Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 303/14
POSTANOWIENIE
Dnia 21 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 21 stycznia 2015 r.,
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
sprawy P. S.
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i in.,
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w S.
z dnia 28 marca 2014 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w S.
z dnia 2 sierpnia 2013 r.,
p o s t a n a w i a:
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2) zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. M., Kancelaria
Adwokacka - kwotę 442,80 zł (słownie: czterysta czterdzieści dwa
złote i 80/100), w tym 23% VAT, tytułem zwrotu kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej za sporządzenie i wniesienie
kasacji;
3) zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 2 sierpnia 2013 r. P.S. został uznany
winnym czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w
zw. z art. 64 § 1 k.k. i wymierzono mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia
2
wolności. Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 28 marca 2014 r. wyrok ten został
utrzymany w mocy.
Od powyższego prawomocnego rozstrzygnięcia kasację wniósł obrońca
skazanego, zarzucając przedmiotowemu orzeczeniu rażące naruszenie przepisów
prawa procesowego mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a
mianowicie:
1. art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. polegające na przekroczeniu
przez sądy obydwu instancji granic swobodnej oceny dowodów oraz
rozstrzygnięcie występujących w sprawie i niedających się usunąć wątpliwości na
niekorzyść skazanego,
2. art. 193 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z
uzupełniającej opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego celem
stwierdzenia w sposób niebudzący wątpliwości, czy podpisy na dokumentach
związanych z zawarciem umowy pożyczki zostały złożone przez skazanego,
zwłaszcza w sytuacji, iż biegła wskazała na możliwość wydania opinii kategorycznej
po uzyskaniu obszerniejszego materiału porównawczego.
Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu
Okręgowego oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie
sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na kasację Prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł o
oddalenie jej jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja pełnomocnika oskarżyciela prywatnego jest bezzasadna w stopniu
umożliwiającym jej rozpoznanie w trybie art 535 § 3 k.p.k.
Zanim omówiona zostanie sama kasacja podkreślić wypada, że kasacja jest
nadzwyczajnym środkiem odwoławczym, przesłanki wniesienia którego są dużo
bardziej restrykcyjnie ukształtowane, niż ma to miejsce w przypadku apelacji.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 523 § 1 k.p.k. kasacja może być wniesiona tylko z
powodu uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. lub innego rażącego naruszenia
prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. O rażącym
naruszeniu prawa w znaczeniu tego przepisu można mówić tylko w odniesieniu do
3
jego bardzo poważnego naruszenia, zbliżonego w swojej randze do bezwzględnej
przyczyny odwoławczej.
Natomiast w perspektywie konstruowania w niniejszej sprawie zarzutów
kasacyjnych przez skarżącego podnieść należy inną, dla postępowania przez
Sądem Najwyższym kluczową kwestię – tak sformułowane zarzuty kasacyjne
stanowią zawoalowaną próbę uczynienia z postępowania kasacyjnego trzeciej
merytorycznej instancji kontroli orzeczenia. Nie jest rolą Sądu Najwyższego
czynienie własnych ustaleń faktycznych w przekazywanych mu do rozpoznania
sprawach, do czego najwyraźniej dążą skarżący w taki, a nie inny sposób
formułując złożone przez siebie nadzwyczajne środki odwoławcze. Pamiętać
należy, a zwłaszcza na uwadze winien mieć to profesjonalny pełnomocnik będący
adwokatem, że celem postępowania kasacyjnego nie jest ani powielająca kontrolę
apelacyjną ocena rozumowania sądu meriti, ani kontrola przeprowadzonych w
sprawie ustaleń faktycznych (tak m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4
grudnia 2012 r. V K.K. 125/12, LEX nr 1277781).
Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, ogólne
deklaracje zawarte w art. 2 k.p.k. lub art. 4 k.p.k., których realizację stanowią
dopiero konkretne normy procesowe regulujące kształt poszczególnych instytucji,
uprawnień stron i obowiązków organów, nie mogą stanowić wyłącznej podstawy
zarzutów kasacyjnych (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20
listopada 2012 r. V KK 106/12, LEX nr 1231645). Natomiast, gdy chodzi o zarzut
naruszenia art. 7 k.p.k. należy przypomnieć, że zarzut ten podnoszony może być w
postępowaniu kasacyjnym tylko wówczas, gdy sąd odwoławczy czynił samodzielne
ustalenia faktyczne, co, jak wskazano powyżej - w niniejszej sprawie nie miało
miejsca (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2013 r., V
KK 34/13 LEX nr 1331396). Zgodnie zaś z utrwalonym orzecznictwem stosowanie
art. 5 § 2 k.p.k. może mieć miejsce jedynie, gdy w danym zakresie istnieją
wątpliwości, które nie dają się usunąć, mimo wykorzystania wszelkich dostępnych
źródeł i środków dowodowych. O naruszeniu tego przepisu można zatem mówić
dopiero wówczas, gdy mimo przeprowadzenia postępowania dowodowego zgodnie
z regułami, o których mowa w art. 7 k.p.k. wątpliwości te nie zostały usunięte i
rozstrzygnięto je na niekorzyść oskarżonego. Należy jednak z całą stanowczością
4
stwierdzić, że w toku rozumowania sądów I i II instancji brak jest śladu powzięcia
przez nie jakichkolwiek wątpliwości, co do sprawstwa P. S. Gdy bowiem ustalenia
faktyczne zależą od dania wiary jednej lub drugiej grupie dowodów, nie można
mówić o naruszeniu art. 5 § 2 k.p.k., gdyż jedną z podstawowych uprawnień
procesowych sądu orzekającego jest swobodna ocena dowodów. Każdą niejasność
w dziedzinie ustaleń faktycznych (m.in. kilka wersji wydarzeń) należy w pierwszym
rzędzie redukować wszechstronną inicjatywą dowodową, a następnie wnikliwą
analizą całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie. Jeżeli zatem z
materiału dowodowego wynikają różne wersje przebiegu zdarzenia objętego aktem
oskarżenia, to nie jest to jeszcze jednoznaczne z zaistnieniem niedających się
usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 k.p.k. (por. m.in. postanowienie SN z
dnia 10 stycznia 2013 r. IV KK 333/12 LEX nr 1277776).
Natomiast zarzut naruszenia art. art. 193 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k.
poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu
badania pisma ręcznego jest chybiony z powodów, o jakich pisze Sąd I instancji na
s. 5 uzasadnienia oraz Sąd odwoławczy na s. 3-4 uzasadnienia wyroku. Opinia
biegłego nie stanowiła wyłącznej podstawy wyrokowania, ale jedynie stanowiła
wsparcie dla oceny osobowych źródeł dowodowych.
Z uwagi na powyższe należało orzec, jak w sentencji.