I CZ 27/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-05-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 27/15
POSTANOWIENIE
Dnia 18 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko T. K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 marca 2015 r.,
zażalenia pozwanego na wyrok Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 listopada 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w R. wyrokiem z dnia 4 listopada 2013 r. oddalił powództwo J.
J. przeciwko T. K. - sędziemu Sądu Rejonowego w G. o zapłatę kwoty 5.000
tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych i przekazanie tej sumy na
wskazany cel społeczny. Sąd Okręgowy stwierdził, że powód nie wykazał, aby
pozwany T. K. w toku postepowania w sprawie … 676/10 naruszył dobra
osobiste powoda.
Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji powoda, wyrokiem z dnia 27 listopada
2014 r., uchylił wyrok Sądu Okręgowego i przekazał sprawę temu Sądowi do
ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania
apelacyjnego. U podstaw tego rozstrzygnięcia legło stwierdzenie, że Sąd pierwszej
instancji rozpoznał bliżej nie sprecyzowane żądanie pozwu; z jego treści nie
wynika, jakie dobra osobiste powoda miały zostać naruszone oraz czy wywodzone
z tego tytułu roszczenia zostały skierowane przeciwko pozwanemu sędziemu, czy
też jednocześnie - jak wskazano w pozwie - przeciwko Skarbowi Państwa, przy
czym zaskarżony wyrok został wydany bez przeprowadzenia postępowania
dowodowego mimo zgłoszenia przez powoda wniosku o dopuszczenie dowodu
z akt sprawy … 676/10 i znajdujących się w nich konkretnych dokumentów.
Okoliczności te wskazują na nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd pierwszej
instancji. Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd Apelacyjny wskazał art. 386 § 4 k.p.c.
Wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył zażaleniem pozwany, zarzucając
naruszenie: art. 378 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic zarzutów apelacji
powoda, art. 386 § 4 k.p.c. przez uznanie, że Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał
istoty sprawy oraz art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. przez sporządzenie
uzasadnienia wyroku bez należytego wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony
wyrok i przekazać sprawę tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej
instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości.
3
Sąd Apelacyjny powołał się na obie te przesłanki, co wynika jednoznacznie
z uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Podniesiony przez skarżącego zarzut braku
przytoczenia - z naruszeniem art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. - podstawy
prawnej rozstrzygnięcia należy uznać za chybiony.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, zgodnie z którym
do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie
sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy,
gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo oceny
merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka
materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (zob. m.in.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 4 września 2014 r., II CZ 43/14, nie publ.;
z dnia 23 października 2014 r., I CZ 63/14, nie publ.; z dnia 5 lutego 2015 r., V CZ
103/14, nie publ.). Nie ulega wątpliwości, iż rozpoznanie istoty sprawy wymaga
prawidłowego zidentyfikowania jej przedmiotu; bez tego zabiegu nie jest możliwe
dokonanie oceny żądania pozwu w płaszczyźnie prawa materialnego. Sąd drugiej
instancji dokonuje tej oceny - w granicach zaskarżenia - niezależnie od zarzutów
podniesionych w apelacji. Wbrew zatem odmiennemu zapatrywaniu skarżącego,
Sąd Apelacyjny - uznając, iż Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy -
nie naruszył art. 378 § 1 k.p.c.
Sąd Apelacyjny nie wyszedł również poza granice apelacji uznając,
że ocena zasadności powództwa - po prawidłowym odczytaniu treści objętych nim
roszczeń - wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.
Sąd pierwszej instancji postępowania tego w ogóle zaniechał, chociaż powód
zgłosił w tym zakresie konkretne wnioski dowodowe. Uchybienie to zostało
wytknięte w apelacji przez podniesienie zarzutu nierozpoznania wniosków
dowodowych powoda.
Z tych względów Sąd Najwyższy, uznając zarzuty podniesione w zażaleniu
za bezzasadne, na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 1 k.p.c. orzekł, jak
w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 18 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko T. K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 marca 2015 r.,
zażalenia pozwanego na wyrok Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 listopada 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w R. wyrokiem z dnia 4 listopada 2013 r. oddalił powództwo J.
J. przeciwko T. K. - sędziemu Sądu Rejonowego w G. o zapłatę kwoty 5.000
tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych i przekazanie tej sumy na
wskazany cel społeczny. Sąd Okręgowy stwierdził, że powód nie wykazał, aby
pozwany T. K. w toku postepowania w sprawie … 676/10 naruszył dobra
osobiste powoda.
Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji powoda, wyrokiem z dnia 27 listopada
2014 r., uchylił wyrok Sądu Okręgowego i przekazał sprawę temu Sądowi do
ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania
apelacyjnego. U podstaw tego rozstrzygnięcia legło stwierdzenie, że Sąd pierwszej
instancji rozpoznał bliżej nie sprecyzowane żądanie pozwu; z jego treści nie
wynika, jakie dobra osobiste powoda miały zostać naruszone oraz czy wywodzone
z tego tytułu roszczenia zostały skierowane przeciwko pozwanemu sędziemu, czy
też jednocześnie - jak wskazano w pozwie - przeciwko Skarbowi Państwa, przy
czym zaskarżony wyrok został wydany bez przeprowadzenia postępowania
dowodowego mimo zgłoszenia przez powoda wniosku o dopuszczenie dowodu
z akt sprawy … 676/10 i znajdujących się w nich konkretnych dokumentów.
Okoliczności te wskazują na nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd pierwszej
instancji. Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd Apelacyjny wskazał art. 386 § 4 k.p.c.
Wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył zażaleniem pozwany, zarzucając
naruszenie: art. 378 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic zarzutów apelacji
powoda, art. 386 § 4 k.p.c. przez uznanie, że Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał
istoty sprawy oraz art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. przez sporządzenie
uzasadnienia wyroku bez należytego wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony
wyrok i przekazać sprawę tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej
instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia
postępowania dowodowego w całości.
3
Sąd Apelacyjny powołał się na obie te przesłanki, co wynika jednoznacznie
z uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Podniesiony przez skarżącego zarzut braku
przytoczenia - z naruszeniem art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. - podstawy
prawnej rozstrzygnięcia należy uznać za chybiony.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, zgodnie z którym
do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie
sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy,
gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo oceny
merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka
materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (zob. m.in.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 4 września 2014 r., II CZ 43/14, nie publ.;
z dnia 23 października 2014 r., I CZ 63/14, nie publ.; z dnia 5 lutego 2015 r., V CZ
103/14, nie publ.). Nie ulega wątpliwości, iż rozpoznanie istoty sprawy wymaga
prawidłowego zidentyfikowania jej przedmiotu; bez tego zabiegu nie jest możliwe
dokonanie oceny żądania pozwu w płaszczyźnie prawa materialnego. Sąd drugiej
instancji dokonuje tej oceny - w granicach zaskarżenia - niezależnie od zarzutów
podniesionych w apelacji. Wbrew zatem odmiennemu zapatrywaniu skarżącego,
Sąd Apelacyjny - uznając, iż Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy -
nie naruszył art. 378 § 1 k.p.c.
Sąd Apelacyjny nie wyszedł również poza granice apelacji uznając,
że ocena zasadności powództwa - po prawidłowym odczytaniu treści objętych nim
roszczeń - wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.
Sąd pierwszej instancji postępowania tego w ogóle zaniechał, chociaż powód
zgłosił w tym zakresie konkretne wnioski dowodowe. Uchybienie to zostało
wytknięte w apelacji przez podniesienie zarzutu nierozpoznania wniosków
dowodowych powoda.
Z tych względów Sąd Najwyższy, uznając zarzuty podniesione w zażaleniu
za bezzasadne, na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 1 k.p.c. orzekł, jak
w sentencji.