Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 443/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Kozłowska (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
SSA Jacek Grela
Protokolant Bogumiła Gruszka
w sprawie ze skargi Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w G.
o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej
w W.
z dnia 30 kwietnia 2012 r.,
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Wielobranżowego W.-K.-G. spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w K.
przeciwko Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 19 marca 2015 r.,
skargi kasacyjnej Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w G.
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 listopada 2013 r.,
1. oddala skargę kasacyjną;
2
2. zasądza od Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji sp.
z o.o. w G. na rzecz Przedsiębiorstwa Wielobranżowego W.-K.-G.
sp. z o.o. w K. kwotę 900 (dziewięćset) zł tytułem kosztów
postępowania kasacyjnego.
3
UZASADNIENIE
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w G. wniosło skargę o
uchylenie wyroku Stałego Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w
W. (dalej: „SAKIG”) z dnia 30 kwietnia 2012 r., zarzucając wykroczenie poza
granice zapisu na sąd polubowny i naruszenie klauzuli porządku publicznego.
Sąd Okręgowy w G. wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2013 r. uchylił w całości
wyrok SAKIG z dnia 30 kwietnia 2012 r. oraz orzekł o kosztach postępowania.
Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 4 października 2006 r. Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe W.-K.-G. sp. z o.o. w K. jako wykonawca zawarło z
Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w G. jako zamawiającym
kontrakt "Budowa sieci wodociągowych i kanalizacyjnych w […]". Integralną część
kontraktu stanowią m.in. akt umowy, warunki kontraktowe dla budowy dla robót
inżynieryjno-budowlanych projektowanych przez zamawiającego, pierwsze wydanie
w języku angielskim z 1999 r. przygotowane i opublikowane przez
Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów oraz drugie wydanie polsko-
angielskie z 2004 r. wydane przez SIDIR (Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i
Rzeczoznawców) w W. (dalej: "warunki FIDIC") zmodyfikowane i uzupełnione
przez uzgodnione przez strony i stanowiące integralną część warunki szczególne
kontraktu (warunki szczególne) oraz specyfikacja techniczna wykonania i odbioru
robót budowlanych (specyfikacja techniczna). Zamówienie zostało udzielone
w trybie zamówienia publicznego.
W klauzuli 20 warunków FIDIC uregulowano postępowanie dotyczące
sporów i arbitrażu. Uzależniono możliwość dochodzenia roszczenia przez
wykonawcę od właściwego zgłoszenia inżynierowi kontraktu wydarzenia lub
okoliczności dających podstawę do takiego roszczenia oraz wskazano na
konieczność przesłania przez wykonawcę inżynierowi kompletnego roszczenia.
Wskazano, że spory będą rozstrzygane przez komisję rozjemczą zgodnie
z klauzulą 20.4, a strony wspólnie powołają komisję rozjemczą w terminie 42 dni
po tym, jak jedna strona zawiadomi drugą o zamiarze wniesienia sporu do komisji
rozjemczej. W załączniku do oferty uzgodniono jednoosobowy skład komisji
4
rozjemczej. Klauzula 20.3 stanowi, że jeżeli strony nie uzgodnią jednoosobowej
komisji rozjemczej w terminie ustalonym w klauzuli 20.2, to na wniosek jednej lub
obu stron jednostka wyznaczająca wymieniona w szczególnych warunkach (Prezes
SIDIR lub Prezes Naczelnej Organizacji Technicznej - NOT) lub jej przedstawiciel
powinien, po konsultacjach z obiema stronami, wyznaczyć członka komisji
rozjemczej. W klauzuli 20.4. przewidziano tryb uzyskiwania decyzji komisji
rozjemczej wskazując, że jeżeli powstanie spór między stronami związany lub
wynikający z Kontraktu lub wykonania robót, każda ze stron może przedłożyć na
piśmie spór do decyzji komisji rozjemczej. Decyzja komisji rozjemczej jest wiążąca
dla stron, które powinny niezwłocznie wprowadzić ją w życie. Spory, w stosunku do
których decyzja komisji rozjemczej nie stała się ostateczna i wiążąca ani które nie
zostały rozstrzygnięte polubownie, będą ostatecznie rozstrzygnięte przez
międzynarodowy arbitraż (według warunków szczególnych kontraktu - przez
SAKIG). W klauzuli 20.8 warunków FIDIC postanowiono, że jeżeli między stronami
powstanie spór w związku z kontraktem, w jego następstwie lub w związku
z wykonaniem robót w czasie, kiedy nie ma na miejscu komisji rozjemczej
z powodu wygaśnięcia umowy z komisją rozjemczą lub innego powodu, klauzula
20.4 nie będzie miała zastosowania, a spór może być skierowany bezpośrednio do
arbitrażu na mocy klauzuli 20.6.
W toku wykonywania robót budowlanych wykonawca przedstawił
zamawiającemu trzy wnioski dotyczące konieczności przeprowadzenia
dodatkowych robót odwodnieniowych. W związku z wykonaniem robót objętych
tymi wnioskami powstał między stronami spór o zapłatę wynagrodzenia. W dniu
3 czerwca 2009 r. wykonawca zaproponował zamawiającemu poddanie tego sporu
rozjemcy W. B. znajdującemu się na liście rozjemców FIDIC i wskazał, że w razie
sprzeciwu zamawiającego powinien on wskazać inną osobę jako rozjemcę.
Wykonawca zastrzegł możliwość zgłoszenia zastrzeżeń do zgłoszonego przez
zamawiającego kandydata na rozjemcę oraz wskazał, że w takim wypadku
skieruje spór na drogę postępowania arbitrażowego. W odpowiedzi zamawiający
stwierdził, że nie wyraża zgody na rozjemcę zaproponowanego przez wykonawcę.
Potwierdził swoje zainteresowanie polubownym rozwiązaniem sporu. W wypadku
braku porozumienia zamawiający wyraził gotowość poddania się rozstrzygnięciu
5
sprawy w postępowaniu prowadzonym przez wskazany sąd arbitrażowy. Po
otrzymaniu pisma zamawiającego wykonawca nie zwracał się do Prezesa SIDIR
ani Prezesa NOT o wyznaczenie rozjemcy, zgodnie z klauzulą 20.3 warunków
FIDIC, a w dniu 26 kwietnia 2010 r. złożył do SAKIG przeciwko zamawiającemu
pozew o zapłatę kwoty 1.520.149,12 euro tytułem wynagrodzenia za prace
odwodnieniowe wraz z odsetkami ustawowymi.
SAKIG w wyroku z dnia 30 kwietnia 2012 r. uwzględnił powództwo w całości.
Podkreślił, że w niniejszej sprawie komisja rozjemcza nie została powołana. Skoro
jednak zamawiający nie zwrócił się o wyznaczenie rozjemcy do SIDIR, to
nieuzasadnione jest powoływanie się przez niego ma niewyczerpanie drogi
polubownego zakończenia sporu. Ponadto strony nie ustaliły, aby rozstrzygnięcie
sporu przez komisję rozjemczą było obligatoryjne. Klauzule kontraktu wskazują
jedynie, że komisja rozjemcza może zostać powołana. Na podstawie klauzuli 20.8
warunków ogólnych należało uznać, że brak uprzedniej decyzji komisji rozjemczej
nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy przez sąd arbitrażowy. SAKIG
uznał, że wykonawca wykonał dodatkowe odwodnienie, po czym strony
kontynuowały wykonywanie obowiązków umownych. Wykonawca skutecznie
zawiadomił inżyniera kontraktu o tym, że uważa się za uprawnionego do
dodatkowej zapłaty w myśl klauzuli 20.1 warunków ogólnych FIDIC. Stosując
postanowienia tej klauzuli, SAKIG stwierdził, że wykonawca spełnił zawarte w nim
wymagania dotyczące "wstępnego" zawiadomienia inżyniera kontraktu o tym,
że wykonawca uważa się za uprawnionego do dodatkowej zapłaty. SAKIG przyjął,
że zamawiający prawidłowo obliczył wysokość roszczenia.
Sąd Okręgowy, rozpoznając skargę o uchylenie wyroku SAKIG, uznał za
zasadny zarzut wykroczenia poza zakres zapisu na sąd polubowny. Przyjął,
że zamieszczone w klauzuli 20.4. sformułowanie "każda ze stron może przedłożyć
na piśmie spór do komisji rozjemczej do decyzji" nie oznacza fakultatywności
w zakresie rozpoznawania sporów przez komisję rozjemczą. Fakultatywne jest
samo zgłoszenie roszczenia, a nie tryb postępowania w tej materii. Podkreślił,
że jeżeli któraś ze stron nie zastosuje się do procedury określonej w klauzuli
rozwiązywania sporów, jej roszczenie nie może być skutecznie dochodzone
w arbitrażu. Warunki FIDIC przewidują wyjątek, kiedy postępowanie może być
6
wszczęte bezpośrednio przed sądem polubownym, m.in. gdy np. nie można
powołać komisji na skutek braku współdziałania drugiej strony. Konieczne jest
jednak zachowanie wszystkich procedur poprzedzających zgłoszenie wniosku do
komisji rozjemczej. W sytuacji gdy zamawiający nie zgodził się na proponowanego
przez wykonawcę członka komisji rozjemczej, wykonawca powinien zwrócić się do
właściwego organu o wyznaczenie członka komisji rozjemczej. Zamawiający jako
odmawiający zapłaty nie był zainteresowany rozstrzygnięciem sporu, trudno więc
od niego wymagać, aby uruchamiał procedurę rozstrzygnięcia sporu.
W konsekwencji SAKIG nie był uprawniony do rozpoznania sprawy na podstawie
klauzuli 20.8 warunków FIDIC. W ocenie Sądu Okręgowego, wyrok SAKIG narusza
także podstawowe zasady porządku prawnego przez całkowite pominięcie
odniesienia się do zasad wynikających z prawa zamówień publicznych.
Przeciwnik skargi (wykonawca) wniósł apelację od wyroku Sądu
Okręgowego.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 28 listopada 2013 r. zmienił zaskarżony
wyrok w pkt I i II w ten sposób, że oddalił skargę i zasądził od skarżącego na rzecz
przeciwnika skargi kwotę 7.217 zł tytułem kosztów postępowania za pierwszą
instancję oraz zasądził od skarżącego na rzecz przeciwnika skargi kwotę 105.417
zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Apelacyjny podkreślił, że warunki FIDIC nie są aktem prawnym, lecz
jedynie propozycją przydatną przy zawieraniu umowy. Do umowy zawartej przy
wykorzystaniu tych warunków ma zatem zastosowanie reguła interpretacyjna
zamieszczona w art. 65 § 2 k.c. Zgodnie z klauzulą 20.6, spory, które nie zostały
rozstrzygnięte polubownie, będą ostatecznie rozstrzygnięte przez SAKIG. Spór
między stronami spełnia te kryteria. Nie został w sposób wiążący rozstrzygnięty
przez komisję rozjemczą ani w inny polubowny sposób. Umowa łącząca strony
przewidywała możliwość powołania komisji rozjemczej, jednak strony takiej komisji
nie powołały. Nie można podzielić poglądu Sądu Okręgowego, jakoby w związku ze
sporem wykonawca powinien doprowadzić do powołania komisji rozjemczej
i przedstawić jej spór, a konsekwencją zaniechania tych działań jest utrata
możliwości skutecznego dochodzenia roszczenia. Postanowienia rozdziału 20
7
FIDIC nie przewidują takiej sankcji. Nawet gdyby strona nie złożyła przewidzianego
w umowie protestu, a do decyzji komisji rozjemczej się nie zastosowała, decyzja
komisji rozjemczej nie podlega przymusowemu wykonaniu. Zgodnie z klauzulą
20.7, strona może wtedy wnieść pozew do sądu polubownego, powołując się na
niezastosowanie się do decyzji komisji rozjemczej, w stosunku do której druga
strona nie złożyła protestu. Decyzja komisji rozjemczej nie może być traktowana
w sposób analogiczny jak wyrok sądu polubownego, a postępowanie przed taką
nią nie jest częścią postępowania przed sądem polubownym.
Nie ma też, zdaniem Sądu Apelacyjnego, podstaw do tego, aby wyrok
SAKIG z dnia 30 kwietnia 2012 r. uznać za sprzeczny z podstawowymi zasadami
porządku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej. W okolicznościach sprawy nie ma
żadnego uzasadnienia zarzut naruszenia zasady autonomii woli stron oraz
zasądzenia świadczenia objętego nieistniejącym roszczeniem. Nie jest również
uzasadniony zarzut naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego
w Rzeczypospolitej Polskiej przez pominięcie regulacji zamieszczonych w ustawie
z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (jedn. tekst: Dz. U.
Z 2013 r., poz. 907 ze zm.; dalej: "p.z.p."). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, art. 15
ust. 1 p.z.p. nie ma związku z istotą sprawy. Stanowi on bowiem, że postępowanie
o udzielenie zamówienia przygotowuje i przeprowadza zamawiający. Artykuł 29
p.z.p. dotyczy obowiązków zamawiającego przy przygotowywaniu zamówienia.
Artykuł 139 ust. 2 p.z.p. stanowi, że umowy w sprawie zamówień publicznych
wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. W takiej też
formie została zawarta umowa między stronami. Nie ma też podstaw do przyjęcia,
że orzeczenie sądu polubownego naruszało art. 140 ust. 1 i art. 144 ust. 1 i 2 p.z.p.
Skarżący (zamawiający) wniósł skargę kasacyjną, w której zaskarżył wyrok
Sądu Apelacyjnego w całości, zarzucając naruszenie przepisów prawa
materialnego, mianowicie art. 65 § 1 i 2 k.c. samodzielnie oraz w związku z art. 56
k.c. albo art. 1161 § 1 k.p.c., a także naruszenie przepisów postępowania,
mianowicie art. 1206 § 1 pkt 3 k.p.c., art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 15
ust. 1, art. 29 ust. 1 i 2, art. 139 ust. 2, art. 140 ust. 1 i art. 144 ust. 1 i 2 p.z.p.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
8
Zarzuty naruszenia prawa materialnego dotyczą niewłaściwego
zastosowania art. 65 § 1 i 2 k.c. w różnych konfiguracjach, samodzielnie albo
w związku z art. 56 k.c. lub art. 1161 § 1 k.p.c. Zdaniem skarżącego, po pierwsze,
Sąd Apelacyjny niewłaściwie przyjął, że treść umowy stron nie przewidywała
obowiązkowego powołania komisji rozjemczej do rozstrzygania sporów
wynikających z tej umowy, mimo iż prawidłowa wykładnia oświadczeń woli stron
w połączeniu z kontekstem i celem ich złożenia wskazuje, iż udział komisji
rozjemczej pozostaje obligatoryjnym elementem procedury rozstrzygania sporu. Po
drugie, skarżący twierdzi, że naruszenie art. 65 § 1 i 2 k.c. wyraża się w przyjęciu,
iż konsekwencją ustalenia przez Sąd Apelacyjny dalszego istnienia roszczenia
przeciwnika skargi niezależnie od braku powołania komisji rozjemczej jest
możliwość dochodzenia tego roszczenia przed sądem polubownym z pominięciem
obowiązku powołania tej komisji i poddania sporu pod jej rozstrzygnięcie, podczas
gdy czym innym jest kwestia istnienia roszczenia, a czym innym możliwość jego
realizacji przed sądem polubownym. Po trzecie, naruszenie art. 65 § 1 i 2 k.c. ma
się też przejawiać w przyjęciu, że zgodnie z umową stron nie ciążył na stronie
inicjującej spór (tj. przeciwniku skargi) obowiązek wyczerpania możliwości
powołania komisji rozjemczej i żądania powołania składu komisji rozjemczej przez
jednostkę wyznaczającą, a brak wyrażenia przez skarżącego żądania powołania
komisji rozjemczej przez jednostkę wyznaczającą powoduje, iż skarżącego mogą
obciążać negatywne skutki niewyczerpania tej drogi. Po czwarte, skarżący zarzuca
Sądowi Apelacyjnemu przyjęcie, że zgodnie z treścią umowy przeciwnik skargi miał
możliwość wszczęcia postępowania arbitrażowego w sytuacji, w której nie doszło
do powołania komisji rozjemczej, a jednocześnie nie istniały przeszkody
obiektywnie wyłączające możliwość jej powołania i wydania decyzji, podczas gdy
prawidłowa wykładnia treści oświadczeń woli stron powinna prowadzić do wniosku,
iż wszczęcie postępowania arbitrażowego mogło nastąpić wyłącznie w sytuacji,
w której postępowanie przed komisją rozjemczą zostałoby zakończone lub
z przyczyn obiektywnych nie mogło się rozpocząć albo zakończyć. Po piąte,
w ścisłym związku z zarzutami naruszenia prawa materialnego pozostaje zarzut
naruszenia art. 1206 § 1 pkt 3 k.p.c. przez wadliwe przyjęcie, że brak powołania
przez strony komisji rozjemczej przy jednoczesnym braku przyczyn
9
uniemożliwiających jej powołanie nie ogranicza możliwości wystąpienia przez
przeciwnika skargi z powództwem do sądu polubownego i będące tego
następstwem uznanie, że roszczenie przeciwnika skargi mieściło się w zakresie
uzgodnionej przez strony klauzuli arbitrażowej pomimo niezachowania
przewidzianego umową stron trybu rozwiązywania sporów i w konsekwencji
wadliwe uznanie, iż nie istniała przesłanka do uchylenia wyroku SAKIG określona
w art. 1206 § 1 pkt 3 k.p.c., chociaż spór nie był objęty zakresem klauzuli
arbitrażowej albo wykraczał poza jej zakres.
W pierwszej kolejności wymaga rozważenia charakter prawny stanowiących
integralną część umowy wiążącej strony ogólnych i szczególnych warunków
kontraktu FIDIC. Skrót "FIDIC" oznacza Fédération Internationale Des Ingénieurs-
Conseils, czyli Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów. Warunki Fidic
są zbiorem procedur i warunków opisujących przebieg inwestycji budowlanych.
Zostały w nich opisane m.in. prawa i obowiązku uczestników procesu budowalnego,
w tym w klauzuli 20 postępowanie dotyczące sporów i arbitrażu. Strony w niniejszej
sprawie, zgodnie z zasadą swobody umów, włączyły warunki FIDIC do łączącego je
stosunku obligacyjnego, w wyniku czego stały się one dla stron wiążące (zob.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2015 r., II CSK 327/14, niepubl.).
Związanie to ma zatem charakter autonomiczny, a nie heteronomiczny, warunki
FIDIC bowiem w żadnym wypadku nie mogą być traktowane jako mające walor
norm prawa międzynarodowego. Oznacza to, że wykładnia zamieszczonych w nich
postanowień, włączonych do treści wiążącej strony umowy, jest dokonywana
zgodnie z regułami wykładni oświadczeń woli (umów) określonymi w art. 56 oraz 65
§ 1 i 2 k.c.
Ze względu jednak na międzynarodowy charakter warunków FIDIC,
zamieszczone w nich (oraz innych podobnych wzorcach umów) postanowienia są
przedmiotem wypowiedzi sądów różnych państw oraz piśmiennictwa. W skardze
kasacyjnej i w odpowiedzi na skargę zostało przedstawione wybrane orzecznictwo
sądów francuskich, niemieckich, rosyjskich i szwajcarskich oraz literatury polskiej
i zagranicznej. Analiza tych wypowiedzi prowadzi do wniosku, że diametralnie
różnią się one między sobą m.in. w zasadniczej kwestii, czy wyczerpanie procedur
przedarbitrażowych stanowi przesłankę wniesienia powództwa do sądu
10
polubownego, a w konsekwencji - czy ich niewyczerpanie powoduje oddalenie
powództwa jako przedwczesnego.
Z klauzuli 20.1 warunków FIDIC wynika, że obligatoryjne jest zgłoszenie
przez wykonawcę roszczenia inżynierowi kontraktu, a niezachowanie przewidzianej
tam procedury prowadzi do zwolnienia zamawiającego od odpowiedzialności.
W okolicznościach niniejszej sprawy jest bezsporne, że wykonawca skutecznie
zawiadomił inżyniera kontraktu o swoim roszczeniu.
Wykładnia klauzul 20.2 i 20.3 warunków FIDIC prowadzi do wniosku,
że powołanie komisji rozjemczej jest obligatoryjne. W szczególności zaś, jeżeli
strony nie potrafią uzgodnić powołania członka komisji rozjemczej, wówczas na
wniosek jednej lub obu stron jednostka wyznaczająca (tu: Prezes SIDIR lub Prezes
NOT) wyznacza takiego członka po konsultacjach z obiema stronami. W niniejszej
sprawie nie ulega wątpliwości, że nieuzgodnienie powołania członka komisji
rozjemczej obciąża zamawiającego. Wykonawca zaproponował bowiem swojego
kandydata na członka komisji rozjemczej, z czym zamawiający się nie zgodził, ale
nie zgłosił własnego kandydata. Niewystąpienie do Prezesa SIDIR lub Prezesa
NOT z wnioskiem o powołanie członka komisji rozjemczej w równym zaś stopniu
obciąża obie strony. Nie można twierdzić, że zamawiający nie miał interesu do
wystąpienia z takim wnioskiem, bowiem skoro już powstał spór, to jest oczywiste,
że obie strony w takim samym stopniu powinny zmierzać do jego rozstrzygnięcia.
Zgodnie z klauzulą 20.4 FIDIC, "Jeżeli zaistnieje spór jakiegokolwiek rodzaju
pomiędzy stronami związany lub wynikający z kontraktu lub wykonania robót (...), to
każda ze stron może przedłożyć na piśmie spór do komisji rozjemczej". Użycie w tej
klauzuli wyrazu "może" należy rozumieć tylko w ten sposób, że dochodzenie
roszczeń jest uprawnieniem strony, a nie jej obowiązkiem. Jeżeli jednak strona
zdecyduje się na dochodzenie roszczenia, to według postanowień klauzuli 20 FIDIC
musi je przedłożyć komisji rozjemczej.
Stosownie do klauzuli 20.8 FIDIC, "Jeżeli między stronami powstanie
w związku z kontraktem, w jego następstwie lub w związku z wykonaniem robót
w czasie, kiedy nie ma na miejscu komisji rozjemczej, z powodu wygaśnięcia
umowy z komisją lub innego, to klauzula 20.4 i 20.5 nie będą miały do takich
11
przypadków zastosowania oraz spór może być bezpośrednio skierowany do
arbitrażu na mocy klauzuli 20.6". W okolicznościach niniejszej sprawy powstała
możliwość skierowania sporu bezpośrednio do arbitrażu z „innego powodu”, którym
jest nieosiągnięcie przez strony porozumienia co do składu komisji rozjemczej oraz
niewystąpienie przez żadną z nich do jednostki wyznaczającej o wyznaczenie
członka takiej komisji.
Zarzuty naruszenia prawa materialnego okazały się zatem nieuzasadnione,
a w konsekwencji nie było podstaw do żądania uchylenia wyroku sądu
polubownego jako dotyczącego sporu nieobjętego zapisem na sąd polubowny lub
wykraczającego poza zakres takiego zapisu (art. 1206 § 1 pkt 3 k.p.c.).
Podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia przepisów
postępowania, mianowicie art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 15 ust. 1, art.
29 ust. 1 i 2, art. 139 ust. 2, art.140 ust. 1 oraz art. 144 ust. 1 i 2 p.z.p. dotyczą, po
pierwsze, błędnego uznania, że brak oceny przez SAKIG roszczenia z punktu
widzenia przepisów prawa zamówień publicznych nie powoduje, że wyrok sądu
polubownego narusza klauzulę porządku publicznego w aspekcie proceduralnym
oraz, po drugie, że wyrok sądu polubownego nie narusza wymienionych przepisów
prawa zamówień publicznych, mimo iż doszło do istotnej zmiany treści świadczeń
stron w stosunku do treści umowy i oferty, a modyfikacja ta nastąpiła bez
zachowania formy pisemnej, co czyni zmiany bezwzględnie nieważnymi. Zarzuty te
wkraczają w merytoryczną ocenę wyroku SAKIG z dnia 30 kwietnia 2012 r.,
Zgodnie z art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c., uchylenie wyroku sądu polubownego następuje
także w razie stwierdzenia, że wyrok sądu polubownego jest sprzeczny
z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula
porządku publicznego). Podstawowymi zasadami porządku prawnego są
fundamentalne reguły konstytucyjne i naczelne zasady rządzące poszczególnymi
dziedzinami prawa materialnego i procesowego (m.in. wyroki Sądu Najwyższego
z dnia 3 września 2009 r., I CSK 53/09, niepubl., z dnia 9 marca 2012, I CSK
312/11, niepubl., z dnia 13 lutego 2014 r., V CSK 45/13, niepubl. i z dnia 15 maja
2014 r., II CSK 557/13, niepubl.). Skarżący nie wykazał, aby w niniejszej sprawie
doszło do naruszenia takich zasad. W szczególności wskazane w skardze zarzuty
naruszenia powołanych w niej przepisów prawa zamówień publicznych nie
12
wskazują naruszenia podstawowych zasad, ale w istocie wkraczają w merytoryczną
ocenę wyroku SAKIG z dnia 30 kwietnia 2012 r. Podkreślić zresztą należy, że Sąd
Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przekonywająco wyjaśnił,
że w niniejszej sprawie w ogóle nie doszło do naruszenia tych przepisów.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c.
orzekł, jak w sentencji.