Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Marek Podwójniak

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wiktorzak

po rozpoznaniu w sprawie J. D.

obwinionego o czyn z art. 92a k.w. i inne

z urzędu

w przedmiocie wznowienie postępowania

na podstawie

art. 542 § 3 k.p.k w zw. z art. 113 §1 k.p.w., art. 547 § 3 k.p.k. w zw. z art. 104 § 1 pkt 6 k.p.w. w zw. z art. 113 §1 k.p.w., art. 5 § 1 pkt. 2 k.p.w. oraz 118 § 2 k.p.w.

1.  wznawia postępowanie w sprawie II W 187/14 Sądu Rejonowego w Wieluniu,

2.  uchyla wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 05 maja 2014 r. wydany w sprawie II W 187/14 wobec obwinionego J. D.

3.  umarza postępowanie w sprawie II W 187/14 Sądu Rejonowego w Wieluniu, a kosztami sądowymi tego postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ko 246/15

UZASADNIENIE

W skierowanym do Sądu Rejonowego w Wieluniu wniosku o ukaranie zarzucono J. D. to, że:

I.  w dniu 12.12.2013 r. około godziny 09:00 w M., woj. (...), na drodze wojewódzkiej (...), kierując samochodem osobowym m - ki O. nr rej. (...) przekroczył dopuszczalną
prędkość o 34 km/h,

tj. dokonanie czynu z art. 92a k.w.

II.  w dniu 12.12.2013 r. około godziny 09:00 w M., woj. (...), na drodze wojewódzkiej (...), kierował samochodem osobowym m - ki O. nr rej. (...) nie zastosował się do obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa,

tj. dokonanie czynu z art. 97 k.w. zw. z art. 39 Ust. 1 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym

III.  w dniu 12.12.2013 r. około godziny 09:00 w M., woj. (...), na drodze wojewódzkiej (...), kierował samochodem osobowym m - ki O. nr rej. (...) niesprawnym technicznie,! z rozbitym bocznym lewym zewnętrznym lusterkiem,

tj. dokonanie czynu z art. 97 k.w. w zw. z art. 66 Ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 2 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym

IV.  w dniu 12.12.2013 r. w M., woj. (...), po
przeprowadzonej kontroli drogowej odjechał pojazdem m - ki O. nr rej. (...) nie zastosował się do obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa,

tj. dokonanie czynu z art. 97 k.w. w zw. z art. 39 Ust. 1 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym.

V.  w dniu 12.12.2013 r. około godziny 09:00 w M., woj. (...), na drodze wojewódzkiej (...), kierował samochodem osobowym m - ki O. nr rej. (...) bez wymaganych świateł od
świtu do zmierzchu,

tj. dokonanie czynu z art. 88 k.w.

Sąd Rejonowy w Wieluniu prawomocnym wyrokiem nakazowym z dnia 05 maja 2014 r. w sprawie II W 187/14 uznał obwinionego J. D. za winnego zarzucanego mu w punkcie I czynu wypełniającego dyspozycję art. 92a k.w., jak również za winnego zarzucanych mu w punktach II - IV czynów, z których każdy wypełnia dyspozycję art. 97 k.w. oraz za winnego zarzucanego mu w punkcie V czynu wypełniającego dyspozycję art. 97 k.w. i za to na podstawie art. 92a k.w. w zw. z art. 9 §2 k.w. wymierzył mu łącznie karę 300 (trzystu) złotych grzywny. Sąd zasądził od obwinionego J. D. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30 (trzydzieści) złotych tytułem opłaty oraz kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu zryczałtowanych wydatków postępowania.

W dniu 14 maja 2014 r. obwiniony J. D. złożył sprzeciw od wyroku nakazowego. W dniu 01 października 2014 r. w toku posiedzenia w sprawie II W 187/14 Sąd Rejonowy w Wieluniu z uwagi na zachodzącą wątpliwość co do stanu poczytalności obwinionego postanowił z urzędu dopuścić dowód z opinii biegłego lekarza psychiatry celem ustalanie poczytalności obwinionego w czasie popełnienia zarzucanych mu czynów. W sporządzonej na potrzeby postępowania opinii biegły stwierdził, że J. D. nie jest upośledzony umysłowo, cierpi na chorobę psychiczną w postaci manii z objawami psychotycznymi, a także występują u niego inne zakłócenia czynności psychicznych pod postacią zaburzenia osobowości o typie osobowości paranoicznej. Biegły wskazał również, że w czasie popełnienia zarzucanych mu czynów obwiniony miał zniesioną zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem z powodu choroby psychicznej oraz że może on brać udział w toczącym się postępowaniu sądowym.

W dniu 13 marca 2015 r. wyrok w sprawie II W 187/14 uprawomocnił się (k.34-35), ponieważ złożony od niego sprzeciw został przez obwinionego skutecznie cofnięty w dniu 10 marca 2015 r. (k. 119).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z regulacją art. 542 § 3 kpk, która przez brzmienie art. 113 § 1 kpw ma odpowiednie zastosowanie do postępowania w sprawach o wykroczenia, postępowanie wznawia się z urzędu tylko w razie ujawnienia się jednego z uchybień wymienionych w art. 104 § 1 kpw, przy czym wznowienie postępowania tylko z powodów określonych w pkt 6-7 może nastąpić tylko na korzyść ukaranego.

Analiza akt przedmiotowej sprawy prowadzi do oczywistej konstatacji, że sprawa J. D. rozpoznana została z rażącym naruszeniem prawa, a to przepisu art. 93 § 4 kpw, zgodnie z którym postępowanie nakazowe jest niedopuszczalne, jeżeli zachodzą okoliczności określone w art. 21 § 1 kpw.

W niniejszym postępowaniu, po wniesieniu sprzeciwu przez obwinionego od wydanego wyroku nakazowego, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza psychiatry w celu zbadania stanu zdrowia psychicznego J. D.. W pisemnej opinii biegły stwierdził, iż J. D. nie jest upośledzony umysłowo, cierpi na chorobę psychiczną w postaci manii z objawami psychotycznymi, a także występują u niego inne zakłócenia czynności psychicznych pod postacią zaburzenia osobowości o typie osobowości paranoicznej. Biegły dodał, że w czasie popełnienia zarzucanych mu czynów obwiniony miał zniesioną zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem z powodu choroby psychicznej oraz że może on brać udział w toczącym się postępowaniu sądowym. Treść cytowanej opinii dowodzi zatem, że w czasie czynu obwiniony miał zniesioną zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Powyższe prowadzi do stwierdzenia, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której po wydaniu orzeczenia ujawniły się nowe fakty wskazujące na to, że skazany nie popełnił zarzucanych mu czynów (art. 540 § 1 pkt. 2a k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.p.w.).

Przypomnieć w tym miejscu należy, że wznowienie postępowania sądowego jest, obok kasacji, jednym ze sposobów eliminowania z obrotu prawnego wadliwych prawomocnych rozstrzygnięć. Jedną z podstaw wznowienia postępowania, o której mowa w art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. (propter nova), jest wyjście na jaw po wydaniu orzeczenia nowych faktów lub dowodów nieznanych sądowi, który to orzeczenie wydał. Nie jest to jednak warunek wystarczający. Niezbędne pozostaje, aby nowe akty lub dowody wskazywały, że oskarżony jest niewinny, nie popełnił czynu albo że skazano go za przestępstwo zagrożone surowszą karą.

Wskazać w tym miejscu należy również, że zarówno w doktrynie, jak również w orzecznictwie Sądu Najwyższego dominujący jest pogląd, iż prawomocny wyrok posiada cechy trwałego rozstrzygnięcia przez sąd (ewentualnie przez sądy dwu instancji) rozpatrywanej sprawy w zakończonym już nim postępowaniu karnym. Przysługuje mu zatem przymiot domniemania prawdziwości ustaleń faktycznych, poczynionych w danej sprawie i stanowiących podstawę wyroku. Wzruszenie tego domniemania, a w konsekwencji prawomocnego wyroku, w drodze wznowienia postępowania może nastąpić jedynie w sytuacjach wyjątkowych i dlatego przepisy określające zakres stosowania tej instytucji nie mogą być poddawane wykładni rozszerzającej. Wznowienie więc postępowania na podstawie art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. może nastąpić tylko wtedy, gdy po wydaniu prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie ujawnią się takie nowe fakty lub dowody, które mogą podważyć prawdziwość przyjętych uprzednio ustaleń faktycznych (zob. M. Biłyj, A. Murzynowski: Wznowienie postępowania karnego w PRL w świetle prawa i praktyki, Warszawa 1980, s. 49-56; K. Marszał: Proces Karny, Katowice 1998, s. 476; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2004 r. III KO 32/02, OSNKW 2004, z. 10, poz. 99; wyrok z dnia 10 października 1995 r., II KO 76/94, OSNKW 1996, z. 1-2, poz. 9; postanowienie z dnia 24 kwietnia 1996 r., V KO 2/96, OSNKW 1996, z. 7-8, poz. 47; postanowienie z dnia 7 września 2001 r., III KO 13/01, OSNKW 2001, z. 11-12, poz. 96). Przez nowe dowody nieznane przedtem sądowi, które mogą być podstawą wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania na podstawie art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k., należy rozumieć każdy dowód, z którym sąd nie zapoznał się w toku procesu i którego możliwość przeprowadzenia ujawni się po jego prawomocnym zakończeniu. Podstawą wznowienia może więc być zarówno nowe źródło dowodowe, jak i nieznany środek dowodowy, bowiem w istocie chodzi "nie o wiedzę sądu o istnieniu jakiegoś dowodu, lecz o treść tego dowodu" (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 1974 r., III Ko 22/73, OSNKW 1974, z. 6, poz. 120). W świetle powyższych rozważań niewątpliwie nowym faktem nieznanym Sądowi w czasie orzekania, który podważa wiarygodność dokonanych ustaleń faktycznych, jest stwierdzenie przez biegłego a przez Sąd nie negowane, iż obwiniony w czasie popełnienia zarzucanych mu czynów miał zniesioną zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem z powodu choroby psychicznej.

Przytoczyć w tym miejscu należy, że zgodnie z treścią art. 17 § 1 k.w. nie popełnia wykroczenia, kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swym postępowaniem.

W pełni zasadnym jest także w tym miejscu odwołanie się do art. 5 § 1 pkt. 1 k.p.w., który nie pozostawia wątpliwości, co winien zrobić procedujący Sąd w przypadku stwierdzenia, iż czynu nie popełniono. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza gdy m.in. ustawa stanowi, że czynu nie popełniono.

Mając na uwadze wnioski zawarte w cytowanej opinii biegłego psychiatry, a także treść wskazanych powyżej przepisów Sąd Okręgowy w Sieradzu za zasadne uznał wznowienie postępowania w sprawie II W 187/14 Sądu Rejonowego w Wieluniu, uchylenie wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 05 maja 2014 r. w sprawie II W 187/14, umorzenie postępowania w tej sprawie i obciążenie Skarbu Państwa kosztami sądowymi postępowania.