III KK 20/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-02-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 20/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jacek Sobczak
SSN Józef Szewczyk
Protokolant Łukasz Biernacki
w sprawie J. M.
skazanego za przestępstwo z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 26 lutego 2015 r.
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w C.
z dnia 12 grudnia 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem zaocznym z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt … 568/13, Sąd
Rejonowy w C. uznał oskarżonego J. M. za winnego tego, że w dniu 10 września
2013 r. w C. posiadał wbrew przepisom ustawy substancję psychotropową w
2
postaci 0,69 g netto amfetaminy, tj. o przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na podstawie tego przepisu
wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo
zawiesił na okres 3 lat próby. Na podstawie art. 72 § 1 pkt 4 i 5 k.k. zobowiązał
oskarżonego do wykonywania pracy zarobkowej i do powstrzymania się od
używania środków odurzających; orzekł o dowodach rzeczowych i kosztach
sądowych.
Wyrok ten uprawomocnił się bez zaskarżenia.
Kasację od tego wyroku na korzyść skazanego wniósł Prokurator
Generalny zaskarżając go w całości i zarzucił rażące i mające istotny wpływ na
treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a
mianowicie art. 6 k.p.k., art. 139 § 1 k.p.k. i art. 479 § 1 k.p.k., polegające na
błędnym uznaniu, że dwukrotnie awizowane i niepodjęte w terminie wezwanie
do stawiennictwa na rozprawę, wysłane na adres wskazany przez oskarżonego,
zostało mu prawidłowo doręczone, co w konsekwencji spowodowało
rozpoznanie sprawy pod nieobecność oskarżonego i wydanie wyroku zaocznego,
podczas gdy oskarżony w tym czasie był pozbawiony wolności jako tymczasowo
aresztowany do innej sprawy, co w konsekwencji pozbawiło go prawa do obrony.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna i dlatego podlega uwzględnieniu w
całości na posiedzeniu.
Wyrok został bowiem wydany z rażącym naruszeniem przepisów
procesowych, wskazanych w zarzucie kasacji. Jednym z warunków rozpoznania
sprawy w postępowaniu uproszczonym i wydania wyroku zaocznego jest
doręczenie oskarżonemu wezwania (art. 479 § 1 in principio k.p.k.). Chodzi tu o
każdą formę doręczenia przewidzianą w rozdziale 15 k.p.k. Z akt sprawy wynika,
że wezwanie dla oskarżonego na termin rozprawy w dniu 12 grudnia 2013 r.,
wysłano za pośrednictwem poczty pod wskazany przez niego adres. Dwukrotnie
awizowane w dniach 14 i 22 listopada 2013 r. zostało zwrócone Sądowi z
adnotacją „nie podjęto w terminie”.
3
Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy w C. uznał, że
oskarżony nie stawił się będąc prawidłowo wezwany przez awizo i na podstawie
art. 479 § 1 k.p.k. rozpoznał sprawę pod jego nieobecność i wydał wyrok zaoczny.
Jednak, jak wynika z akt sprawy o sygn. … 580/14 Sądu Okręgowego w T.
w przedmiocie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia
reszty kary pozbawienia wolności oraz akt Sądu Rejonowego w G. o sygn. …
59/14, J. M. postanowieniem tego Sądu z dnia 18 października 2013 r., sygn. akt
.. 534/13, został tymczasowo aresztowany do sprawy … 1859/13 Prokuratury
Rejonowej w G., który to środek zapobiegawczy był następnie przedłużany, tak że
w dniu rozprawy oskarżony był nadal pozbawiony wolności.
O tym fakcie Sąd Rejonowy w C. nie wiedział, gdy przystępował do
rozpoznania sprawy. Jednak słusznie w kasacji wskazuje się, że art. 75 § 1 k.p.k.
– w aktualnym brzmieniu – nie nakłada na oskarżonego obowiązku
powiadomienia o pozbawieniu wolności w innej sprawie. Dlatego też w
orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że przepis ten dotyczy
oskarżonego, który pozostaje na wolności (por. wyroki z: 22 X 2008 r., V KK
106/08, OSNwSK 2008, poz. 2098; 3 IX 2009 r., V KK 155/09, Lex nr 519636).
Bez znaczenia jest przy tym zarówno to, że sąd nie dysponował wiedzą o fakcie
osadzenia oskarżonego w areszcie śledczym, ani też to, czy oskarżony faktycznie
miał możliwość poinformowania sądu o tym fakcie.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, sąd może prowadzić
rozprawę w trybie uproszczonym pod nieobecność oskarżonego jedynie wtedy,
gdy nie stawił się on na rozprawę mimo doręczenia mu wezwania oraz nie
usprawiedliwił niestawiennictwa i nie wniósł o odroczenie rozprawy (art. 480
k.p.k.). Nie można natomiast prowadzić rozprawy, gdy stawiennictwo to w ogóle
od oskarżonego nie zależy (por. wyrok z dnia 21 I 2009 r., sygn. V KK 320/08, Lex
nr 485043).
W rozpoznawanej sprawie doszło więc do rażącego naruszenia prawa do
obrony przez uniemożliwienie oskarżonemu wzięcia udziału w rozprawie głównej,
co mogło mieć istotny wpływ na treść wyroku (por. wyroki SN z: 6 VI 2013 r., sygn.
III KK 179/13, Lex nr 1317938 i 12 II 2014 r., sygn. V KK 392/13, Lex nr 1441206).
4
Z tych też względów Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał
sprawę do ponownego rozpoznania. W tym postępowaniu Sąd Rejonowy ponownie
przystąpi do rozpatrzenia sprawy, bacząc, aby oskarżony mógł zrealizować swoje
prawo do udziału w rozprawie. W wypadku wydania ponownie wyroku skazującego
na karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania zastosowanie powinien mieć
art. 538 § 3 k.p.k.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jacek Sobczak
SSN Józef Szewczyk
Protokolant Łukasz Biernacki
w sprawie J. M.
skazanego za przestępstwo z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 26 lutego 2015 r.
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w C.
z dnia 12 grudnia 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem zaocznym z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt … 568/13, Sąd
Rejonowy w C. uznał oskarżonego J. M. za winnego tego, że w dniu 10 września
2013 r. w C. posiadał wbrew przepisom ustawy substancję psychotropową w
2
postaci 0,69 g netto amfetaminy, tj. o przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na podstawie tego przepisu
wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo
zawiesił na okres 3 lat próby. Na podstawie art. 72 § 1 pkt 4 i 5 k.k. zobowiązał
oskarżonego do wykonywania pracy zarobkowej i do powstrzymania się od
używania środków odurzających; orzekł o dowodach rzeczowych i kosztach
sądowych.
Wyrok ten uprawomocnił się bez zaskarżenia.
Kasację od tego wyroku na korzyść skazanego wniósł Prokurator
Generalny zaskarżając go w całości i zarzucił rażące i mające istotny wpływ na
treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a
mianowicie art. 6 k.p.k., art. 139 § 1 k.p.k. i art. 479 § 1 k.p.k., polegające na
błędnym uznaniu, że dwukrotnie awizowane i niepodjęte w terminie wezwanie
do stawiennictwa na rozprawę, wysłane na adres wskazany przez oskarżonego,
zostało mu prawidłowo doręczone, co w konsekwencji spowodowało
rozpoznanie sprawy pod nieobecność oskarżonego i wydanie wyroku zaocznego,
podczas gdy oskarżony w tym czasie był pozbawiony wolności jako tymczasowo
aresztowany do innej sprawy, co w konsekwencji pozbawiło go prawa do obrony.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna i dlatego podlega uwzględnieniu w
całości na posiedzeniu.
Wyrok został bowiem wydany z rażącym naruszeniem przepisów
procesowych, wskazanych w zarzucie kasacji. Jednym z warunków rozpoznania
sprawy w postępowaniu uproszczonym i wydania wyroku zaocznego jest
doręczenie oskarżonemu wezwania (art. 479 § 1 in principio k.p.k.). Chodzi tu o
każdą formę doręczenia przewidzianą w rozdziale 15 k.p.k. Z akt sprawy wynika,
że wezwanie dla oskarżonego na termin rozprawy w dniu 12 grudnia 2013 r.,
wysłano za pośrednictwem poczty pod wskazany przez niego adres. Dwukrotnie
awizowane w dniach 14 i 22 listopada 2013 r. zostało zwrócone Sądowi z
adnotacją „nie podjęto w terminie”.
3
Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy w C. uznał, że
oskarżony nie stawił się będąc prawidłowo wezwany przez awizo i na podstawie
art. 479 § 1 k.p.k. rozpoznał sprawę pod jego nieobecność i wydał wyrok zaoczny.
Jednak, jak wynika z akt sprawy o sygn. … 580/14 Sądu Okręgowego w T.
w przedmiocie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia
reszty kary pozbawienia wolności oraz akt Sądu Rejonowego w G. o sygn. …
59/14, J. M. postanowieniem tego Sądu z dnia 18 października 2013 r., sygn. akt
.. 534/13, został tymczasowo aresztowany do sprawy … 1859/13 Prokuratury
Rejonowej w G., który to środek zapobiegawczy był następnie przedłużany, tak że
w dniu rozprawy oskarżony był nadal pozbawiony wolności.
O tym fakcie Sąd Rejonowy w C. nie wiedział, gdy przystępował do
rozpoznania sprawy. Jednak słusznie w kasacji wskazuje się, że art. 75 § 1 k.p.k.
– w aktualnym brzmieniu – nie nakłada na oskarżonego obowiązku
powiadomienia o pozbawieniu wolności w innej sprawie. Dlatego też w
orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że przepis ten dotyczy
oskarżonego, który pozostaje na wolności (por. wyroki z: 22 X 2008 r., V KK
106/08, OSNwSK 2008, poz. 2098; 3 IX 2009 r., V KK 155/09, Lex nr 519636).
Bez znaczenia jest przy tym zarówno to, że sąd nie dysponował wiedzą o fakcie
osadzenia oskarżonego w areszcie śledczym, ani też to, czy oskarżony faktycznie
miał możliwość poinformowania sądu o tym fakcie.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, sąd może prowadzić
rozprawę w trybie uproszczonym pod nieobecność oskarżonego jedynie wtedy,
gdy nie stawił się on na rozprawę mimo doręczenia mu wezwania oraz nie
usprawiedliwił niestawiennictwa i nie wniósł o odroczenie rozprawy (art. 480
k.p.k.). Nie można natomiast prowadzić rozprawy, gdy stawiennictwo to w ogóle
od oskarżonego nie zależy (por. wyrok z dnia 21 I 2009 r., sygn. V KK 320/08, Lex
nr 485043).
W rozpoznawanej sprawie doszło więc do rażącego naruszenia prawa do
obrony przez uniemożliwienie oskarżonemu wzięcia udziału w rozprawie głównej,
co mogło mieć istotny wpływ na treść wyroku (por. wyroki SN z: 6 VI 2013 r., sygn.
III KK 179/13, Lex nr 1317938 i 12 II 2014 r., sygn. V KK 392/13, Lex nr 1441206).
4
Z tych też względów Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał
sprawę do ponownego rozpoznania. W tym postępowaniu Sąd Rejonowy ponownie
przystąpi do rozpatrzenia sprawy, bacząc, aby oskarżony mógł zrealizować swoje
prawo do udziału w rozprawie. W wypadku wydania ponownie wyroku skazującego
na karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania zastosowanie powinien mieć
art. 538 § 3 k.p.k.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.