowiem nie można było wydać wyroku na posiedzeniu z udziałem stron, to tym
bardziej nie powinno się rozstrzygać o odpowiedzialności obwinionego bez udziału
stron.
Mając to wszystko na uwadze, orzeczono jak na wstępie.