V CZ 3/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-05-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 3/15
POSTANOWIENIE
Dnia 26 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Iwona Koper
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie z urzędu
przy uczestnictwie Starosty D., G. B. i Gminy B.
o zmianę oznaczenia nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 marca 2015 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania G. B. na postanowienie Sądu Okręgowego w
Ś.
z dnia 10 grudnia 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w D. dokonał z urzędu, na podstawie art. 27 ustawy z dnia 6
lipca 1982 r., o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. 2013, poz. 707 j.t. - dalej
jako u.k.w.h.), wpisu w dziale I-O księgi wieczystej KW […], polegającego na
wykreśleniu dotychczasowego oznaczenia nieruchomości - działki nr 769/2 o
powierzchni 0,4832 ha opisanej jako „B. kanał dopływowy, grunty pod wodami
powierzchniowymi płynącymi” i wpisaniu w jej miejsce działki nr 769/3 o
powierzchni 0,1262 ha opisanej jako „B. potok B., grunty pod wodami
powierzchniowymi płynącymi” i działki nr 769/4 powierzchni 0,3570 ha opisanej jako
„B. kanał dopływowy grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi”. Podstawę
wpisu stanowiło zawiadomienie Starosty D. z dnia 28 kwietnia 2014 r. o zmianach
w danych ewidencji gruntów i budynków oraz rejestrze gruntów zaopatrzone w
klauzulę, że dokument ten jest przeznaczony do dokonania wpisu w księdze
wieczystej.
Postanowieniem z dnia 8 października 2014 r. Sąd Okręgowy w Ś. oddalił
apelację wniesioną przez użytkownika wieczystego tych działek G. B. od
postanowienia Sądu Rejonowego, wskazując na dopuszczalność i zgodność z
prawem dokonania przez Sąd Rejonowy zaskarżonego wpisu. Sąd drugiej instancji
wskazał, że wpis odpowiada zmianom oznaczenia nieruchomości w katastrze
nieruchomości i nie ingeruje w prawo własności działek przysługujące Skarbu
Państwa ani w prawo użytkowania wieczystego tych działek przysługujące
apelującej.
Uczestniczka postępowania G. B. zaskarżyła postanowienie Sądu drugiej
instancji skargą kasacyjną, którą Sąd Okręgowy odrzucił postanowieniem z dnia 10
grudnia 2014 roku wskazując, że jest ona niedopuszczalna w świetle art. 5191
§ 1
k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego, zaskarżone postanowienie o sprostowaniu
oznaczenia nieruchomości nie należy do postanowień co do istoty sprawy
kończących postępowanie w sprawie, stąd w sprawach, w których przedmiotem jest
sprostowanie oznaczenia nieruchomości, skarga kasacyjna nie przysługuje.
3
Oznaczenie takie nie wpływa bowiem na treść czy przedmiot praw ujawnionych w
księdze wieczystej, odnosi się do stanu faktycznego, a nie stanu prawnego
nieruchomości.
W zażaleniu na to postanowienie G. B., zarzucając naruszenie przepisów
prawa procesowego, tj. art. 5191
k.p.c. oraz art. 3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2
k.p.c., wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 5191
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna przysługuje
w postępowaniu nieprocesowym tylko od prawomocnych postanowień sądu drugiej
instancji co do istoty sprawy, kończących postępowanie w sprawie czyli orzeczeń
merytorycznych, rozstrzygających w sposób stanowczy kwestie materialnoprawne
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r., I CKN 7/96,
OSNC 1997, nr 3, poz. 31 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca
2012 roku, II CZ 76/12, niepubl.). Orzeczenie Sądu drugiej instancji kończy
postępowanie w sprawie wieczystoksięgowej, jeśli jego przedmiotem jest prawo,
które może podlegać ujawnieniu w księdze wieczystej.
Dział I-O księgi wieczystej nie jest przeznaczony do wpisów praw, lecz do
wpisywania danych faktycznych dotyczących numeru, powierzchni, położenia
i sposobu korzystania z nieruchomości. Treść wpisów w tym dziale powinna być
zgodna z danymi z katastru nieruchomości; wpisy te nie są objęte domniemaniem
prawdziwości z art. 3 u.k.w.h. i mogą być sprostowane w trybie art. 62613
§ 2 k.p.c.
z urzędu lub na wniosek albo - w razie niezgodności danych widniejących
w katastrze nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w dziale I-O księgi
wieczystej - na podstawie art. 27 u.k.w.h. (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 17 listopada 2006 r., V CSK 284/06, niepubl.). Stosownie do art. 27 ust. 1
tej ustawy, w razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem
nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje - na wniosek
właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika - sprostowania
oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości.
2. Sprostowanie, o którym mowa w ust. 1, może być dokonane także z urzędu,
na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru
4
nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości.
3. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, dołącza się wypis z operatu
katastralnego, a gdy jest to niezbędne - także wyrys z mapy katastralnej lub inny
dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości.
W rozpoznawanej sprawie doszło do zmian oznaczenia działek w katastrze
nieruchomości, powodujących niezgodność dotychczasowego wpisu w dziale I-O
księgi wieczystej KW […], z tymi danymi, co uzasadniało dokonanie przez sąd
wieczystoksięgowy z urzędu na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 u.k.w.h., w oparciu o
zawiadomienie Starosty D., zaskarżonego przez G. B. wpisu. Nie uległa zmianie
powierzchnia nieruchomości ani sposób użytkowania działek - są to nadal grunty
pod wodami powierzchniowymi płynącymi. Nie doszło do jakichkolwiek zmian w
zakresie prawa własności tych działek przysługującego Skarbowi Państwa ani w
zakresie przysługującego uczestniczce postępowania prawa użytkowania
wieczystego nieruchomości.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa pogląd o niedopuszczalności
skargi kasacyjnej w tego rodzaju sprawach (por. postanowienia Sądu Najwyższego:
z dnia 13 stycznia 1998 r., II CKN 529/97, OSNC 1998, nr 7-8, poz. 128, z dnia
17 grudnia 2001 r., IV CKN 1369/00, niepubl. oraz z dnia 13 listopada 2014 r., V CZ
74/14, niepubl.). Pogląd ten należy podzielić, albowiem wpis prostujący w księdze
wieczystej oznaczenie nieruchomości na podstawie danych z katastru
nieruchomości nie przesądza prawa własności, nie jest objęty wiarą publiczną ksiąg
wieczystych i nie powoduje także niezgodności treści księgi wieczystej
z rzeczywistym stanem prawnym. Przewidziane w art. 27 u.k.w.h. sprostowanie
służy jedynie realizacji postulatu ścisłego powiązania danych zawartych w dziale I -
O księgi wieczystej z danymi z katastru nieruchomości. Osoba uprawniona może
w każdym czasie domagać się sprostowania danych dotyczących oznaczenia
nieruchomości, co przesądza o uznaniu, że orzeczenie w przedmiocie tego
sprostowania nie ma charakteru postanowienia kończącego postępowanie
w sprawie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2003 r., IV CZ
74/03, niepubl.).
5
W tym stanie rzeczy, zażalenie G. B. podlegało, jako bezzasadne, oddaleniu
na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z 39814
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 26 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Iwona Koper
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie z urzędu
przy uczestnictwie Starosty D., G. B. i Gminy B.
o zmianę oznaczenia nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 marca 2015 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania G. B. na postanowienie Sądu Okręgowego w
Ś.
z dnia 10 grudnia 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w D. dokonał z urzędu, na podstawie art. 27 ustawy z dnia 6
lipca 1982 r., o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. 2013, poz. 707 j.t. - dalej
jako u.k.w.h.), wpisu w dziale I-O księgi wieczystej KW […], polegającego na
wykreśleniu dotychczasowego oznaczenia nieruchomości - działki nr 769/2 o
powierzchni 0,4832 ha opisanej jako „B. kanał dopływowy, grunty pod wodami
powierzchniowymi płynącymi” i wpisaniu w jej miejsce działki nr 769/3 o
powierzchni 0,1262 ha opisanej jako „B. potok B., grunty pod wodami
powierzchniowymi płynącymi” i działki nr 769/4 powierzchni 0,3570 ha opisanej jako
„B. kanał dopływowy grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi”. Podstawę
wpisu stanowiło zawiadomienie Starosty D. z dnia 28 kwietnia 2014 r. o zmianach
w danych ewidencji gruntów i budynków oraz rejestrze gruntów zaopatrzone w
klauzulę, że dokument ten jest przeznaczony do dokonania wpisu w księdze
wieczystej.
Postanowieniem z dnia 8 października 2014 r. Sąd Okręgowy w Ś. oddalił
apelację wniesioną przez użytkownika wieczystego tych działek G. B. od
postanowienia Sądu Rejonowego, wskazując na dopuszczalność i zgodność z
prawem dokonania przez Sąd Rejonowy zaskarżonego wpisu. Sąd drugiej instancji
wskazał, że wpis odpowiada zmianom oznaczenia nieruchomości w katastrze
nieruchomości i nie ingeruje w prawo własności działek przysługujące Skarbu
Państwa ani w prawo użytkowania wieczystego tych działek przysługujące
apelującej.
Uczestniczka postępowania G. B. zaskarżyła postanowienie Sądu drugiej
instancji skargą kasacyjną, którą Sąd Okręgowy odrzucił postanowieniem z dnia 10
grudnia 2014 roku wskazując, że jest ona niedopuszczalna w świetle art. 5191
§ 1
k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego, zaskarżone postanowienie o sprostowaniu
oznaczenia nieruchomości nie należy do postanowień co do istoty sprawy
kończących postępowanie w sprawie, stąd w sprawach, w których przedmiotem jest
sprostowanie oznaczenia nieruchomości, skarga kasacyjna nie przysługuje.
3
Oznaczenie takie nie wpływa bowiem na treść czy przedmiot praw ujawnionych w
księdze wieczystej, odnosi się do stanu faktycznego, a nie stanu prawnego
nieruchomości.
W zażaleniu na to postanowienie G. B., zarzucając naruszenie przepisów
prawa procesowego, tj. art. 5191
k.p.c. oraz art. 3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2
k.p.c., wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 5191
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna przysługuje
w postępowaniu nieprocesowym tylko od prawomocnych postanowień sądu drugiej
instancji co do istoty sprawy, kończących postępowanie w sprawie czyli orzeczeń
merytorycznych, rozstrzygających w sposób stanowczy kwestie materialnoprawne
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r., I CKN 7/96,
OSNC 1997, nr 3, poz. 31 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca
2012 roku, II CZ 76/12, niepubl.). Orzeczenie Sądu drugiej instancji kończy
postępowanie w sprawie wieczystoksięgowej, jeśli jego przedmiotem jest prawo,
które może podlegać ujawnieniu w księdze wieczystej.
Dział I-O księgi wieczystej nie jest przeznaczony do wpisów praw, lecz do
wpisywania danych faktycznych dotyczących numeru, powierzchni, położenia
i sposobu korzystania z nieruchomości. Treść wpisów w tym dziale powinna być
zgodna z danymi z katastru nieruchomości; wpisy te nie są objęte domniemaniem
prawdziwości z art. 3 u.k.w.h. i mogą być sprostowane w trybie art. 62613
§ 2 k.p.c.
z urzędu lub na wniosek albo - w razie niezgodności danych widniejących
w katastrze nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w dziale I-O księgi
wieczystej - na podstawie art. 27 u.k.w.h. (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 17 listopada 2006 r., V CSK 284/06, niepubl.). Stosownie do art. 27 ust. 1
tej ustawy, w razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem
nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje - na wniosek
właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika - sprostowania
oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości.
2. Sprostowanie, o którym mowa w ust. 1, może być dokonane także z urzędu,
na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru
4
nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości.
3. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, dołącza się wypis z operatu
katastralnego, a gdy jest to niezbędne - także wyrys z mapy katastralnej lub inny
dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości.
W rozpoznawanej sprawie doszło do zmian oznaczenia działek w katastrze
nieruchomości, powodujących niezgodność dotychczasowego wpisu w dziale I-O
księgi wieczystej KW […], z tymi danymi, co uzasadniało dokonanie przez sąd
wieczystoksięgowy z urzędu na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 u.k.w.h., w oparciu o
zawiadomienie Starosty D., zaskarżonego przez G. B. wpisu. Nie uległa zmianie
powierzchnia nieruchomości ani sposób użytkowania działek - są to nadal grunty
pod wodami powierzchniowymi płynącymi. Nie doszło do jakichkolwiek zmian w
zakresie prawa własności tych działek przysługującego Skarbowi Państwa ani w
zakresie przysługującego uczestniczce postępowania prawa użytkowania
wieczystego nieruchomości.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa pogląd o niedopuszczalności
skargi kasacyjnej w tego rodzaju sprawach (por. postanowienia Sądu Najwyższego:
z dnia 13 stycznia 1998 r., II CKN 529/97, OSNC 1998, nr 7-8, poz. 128, z dnia
17 grudnia 2001 r., IV CKN 1369/00, niepubl. oraz z dnia 13 listopada 2014 r., V CZ
74/14, niepubl.). Pogląd ten należy podzielić, albowiem wpis prostujący w księdze
wieczystej oznaczenie nieruchomości na podstawie danych z katastru
nieruchomości nie przesądza prawa własności, nie jest objęty wiarą publiczną ksiąg
wieczystych i nie powoduje także niezgodności treści księgi wieczystej
z rzeczywistym stanem prawnym. Przewidziane w art. 27 u.k.w.h. sprostowanie
służy jedynie realizacji postulatu ścisłego powiązania danych zawartych w dziale I -
O księgi wieczystej z danymi z katastru nieruchomości. Osoba uprawniona może
w każdym czasie domagać się sprostowania danych dotyczących oznaczenia
nieruchomości, co przesądza o uznaniu, że orzeczenie w przedmiocie tego
sprostowania nie ma charakteru postanowienia kończącego postępowanie
w sprawie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2003 r., IV CZ
74/03, niepubl.).
5
W tym stanie rzeczy, zażalenie G. B. podlegało, jako bezzasadne, oddaleniu
na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z 39814
k.p.c.