III KK 355/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-02-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I KZP 36/09 II KK 57/13
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 355/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Przemysław Kalinowski
SSN Dariusz Świecki
Protokolant Łukasz Biernacki
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej
w sprawie S. W.
ukaranego z art. 87 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 20 stycznia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść
ukaranego w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze,
od wyrok nakazowego Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 25 lipca 2014 r.,
uchyla wyrok w zaskarżonej części i przekazuje sprawę w tym
zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ł.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Ł. wyrokiem nakazowym z dnia 25 lipca 2014 r., uznał
obwinionego S. W. za winnego tego, że:
I. w dniu 27 czerwca 2014 r. o godz. 13.40 w Ł. na ul. K. na drodze
publicznej znajdując się w stanie po użyciu alkoholu jechał jako kierujący
2
samochodem osobowym m-ki VW Passat […] – tj. popełnienia
wykroczenia z art. 87 § 1 k.w.,
II. w miejscu i czasie jak w pkt I jechał jako kierujący w/w samochodem
pomimo braku uprawnienia do kierowania – tj. popełnienia wykroczenia z
art. 94 § 1 k.w.,
i za to na podstawie art. 87 § 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w. wymierzył mu grzywnę w
wysokości 1 000 zł, zasądzając nadto od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę
150 zł tytułem zryczałtowanych kosztów procesowych.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 21 sierpnia 2014 r.
Orzeczenie powyższe, w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze,
zaskarżył na niekorzyść ukaranego wniesioną w dniu 8 października 2014 r.
kasacją Prokurator Generalny. Zarzucił w niej „rażące i mające istotny wpływ na
treść wyroku naruszenie przepisu prawa karnego materialnego, a mianowicie art.
87 § 3 k.w., polegające na zaniechaniu orzeczenia wobec S. W., sprawcy czynu z
art. 87 § 1 k.w., środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów w sytuacji,
gdy orzeczenie tego środka z mocy ustawy było obligatoryjne”, wnosząc o
uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy
Sądowi Rejonowemu w Ł. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesiona na niekorzyść ukaranego – z zachowaniem terminu określonego
w art. 110 § 2 k.p.w. – kasacja jest oczywiście zasadna, za trafny bowiem należy
uznać sformułowany w niej zarzut rażącego naruszenia prawa materialnego.
Zgodnie z treścią przepisu art. 87 § 3 k.w., w razie popełnienia wykroczenia
określonego w art. 87 § 1 k.w., orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów. Oznacza
to, że uznanie ukaranego winnym sprawstwa tego wykroczenia implikuje
konieczność ("orzeka się") orzeczenia wobec niego "zakazu prowadzenia
pojazdów". Brak orzeczenia tego środka stanowi zatem zawsze oczywiste
naruszenie prawa materialnego, które – z uwagi na swój charakter – miało istotny
wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Orzeczenie to nie zawiera bowiem
rozstrzygnięcia, którego wydanie – zgodnie z przywołanym przepisem – było
obowiązkiem Sądu, skoro uznał on ukaranego sprawcą wykroczenia z art. 87 § 1
3
k.w. (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 sierpnia 2013 r., II KK 57/13, Prok. i Pr.
– Orzecznictwo 2013, nr 11, poz. 3).
Tego rodzaju sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie, gdyż jednym z
dwóch wykroczeń przypisanych obwinionemu zaskarżonym wyrokiem było właśnie
wykroczenie z art. 87 § 1 k.w. Skoro zaś tak, to orzeczenie w stosunku do
ukaranego S. W. środka karnego określonego w art. 28 § 1 pkt 1 k.w., było
obligatoryjne.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy w uwzględnieniu kasacji uchylił
zaskarżony wyrok w części rozstrzygnięcia o karze i sprawę w tym zakresie
przekazał Sądowi Rejonowemu w Ł. do ponownego rozpoznania.
O charakterze orzeczenia sądu kasacyjnego zdecydowały: zakres
zaskarżenia niniejszej kasacji i jej kierunek oraz podzielanie przez ten skład Sądu
Najwyższego poglądu wyrażonego w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia
25 marca 2010 r., I KZP 36/09 (OSNKW 2010, z. 5, poz. 40), zgodnie z którym „w
postępowaniu kasacyjnym nie jest możliwe uchylenie orzeczenia wyłącznie w
części, której orzeczenie to nie zawiera, a więc co do braku w nim rozstrzygnięcia w
kwestii środka karnego lub kary, którego umieszczenie było obowiązkiem sądu,
gdyż przedmiotem zaskarżenia i zarzutu, a w konsekwencji uchylenia orzeczenia
można uczynić tylko tę jego zaskarżoną część, która obarczona jest owym brakiem,
a uchylenie powinno wówczas nastąpić w zakresie umożliwiającym usunięcie tego
uchybienia”.
Procedując powtórnie sąd meriti będzie władny rozpoznać sprawę w
zakresie w jakim nastąpiło przekazanie (art. 442 § 1 zd. 1 k.p.k.) w trybie art. 93 § 1
k.p.w. Powinien przy tym mieć na uwadze, że wprawdzie zaskarżony wyrok
uchylono w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze, jednakże było to efektem
stwierdzenia – podniesionego w kasacji Prokuratora Generalnego – uchybienia
związanego z niezastosowaniem art. 87 § 3 k.p.k., stanowiącego rażące
naruszenie tego, i tylko tego przepisu. W związku z tym przy ponownym
rozpoznaniu ograniczony będzie – w zakresie innych rozstrzygnięć – zakazem
wynikającym z art. 443 k.p.k., co Sąd Najwyższy sygnalizuje na podstawie art. 442
§ 3 k.p.k. Nie stoi to wszakże na przeszkodzie, gdyby ujawniły się tego rodzaju
4
okoliczności, wydaniu orzeczenia po myśli art. 442 § 1 zd. 2 k.p.k. (art. 109 § 2
k.p.w.).
Z tych względów orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Przemysław Kalinowski
SSN Dariusz Świecki
Protokolant Łukasz Biernacki
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej
w sprawie S. W.
ukaranego z art. 87 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 20 stycznia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść
ukaranego w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze,
od wyrok nakazowego Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 25 lipca 2014 r.,
uchyla wyrok w zaskarżonej części i przekazuje sprawę w tym
zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ł.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Ł. wyrokiem nakazowym z dnia 25 lipca 2014 r., uznał
obwinionego S. W. za winnego tego, że:
I. w dniu 27 czerwca 2014 r. o godz. 13.40 w Ł. na ul. K. na drodze
publicznej znajdując się w stanie po użyciu alkoholu jechał jako kierujący
2
samochodem osobowym m-ki VW Passat […] – tj. popełnienia
wykroczenia z art. 87 § 1 k.w.,
II. w miejscu i czasie jak w pkt I jechał jako kierujący w/w samochodem
pomimo braku uprawnienia do kierowania – tj. popełnienia wykroczenia z
art. 94 § 1 k.w.,
i za to na podstawie art. 87 § 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w. wymierzył mu grzywnę w
wysokości 1 000 zł, zasądzając nadto od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę
150 zł tytułem zryczałtowanych kosztów procesowych.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 21 sierpnia 2014 r.
Orzeczenie powyższe, w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze,
zaskarżył na niekorzyść ukaranego wniesioną w dniu 8 października 2014 r.
kasacją Prokurator Generalny. Zarzucił w niej „rażące i mające istotny wpływ na
treść wyroku naruszenie przepisu prawa karnego materialnego, a mianowicie art.
87 § 3 k.w., polegające na zaniechaniu orzeczenia wobec S. W., sprawcy czynu z
art. 87 § 1 k.w., środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów w sytuacji,
gdy orzeczenie tego środka z mocy ustawy było obligatoryjne”, wnosząc o
uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy
Sądowi Rejonowemu w Ł. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesiona na niekorzyść ukaranego – z zachowaniem terminu określonego
w art. 110 § 2 k.p.w. – kasacja jest oczywiście zasadna, za trafny bowiem należy
uznać sformułowany w niej zarzut rażącego naruszenia prawa materialnego.
Zgodnie z treścią przepisu art. 87 § 3 k.w., w razie popełnienia wykroczenia
określonego w art. 87 § 1 k.w., orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów. Oznacza
to, że uznanie ukaranego winnym sprawstwa tego wykroczenia implikuje
konieczność ("orzeka się") orzeczenia wobec niego "zakazu prowadzenia
pojazdów". Brak orzeczenia tego środka stanowi zatem zawsze oczywiste
naruszenie prawa materialnego, które – z uwagi na swój charakter – miało istotny
wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Orzeczenie to nie zawiera bowiem
rozstrzygnięcia, którego wydanie – zgodnie z przywołanym przepisem – było
obowiązkiem Sądu, skoro uznał on ukaranego sprawcą wykroczenia z art. 87 § 1
3
k.w. (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 sierpnia 2013 r., II KK 57/13, Prok. i Pr.
– Orzecznictwo 2013, nr 11, poz. 3).
Tego rodzaju sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie, gdyż jednym z
dwóch wykroczeń przypisanych obwinionemu zaskarżonym wyrokiem było właśnie
wykroczenie z art. 87 § 1 k.w. Skoro zaś tak, to orzeczenie w stosunku do
ukaranego S. W. środka karnego określonego w art. 28 § 1 pkt 1 k.w., było
obligatoryjne.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy w uwzględnieniu kasacji uchylił
zaskarżony wyrok w części rozstrzygnięcia o karze i sprawę w tym zakresie
przekazał Sądowi Rejonowemu w Ł. do ponownego rozpoznania.
O charakterze orzeczenia sądu kasacyjnego zdecydowały: zakres
zaskarżenia niniejszej kasacji i jej kierunek oraz podzielanie przez ten skład Sądu
Najwyższego poglądu wyrażonego w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia
25 marca 2010 r., I KZP 36/09 (OSNKW 2010, z. 5, poz. 40), zgodnie z którym „w
postępowaniu kasacyjnym nie jest możliwe uchylenie orzeczenia wyłącznie w
części, której orzeczenie to nie zawiera, a więc co do braku w nim rozstrzygnięcia w
kwestii środka karnego lub kary, którego umieszczenie było obowiązkiem sądu,
gdyż przedmiotem zaskarżenia i zarzutu, a w konsekwencji uchylenia orzeczenia
można uczynić tylko tę jego zaskarżoną część, która obarczona jest owym brakiem,
a uchylenie powinno wówczas nastąpić w zakresie umożliwiającym usunięcie tego
uchybienia”.
Procedując powtórnie sąd meriti będzie władny rozpoznać sprawę w
zakresie w jakim nastąpiło przekazanie (art. 442 § 1 zd. 1 k.p.k.) w trybie art. 93 § 1
k.p.w. Powinien przy tym mieć na uwadze, że wprawdzie zaskarżony wyrok
uchylono w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze, jednakże było to efektem
stwierdzenia – podniesionego w kasacji Prokuratora Generalnego – uchybienia
związanego z niezastosowaniem art. 87 § 3 k.p.k., stanowiącego rażące
naruszenie tego, i tylko tego przepisu. W związku z tym przy ponownym
rozpoznaniu ograniczony będzie – w zakresie innych rozstrzygnięć – zakazem
wynikającym z art. 443 k.p.k., co Sąd Najwyższy sygnalizuje na podstawie art. 442
§ 3 k.p.k. Nie stoi to wszakże na przeszkodzie, gdyby ujawniły się tego rodzaju
4
okoliczności, wydaniu orzeczenia po myśli art. 442 § 1 zd. 2 k.p.k. (art. 109 § 2
k.p.w.).
Z tych względów orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.